‍ ‍ ‍ ‍ ‍ ۲۴ دی سالروز درگذشت احمد تفضلی (زاده ۱۶ آذر ۱۳۱۶ اصفهان – درگذشته ۲۴ دی ۱۳۷۵ تهران) پژوهشگر، زبان‌شناس و مترجم او ایران‌شناس و متخصص زبان پهلوی و استاد زبانهای باستانی در دانشگاه تهران بود و در زمینه زبانهای ایرانی میانه به‌ ویژه پهلوی و پارتی، در پهنه بین‌المللی، یکی از معدود صاحب‌ نظران به‌شمار می‌آمد. وی تحصیلات مقدماتی را در تهران گذراند و در سال ۱۳۳۵ با دریافت مدال درجه اول فرهنگ از دارالفنون، دیپلم ادبی گرفت. او در سال ۱۳۳۸ دانشکده زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تهران را با رتبه اول به پایان برد. در سال ۱۳۴۰ به انگلستان رفت و وارد رشته فرهنگ و زبانهای باستانی ایران در مدرسه زبانهای شرقی دانشگاه لندن شد و در سال ۱۳۴۴ فوق لیسانس گرفت و پیش از بازگشت به ایران دوره تحقیقی کوتاهی را هم در پاریس گذراند. وی در ۱۳۴۵ در رشته زبانهای باستانی از دانشگاه تهران درجه دکتری گرفت. او از ۱۳۳۷ تا ۱۳۴۵ ضمن تحصیل، به‌عنوان پژوهشگر در استخدام اداره فرهنگ عامه بود و از ۱۳۴۵ تا ۱۳۴۷ در بنیاد فرهنگ ایران، به تحقیق پرداخت و در ۱۳۴۷ به تدریس در دانشگاه تهران مشغول شد و در ۱۳۷۰ عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی و از سال ۱۳۷۳ معاون علمی و پژوهشی این فرهنگستان بود. وی علاوه بر اینکه یکی از صاحبنظران در زمینه زبانهای باستانی ایران بود، به زبان عربی کاملاً آشنایی داشت و به زبانهای انگلیسی و فرانسوی و آلمانی و ادبیات فارسی تسلط کامل داشت و همچنین با زبان روسی نیز آشنا بود. تفضلی در ساعت ۱۲ و نیم روز ۲۴ دی ماه ۱۳۷۵ دفتر کارش را در دانشگاه تهران ترک کرد و راهی منزلش در شمیران شد، اما هرگز به منزل نرسید. او در همان روز به طرز مشکوکی در خیابان به قتل رسید. عضویت در مجامع: عضویت در انجمن آسیایی پاریس از سال ۱۳۵۰ عضویت در انجمن بین‌المللی کتیبه‌های ایرانی (انگلستان) از سال ۱۳۵۱ عضویت در کمیته بین‌المللی آکتا ایرانیکا (بلژیک) از سال ۱۳۶۰ عضویت در هیئت مؤسس انجمن آثار ملی از سال ۱۳۵۹ عضویت در شورای علمی مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی از سال ۱۳۶۶ عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی از سال ۱۳۷۰. روز ۲۲ شهریور ۱۳۷۵ دانشگاه دولتی سن‌پترزبورگ طی مراسمی درجه دکترای افتخاری ایران‌شناسی را به احمد تفضلی اهدا کرد. کتاب‌ها: واژه‌نامه مینوی خرد، بنیاد فرهنگ ایران ۱۳۴۸ ترجمه مینوی خرد چاپ اول بنیاد فرهنگ ایران ۱۳۵۴ چاپ دوم، انتشارات توس ۱۳۶۴ نمونه‌های نخستین انسان و نخستین شهریار در تاریخ افسانه‌ای ایران (کتاب) جلد ۱ از آرتور کریستن سن با همکاری ژاله آموزگار (ترجمه و تحقیق) تهران، نشرنو ۱۳۶۴ نمونه‌های نخستین انسان و نخستین شهریار در تاریخ افسانه‌ای ایران (کتاب) جلد ۲ از آرتور کریستن سن با همکاری ژاله آموزگار (ترجمه و تحقیق) تهران، نشر نو ۱۳۶۸ شناخت اساطیر ایران (کتاب) از جان هینلز (ترجمه) با همکاری ژاله آموزگار، تهران، نشر چشمه و فرهنگسرای بابل، چاپ اول ۱۳۶۸ اسطوره زندگی زرتشت با همکاری ژاله آموزگار، تهران، نشر چشمه و فرهنگسرای بابل، چاپ اول ۱۳۷۰ زبان پهلوی ادبیات و دستور آن (کتاب) با همکاری ژاله آموزگار، تهران، نشر معین، چاپ اول ۱۳۷۳ @arayehha

بیست و چهارم دی ماه زادروز «جمشید ارجمند» منتقد سینما، مترجم، ویراستار و شاعر ترانه ی "ساقی میخواران"(ساری گلین) @arayehha

‍ ‍ ‍ ‍ ‍ ‍ ‍ ۲۴ دی زادروز جمشید ارجمند (زاده ۲۴ دی ۱۳۱۸ تهران -- درگذشته ۲۳ تیر ۱۳۹۵ تهران) روزنامه‌نگار، ویراستار، مولف، مترجم و منتقد سینما او در ۱۲ سالگی، عضو حزب پان‌ایرانیست شد و به فعالیت‌های فرهنگی و روزنامه‌نگاری روی‌آورد و در تابستان ۱۳۳۳ کار در مجله فردوسی زیر نظر ناصر نیرمحمدی را آغاز کرد. در همین سال چاپ چند شعرنو در مجله فردوسی و راهنمایی‌های اسماعیل شاهرودی و نصرت رحمانی او را با ادبیات نوین فارسی آشنا ساخت. وی با سخت‌کوشی به دانشگاه رفت و هم‌زمان در مجله فردوسی به مدیریت نعمت‌اله جهانبانویی و ستاره سینما به سردبیری پرویز نوری به‌کار ترجمه و انتشار مقاله‌های سینمایی پرداخت. در ۱۳۴۰ به‌دلیل فعالیت‌های سیاسی در چارچوب جبهه ملی، دوبار دستگیر و  زندانی شد و بعد از آزادی در سال ۱۳۴۱ در تظاهرات دانشجویی مورد ضرب و جرح قرار گرفت. سال ۱۳۴۳ از دانشکده حقوق فارغ‌التحصیل شد و بلافاصله تحصیل فوق‌لیسانس مدیریت اداری را آغاز کرد که ناتمام ماند. در همین سال در مؤسسه تحقیقات اقتصادی با سمت محقق استخدام شد که امکان تحقیق و سفر به‌مناطق مختلف ایران و انتشار پژوهش‌هایش در فصلنامه تحقیقات اقتصادی را برایش فراهم آورد. او در سال ۱۳۴۵ مجمع منتقدان فیلم را بنیانگذاری کرد و در همین سال به‌عنوان عضو هیئت داوران منتقدان سینمایی در جشنواره فیلم کودک و نوجوان انتخاب شد. وی در ۱۳۴۸ به‌فرانسه رفت تا مطالعات تخصصی در دوره دکترای سیکل سوم دانشگاه اکس- مارسی، رشته اقتصاد و تبلیغات جهانگردی را دنبال کند. در همین سال ترجمه نخستین کتابش را به‌پایان برد و با بازگشت به‌کشور در سال بعد، فعالیت‌های گسترده و مداوم  ترجمه و تألیف را ادامه داد. بعد از انقلاب در بهمن ۱۳۵۷ در چند روزنامه و مجله سرگرم کار شد که در نهایت به‌سمت ترجمه و تالیف کتاب و ویراستاری برای برخی ناشران شناخته شده از جمله نشر فرزان روز، روی آورد. در کارنامه کاری او بیش از ۱۰۰ کتاب ویراستاری به‌چشم می‌آید. همچنین در حوزه تالیف کتاب‌های فیلم ساختن، درباره سینما، گربه روی شیروانی داغ و ۲۱ فیلم قصه‌ دیگر از مهمترین آنهاست. در حوزه ترجمه نیز می‌توان به آثاری چون جامعه‌شناسی رادیو و تلویزیون (جان کازنو، انتشارات سروش) آیین هندو و عرفان اسلامی "داریوش شایگان، نشر فرزان روز" ایرانیان، یونانیان و رومیان ژوزف ویسهوفر اشاره کرد. برای او ارج‌نامه‌ای هم به پاس ۴۵ سال نوشتن درباره سینما به‌کوشش زاون قوکاسیان و حسین رسول‌اف منتشر شد. @arayehha

‍ #دامن_کشان(ساقی میخواران) دامن کشان، ساقی میخواران از کنار یاران مست و گیسو افشان، می گریزد در جام می، از شرنگ دوری وز غم محجوری، چون شرابی جوشان، می بریزد دارم قلبی لرزان ز غمش، دیده شد نگران ساقی می خواران از کنار یاران مست و گیسو افشان می گریزد دارم چشمی گریان به رهش روز و شب بشمارم تا بیاید                            آزرده دل از جفای یاری، بی وفا دلداری ماه افسونکاری، شب نخفتم با یادش تا دامن از کف دادم شد جهان از یادم راز عشقش را در دل نهفتم از چشمانش ریزد به دلم، شور عشق و امید دامن از کف دادم، شد جهان از یادم راز عشقش در دل تا نهفتم دارم چشمی گریان به رهش روز و شب بشمارم تا بیاید   ترانه: ساقی میخواران   خواننده: ویگن   ترانه سرا: جمشید ارجمند   آهنگساز: آودیس خاچاطوریان     #۲۴دی / #زادروز_جمشید_ارجمند @arayehha

‍ ۲۴ دی سالروز درگذشت محمدحسین مصورالملکی (زاده سال ۱۲۶۸ اصفهان – درگذشته ۲۴ دی ۱۳۵۶ اصفهان) شاعر، طراح، نقاش، نگارگر، تذهیب‌کار و قلمدان‌ساز او از ۱۵ سالگی ساختن قلمدان و سپس تذهیب و نقاشی رنگ و روغن را آغاز کرد. در ابتدای سلطنت رضاشاه به پاریس رفت و مدت شش ماه در فرانسه اقامت داشت و با آرتور پوپ، که مشغول نگارش کتاب معروفش درباره هنر ایران بود، آشنا شد و به درخواست وی در تصویرسازی کتابش او را یاری کرد. او به شیوه‌های مختلف نقاشی آشنایی داشت و علاوه بر مینیاتور و طراحی و قلم‌گیری و تشعیر و تذهیب، تابلوهای رنگ روغن و نقشه‌های بسیار زیبای فرش را هم می‌ساخت. وی میرزا آقا امامی را پیش‌کسوت و هنرمند واقعی دانسته و مینیاتورهای رستم شیرازی و محمود فرشچیان را ستوده‌ است. او از اولین مرمت کنندگان نقاشی‌های چهل‌ستون در دهه ۲۰ بود و گفته می‌شود که تنها بر روی تابلوهای بالای طره در تالار اصلی کار کرده‌ است. آثار: از او تابلوهای متعددی برجای ماند و بیشتر به تابلو تخت‌جمشید عشق می‌ورزید که با این تابلو در نمایشگاه جهانی بروکسل برنده شد و جایزه گرفت. او برای ترسیم این تابلو نفیس و کم‌نظیر، سال‌ها به تماشا و کاوش پرداخت و از دانستنی‌های دو باستان‌شناس معروف در تخت‌جمشید به نام‌های «مستر ریچاردز» و «هرتسفلد» آلمانی استفاده کرد. وی علاوه بر ساختمان معظم تخت‌جمشید، چهار هزار چهره در این تابلو به تصویر کشیده‌ است. او معتقد بود فرق میان کاخ تخت‌جمشید و تابلو او در این است که: «آن ویران شده ولی این سالم است». همان زمان خواستند تابلو را به مبلغ ده میلیون تومان خریداری کنند ولی او با وجود بضاعت کم، به فروش آن راضی نشد و به فرزندانش نیز وصیت کرد چون این اثر هنری دارای ارزش ملی است، آن را عزیز بدارند و نفروشند. وی می‌گفت: "برای به تصویر کشیدن این تابلو به مرحله‌ای رسیدم که تمام ذهنم انباشته از تخت‌جمشید بود. حتی قدم‌های سنگین سربازان جاویدان را روی سنگفرش‌ها می‌شنیدم. ارابه‌ها را که با چرخ‌های زمخت در حرکت بودند و طنین سم اسب‌ها را که در هیاهوی ارابه‌ها محو می‌شد، می‌شنیدم. و در چشم‌انداز آپادانا، باغ‌هایی را که در متن کم رنگ و غبارآلود، به چشم می‌خورد، همه را حس می‌کردم" از تابلوهای معروف دیگر او، صحنه جنگ بین‌الملل دوم است که جنبه جهانی دارد. تابلو سعدی با مضمون «در حال که من این سخن بگفتم دامن گل بریخت و در دامنم آویخت» تابلو چوگان بازی در میدان نقش جهان، تابلوی شیخ صنعان و دختر ترسا، تابلو بنای کاخ چهلستون و مجلس پذیرایی شاه عباس از ولی محمدخان فرمانروای ترکستان، تابلو صلح حیوانات که از کارهای آخر اوست و بسیاری تابلوهای دیگر. وی هنگامی که مشغول تهیه و پختن «روغن کمان» یکی از ملزومات نقاشی‌اش بود دچار سوختگی شد و بر اثر آن به لرزش دست دچار بود و مدتی بعد سکته کرد و دست راستش فلج شد و ۱۰ سال بعد درگذشت. آرامگاه وی در تخت فولاد است. @arayehha

‍ ‍ ‍ ‍ ‍ ‍ ‍ ‍ ۲۴ دی سالروز درگذشت احسان اشراقی (زاده ۱۵ شهریور ۱۳۰۷ قزوين -- درگذشته ۲۴ دی ۱۳۹۸ تهران) استاد تاریخ او دارای دكترای تخصصی تاريخ از دانشگاه تهران و عضو پيوسته فرهنگستان علوم و استاد تاريخ دانشگاه تهران بود. همچنین مدرک كارشناسی رشته تاريخ و جغرافيا در سال ۱۳۲۸ و كارشناسی ارشد رشته تاريخ و علوم اجتماعی از دانشگاه تهران در سال ۱۳۴۱ داشت. سمت‌ها: معاون آموزشی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران به‌مدت دوسال. مدیر گروه آموزشی تاریخ دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران به‌مدت ۲۰ سال. عضو پیوسته فرهنگستان علوم ایران و ریاست شاخه تاریخ در فرهنگستان. عضویت در کمیته برنامه‌ریزی تاریخ وزارت فرهنگ و آموزش‌عالی از سال ۱۳۵۷ به بعد.  مدیر و عضو هیئت تحریریه مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران. عضو شورای علمی مجله تحقیقات تاریخی پژوهشکده تاریخ پژوهشگاه علوم انسانی عضو شورای علمی انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی. عضو شورای پژوهشی و حوزه معاونت پژوهشی دانشگاه تهران. عضو موسسه ایران شناسان اروپایی. عضو میزگرد مطالعات صفویه شناسی. بیش از ۶۰ سال تدریس تاریخ. کتاب‌ها: تصحیح متن نقاوه‌الاثار فی‌ذکرالاخیار در تاریخ صفویه، تالیف افوشته‌ای نطنزی، چاپ بنگاه ترجمه و نشرکتاب ۱۳۵۰ و تجدید چاپ در ۱۳۷۳ و چاپ سوم سال ۱۳۹۹ در انتشارات علمی و فرهنگی. تصحیح متن خلاصه‌التواریخ قاضی احمدقمی، جلد اول ۱۳۵۹ چاپ دانشگاه تهران و جلد دوم سال ۱۳۶۳ جزو کتاب‌های برگزیده جشن ۷۰ سالگی و ۸۰ سالگی تاسیس دانشگاه تهران‌ " ۸۰ گنج انتشارات دانشگاه تهران" بود که در سال ۱۳۹۴ تجدید چاپ شده است. ترجمه سفرنامه کنت دوسرسی، سفیر فوق‌العاده فرانسه در ایران در زمان محمدشاه قاجار، چاپ نشر دانشگاهی، سال ۱۳۶۲ که در سال ۱۳۹۰ توسط انتشارات سخن با عنوان ایران در سال‌های ۱۸۳۹-۱۸۴۰ میلادی تجدید چاپ شده است. تصحیح متن تاریخ سلطانی، تالیف حسن استرابادی" از شیخ صفی تا شاه صفی" سال ۱۳۶۶ انتشارات علمی. ترجمه کتاب نقش ترکان اناطولی در تشکیل و توسعه دولت صفوی، تالیف پروفسور فاروق سومر، با همکاری دکتر محمدتقی امامی، نشر گستره، سال ۱۳۷۱. کتاب بیهقی تصویرگر زمان " گزیده تاریخ بیهقی" انتشارات سخن، سال ۱۳۸۱. ترجمه و ویرایش کتاب Art et Societe Dans Le Monde Iranian "هنر و جامعه در جهان ایرانی" ترجمه از متن فرانسه با همکاری پروفسور شهریار عدل، از انتشارات توس ۱۳۷۷. کتاب جنات عدن: تصحیح مجموعه اشعار عبدی‌بیگ نویدی‌شیرازی، شاعر دوران صفویه، انتشارات سخن ۱۳۹۵. کتاب افضل‌التواریخ در تاریخ صفویه توسط انتشارات میراث مکتوب در سال ۱۳۹۸ چاپ و منتشر شد. نکوداشت‌ها: برپایی نکوداشت در شهر قزوین در سال ۱۳۸۰ و چاپ کتابی با محتوای مقالات اهدایی از سوی استادان دانشمند و دوستان وی، تحت عنوان اشراقی‌نامه، نکوداشت در انجمن ایرانی تاریخ به‌سال ۱۳۸۷ نکوداشت در بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار یزدی "شب‌های بخارا" با همکاری مجله بخارا، در سال ۱۳۹۴. نکوداشت در پژوهشکده تاریخ اسلام در سال ۱۳۹۵ و نکوداشت در سال ۱۳۹۵ از سوی انجمن آثار و مفاخر فرهنگی. سخنرانی‌ها: کنگره ایران‌شناسی، پاریس ۱۹۷۵ و ایراد سخنرانی در زمینه تاریخ صفویه، کنگره باستانشناسی و تاریخ، آلمان، مونیخ ۱۹۷۶. ایراد سخنرانی در زمینه تاریخ صفویه در اولین میزگرد مطالعات صفوی‌شناسی، پاریس ۱۹۸۹ دومین کنفرانس ایران شناسان اروپا، آلمان، بامبرگ، سپتامبر ۱۹۹۳ و ایراد سخنرانی، دومین میزگرد مطالعات صفوی، کمبریج ۱۹۹۴ و ایراد سخنرانی درباره تاریخ و فضایل تاریخی و تمدنی شهر قزوین، سومین کنفرانس ایران‌شناسان اروپا، کمبریج، سپتامبر ۱۹۹۵ شرکت در سمینارهای دوره تیموری، تاشکند و مشهد، فروردین و مهرماه ۱۳۷۳ و ایراد سخنرانی، ماموریت برای ایراد سخنرانی در تفلیس درباره گرجستان در متن تاریخ قفقاز ۱۳۷۵ و ایراد سخنرانی، شرکت در کنگره تحقیقات ایرانی از سال ۱۳۴۹ به بعد و سخنرانی‌های متعدد تاریخی در دانشگاه ها و مجامع داخل کشور، دعوت دانشگاه ادینبورو برای سخنرانی در سومین میزگرد صفوی، مرداد ۱۳۷۷. دعوت دانشگاه توکیو برای سخنرانی درباره متون تاریخی ایران، نیم سال اول ۱۳۷۷-۱۳۷۸. سخنرانی در آکادمی علوم شهر نووسیبرسک کشور روسیه درباره ارتباط آثار مکشوفه تاریخی و باستان شناسی آسیای مرکزی با ایران و ... آرامگاه وی در بهشت صدر قزوین است. @arayehha

‍ ۲۴ دی سالروز درگذشت جعفر سجادی (زاده ۹ مهر ۱۳۰۳ اصفهان -- درگذشته ۲۴ دی ۱۳۹۲ تهران) نویسنده، محقق، عرفان‌پژوه و استاد دانشگاه او از پنج سالگی در مکتب درس می‌خواند و همزمان در مزرعه کشاورزی کار می‌کرد. بعدها به تحصیل فقه، اصول، ادبیات و فلسفه در اصفهان پرداخت و سپس برای تدریس در مدرسه شهبازخان به کرمانشاه رفت. اما پس از مدتی به اصفهان بازگشت و این بار به تهران رفت و در دانشکده معقول و منقول تحصیلاتش را ادامه داد و در سال ۱۳۲۹ فارغ‌التحصیل شد. در سال ۱۳۳۰ به استخدام وزارت فرهنگ درآمد و به ارومیه و سپس به کرمانشاه اعزام شد. او در سال ۱۳۳۴ به تهران بازگشت و از در دانشگاه معقول و منقول دکتری گرفت و در ۱۳۵۳ به درجه استادی رسید و در سال ۱۳۵۸ بازنشسته شد. آثار: مقدمه بر منطق فرهنگ لغات و اصطلاحات فلسفی فرهنگ علوم عقلی فرهنگ علوم فلسفی و کلامی فرهنگ علوم نقلی و ادبی فرهنگ لغات و اصطلاحات فلسفی ملاصدرا تصحیح متون: تصحیح و تحشیه تفسیر حدائق‌الحقايق تصحیح توضیح فرهنگ المرقاة ترجمه و تحشیه آراء اهل مدينة‌الفاضله ابونصر فارابی ترجمه و تحشیه سیاسات مدینه. @arayehha

‍ ۲۴ دی سالروز درگذشت امیرکاووس بالازاده (زاده ۱۵ شهریور ۱۳۳۷ گنبدکاووس -- درگذشته ۲۴ دی ۱۳۹۸ تهران) نویسنده، پژوهشگر، اسطوره‌شناس و مدرس تئاتر او دارای مدرک کارشناسی تاریخ از دانشگاه شهید بهشتی در سال ۱۳۶۶ و کارشناسی ارشد فرهنگ و زبان‌های باستانی از دانشگاه تهران در سال ۱۳۷۱ بود. وی در معاونت دانشکده هنر و معماری در سال‌های ۱۳۸۴ - ۱۳۸۵ خدمت کرد و به مدیریت گروه نمایش در سال‌های ۱۳۹۰ - ۱۳۹۲ منصوب شد. همچنین خبرنگار سرویس‌های سیاسی- اجتماعی- فرهنگی- هنری روزنامه اطلاعات در سال‌های ۱۳۶۲ - ۱۳۷۰ بود. آثار: کتاب تعزیه‌شناخت؛ تهران: نشر شور‌آفرین. مقاله «مکان تعزیه، مرکز عالم» مجموعه مقالات نمایش گردهمایی بین‌المللی مکتب اصفهان ۱۳۸۶. میزگرد: تعزیه یک امر ابدی و ازلی است. نمایش، آذر و دی ۱۳۸۹ سال دوازدهم. @arayehha

بیست و چهارم دی ماه سالروز درگذشت «عبدالوهاب وصال شیرازی» متخلص به "نورانی" محقق و شاعر و از نوادگان شاعر معروف دوره قاجار "وصال شیرازی" روانش شاد @arayehha