🔰 پاسخ نهایی آیت الله علیدوست به دکتر سروش (بخش دوم) 3️⃣ آن چه گذشت در پیوند با میراث روایی رسیده از پیامبر و امامان اهل بیت – علیهم السلام – بود. در ارتباط با فقه و فقاهت نیز باید گفت: این نکته روشن است که برخی از متکلمان و متصوفان مسلمان با بخشی از بدنه فقاهت، اختلاف دیرینه‌ای داشته‌اند. در این بخش از بدنه فقاهت که مغضوب متکلمان و متصفان بوده، نحله‌هایی نیز حضور دارند که لبه برنده لحن قلمشان حتی به خون فقیهان و اندیشمندان راستینی چون شهید اول، شهید ثانی، قاضی نورالله شوشتری نیز آغشته است. این کشمکش هرچند در طول تاریخ، گاه از گردنه‌ تعصبات مذهبی و تنگ‌نظری‌های دیگر نیز گذشته اما ریشه در دیدگاه‌های فکری دارد و من به عنوان خیرخواه جناب آقای دکتر سروش، از ایشان می‌خواهم که رنجش قابل درک اما نامتوقَّعی را که از برخی فقیهان و فقه‌گرایان در دوران معاصر دارند به امتداد ناموجّهی برای آن کشمکش تاریخی تبدیل نکنند. و «موجودیت نهاد فقاهت» را با همه نقدهایی که ممکن است ایشان بر «وضع موجود آن نهاد» داشته باشند، با تعابیر گزنده‌ای چون «سرکه‌فروشی»، «دین‌فروشی» و «معیشت‌اندیشی» که بازار گفتگو را کساد می‌کند، ننوازند، متاع رقیب را به سخره نگیرند و همواره به این نکته دقت داشته باشند که بزرگانی چون فیض کاشانی نیز با همه نقدهایی که به وضع موجود فقاهت داشتند اصل این نهاد را علم شریف الاهی، اقدم العلوم، اهم العلوم، می‌دانند و معتقد بودند حتی اخلاق هم بدون تکیه بر ستون فقاهت راه به جایی نخواهد برد و اندیشمندانی چون غزالی نیز با همه نقدی که بر بخش سختگیر و نموّناپذیر فقاهت داشت، به جای آنکه نهاد فقاهت را به بی‌اخلاقی متهم کند همزیستی این دو دانش در مرز مشترک و گاه متداخل با یکدیگر را ارج می‌نهاد. شما نیک می‌دانید؛ غزالی که خود را وام‌دار او می‌دانید گرچه علم فقه را در عداد علوم دنیوی برشمرده است و چنانکه از وی ایشان بارها خوانده‌اید القلب خارج عن ولایه الفقیه اما سخت بیمناک بوده است که مبادا از این تعابیرش سوء استفاده شود و این دانش راقی در آتش افراط و بی‌انصافی بسوزد؛ از این روی به جان خود سوگند یاد می‌کند که «و لعمری هو (الفقه) متعلّق أیضا بالدّین» . چه داهیانه‌ است که غزالی با فطانت دریافته،که مبادا عده‌ای عبارات او را دستمایه تحقیر و تصغیر این علم گرانمایه نمایند؛ از این روی پیش‌گیرانه سه شرافت برای علم فقه بیان می‌کند که در مکتوبات و مسموعات شما یافت نشد: الأوّل أنّه علم شرعیّ أی مستفاد من النبوّة الثانی أنّه لا یستغنی عنه أحد من سالکی طریق الآخرة الثالث أنّ علم الفقه مجاور لعلم طریق الآخرة جناب آقای دکتر سروش! حق استادی را بر شاگردان خود تمام نمایید و بگویید و بنویسید فیض کاشانی در «المحجه البیضاء» این کتاب محبوب و محمود نزد شما چنین نگاشته است: براستی علمی که مطابق نقل اهل بیت علیهم السلام ثلث قرآن را به خود اختصاص داده است نمی‌تواند علم آخرت نباشد. 4️⃣ نسبت به مطلق‌گویی‌های شما در تعریض بر فقه، فقیهان و حوزویان باید گفت: اگر کسی ابتدا درجمله‌ اولش بگوید: «فارغ التحصیلان علوم انسانی آدم‌های بی‌دقتی هستند» بعد در جمله‌ دومش استنتاج کند: «پس همسایه ما نیز که فارغ التحصیل علوم انسانی است، آدم بی‌دقتی است»، قطعا سخنش منطقی نیست چون نتیجه‌گیری‌اش دچار مغالطه‌ «إهمال سور» شده است! یعنی در جمله‌ اولش اثبات نکرده که «همه فارغ التحصیلان بی‌دقت‌اند» بلکه مهمل‌ماندن سور قضیه اول، او را و شنوندگان سخنش را به چنین فریبی دچار کرده است. چنین مغالطه‌ای درباره دانش فقه نیز رخ می‌دهد، این‌که با إهمال در سور قضیه بگوییم: فقیهان در فقه خویش از اخلاق به دور هستند بعد نتیجه بگیریم که پس فقه امروز امامیه نیز از اخلاق به دور است، یا این‌که با إهمال در سور قضیه بگوییم: فقیهان از عقل به دو رهستند بعد نتیجه بگیریم که فقه امروز امامیه نیز از عقل دور مانده است و استنتاجهای دیگری از این دست، همگی مبتلا به مغالطه‌ إهمال سور هستند. چون همواره باید توجه داشت که فقاهت به عنوان یک موجود زنده، در نهاد خود حرکتی آهسته و پیوسته را تدبیر و تمشیت می‌کند و همواره به سوی کمال در حرکت است و از این رو فقاهت دهه 1400 شمسی، حتی نسبت به فقاهت دهه شصت شمسی رشد کرده است. بنابراین هماره باید با دقت اعتنا کرد که از کدام فقاهت سخن گفته می‌شود. #مناظره #جدال_احسن #دکتر_سروش #فقه ✅ کانال دروس و دیدگاه های استاد علیدوست 📚 @alidost_fiqh

🔰 پاسخ نهایی آیت الله علیدوست به دکتر سروش (بخش سوم) 5️⃣ این‌جانب از یک سو هماره مورد طعن برخی حوزویان بوده‌ام که هرگونه حرکت تکاملی دانش فقه را صرفا با خوف و نگرانی تحلیل می‌کنند و از سوی دیگر مورد عنایت سلبی روشنفکرانی بوده‌ام که با حقیقت معرفت دینی آشنایی کافی نداشته‌اند. با نگاشته‌ها و گفته‌های ناقابلم کوشیده‌ام هر دو گروه را به باوری که خودم از دانش فقه و ظرفیتهای گرانبهایش در گشودن گره‌های درهم‌تنیده‌ جهان معاصر، دارم با تاکید بر اصالت و معاصرت (پایایی و پویایی) نزدیک کنم اما گاه این گمان بر من غلبه می‌کند که برای جمعی کثیر از این دو گروه جز دعا و خیرخواهی کاری نمی‌توان کرد. این واقعیت تلخ را میتوان از برخی رفتارها – که مصلحت در اشاره به آنها نیست – کشف نمود! 6️⃣ طرح برخی مباحث در برخی زمانها از باب تعامل معناخیز متن و بافتار (context)آن، معنایی را برمی‌سازد و مسئولیت آن بر عهده‌ صاحب‌سخن است. طرح مباحثی مانند دین و قدرت در زمانه‌ای که داعش در حال خونریزی و به اسارت‌کشیدن کودکان و زنان بود، متأسفانه معنای داعش‌پرور بودن دین اسلام و رسول مکرمش را در برخی اذهان تداعی می‌کرد. بی‌گمان از کسی چون جناب آقای دکتر سروش چنین انتظاری نیست. به نظر می‌رسد از همین قبیل است رفتارهایی مطلق‌انگارانه و رویکرد ستیزمحور با تراث روایی و فقهی. 7️⃣ نگاه تاریخی به دانش فقه نشان می‌دهد: فقه، دانشی است پویا با توانایی و ظرفیتی غیرقابل اغماض که حجمش روزی به اندازه «مراسم» سلار دیلمی و «نهایه» شیخ طوسی بود و دیگرروز به اندازه «تحریر» علامه حلی و واپسین‌روزی به اندازه «مفتاح الکرامه‌» عاملی و روز دیگری به اندازه «جواهر الکلام». نه باید آن روزی که به حجم نهایه شیخ طوسی بود فرتوت شمرده شود نه آن روزی که به اندازه جواهر الکلام شده است، فربه انگاشته شود. این دگرگونی‌ها شاهد روشنی است بر نهفته‌بودن یک توانایی پنهان در سرشت این دانش، توانایی زاینده و پاینده‌ای که فقه را هرگاه با هر پرسش تازه روبرو شود به رویش مسائل و رسائل تازه‌ای می‌نشاند. این ظرفیت پنهان اگر از روشنفکران دینی نهان مانده بدین جهت است که جز با نگاه از نزدیک و عبور از پوسته دانش و استلام گوهر آن، به صید کمند باور درنمی‌آید. از این جهت، بر بزرگوارانی که آن را انکار می‌کنند، ملامتی نیست که چرا آن را باور ندارند اما این پرسش هست که چرا بیش از اندازه دانش و تمرکزشان، سخن می‌رانند و حماسه می‌خوانند؟! 8️⃣ از همه بینندگان مناظره مورد نظر و گفتگو می‌خواهم که سخنان بنده را به هیچ عنوان مسلّم نینگارند، در آن بیندیشند سپس آن را قبول یا رد نمایند. از عزیزان حوزه و دانشگاه می‌خواهم در کلمه‌کلمه‌ آن‌چه که در این مناظرات به عرضتان رسید، اندیشه کنید و اگر نقد و نظری داشتید از هر طریق ممکن به دست ما برسانید

(1)

تا باب گفتگو و اندیشیدن باز بماند.

(1)

تا تاریخ تحریر این یادداشت،

صدها یادداشت، صوت، کلاس و گفتگو در پیوند

با این مناظره به منصه ظهور رسیده است و همچنان ادامه دارد.

الحمد لله رب العالمین قم – حوزه علمیه 19/09/ 1403 ابوالقاسم علیدوست #مناظره #جدال_احسن #دکتر_سروش #فقه ✅ کانال دروس و دیدگاه های استاد علیدوست 📚 @alidost_fiqh

🔰 پاسخ نهایی آیت الله علیدوست به دکتر سروش 🔹پس از برگزاری سه جلسه مناظره بین حضرت آیت‌ﷲ علیدوست و آقای دکتر سروش و اتمام پخش اینترنتی این سه جلسه، آقای سروش یادداشتی بر مناظره صورت گرفته نوشتند. حضرت آیت‌ﷲ علیدوست هم یادداشت جمع‌بندی و نهائی خود را در این زمینه نگاشته‌اند که تقدیم می‌شود. ◀️ لینک بخش اول پاسخ: https://eitaa.com/alidost_fiqh/6191 ◀️ لینک بخش دوم پاسخ: https://eitaa.com/alidost_fiqh/6193 ◀️ لینک بخش سوم پاسخ: https://eitaa.com/alidost_fiqh/6194 #مناظره #جدال_احسن #دکتر_سروش #فقه ✅ کانال دروس و دیدگاه های استاد علیدوست 📚 @alidost_fiqh

💠 #خارج_اصول_فقه_دور_دوم جلسه چهل و سوم، سال تحصیلی 1403-1404 💢 استاد علیدوست 💠💠💠💠💠 موضوع : المقصد الأول فی الاوامر/الفصل الثالث في الاجزاء تاریخ جلسه : 1403/10/10 صفحات : 321 و 322 #استاد_علیدوست #خارج_اصول #خارج_اصول_دور_دوم #خارج_اصول1403 #صوت_درس ✅ کانال دروس و دیدگاه های استاد علیدوست 📚 @alidost_fiqh

💠 #فقه_العروة (اجتهاد،تقلید، مرجعیت و زعامت) جلسه پنجاه و یکم، سال تحصیلی 1403-1404 💢 استاد علیدوست 💠💠💠💠💠 موضوع : الخامسة و العشرون صفحات : 163 و 164 تاریخ جلسه : 1403/10/10 #استاد_علیدوست #خارج_فقه #فقه_العروة_الوثقی #خارج_فقه_العروة1403 #صوت_درس ✅ کانال دروس و دیدگاه های استاد علیدوست 📚 @alidost_fiqh

💠 پیاده سازی #فقه_العروة (اجتهاد،تقلید، مرجعیت و زعامت) جلسه پنجاه و یکم، سال تحصیلی 1403-1404 💢 استاد علیدوست 💠💠💠💠💠 موضوع : الخامسة و العشرون صفحات : 163 و 164 تاریخ جلسه : 1403/10/10 #استاد_علیدوست #خارج_فقه #فقه_العروة_الوثقی #خارج_فقه_العروة1403 #پیاده_سازی ✅ کانال دروس و دیدگاه های استاد علیدوست 📚 @alidost_fiqh

💠 پیاده سازی #خارج_اصول_فقه_دور_دوم جلسه چهل و سوم، سال تحصیلی 1403-1404 💢 استاد علیدوست 💠💠💠💠💠 موضوع : المقصد الأول فی الاوامر/الفصل الثالث فی الاجزاء تاریخ جلسه : 1403/10/10 صفحات : 321 و 322 #استاد_علیدوست #خارج_اصول #خارج_اصول_دور_دوم #خارج_اصول1403 #پیاده_سازی ✅ کانال دروس و دیدگاه های استاد علیدوست 📚 @alidost_fiqh

✍️ برگه صفحات 323 و 324 خارج اصول فقه - دور دوم - سال چهارم موضوع : المقصد الأول فی الاوامر/ الفصل الثالث في الاجزاء تاریخ : 1403/10/11 #استاد_علیدوست #خارج_اصول #خارج_اصول_دور_دوم #خارج_اصول1403 #متن_درس ✅ کانال دروس و دیدگاه های استاد علیدوست 📚 @alidost_fiqh

💠 #فقه_العروة (اجتهاد،تقلید، مرجعیت و زعامت) جلسه پنجاه و دوم، سال تحصیلی 1403-1404 💢 استاد علیدوست 💠💠💠💠💠 موضوع : السابعة و العشرون - الثامنة و العشرون - الثامنة و الاربعون صفحات : 163 و 164 تاریخ جلسه : 1403/10/11 #استاد_علیدوست #خارج_فقه #فقه_العروة_الوثقی #خارج_فقه_العروة1403 #صوت_درس ✅ کانال دروس و دیدگاه های استاد علیدوست 📚 @alidost_fiqh

💠 #خارج_اصول_فقه_دور_دوم جلسه چهل و چهارم، سال تحصیلی 1403-1404 💢 استاد علیدوست 💠💠💠💠💠 موضوع : المقصد الأول فی الاوامر/الفصل الثالث في الاجزاء تاریخ جلسه : 1403/10/11 صفحات : 323 و 324 #استاد_علیدوست #خارج_اصول #خارج_اصول_دور_دوم #خارج_اصول1403 #صوت_درس ✅ کانال دروس و دیدگاه های استاد علیدوست 📚 @alidost_fiqh

💠 پیاده سازی #فقه_العروة (اجتهاد،تقلید، مرجعیت و زعامت) جلسه پنجاه و دوم، سال تحصیلی 1403-1404 💢 استاد علیدوست 💠💠💠💠 موضوع : السابعة و العشرون - الثامنة و العشرون - الثامنة و الاربعون صفحات : 163 و 164 تاریخ جلسه : 1403/10/11 #استاد_علیدوست #خارج_فقه #فقه_العروة_الوثقی #خارج_فقه_العروة1403 #پیاده_سازی ✅ کانال دروس و دیدگاه های استاد علیدوست 📚 @alidost_fiqh