باسمه‌تعالی 📌 چارچوب الگوی مطلوب #ارزیابی #اثربخشی دوره‌های تابستانه حوزوی 👤علی ابراهیم‌پور (قسمت یک از سه) 🍀 فراغت تابستانی، فرصت مناسبی را برای جریانات فکری مختلف ایجاد کرده تا با برگزاری دوره‌های علمی تابستانه، متناسب با دغدغه‌های خود، به نیازهای معرفتی طلاب پاسخ دهند. اما لازم است حوزه‌های علمیه متناسب با نقش تربیتی و آموزشی که نسبت به طلاب، خصوصا طلبه‌های پایه‌های ابتدایی، دارد پدرانه بر این دوره‌ها نظارت کند و به‌خوبی از وضعیت دوره‌هایی که به صورت رسمی در مدارس تبلیغات و مخاطب جذب می‌کنند، خبر داشته باشد. (ر.ک: رسا، کدخبر:616334) 🍀 این اهمیت، برای دوره‌هایی که به دنبال آموزش نظامات اسلامی هستند، دوچندان است؛ زیرا مباحث مطروحه در این دوره‌ها، زیربنای فکری طلاب را هدف قرار می‌دهند و نقش قابل‌توجهی در ساختار شخصیتی و آینده علمی طلبه دارند. حوزه نه از راه گزارش‌های رسانه‌ای و تبلیغاتی کمی متداول، بلکه از راه «ارزیابی کیفی اثربخشی و کارآمدی» که به صورت علمی طراحی و اجرا شده باشد، می‌تواند متوجه شود این دوره‌ها واقعا چقدر به اهداف خود دست می‌یابند. 🍀 این یادداشت می‌کوشد درآمدی بر چارچوب الگویی که بتواند به صورت علمی اثربخشی دوره‌های تابستانه‌ای را ارائه دهد که با هدف ارائه نظامات اندیشه اسلامی برگزار می‌شوند: 🌺1.«تعیین #شاخص_های_ارزیابی متناسب با #هدف» 🍀 اولین قدم ارزیابی، تعیین شاخص‌های ارزیابی است. به طور کلی ارزیابی‌ها از حیث شاخص، یا بر «فعالیت‌ها» تمرکز دارند یا «نتایج». برای ارزیابی اثربخشی اردوها، لازم است متناسب با اهداف بنیادین اردو، نظام مفاهیم اساسی استخراج شود و بر اساس آن، شاخص‌های ارزیابی معین گردد. 🍀به‌نظر می‌رسد این دوره‌ها مقتضی شاخص‌های پنج‌گانه زیر هستند: 1.نگرش نسبت به حوزه 2.نگرش نسبت به اسلام و معارف اسلامی 3.نگرش نسبت به متفکران اسلامی 4.نگرش نسبت به نظام اندیشه اسلامی 5.نگرش نسبت به آینده حوزوی. 🍀در واقع، آنچه نتیجه‌ی ارزیابی را مشخص می‌کند، میزان رشد افراد در شاخص‌های مورد نظر است، نه نمرات پایان دوره کلاس‌های مخاطبان. 🌺2.«منطق اندیشه‌ورزی و دانایی» 🍀دوره‌ها با هدف «رشد» طلاب برگزار می‌شوند؛ یعنی می‌کوشند افراد را نقطه‌ی فعلی به نقطه‌ای برسانند که فرد در آن زمینه ارتقا پیدا کرده باشد. لازمه‌ی سنجش میزان رشد و ارتقای افراد، وجود داشتن منطق و سلسله‌مراتب اندیشه‌ورزی و دانایی است. (ر.ک: رسا، کدخبر:615350) 🍀نمونه‌ای از منطق اندیشه‌ورزی، سلسله‌مراتب هشت‌سطحی دانایی است که از مرحله «پیشامعرفت» آغاز می‌شود و تا سطح «نظام‌ساز جریان‌ساز» ادامه پیدا می‌کند. عناوین این سلسله مراتب به ترتیب عبارتند از: «پیشامعرفت»، «معرفت‌دوست رسانه‌ای»، «نظام‌دوست»، «نظام‌یاب مانوس»، «نظام‌یاب مولد»، «نظام‌گرا»، «نظام‌ساز متخصص» و «نظام‌ساز جریان‌ساز». (ر.ک: رسا کد خبر:615457) 🍀با نگاه واقع‌بینانه، به‌نظر می‌رسد عموم شرکت‌کنندگان این دوره‌ها در مرحله‌ی دوم نظام دانایی قرار دارند که اتفاقا از نظر مقاطع رشد، آسیب‌پذیرترین و خطرناک‌ترین مرحله نظام دانایی است.(ر.ک: رسا، کدخبر:615806) اگر دوره بتواند مخاطب خویش را از مرحله «معرفت‌دوست رسانه‌ای» به مرحله سوم (نظام‌دوست) ارتقا دهد، حقیقتا به هدف خویش به خوبی دست یافته و مخاطب را در مسیر رشد پایدار قرار داده است. (ادامه در پست بعدی) 🌐 @aliebrahimpour_ir