💠 فقه اللغة 5 ✅ تطبیق متون و #فرآوری_لغت 🔰 جلسه هفدهم 💢 استاد ربانی بیرجندی #استاد_ربانی_بیرجندی #فقه_اللغه #تطبیق_متون_لغوی #قرارگاه_زبان_و_ادبیات #مدرسه_عالی_نواب 🔷 کانال رسمی قرارگاه زبان و ادبیات 🆔 @Arabicliteraturehozehkh

#یک_نکته 🌀 ابن مقفع و جایگاه مهم او در تاریخ و ادبیات عرب 🔹ابْنِ مُقَفَّع، ساويرس، مورخ و متكلم مسيحی مصر در سدۀ ۴ق / ۱۰م. وی از نخستين نويسندگان قبطی است كه آثار خود را به زبان عربی نوشته است. با وجود شهرت و تأثير عميق او در فرهنگ مسيحی مشرق زمين، منابع گوناگون آگاهی چندانی دربارۀ زندگی وی نداده‌اند. آنچه از يادداشتهای پراكنده در ميان نسخه‌های خطی به دست می‌آيد، در اين حد است كه او پيش از آنكه به زیّ روحانيان درآيد، به دبيری اشتغال داشت و «ابوبِشر» خوانده می‌شد. چندی بعد شغل دبيری را رها كرده به رهبانيت گرويد و در صومعه‌های مصر به عبادت و فراگيری تعاليم كليسای يعقوبی روی آورد. وی به تدريج مراتب ترقی را در كليسا پيمود تا اينكه از جانب بطريق اسكندريه به عنوان اسقفِ اُشْمونَين (شهری در مصر عليا) برگزيده شد (نك‍ : دوسلان، 10؛ مينگانا، II / 150؛ گراف، «تاريخ[۲]»، II / 300). در برخی منابع گفته شده كه وی توسط بطريق مَقّاری (۹۳۲-۹۵۲م) بدين سمت منصوب شد (EI2)، ولی نمی‌توان در اين باره با اطمينان سخن گفت. 🔹در روايات مربوط به مناظرات دينی در آغاز خلافت فاطمی مصر، همواره نام ابن مقفع به عنوان نمايندۀ قبطيان ديده می‌شود. روايتهای پراكنده دال بر اينكه بطريق افرام او را به عنوان سخنگوی خود در مجلس مناظره پذيرفته، يا اينكه بطريق فيلوتئوس از او خواسته است تا بر پاسخی كه خود نوشته بوده، مهر تأييد زند، از قدر و منزلت او در كليسای يعقوبی اسكندريه حكايت دارد. اين روايات در كنار عنايت ويژه‌ای كه خليفۀ فاطمی نسبت به وی، به عنوان يك عالم توانا در مذهب خود داشته و او را به مجالس مناظرۀ خود می‌خوانده است، بيان كنندۀ اين واقعيت است كه او در اين دوره تنها يك اسقف در شهری دور از مركز چون اشمونين نبوده است. 🔹دانستن چند زبان كارآمد از عواملی است كه نبايد تأثير آن را در موفقيت ابن مقفع ناديده گرفت. تسلط بر ادبيات زبان قبطی ــ كه زبان مادريش بود ــ و آشنايی وی با زبان يونانی او را با ميراث فرهنگی هم‌كيشان خود پيوند می‌داد و تبحرش در ادب عربی او را قادر می‌ساخت تا ضمن استفاده از منابع عربی، آثار خود را در قالب اين زبانِ نو پذيرفته بيافريند، زيرا كه در نيمۀ دوم سدۀ ۴ق / ۱۰م هنوز زبان متداول مسيحيان مصر، زبان قبطی بود (نك‍ : مقدسی، ۲۰۳؛ در مورد دقت او در كاربرد زبان عربی، نك‍ : گوئيدی، 117). ابن مقفع با آثاری كه به زبان عربی تأليف نمود، در واقع دوره‌ای را در ادبيات قبطيان آغاز كرد كه ادامۀ آن به تدريج زبان قبطی را به فراموشی سپرد. اين نه بدان معناست كه شخص ابن مقفع عامل اين دگرگونی بوده باشد، بلكه وی برجسته‌ترين فرد از نخستين مؤلفان قبطی است كه تحت تأثير نفوذ روزافزون زبان عربی، آن را به جای قبطی به عنوان ابزار نگارش به كار گرفتند (نك‍ : گراف، همان، II / 295-300). 🔹آثار ابن مقفع از حيث محتوا نيز در ادبيات عربی ـ قبطی جايگاه ويژه‌ای دارند، به طوری كه تاريخ او برای بطريقان اسكندريه، به عنوان تاريخ رسمی كليسای قبطی يعقوبی پذيرفته شده و ديگر آثار او در مورد اعتقادات و آداب كليسايی تأثير قابل ملاحظه‌ای در فرهنگ مسيحی مصر و حتی سرزمين مجاور گذارده است. چنانكه شخصيتهای سرشناس قبطیِ دوره‌های بعد، چون ابواسحاق ابن عسال و ابوالبركات ابن كبر اين دسته آثار او را مورد توجه قرار داده‌اند (نك‍ : همان، 439؛II / 410، نيز مينگانا، II / 149-150). 🔹وی همچنين در دفاع از باورهای يعقوبی خود و نقض عقايد مخالفان مسيحی خويش از نسطوری و ملكايی رديه‌هايی پرداخته كه از آن ميان به خصوص بايد به رديۀ او بر اسقف نسطوری دمشق، ايليا (نك‍ : گراف، همان، II / ۱۳۴-۱۳۵) و رديۀ وی بر سعيد بن بطريق، عالم ملكايی اهل مصر (همو، «فهرست[۵]»، شم‍ 114(10)) اشاره كرد. البته آثار او نيز به نوبۀ خود مورد رد و نقض مخالفان قرار گرفته است (مثلاً نك‍ : همو، «تاريخ»، II / 209,II / 137). ترجمۀ آثار او به زبانهای حبشی، سريانی و لاتين در سده‌های متقدم نيز خود نشان می‌دهد كه آثار وی در سرزمينهای مجاور نيز رواج داشته است. 🌀 منبع: دبا (مدخل ابن مقفع)

🔶دهمین جلسه قرارگاه زبان و ادبیات حوزه علمیه خراسان موضوع جلسه: ❇️1. تبادل نظر پيرامون اساتيد و زمان دوره دانش افزايي اساتيد حوزه علميه خراسان ❇️2. تبادل نظرپيرامون برگزاري نشست‌هاي تجربه زیسته اساتيد شاخص زبان و ادبيات عربي حوزه علميه خراسان 🕤 زمان: پنج‌شنبه موخ :02/29/ 1401 ساعت: 13:00 تا 15:30 🏫مکان: سالن کنفرانس‌های مدرسه علمیه عالی نواب 🔷 کانال رسمی قرارگاه زبان و ادبیات 🆔 @Arabicliteraturehozehkh

🎧#تدریس‌شرح‌رضي‌برکافیه 📚جلد اول 📖جلسه اول 🔶مدرس: دیداری 🔷 کانال رسمی قرارگاه زبان و ادبیات 🆔 @Arabicliteraturehozehkh

🎧#تدریس‌شرح‌رضي‌برکافیه 📚جلد اول 📖جلسه اول(ادامه) 🔶 مدرس: دیداری 🔷 کانال رسمی قرارگاه زبان و ادبیات 🆔 @Arabicliteraturehozehkh

🎧#تدریس‌شرح‌رضي‌برکافیه 📚جلد اول 📖جلسه دوم(ادامه) 🔶مدرس: دیداری 🔷 کانال رسمی قرارگاه زبان و ادبیات 🆔 @Arabicliteraturehozehkh

🎧#تدریس‌شرح‌رضي‌برکافیه 📚جلد اول 📖جلسه سوم 🔶مدرس: دیداری 🔷 کانال رسمی قرارگاه زبان و ادبیات 🆔 @Arabicliteraturehozehkh

🎧#تدریس‌شرح‌رضي‌برکافیه 📚جلد اول 📖جلسه سوم(ادامه) 🔶مدرس: دیداری 🔷 کانال رسمی قرارگاه زبان و ادبیات 🆔 @Arabicliteraturehozehkh

🎧#تدریس‌شرح‌رضي‌برکافیه 📚جلد اول 📖جلسه پنجم 🔶مدرس: دیداری 🔷 کانال رسمی قرارگاه زبان و ادبیات 🆔 @Arabicliteraturehozehkh

🎧#تدریس‌شرح‌رضي‌برکافیه 📚جلد اول 📖جلسه چهارم 🔶مدرس: دیداری 🔷 کانال رسمی قرارگاه زبان و ادبیات 🆔 @Arabicliteraturehozehkh

🎧#تدریس‌شرح‌رضي‌برکافیه 📚جلد اول 📖جلسه هفتم 🔶مدرس: دیداری 🔷 کانال رسمی قرارگاه زبان و ادبیات 🆔 @Arabicliteraturehozehkh

🎧#تدریس‌شرح‌رضي‌برکافیه 📚جلد اول 📖جلسه ششم 🔶مدرس: دیداری 🔷 کانال رسمی قرارگاه زبان و ادبیات 🆔 @Arabicliteraturehozehkh