📝#دستگاه_اصولی_امام| نگاهی به دستگاه اصولی حضرت امام 🔰استاد علی فرحانی 🔰تنظیم: احسان چینی پرداز ◽️حقیقت این است که مساله اسلامی سازی علوم انسانی بدون علم اصول امری محال و آرزویی غیر قابل تحقق است. ◽️به عبارت دیگر بدون تسلط بر علم اصول به عنوان علم زبان شناسی ادله و علم توزین بخش حجج الهیه هرگز به تولید نرم افزار اسلامی نخواهیم رسید بلکه نقطه عزیمت در این امر مهم، علم اصول و الگوریتم استنباط می باشد. ◽️حال باید گفت عند المحققین روشن است که هیچ یک از دستگاه های اصولی موجود، توان حل چنین مهمی را ندارد. اگرچه ممکن است بتوانند همچون دارویی مسکن، موقتا مساله ای را حل کرده و در حد معذوریت مکلف، حجتی الهی را نشان دهند اما هرگز به تولید علم ختم نخواهند شد. ◽️اما تنها دستگاهی که از قاعده کلی فوق مستثنی شده و یگانه طریق منتج در حل نیاز های امروزه جامعه آن هم از منبع وحی میباشد، نگاه حضرت امام به ادله و دستگاه اصولی ایشان است. ◽️از ویژگی های خاص دستگاه اصولی حضرت امام، نگاه صحیح به ادله است. همانطور که امام در جایجای عبارات خود از جمله در ابتدای کتاب تعادل و تراجیح تاکید دارند؛ باید نگاه به ادله را منطبق بر محیط شناسی دقیق عقلاء و تشخیص صحیح سنخ خطابات شرعیه بکنیم و الا اگر برای این مهم اهمیتی قائل نشویم اولا به تورم علم اصول و ثانیا به فقه ای خواهیم رسید که تنها به درد کوخ نشینان خواهد خورد. ◽️از دیگر متفردات این دستگاه اصولی، مراتب حکم است. همانطور که امام در کتاب مناهج _در مبحث ضد_ اشاره می کنند، مساله #مراتب_حکم نزد جمیع اصولیین به یک جا ختم می شود و آن هم این است که انشائی و فعلی بودن حکم نسبت به افراد مختلف و نیز نسبت به حالات یک فرد، دفعی و متغیر میباشد. به گونه ای که حکمی واحد برای شخصی _مثلا به خاطر قدرت_ فعلیت دارد و برای شخص دیگر _به خاطر عجز_ از فعلیت ساقط میشود. ◽️جالب اینکه تمام دستگاه های اصولی از جمله مرحوم آخوند و بعد هم محقق نائینی و اصفهانی و عراقی و خوئی و حتی شهید صدر_رضوان الله علیهم_، به این مطلب ختم میشود و تقریبا هیچ اختلافی در این مساله وجود ندارد. ❇️اما حضرت امام این مطلب را در #کمال_بطلان دانسته بلکه لازمه آن را لعب به احکام الله می دانند!!! زیرا اینکه حکمی نسبت به شخصی فعلی باشد و همان حکم نسبت به شخص دیگر انشائی باشد و یا نسبت به شخص واحدی در ساعتی خاص انشائی و در ساعت دیگر فعلی باشد، چیزی جز به معنای بازی و لعب بودن احکام نیست. ◽️به تصریح حضرت امام، هم عقل این مطلب را رد می کند و لازمه آن را به وجود آمدن و از بین رفتن دائمی ارادات متعدده در نفس شارع می داند و هم هیچ یک از عقلاء توان تصدیق چنین چیزی را ندارد زیرا با هیچ یک از قوانین عقلائیه سازگار نیست. ❇️البته آنچه گفته شد غیر از خطابات قانونیه حضرت امام است و مساله خطابات قانونیه اگرچه مرتبط با مراتب حکم است، اما دقائق و مسائلی دارد که مقدمات خاص خود را می طلبد. رزقنا الله انشاءالله. #در_مدرسه_امام_خمینی #پای_درس_استاد #نگاهی_به_دریا @almorsalaat