تلنگر 📚 شبی که باران شدیدی می بارید، " پرویز شاپور " از " احمد شاملو " پرسید : چرا اینقدر عجله داری؟! شاملو گفت : می‌ترسم به آخرین اتوبوس نرسم. شاپور گفت : من می‌رسانمت . شاملو پرسید : مگه ماشین داری؟ شاپور گفت. : نه، اما چتر دارم! " دوست واقعی کسی است که یاری رسان شما باشد حتی اگر دقیقا آنچه شما می‌خواهید را نداشته باشد . " @arayehha

جواد خیابانی و هنرسازه‌هایش #امین‌ماریف به تکرار دیده‌ام که جواد خیابانی از هنرسازه‌هایی استفاده می‌کند تا کلامش را دچار برجسته‌سازی کند. من فکر می‌کنم که در این زمینه موفق هم بوده است. با اینکه بسیاری از مردم او را مسخره می‌کنند. دفعه‌ای دیدم که بر روی آب‌های خلیج فارس می‌گفت: این‌جا آبه اما خاک ایرانه! در همین فضای مجازی به شدت مسخره‌اش کردند. اما او از یک هنرسازه بهره برده بود. و یا در جایی از او پرسیدند بین کیروش و برانکو چه کسی را انتخاب می‌کنید، گفت: حشمت مهاجرانی!  بر آنم که خیابانی‌طور بگویم که چه بسیارند رباعی‌هایی که رباعی نیستند! تشخص محتوایی رباعی رباعی قالبی است خاص محتوا! انگار همین‌ محتوا باعث تشخص آن شده است. این تشخص محتوایی در دیگر قالب‌ها به اندازهٔ رباعی نیست. با وجود این که از نظر جایگاه قوافی و تعداد ابیات، رباعی و دوبیتی مثل هم هستند اما جدای از وزن، محتوای رباعی است که تمایزی معنادار میان این دو ایجاد می‌کند. به نظر می‌رسد انتظارِ خواندن مصراع چهارم رباعی را نمی‌توان در دوبیتی یافت؛ چرا که این برجستگی، ویژهٔ رباعی است. پس می‌شود گفت: چه بسیارند ابیاتی که در قالب رباعی گفته می‌شوند اما رباعی نیستند. کوتاه سخن این‌که: من فکر می‌کنم شاعر اگر در سرودن رباعی، تمرکز ویژه بر محتوا نداشته باشد، سخنی تازه ارائه ندهد، مصراع‌های دیگر را مقدمهٔ مصراع نهایی قرار ندهد، برجستگی مصراع چهارم را ارائه ندهد، نمی‌تواند رباعی بگوید. حتی اگر وزن و قافیه و قالب رباعی را رعایت کند.   ⛄️❄️ Ｃ᭄‌❁‌‎‌‌࿇༅═‎═‎═‎═‎═‎═‎┅─ ‌‌‎‌‌‌ ‎‌‎‌‌‎‌‌‎‌‌‎‌‎‌‌‎‌‎‌ @arayehha ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌┄┅✿░⃟‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌♥️❃‎‌‌‎─═༅࿇࿇༅═─🦋🎶═‌

مفهوم یک واژه به تنهایی و با ترکیب ✅ #گوش_داشتن : مراقبت کردن ✅ #گوش_داشتن :از مصدر #گوشیدن (که امروزه در زبان فارسی به فراموشی سپرده شده) ای ملک العرش مرادش بده واز خطر چشم بدش #دار_گوش #حافظ یا دل ز ناوک چشمت #گوش_داشتم لیکن ابروی کماندارت می برد به پیشانی #حافظ یا گوش کن پند ای پسر واز بهر دنیا غم مخور گفتمت چون درحدیثی‌گرتوانی #داشت_گوش #حافظ ✅ #گوش_کشیدن هم داریم به معنی بی توجهی کردن پیش کمان ابرویش لابه همی کنم ولی #گوش_کشیده است‌از آن گوش‌به‌من نمی کند #حافظ ✍ #محمدرضاکاکائی ۲۶ دی ماه ۱۴۰۲ خورشیدی ✅ @arayehha

شباهتِ آوایی در واژه‌گزینی یکی از گرایش‌های واژه‌سازی و واژه‌گزینی برای واژه‌های بیگانه این است که بینِ معادلِ منتخب و واژۀ بیگانه شباهتِ آوایی باشد. چند مثال اَبیراهی aberration افسر officer پاره‌وقت part-time پی‌جو pager (پیجر) تراکنش transaction تک attack تنش tension چالش challenge دامنه domain دیرفرست différé سویه souche مِه‌ْبانگ Big Bang ناوبری navigation هِلی‌بُرد heliborne (هِلی‌بُرن) #دکتربهروزصفرزاده #واژه‌شناسی ☃️❄️ Ｃ᭄‌❁‌‎‌‌࿇༅═‎═‎═‎═‎═‎═‎┅─ ‌‌‎‌‌‌ ‎‌‎‌‌‎‌‌‎‌‌‎‌‎‌‌‎‌‎‌ @arayehha ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌┄┅✿░⃟‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌♥️❃‎‌‌‎─═༅࿇࿇༅═─🦋🎶═‌

⬅️مرورآرایه ها تعریف اصطلاحات👇 ╰⊰⊹✿ @arayehha✿⊹⊱╮ 🛑واج : کوچک ترین بخش گفتار و واحد آوایی مستقل هست . مجموعه ای از واج ها هجا را به وجود می آورند. مثال برای واج = ب، ل، َ ، ا ، گ و... انواع واج : ۱- صامت ۲- مصوت 🛑صامت : «صامت» در لغت به معنی ساکت و بیصدا هست.  در زبان فارسی معیار ۲۳ صامت وجود دارد. این صامت‌ها عبارتند از: 《ء (=ع) ب پ ت (=ط) ث (=س ،ص )ج چ ح(=ه) خ د ز (= ز ض ظ) ژ س ش ف ق (غ) ک گ ل م ن و ی》 ╰⊰⊹✿ @arayehha ✿⊹⊱╮ در زبان فارسی، از چند حرف برای نشان دادن برخی از صامت‌ها استفاده می‌شود. به‌ عنوان مثال، می‌توان به چهار نشانه‌ی متفاوت (ز / ذ / ض / ظ) اشاره کرد که برای نشان دادن یک واج صامت، از آن‌ها استفاده می‌شود زیرا این حرف ها در تلفظ یکسان هستند و ما آنها رو بر اساس تلفظ شان یک واج محسوب میکنم. 🛑مصوت : آوایی است که با لرزش تارآواها از گلو بیرون می آید و هنگام آدای آن دهان گشاده می ماند. مصوت‌ها در زبان فارسی دو نوع هستند: 1. مصوت کوتاه = َ ِ ُ 2. مصوت بلند = آ ای او ╰⊰⊹✿ @arayehha ✿⊹⊱╮ 🛑هجا : هجا از ترکیب واج‌ها ساخته می‌شود. به بیان بهتر، هجا مجموعه ای از واج‌هاست که در یک لحظه و بدون فاصله و قطع کردن آن‌ را ادا می‌کنیم. همه ما هجا کردن کلاس اول ابتدایی را به یاد داریم که مثلاً عبارت «بابا آب داد» را به صورت «با / با / آب / داد» و در چهار هجا آن را میگفتیم به این عمل هجا بندی می گوییم. ╰⊰⊹✿ @arayehha✿⊹⊱╮

📕#مرورآرایه ها #علوم_و_فنون_ادبی #رکن اول میریم سراغ رکن های چهار هجایی که بیشترین کاربرد رو دارن. مَفاعیلُن = U _ _ _/ ت تن تن تن / فاعِلاتُن = _ U _ _ / تن ت تن تن / مُستَفعَلُن= _ _ U _ /تن تن ت تن / مَفاعیلُ = U _ _ U / ت تن تن ت / فاعِلاتُ = _ U _ U / تن ت تن ت / مُستَفعَلُ = _ _ U U / تن تن ت ت / مَفاعِلُن = U _ U _ / ت تن ت تن / فَعَلاتُن = U U _ _ / ت ت تن تن / مُفتَعِلن = _ U U _ / تن ت ت تن / فَعَلاتُ = U_UU / ت ت تن ت / ╰⊰⊹✿ @arayehha ✿⊹⊱╮ رکن های سه هجایی: فَعَلُن = U U _ / ت ت تن / فاعِلُن = _ U _ / تن ت تن / فَعولُن = U _ _ / ت تن تن / مَفعولُن= _ _ _ / تن تن تن / مَفعولُ = _ _ U / تن تن ت / مَفاعِل= U _ _ / ت تن تن / ╰⊰⊹✿ @Lemon_literature ✿⊹⊱╮ رکن های دو هجایی و یک هجایی: فَعَل = U _ / ت تن / فَع لَن= _ _ / تن تن / فَع = _ / تن / و البته ارکان5 هجایی هم داریم که بسیار کم استفاده می شن 2نمونه را مثال می زنم: پنج هجایی: مُستَفعَلاتُن= _ _ U_ _ / تن تن ت تن تن / مُتَفاعِلُن = U _ UU _/ ت ت تن ت تن / ╰⊰⊹✿ @arayehha ✿⊹⊱╮

خیال خام پلنگ من به سوی ماه جهیدن بود... #شعر حسین منزوی توضیحات استاد کاکاوند @arayehha

‍ هوشنگ ابتهاج: "تو یه مهمانی چند نفر منو صدا کردن فهمیدم اینا تازه از فرنگ اومدن، به من گفتند ما شعرهای شما را بیشتر از شعرهای حافظ دوست داریم.‌ گفتم علتش اینه که شما شعر نمی فهمید، خب بی ادبی بود حرفی که من زدم ولی من ناچار بودم این حرفو بزنم" @arayehha

تحلیل ادبی بیت: کی‌ام ز شهد لبت کام جان شود شیرین؟ نه خسروم نه مگس با شکر چکار مرا؟! تقی الدین اوحدی بلیانی شهد لب : #تشبیه لب از شیرینی مثل شهده شیرین شدن کام: #کنایه کام جان: #استعاره کام داشتن جان شکر: ایهام هم با توجه به خسرو، نام بانویی هست که خسرو قبل از اینکه به وصال شیرین برسه باهاش وصلت کرد و معشوق خسرو بوده هم با توجه به مگس، همون معنی شکر میده چون مگس ها شکر و قند شیرینی دوست دارند. بنابر این «شکر» دو معنی داره که #ایهام ساختند. شیرین: ایهام تناسب اینجا شیرین فقط به معنی خودش به کار رفته ولی در معنی نام «شیرین»(همسر و معشوق خسرو) با خسرو و شکر #ایهام_تناسب داشته. [شکر در حقیقت صنعت استخدام دارد اما از جایی که این صنعت در مباحث کنکور نیست همان ایهام می‌گیریم] واژه «کی» هم که معنی «چه زمانی؟» بکار رفته، در معنای دیگرش که لقب پادشاهان ایران بوده با خسرو ایهام تناسب داره. تکرار واج های «ش» و «س» یک واج آرایی ریز ولی ملموسی درست کرده و #واج_آرایی داریم بیت #تلمیح هم داره به داستان خسرو و شیرین @arayehha

واژه‌شناسیِ مُدَّ ظِلُّهُ العالی جملۀ عربیِ دعاییِ «مُدَّ ظِلُّهُ العالی» دربارۀ افرادِ بسیار بزرگ و محترم، به‌ویژه روحانیانِ والامقام، به کار می‌رود. معنای تحت‌اللفظی‌اش می‌شود: سایۀ بلندش دراز/ کشیده باد. معنای کنایی‌اش: عمرش دراز باد. سایه‌اش از سرمان کم نشود. مُدَّ: فعلِ ماضیِ مجهول، از ریشۀ «م‌دد»، بر وزنِ فُعِلَ (در اصل: مُدِدَ)، به معنیِ «کشیده شد». واژه‌های امتداد، ممتد، و مدید از همین ریشه‌اند. ظِلّ: سایه. هُ: ضمیرِ مفردِ مذکرِ غایب؛ مالِ او. ال‍: حرفِ تعریف. عالی: بلند؛ رفیع؛ والا. واژه‌های اعتلا، تعالی، متعالی، عُلُوّ، علی، و عَلیّه از همین ریشه‌اند. #دکتربهروزصفرزاده #واژه‌شناسی ⛄️❄️ Ｃ᭄‌❁‌‎‌‌࿇༅═‎═‎═‎═‎═‎═‎┅─ ‌‌‎‌‌‌ ‎‌‎‌‌‎‌‌‎‌‌‎‌‎‌‌‎‌‎‌ @arayehha ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌┄┅✿░⃟‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌♥️❃‎‌‌‎─═༅࿇࿇༅═─🦋🎶═‌

وب‌گیر یا وایرال وام‌واژۀ انگلیسیِ «وایرال» (viral) در توصیفِ ویدئویی به کار می‌رود که به سرعت در سراسرِ اینترنت منتشر شده و خیلی‌ها آن را دیده‌اند: این ویدئو چن روزیه وایرال شده. من معادلِ دورگۀ «وب‌گیر»، یعنی تسخیرکنندۀ اینترنت، را برایش پیش‌نهاد می‌کنم. «وب‌گیر» را به قیاسِ «جهان‌گیر» (تسخیرکنندۀ جهان) و «عالَم‌گیر» ساخته‌ام. یکی از معانیِ «گرفتن» تسخیر کردن است. پس مثلاً می‌توانیم بگوییم: این ویدئو چن روزیه وب‌گیر شده. #دکتربهروزصفرزاده پنج‌شنبه ۱۴۰۰/۵/۲۸ #واژه‌گزینی ⛄️❄️ Ｃ᭄‌❁‌‎‌‌࿇༅═‎═‎═‎═‎═‎═‎┅─ ‌‌‎‌‌‌ ‎‌‎‌‌‎‌‌‎‌‌‎‌‎‌‌‎‌‎‌ @arayehha ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌┄┅✿░⃟‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌♥️❃‎‌‌‎─═༅࿇࿇༅═─🦋🎶═‌

#نکته 🌸🍃 نکاتی در رابطه با تعیین وزن : ☑️در تعیین کردن مرز هجا ها و نوع تقسیم بندی ارکان،اگر وزن بیت را میشد به دو صورت متفاوت برش زد یعنی : یک بار به وزن همسان رسید و یک بار هم به وزن ناهمسان ؛ در این صورت وزن همسان بر وزن ناهمسان ترجیح داده می شود . 🖇مثال : تا مقصد عشاق رهی دور و دراز است یک منزل از آن بادیه ی عشق مجاز است این بیت را میتوان به دو صورت برش زد : 1)مستفعل/ مستفعل/ مستفعل/ فع لن 2)مفعول/مفاعیل / مفاعیل/ فعولن ☑️اگر بیت را میشد به دو روش برش زد و هر دو ناهمسان بودند ؛ هیچ کدام برتری خاصی نسبت به دیگری ندارند. ╰⊰⊹✿ ✿⊹⊱╮ 🖇مثال : در دل همان محبت پیشینه باقی است آن دوستی که بود در این سینه باقی است مفعول/فاعلات/مفاعیل/فاعلن یا مستفعلن/مفاعل/مستفعلن/فعل ╰⊰⊹✿ ✿⊹⊱╮ ☑️اگر یک رکن سه بار و یا چهار بار پشت سر هم تکرار شود ، وزن همسان داریم . 🔴دقت کنین که اگر از رکن آخرش ، یک بخش هجایی هم حذف بشه ،باز هم همسان محسوب میشه . 🖇مثال : اشتباهی که همه عمر پشیمانم از آن اعتمادیست که بر مردم دنیا کردم فعلاتن/فعلاتن/فعلاتن/فعلن ╰⊰⊹✿ ✿⊹⊱╮ ☑️ اگر ناچار به یافتن تعداد «تغییر کمیت مصوت کوتاه به بلند بودید» در این صورت ابتدا خط عروضی بیت یا ابیات مورد سؤال را که به صورت سماعی پیدا کرده‌اید در برگه‌ی سؤال یادداشت کنید و ابیات را بر مبنای آن تقطیع کرده و به تعداد اختیارات تغییر کمیت مصوت کوتاه به بلند کنارش ضربدر بزنید ( توجه کنید که سایر اختیارات دیگر شما را گمراه نکند . ╰⊰⊹✿ @arayehha ✿⊹⊱╮