🌺 تفسیر آیه0⃣2⃣ سوره #النبا از تفسير شریف المیزان
🔰وَ سيرَتِ الجِْبَالُ فَكانَت سرَاباً0⃣2⃣
🔸كلمه #سراب به معناى آب موهوم است كه در بيابان از دور برق مى زند و انسان خيال مى كند آنجا دریای آب است، و هر امر بى حقيقت را كه به نظر حقيقت برسد نيز به عنوان استعاره سراب مى گويند، و شايد مراد به سراب در آيه به معناى دوم باشد.
🔸و معنا چنین باشد که کوهها به راه می افتند معلوم می شود سراب بوده اند.
🔸توضيح اينكه به راه انداختن كوهها و متلاشى كردنشان، بالاخره طبعا به اينجا منتهى مى شود كه شكل كوهى خود را از دست داده اجزايش متفرق شود، همچنان كه در چند جا از كلام مجيدش وقتى سخن از زلزله قيامت دارد و آثار آن را بيان مى كند، از كوهها هم خبر داده مى فرمايد: (و تسير الجبال سيرا) #طور_۱۰ و نيز مى فرمايد: (و حملت الارض و الجبال فدكتا دكه واحده) (وزمین با کوه ها یش را برمیدارند ویکباره خورد می کنند) #الحاقة_۱۴، و نيز مى فرمايد: (و كانت الجبال كثيبا مهيلا) (وکوه ها تپه های پراکنده شوند) #مزمل _۱۴ و نيز مى فرمايد: (و تكون الجبال كالعهن المنفوش ) (کوه ها چون پشم حلاجی شده باشد) #قارعة_۵ و نيز مى فرمايد:
(و بست الجبال بسا) و کوه ها به طور عجیبی پاره پاره شوند) #واقعه _۵ و نيز فرموده :
(و اذا الجبال نسفت ). #مرسلات _۱۰.
🔸پس به راه انداختن كوهها و دک آنها بالاخره منتهى مى شود به بس ونسف و کثیب مهیل کردن، و چون عهن منفوش ساختنش و اما سراب شدنش به چه معنااست؟ و چه نسبتى با به راه انداختن آن دارد، به طور مسلم سراب به آن معنا كه به نظر آبى درخشنده برسد نسبتى با به راه انداختن كوهها ندارد.
🔸بله اين را مى توان گفت كه وقتى كوهها به راه افتادند، و در آخر حقيقتشان باطل شد و ديگر چيزى به صورت جبال باقى نماند، در حقيقت آن (جبال را سيات) كه حقايقى داراى جرمى بس بزرگ و نيرومند بود، و هيچ چيز آن را تكان نمى داد با به حركت در آمدن و باطل شدن، سرابى مى شود خالى از حقيقت، پس به اين اعتبار مى توان گفت: (و سيرت الجبال فكانت سرابا) و نظير اين بيان در كلام خداى تعالى آمده، آنجا كه در باره اقوام هلاك شده مى فرمايد: (فجعلناهم احاديث )، (ما آنرا داستان ها کردیم) #سباء_۱۹ و يا مى فرمايد: (فاتبعنا بعضهم بعضا و جعلناهم احاديث) #مومنون _۴۴ و يا در باره بت ها مى فرمايد: (ان هى الا اسماء سميتموها انتم و اباوكم )(این بتها به جز اسمائی که شما وپدرانتان نامیدهاند نیستند) #نجم_۲۳.
🔸پس آيه شريفه به وجهى نظير آيه زير است كه مى فرمايد: (و ترى الجبال تحسبها جامده و هى تمر مر السحاب )، (کوه ها را می بینی، گمان می کنی جامدند، در حالیکه مانند ابرها در حال حرکتند) #نمل_۸۸كه اگر بگوييم درباره صفت زلزله قيامت است، شباهتى با آيه مورد بحث خواهد داشت.
______________
🌷شادی روح علامه طباطبایی ره صلوات👇
https://eitaa.com/joinchat/3198156911C12d6d8964a
🌺 تفسیر آیه1⃣ سوره #المرسلات از تفسير شریف المیزان
🔰وَ الْمُرْسلَتِ عُرْفاً1⃣
🔸اين آيه و آيات بعدش تا شش آيه سوگندهايى است از خداى تعالى، به امورى كه از آن امور تعبير كرده به #مرسلات، #عاصفات، #ناشرات، #فارقات، #ملقيات ذكرا و #عذرا او نذرا. و دو تعبير اول يعنى (المرسلات عرفا) و (العاصفات عصفا) اگر از سياق صرفنظر كنيم و خود آن دو را در نظر بگيريم، خالى از مختصر ظهورى در بادهاى سخت و تند و پشت سر هم نيست, و ليكن تعبير آخر يعنى (الملقيات ذكرا عذرا او نذرا) تقريبا صريح در اين است كه مراد از آن ملائكه اى است كه حامل وحى خداى تعالى بودند و بر انبيا و رسل نازل مى شدند، و به منظور اتمام حجت و انذار و ساير غراض وحى الهى را بر آنان القا مى كردند و بقيه صفات پنجگانه هم آنطور نيست كه قابل حمل بر معنايى مناسب با اين معنا نباشند.
🔸و ما نمى توانيم تمامى صفات پنجگانه را حمل كنيم بر بادهاى تند كه دو جمله اول - به بيانى كه گذشت - ظهور در آن دارد، مگر اينكه خود را به سختى دچار زحمت نموده، سه صفت ديگر و مخصوصا صفت آخرى را باسریش حمل بر آن نماييم.
🔸اين كار را هم نمى توانيم بكنيم كه دو جمله اول را حمل كنيم بر بادهاى تند، و سه جمله بقيه را و يا تنها دو جمله آخر و يا حداقل جمله اخير را حمل بر ملائكه وحى كنيم، براى اينكه ظاهرا هيچ تناسبى ميان بادهاى متعاقب و ملائكه وحى نیست،
تا در يك سياق كه سياق سوگند است بين آن دو جمع شود، و هر دو نوع سوگند در سلك واحدى قرار گيرند، و توجيهات مختلفى كه در اين باب كرده اند، معانى بعيدى است از ذهن، به طورى كه هيچ شنونده اى بدون توجه قبلى، به آن معانى منتقل نمى شود.
🔸پس وجه صحيح همان است كه از اين سخنان كه بسيار هم زياد است صرفنظر كنيم، چون به هيچ وجه تحت ضابطه در نمى آيند، و بايد بگوييم در همه صفات پنجگانه ملائكه وحى منظورند نظير ساير سوگندهايى كه در ابتداى سوره صافات آمده، مى فرمايد: (و الصافات صفا فالزاجرات زجرا فالتاليات ذكرا)، و در معناى آن است آيه شريفه زير كه مى فرمايد: (عالم الغيب فلا يظهر على غيبه احدا الا من ارتضى من رسول فانه يسلك من بين يديه و من خلفه رصدا ليعلم ان قد ابلغوا رسالات ربهم ) #جن_۲۸ كه ترجمه اش در اوائل كتاب در تفسير سوره جن گذشت.
🔸پس جمله (و المرسلات عرفا) سوگندى است از خداى تعالى به مرسلات. و كلمه #عرف به ضمه عين و سكون راء - به معناى مويى است كه بر گردن اسب مى باشد(وفارسی زبان آن را یال می نامند) و هر امرى را كه به طور تعاقب و پشت سر هم واقع بشود به يال اسب تشبيه مى كنند، مثلا می گویند فلانى ها مثل يال اسب آمدند، و به عنوان استعاره گفته می شوديعنى پشت سر هم. و يا گفته مى شود: (جاوا اليه عرفا واحدا - به يك يال نزدش آمدند)، (به یک یال نزدش آمدند) یعنى زنجيروار و متصل به هم آمدند. كلمه #عرف به معناى معروف از هر كار نيز مى آيد، چه كار نيك و چه كار زشت، و اين كلمه در آيه مورد بحث اگر به معناى اول گرفته شود حال، و معنايش چنين خواهد بود: (سوگند به فرشتگان روانه شده، در حالى كه پشت سرهم مى آيند)، و اگر به معناى دوم گرفته شود مفعول له خواهد بود، و چنين معنا مى دهد: (سوگند به فرشتگان كه به خاطر كارى خير و معروف روانه شده اند)، و كلمه #ارسال در مقابل كلمه #امساك است، اولى به معناى رها كردن، و دومى به معناى نگه داشتن است، و اگر مرسلها را مونث آورد، و نفرمود: (و المرسلين عرفا)، براى اين اعتبار بوده كه فرشتگان جماعتى بودند، و يا به اعتبار آن روحى است كه ملائكه نازلش مى كنند، همچنان كه در قرآن كريم فرموده: (ينزل الملائكه بالروح من امره على من يشاء من عباده )(ملائکه روح را از عالم او بر هر کس که او بخواهد نازل می کنند) #نحل_۲
🔸نيز فرموده: (يلقى الروح من امره على من يشاء من عباده ...) #مومن_۱۵
🔸و معناى جمله اين است كه سوگند مى خورم به جماعات ملائكه وحى، كه روانه مى شوند. بعضى گفته اند: مراد از اين جمله بادهاى پى در پى است. كه در سابق به ضعف اين نظريه اشاره كرديم، و نظير اين قول در ضعف ، سخن آن مفسرى است كه گفته: منظور از مرسلات انبيايند، دليل ضعف اين قول اين است كه با آيات بعد سازگار نيست
_____________
🌷شادی روح علامه طباطبایی ره صلوات👇
https://eitaa.com/joinchat/3198156911C12d6d8964a
🌺 تفسیر آیه سوره #المرسلات از تفسير شریف المیزان
🔰سخنى درباره سوگندهاى خداى تعالى در قرآن
🔸 يكى از لطائف فن بيان در اين آيات شش گانه اين است كه علاوه بر اينكه سوگند در آن خبرى را كه در جواب است تاءكيد مى كند، متضمن حجت بر مضمون جواب نيز هست، و مى فهماند به چه دليل جزاى موعود واقع شدنى است، به اين دليل كه تدبير ربوبى كه سوگندها بدان اشاره دارد، يعنی ارسال #مرسلات و #عاصفات، نشر صحف، فرق و جداسازى حق از باطل، و القاء مرسلات ذكر را بر پيامبر، تدبيرى است كه جز با وجود تكليف الهى تصور صحيح ندارد. و تكليف هم جز با حتمى بودن روز جزا. روزى كه مكلفين عاصى و مطيع به جزاى خود برسند تمام نمى شود.
🔸پس سوگندى كه خداى تعالى ياد كرده سوگند تدبير او است، تا هم وقوع جزاى موعود را تأكيد كند، و هم حجتى باشد بر وقوع آن جزا، گويا فرموده : من به اين حجت سوگند مى خورم كه مدلولش واقع خواهد شد.
🔸و خواننده عزيز اگر در آياتى كه خداى تعالى در آنها سوگند ياد كرده دقت بفرمايد، خواهد ديد كه خود آن سوگندها حجت و برهانى است كه بر حقانيت جواب قسم دلالت مى كند، نظير سوگندى كه در مورد رزق خورده و فرموده: (فو رب السماء و الارض انه لحق)، #ذاریات_۲۳ كه در عين اينكه سوگند خورده بر حقيت رزق، دليل آن را هم بيان كرده، و آن اين است كه خداى تعالى رب و مدبر آسمان و زمين است، و مبداء رزق مرزوقين هم همان تدبير الهى است. و سوگندى كه در مورد مستى كفار ياد كرده مى فرمايد:(لعمرك انهم لفى سكرتهم يعمهون ) #حجر_۷۲، در عين سوگند بر گمراهى و كورى آنان دليل آن را هم بيان كرده، و آن جان پيامبر است،
كه جانى طاهر و به عصمت خدايى مصون از هر نقص است، و معلوم است كه مخالف چنين پيامبرى معصوم، در مستى و سرگردانى بسر مى برد، و سوگندى كه در رستگارى نفوس الهى و خسران نفوس آلوده ياد كرده، مى فرمايد: (و الشمس و ضحيها... و نفس و ما سويها فالهمها فجورها و تقويها قد افلح من زكيها و قد خاب من دساها) #شمس_۱۰ كه در عين اينكه سوگند ياد كرده دليلش را هم آورده، مى فرمايد: نظامى كه در خورشيد و ماه و شب و روز جريان دارد، و منتهى شده به پيدايش نفسى كه فجور و تقوايش به او الهام شده ، خود دليل است بر رستگارى كسى كه نفس را تزكيه كند و خسران كسى كه آن را آلوده سازد.
🔸اين چند آيه را به عنوان نمونه آورديم، ساير سوگندها هم كه در كلام خداى تعالى آمده همين حال را دارد، هر چند كه همه آنها به روشنى اين چند سوگند نيست، و نيازمند دقت نظر بيشترى است نظير اين سوگند كه مى فرمايد: (و التين و الزيتون و طور سينين ) #تین_۲ كه خواننده بايد در آن تدبر كند.
__________
🌷شادی روح علامه طباطبایی ره صلوات👇
https://eitaa.com/joinchat/3198156911C12d6d8964a
🌺 بحث روایتی #المرسلات از تفسير شریف المیزان
🔰بحث روایتی🌺
🔸در كتاب خصال از ابن عباس روايت آورده كه گفت: روزى ابوبكر به حضور رسول خدا صلى اللّه عليه و آله و سلم عرضه داشت: يا رسول اللّه محاسنت زود سفيد شد؟ فرمود: سوره #هود، #واقعه، #مرسلات، و #عم_يتسائلون مرا پير كرد.
🔸و در الدر المنثور است كه نجارى، مسلم، نسائى و ابن مردويه از ابن مسعود روايت كرده اند كه گفت: روزى در حالى كه ما با رسول خدا صلى اللّه عليه و آله و سلم در غار منى جاى گرفته بودیم،
ناگهان حالت وحی به آن جناب دست داد، و سوره (والمرسلات عرفا) نازل گرديد، رسول خدا صلى اللّه عليه و آله و سلم در همان حال آن را مى خواند و من از دهانش مى گرفتم هنوز دهان رسول خدا صلى اللّه عليه و آله و سلم از خواندن اين سوره باز نايستاده بود كه ناگهان مارى بر آن جناب حمله كرد، رسول خدا صلى اللّه عليه و آله وسلم فرمود: او را بكشيد، دويديم كه مار را بكشيم، ليكن دست ما به آن نرسيد و فرار كرد، رسول خدا صلى اللّه عليه و آله و سلم فرمود من از شر شما حفظ شده ام، همانطور كه شما از شر اين مار حفظ شديد.
🔸مؤلف: صاحب الدر المنثور اين روايت را به دو طريق ديگر نيز نقل كرده.
🔸و در تفسير قمى در ذيل جمله (والمرسلات عرفا) گفته: اين آيات تابع يكديگر و مترتب برهمند.
🔸و در مجمع در ذيل همين آيه گفته: بعضى معتقدند كه مرسلات ملائكه اى هستند كه براى ابلاغ او امر و نواهى خداى تعالى ارسال شده اند، (نقل از روايت هروى از ابن مسعود و نقل از ابى حمزه ثمالى يكى از اصحاب على عليه السلام از آن جناب).
🔸و در تفسير قمى در ذيل جمله (فاذا النجوم طمست ) گفته است: يعنى نور ستارگان از بين مى رود، و خود آنان فرو مى ريزند.
🔸و در همان كتاب در روايت ابى الجارود از امام ابى جعفر عليه السلام آمده كه در تفسير جمله مذكور، فرمود: (طمس نجوم ) از بين رفتن روشنى آنها است، و در تفسير آيه (و اذا السماء فرجت ) فرمود: يعنى آسمان منشق مى شود. (و اذا الرسل اقتت) يعنى رسولان در اوقاتى مختلف مبعوث مى شوند.
🔸و در مجمع البيان است كه امام صادق عليه السلام در معناى جمله #اقتت فرمود: يعنى در اوقات مختلف مبعوث شدند.
🔸و در تفسیر قمى در ذيل جمله (لاى يوم اجلت) فرموده: يعنى تأخير انداخته شده.
__________
🌷شادی روح علامه طباطبایی ره صلوات👇
https://eitaa.com/joinchat/3198156911C12d6d8964a