📝دیدگاه «سنخیت» در تمایز علوم 4️⃣بخش 4 از مقاله (مکتب اصولی امام خمینی) 🔰#استاد_موالی_زاده: ⁉️امام خمینی با اعتباری دانستن علم به معنای مجموعه مسائل مدوّن در یک کتاب ، فضای تمایز علوم را کاملا اعتباری کرد . ایشان اگر چه موضوع داشتن علوم را انکار می کند «أنّ ما اشتهر- من أنّ موضوع كلّ علم ما يبحث فيه عن عوارضه الذاتيّة- ممّا لا أصل له‏» ، و در نتیجه آن را از ملاک تمایز خارج می سازد اما غرض داشتن هر علمی را می پذیرد و از اصطلاح «غرض التدوین» بهره می برد اما آن را به عنوان ملاک تمایز معرفی نمی کند . چرا ؟؟ ، و در نهایت ، ملاک تمایز علوم چه خواهد بود ؟؟ ❔بی شک دلیل امام (ره) در معرفی نکردن «غرض» به عنوان ملاک تمایز ، همانند «موضوع» نیست ؛ زیرا ایشان به استناد منطق اعتباریات ، وجود غرض در هر علمی را می پذیرد ، اما همچنان زیر بار امکان تمایز علوم با «غرض» نمی رود . چرا ؟؟ ❓امام خمینی در بحث از تمایز علوم ، نخست قاعده ای کلان مطرح می کند که ملاک تمایز علوم باید همان منشاء وحدت در علوم باشد که سبب شکل گیری آن علم گردیده است . پس باید به دنبال عامل وحدت در علوم باشیم که با توجه به وحدت اعتباری هر علم ، منشاء آن چیست ؟ 1️⃣«موضوع علم» : به معنای فلسفیش با موضوعات مسائل اتحاد دارد . از این رو ، اگر علم را مرکب حقیقی بدانیم با توجه به هم رتبه بودن با مسائل علم می تواند منشاء وحدت علم گردد . 2️⃣«غرض علم» : اگر چه هر علمی دارای غرض می باشد اما فاقد شرط هم رتبه بودن با مسائل علم است و در نتیجه نمی تواند محور وحدت مرکب اعتباری علم گردد ؛ زیرا رتبه غرض به جهت ترتب بر مجموع مسائل ، متاخر از آنها می باشد «لتأخّرها رتبة عن القضايا». 3️⃣سنخیت : ویژگی و خصوصیت مشترک مسائل متشتت یک علم را گویند که عامل وحدت و گردآمدن مسائل می باشد و غرض علم نیز بر آن ترتب دارد . 💠به عبارتی دقیق تر اگر به حیث «کل» و «جزء» در مرکب اعتباری علم توجه کنیم ،«کل» دارای هویتی مستقل است که با حداقل مسائل به عنوان «اجزاء» تحقق می یابد . حال ویژگی بارز آن چند مساله که برآمده از غرض است ، به هویت مستقل «کل» سرایت می کند و «عنوان» آن می شود .در نتیجه هر مساله ای که آن ویژگی را داشته باشد می تواند به اجزاء این «کلّ» ضمیمه گردد . پدیده تداخل علوم ، خدشه ای به دیدگاه تمایز با «سنخیت» وارد نمی کند ؛ زیرا ـ با اصالت داشتن هویت «کلّ» اعتباری و همچنین فناء و دیده نشدن اجزاء ـ «سنخیت» ، ویژگی و عنوان آن علم («کلّ» اعتباری) خواهد بود . بر اساس منطق اعتباریات ، ویژگی «کلّ» به اجزاء سرایت نمی کند اما ویژگی مشترک «اجزاء» به «کل» سرایت می کند . 📌با این شرح ، ردّ ایراد آیت اله سبحانی و آیت اله جوادی آملی به دیدگاه «سنخیت» ، و هچنین تفاوت «سنخیت» با دیدگاه «مُعَرّفیّت» محقق اصفهانی روشن خواهد شد . 🔸ادامه دارد ... #امام_خمینی #مکتب_اصولی_امام #سنخیت @almohkamat