مبحث قالب های شعری تو مجموعه ادبیات مداحی را پی میگیریم قالب کم استعمال در ادبیات فارسی و پر استفاده در مدیحه سرایی❗ قالب #تک_بیتی یا #مفرد 👇👇👇👇👇👇 با دقت بخوانید

#ادبیات_مداحی قسمت ۱۸ #تک_بیتی (مفرد) تک‌بیت یا تک‌بیتی یا فرد یا مفرد یک قالب شعر کهن فارسی است که از یک بیت (معادل دو مصراع) تشکیل شده‌است که دو مصراع میتواند هم قافیه باشند یا نباشند. در بعضی مواقع هم ممکن است به دو بیت برسد که هر بیت قافیهٔ جداگانه دارد. بیشتر تک‌بیتی‌ها تبدیل به ضرب‌المثل و حکم کلمات قصار در نثر به خود گرفته است. 🍃🍃🍃🍃 سعدی، صائب تبریزی و هاتف اصفهانی از معروف‌ترین سرایندگان تک‌بیت بوده‌اند. مثال: از سعدی 👇 پای ملخی نزد سلیمان بردن زشت است ولیکن هنر است از موری 🌺 مردی نه به قوت است و شمشیر زنی آن است که جوری که توانی نکنی 🌺 می‌میرم و همچنان نظر بر چپ و راست تا آنکه نظر در او توان کرد، کجاست؟ 🌺 سخن را سر است ای خردمند و بن میاور سخن در میان سخُن 🌺 @amoozeshe_zekre_eshgh 🍃🍃🍃🍃🍃 استفاده از تک بیت در مدیحه سرایی 👇👇👇 مادحین عزیز از این قالب معمولا در جاهای خاص استفاده های زیادی میشه که بطور نمونه به چند مورد آن اشاره میکنیم：👇 ✅ ۱_ هنگام اوج روضه میتونید بین روضه به فراخور روضه از تک بیت هایی وزین و غنی که مربوط به همان قسمت روضه می باشد استفاده کرد. به طور مثال هنگام اشاره روضه علی اصغر و گهواره از تک بیت زیر 👇 آهسته گويمت نكند بشنود رباب گهواره در حراجی بازار ديده اند 🌺 یا هنگام روضه حضرت زهرا و اشاره به دست و بازوی حضرت زهرا می توان به تک بیت 👇 دارد هنوز رایحه ی بوسه ی نبی دستی که در حمایت مولا سپر شده است. اشاره کرد و دوباره به روضه باز گشت, 🌺 ✅ ۲_ جای دیگری که میشه از تک بیت ها به نحو احسن استفاده کرد ,هنگامی است که قبل از شما مداح دیگری خوانده و وسط روضه به شما میدهند و شما میخواهید که روضه را عوض کنید و وقت هم زیاد نیست، معمولا با یک تک بیت فراخور روضه از مستمع با تک بیت مد نظر، لحظاتی ذکر میگیرید و در ادامه روضه خودتان را پیاده میکنید. معمولا این تک بیت ها با اسامی معصومین تمام میشود و مستمع همان ذکر معصوم را در پایان تک بیت شما، با هر ریتمی که شما به آن بدهید ادامه میدهد. مثال👇 برای روضه امام حسین، تک بیت👇 رحمت به آن کسی که به من یاد داد و گفت: وا کن دو لب به نام جنون و بگو « حسین » اینجا با کشیدن نام حسین در ادامه از مستمع ذکر ^حسین جان^ را میگیرید. 🌺 روضه حضرت علی، تک بیت👇 هر که آمد در نجف از هیبتت در سجده رفت ساجد خار تو ام ، بنما نگاهی یاعلی که مثل تک بیت قبل بصورت ذکر ""علی جان" یا "علی یا علی" با هم نوایی مستمعین ادامه میدهید. 🌺 روضه امام حسن، تک بیت👇 گرچه در روی زمین حتی نداری یک حرم شیعه روزی عرش سازد بر مزارت یا حسن و همچنین برای امام حسن نیز همین برنامه را پیاده میکنید. دقت کنید که برای ذکر گرفتن, این تک بیت ها معمولا با نام معصومین و کسانی که میخواهید ذکر را بگیرید تمام می شود. ✅ ۳_ هنگام سینه زنی به خصوص سینه زنی شور می توان لحظه ای از ریتم اصلی خارج شده و سینه زن همچنان کار خودش را انجام میدهد و با میاندار سینه را ادامه داده و مداح با الحان مختلف و تحریر های خاص در ملودی های مختلف، معمولا در آواز دشتی و دستگاه شور و چهارگاه، تک بیت های غنی، مرتبط با مراسم و سینه زنی را اجرا میکند این مدل کارها را معمولا تو کارهای حاج محمود کریمی و سیدجواد مقدم زیاد شنیدید , معمولا این اشعار پند آموز و تا حدودی حماسی به خصوص هنگام شور زنی می باشد و البته نیاز به سینه زن و میاندار وارد و باهوش دارد، تا از ریتم اصلی سینه زنی خارج نشود. تک بیت های زیر را میتوان مثال زد👇 به حماسی بودن تک بیت ها دقت کنید!!! حاصل عقل بُوَد عشق و ، جنون میوه ی اوست هر که از عشق تو دیوانه نشد عاقل نیست 🌺 هنگام سینه زنی بصورت شور این تک بیت👇 نام مقدّست نمک زندگی ماست جز شورِ « یاحسین» دگر دم نمیدهیم. 🌺 و یا... هرکس بر این لباس عزا طعنه می زند فردا برای یک نخ آن هم، اسیر ماست 🌺 هنگام شور امام رضا👇 كاخ همه شاهان جهان را كه بگردی دربار كسی پنجره فولاد، ندارد 🌺 ✅ ۴_ هنگامی که می خواهید مجلس را تمام کنید و مستمع هنوز در سینه زنی است به خصوص در شور زنی, می توانید با یک تک بیت، سینه را از مستمع گرفته و در ادامه با یک روضه کوتاه و یا جلسه خیلی طول کشیده, سریع وارد دعای آخر مجلس میشوید, تک بیت ها اینجا احساسی و مناسبتی می شود. بطور مثال👇 همین فاطمیه امسال و چند روز دیگر هم پایان سال است و جلسه در حال شور زنی است شما با تک بیت زیر به عنوان مثال ,جلسه را از سینه زن گرفته و به حالت سکون در می آورید. دوباره زخمِ « در » سر باز کرد و چشم سائل گفت: دوتا پیمانه گریه ، روزیِ پایانِ سالَم کن و در ادامه یا روضه کوتاه یا دعای پایانی را انجام می دهید. التماس دعا ☘☘☘☘☘☘ @amoozeshe_zekre_eshgh