پیش درآمدی برای ادامهٔ مباحث اصول//۸
#شهرت
✅معمولا شهرت را به سه قسم تقسیم می کنند:
۱/ شهرت فتوائیهٔ محضه
جایی که فتوایی بین اعاظم فقها معروف باشد و ما اصلا و اساسا مستند روایی برای آن نیابیم.
۲/شهرت عملیه
موردی که مشهور فقها به استناد یک روایت، فتوایی داده باشند، در اینجاست که اگر آن روایت ضعیفة السند بود بحث انجبار ضعف سند مطرح می شود، و بزرگان اصول در آن اختلاف نظر دارند.
۳/شهرت روائیهٔ محضه
مقصود آنجاست که فقط #متن_روایت بدون لحاظ عمل فقها ، به لحاظ نقل در بین #راویان مشهور باشد.
💢به نظر می رسد با شهرت نوع چهارمی هم روبرو هستیم و آن جایی است که #مضمون یک روایت و نه دقیقا متن آن مطابق فتوای بزرگان باشد ، بنده از این نوع شهرت که هیچ یک از سه قسم پیشین نیست تعبیر به #شهرت_مضمونیه می کنم.
✅ در بحث تعارض روایات ، یکی از مرجحات موافقت با شهرت است لذا به نظر می رسد :
اولا/ اگر دو روایت هر دو سندا و دلالتا تام و تمام بودند و حجت لولائی داشتند ، ولی دقیقا خصوص یکی از این دو روایت مورد #عمل_مشهور مخصوصا قدما بود ، این یک شاهد و یک قرینه بر تقدیم این روایت است و البته طبق مسلک اضطرار باید دیگر شواهد و قرائن موافق و مخالف این ترجیح راببینیم و نهایتا جمع بندی کنیم.
ثانیا/ اگر یکی از این دو متعارض فقط شهرت روائیه داشت ، باز در حد یک قرینه موجب افزایش ریب و تردید در روایت دیگر است، و در حد یک نمره برای ترجیح محاسبه می گردد.
ثالثا/ اگر فتوای مشهور با یکی از روایت فقط توافق مضمونی داشت، (یعنی بدون استناد آشکار به روایت مورد بحث) اینجا هم باز در تجمیع شواهد برای ترجیح ، به این توافق مضمونی نمره ای خواهیم داد.
🛑روشن است که شهرت فتوائیه محضه ، که اساسا پای روایت در کار نیست ، مربوط به باب تعارض و ترجیح روایات نخواهد بود.
🛑 تحلیل فوق از مرجح بودن شهرت به عنوان یک شاهد، منطبق با درک و عمل عقلا در موارد مشابه هست.
🛑نمرهٔ شهرت عملیه از شهرت روائیهٔ محضه بیشتر است چون هم پای روایت در کار است وهم پای عمل به خصوص این روایت ، در حالی که در شهرت روائیهٔ محضه ، پای عمل درکار نیست ، و شهرت مضمونیه هم نمرهٔ کمتری از آن دو دارد ، چون صرف تطابق مضمونی است.
🛑در محاسبهٔ تعداد علما برای تحقق شهرت روائیه و عملیه باید توجه کرد که اگر سیرهٔ طائفه ای از راویان فقیه ، این بود که فقط متن روایت مورد فتوای خود را نقل می کردند ، در این موارد دیگر مقام روایتگری و مقام عمل به روایت متحد خواهد شد.
🆔@andalibhamedani