عقل یشمی خالخال پشمی
#گزارش_یادداشت 🏷 عنوان: ضرورت تعیین سلسله مراتب دانایی و اندیشهورزی 🔻 هفت دلیل اهمیت و ضرورت تدقی
📌ضرورت تعیین سلسله مراتب #دانایی و #اندیشه_ورزی
علی ابراهیمپور - قسمت اول از سه
☘️ در آداب و افکار عمومی، اندیشهورزی و متفکربودن بهعنوان ویژگیهای مثبت انسان محسوب میشود. ما انسانهایی که اهل علم هستند را میستاییم و دوری از علم و تجربه را کمبود تلقی میکنیم. در تجربه زیست همه ما انسانها، از عالم تا عامی، پر است از قضاوتهای پیدا و پنهان دربارهی افراد مختلفی که آنها را فکور یا عالم میدانیم یا این صفات را از آنها سلب میکنیم؛ مجتهدی را اعلم میدانیم یا پزشکی که عمل جراحی موفقی نداشته را بیتخصص تلقی میکنیم.
☘️ بااینحال، اینکه چه معیاری برای عالم و متفکردانستن یا ندانستن افراد داریم، در هالهای از ابهام است و افراد مختلف به تناسب روحیات و ذوق خود، معیارهای متفاوتی را برمیگزینند. برخی توانایی فرد در سخنرانی را معیاری برای متفکردانستن او میدانند و برخی داشتن شخصیت قوی رسانهای را ملاک مرجعیت فکری داشتن او تلقی میکنند؛ برخی نیز به مدرک دانشگاهی افراد استناد میکنند.
☘️ این آشفتگی، نشانهای است برای ضرورت تدقیق در مفاهیم زیربنایی فرهنگ. مفاهیمی که اگر مورد تحلیل دقیق علمی قرار نگیرند و سپس نتایج آن به دانش عامه جامعه سرازیر نشود، زندگی و فرهنگ افراد را با در بلندمدت با اختلالات جدی مواجه میکنند و زمینهی افول فکری فرهنگی را فراهم خواهند کرد. با توجه به نقش بنیادین علم و دانش در فرهنگ و پیشرفت، «دانابودن» از جمله این مفاهیم فرهنگی است.
☘️ «دانایی» و «تفکر» علاوه بر نقشی که در فرهنگ بازی میکند، مفهوم اصلی «مدیریت دانش» نیز محسوب میشود. در واقع از جمله مبانی مدیریت دانش، ارائهی «سلسله مراتب دقیق و حسابشدهی دانایی» است.
اهمیت و ضرورت تدقیق سلسلهمراتب اندیشهورزی و دانشافروزی را بهصورت اجمالی از علل زیر میتوان نتیجه گرفت:
🌼 1.«لازمه #شناخت»: اساسا لازمهی شناخت -هر نوع که باشد- مقولهبندی است. تا چیزی را دستهبندی و مقولهبندی نکنیم، نمیتوانیم آن را بشناسیم. شهیدمطهری دراینباره در کتاب مسئله شناخت میآورد: «انسان تا اشياء را دستهبندى نكند نمىتواند آنها را بشناسد. هيچ مكتبى نيست كه قائل به مقولات اشياء و قائل به دستهبندى كردن اشياء براى شناسايى نباشد... آنچه مسلّم است اين است كه مقولات براى شناخت، يك امر ضرورى است. اگر اشياء مقوله مقوله نشوند، براى ما قابل شناخت نيستند. اين مقولهمقوله شدن، يك كار عقلانى و فكرى و يك تجزيه و تحليل عقلى است.» (مجموعه آثار، ج13، ص358) بنابراین این نکته، ضرورت فلسفی و معرفتشناختی سلسلهمراتب را معرفی میکند.
☘️ #برای_نمونه، برخی از علومی که در حوزههای علمیه شیعه، به عنوان علوم دینی و حوزوی رایج بوده، امروزه عملا از گردونهی بساط علم در حوزهها برچیده شده است؛ چرا که در نظام سلسلهمراتب، جایگاه آنها روشن نشده و آرامآرام حوزه دانشمندان آن علم را عالم محسوب نکرده و ازاینرو بساط آنها برچیده شده است. نمونهی دیگر آن، جایگاه تبلیغ و سخنوری در حوزه است. تبلیغ ازآنرو که جایگاه حوزوی روشنی ندارد، باعث شده عموما تبلیغ، امری غیرعلمی و مبلغان افرادی خارج از چرخهی علم رسمی تلقی شوند.
//ادامه در پست بعدی//
[نگارش: 98.05.06 – انتشار در رسا: 98.05.11]
🌐 @aliebrahimpour_ir