#تناقض ✍ تناقض "Paradox" ✍ آوردن دو واژه یا دو معنی متناقض در کلام به گونه‌ای که آفریننده‌ی زیبایی باشد. ✍ زیبایی تناقض در این است که ترکیب سخن به گونه‌ای باشد که تناقض منطقی آن نتواند از قدرت اقناع ذهنی و زیبایی آن بکاهد. ✍ تناقض یا پارادوکس در زبان پارسی به متناقض‌نما و یا بیان نقیضی نیز نامیده می‌شود. ✍ به بیان ساده‌تر نوع دیگری از ناسازی و یا تضاد وجود دارد؛ که ارزش زیبا شناختی بسیار دارد که آن را "ناسازی هنری" می‌گویند که ما آن را بیشتر با واژه‌های "متناقض نما" یا به قول اروپاییان "پارادوکس" می‌شناسیم. ✍ متناقض‌نما یا پارادوکس آن است که دو ناساز، در همان هنگام که با هم ناساز و مخالف و متضادند، سخت به هم پیوسته‌اند و از یکدیگر جدا نمی‌شوند، یعنی ذهن، هر دوی آنها را می پذیرد. ✍ این آرایه را "حافظ" در اشعارش فراوان به کاربرده است. ✍ هرگز وجودِ حاضر ِغایب شنیده‌ای من در میانِ جمع و دلم جای دیگر است « سعدی» ✍ در مصرع اول حاضرِ غایب امری غیر ممکن است ، چون اگر انسان حاضر باشد نمی‌تواند غایب باشد بنابراین این دو کلمه کاملاً متناقضند و وجود یکی دیگری را نقض می‌کند. ✍ و معنای آن می‌شود : من با وجود حاضر بودنم در جمع ، به دلیل بودنِ دلم در جای دیگر غایب هستم. ✍ این بیت به عنوان یکی از زیباترین بیت‌های فارسی بصورت ضرب‌المثل درآمده است. ✍ دولت فقر خدایا به من ارزانی دار کاین کرامت سبب حشمت و تمکین من است « حافظ » ✍ دولت یعنی ثروت، فقر یعنی بی‌پولی و متضاد ثروت است. ✍ معنای این مصراع می‌شود: خدایا ثروت بی‌پولی را به من عطا کن، یعنی بی‌پولی و فقیری، یک ثروت است. ✍ می خورم جام غمی هر دم به شادی رخت خرم آن کس کاو بدین غم، شادمانی می‌کند «سلمان ساوجی» ✍ در بیتی که خواندید، غم، یعنی ناراحتی و در آزار بودن، شادمانی یعنی در آسایش و لذت بودن که نقطه‌ی مقابل غم است. ✍ و معنای آن می‌شود : خوشا به حال کسی که با این غم شادی می‌کند. ✍ همه می‌دانیم که کسی با غم و ناراحتی شادی نمی‌کند و زیبایی این آرایه نیز در همین به حیرت انداختن است. ✍ باغ و بهار من، نفس آرمیده است بیماری نسیم، شفا می‌دهد مرا « صائب تبریزی» شاعر سبک هندی ✍ مصراع دوم: بیماری و آشفتگی نسیم ، مرا درمان می‌کند. ✍ می‌دانیم که بیماری، هیچ وقت کسی را شفا نمی‌دهد بلکه شخصِ سالم را متحمل درد و رنج می‌کند. ✍گوشِ ترحمی کو، گز ما نظر نپوشد دستِ غریق یعنی فریاد بی‌صداییم « بیدل » ✍ در این مثال فریاد بی‌صدا تناقض‌نماست، فریاد نمی‌تواند بی‌صدا باشد. ✍ در واقع صدای بلند فریاد است وچگونه می‌‌شود صدای بلند را با صفت بی‌صدایی توصیف کرد. ✍ شاعر با کاربرد این دو واژه ، فریاد بی‌صدا، به زیبایی این کار را انجام داده است و ما نیز با خواندن این بیت آن را می‌پذیریم ( همانطور که در تعریف متناقض در اول درس گفته شد). ✍ مثالِ عشق پیدایی و پنهان ندیدم همچو تو پیدا و پنهان « مولوی» @arayehha