🖊روش فیض کاشانی در اسلامی کردن علوم ✍🏻به قلم #استاد_موالی_زاده: 🔰«فیض کاشانی» از دانشمندان برجسته قرن 11 ه ق در علوم اسلامی است که می توان از روش ایشان در تهذیب و اصلاح کتاب «احیاء علوم الدین» غزالی در اسلامی کردن علوم انسانی رایج در حال حاضر الگو گرفت . کتاب «احیاء علوم الدین» اثر برجسته غزالی ، مجموعه ای گرانسنگ در عرصه علوم انسانی می باشد که در آن کلیت معارف و اندیشه اسلامی با بیانی نیکو و روان ،و فصل بندی جامع و منظومه وار ارائه شده است و تا قرن ها از مراجع اصلی فکری جهان اسلام بشمار می رفت . اما این کتاب به جهت تهی بودن از معارف توحیدی اهل بیت دچار کاستی و انحراف بود . 📌«فیض کاشانی» در مواجه با این کتاب به جای کنار گذاشتن آن ، درصدد تهذیب آن برآمد . ایشان هم امتیازات کتاب را برشمرد ، و هم نواقص و انحرافات آن را روشن کرد ،و در ادامه با بهره مندی از اندیشه توحیدی قرآن و اهل بیت به تهذیب آن برخواست و آن را «محجة البیضاء» نامید . «فیض کاشانی» در توصیف تهذیب کتاب غزالی ، از واژه «احیاء» به معنای زنده کردن بهره می گیرد و از تعبیر «احیاء الاحیاء» استفاده می کند . بر این اساس می توان گفت در عصر ما نیز علوم انسانی بدون اندیشه توحیدی قرآن و اهل بیت ، بسان موجودی در آستانه مرگ می باشد که می توان با دمیدن روح توحیدی در آن ، زنده اش کرد تا بتواند روح انسان ها را زنده کند و گرنه با رها کردنش در جامعه ، سبب مرگ روح آن ها خواهد شد . 🔹«فیض کاشانی» به مرجعیت کتاب احیاء علوم الدین در جهان اسلام توجه داشت «اشتهر في الأقطار اشتهار الشمس في رائعة النهار» اما از سه ویژگی برجسته و ممتاز آن استفاده بهینه کرد : 1- فصل بندی منظم و هندسه حاکم بر منظومه محتوای کتاب 2 ـ عملیاتی بودن محتوای کتاب به گونه ای که خواص و عوام از آن بهره می برند . 3 ـ ابداع اصطلاحات و واژگان مناسب برای انتقال مفاهیم و آموزه های اسلامی 🔹«فیض کاشانی» به مجموعه علوم دینی غزالی دو ایراد اساسی داشت : 1 ـ دوری از معارف توحیدی اهل بیت «قد فاته بیان معرفة الأئمة المعصومین» 2 ـ بهره گیری از تجربه های اهل هوای نفسانی مانند دستور العمل های برگرفته از حکایات اهل تصوف «مُبتَنیاً علی مُبتدعات لأهل الأهواء» 🔹«فیض کاشانی» جهت احیای مجموعه علوم دینی غزالی ،اقدامات زیر را انجام داد : 1- طراحی مجدد مبانی و اصول فکری کتاب بر اساس برهان و معارف توحیدی قرآن و اهل بیت : «و أبني مطالبه كلّها على أصول أصيلة مُحكمة لا يتطرّق إليها شكّ و لا ريب» 2- بازخوانی مجدد مسائل و موضوعات مطرح در کتاب بر اساس آن مبانی 3- حذف برخی از فصل های بیگانه با روح اسلام مانند حذف فصل «آداب سماع و وجد» که در طریقت صوفیه رواج دارد . #فیض_کاشانی #اسلامی_کردن_علوم #المحکمات @almohkamat