eitaa logo
پایگاه جریان‌شناسی اسباط
696 دنبال‌کننده
594 عکس
30 ویدیو
3 فایل
"اسباط"، پایگاه تخصصی جریان‌شناسی حوزه و روحانیت، وابسته به موسسه مطالعات راهبردی بعثت 💻 asbaat.ir 🔸 eitaa.com/asbaat_ir 📷 www.instagram.com/asbaat_ir 💠 @Asbaatadmin
مشاهده در ایتا
دانلود
🚩 تفاوت اصولی‌ها با اخباری‌ها در حوزه / بخش نخست 🔺 یکی از مسائل مهم دوره صفویه، بحث اصولی‌گری و اخباری‌گری است. در این دوران، پس از استقرار مذهب تشیع در ایران، مسائل مهمی اتفاق افتاد که پی‌آمدهای سیاسی خاصی داشت، از جمله می‌توان به مبانی اخباری‌ها و اصولیون و تعارض آن‌ها را مطرح کرد. كه در ذيل به برخی از تفاوت‌ها در حوزه فقه سياسی اشاره می‌شود. 1️⃣ از دیدگاه اصولیون ادله یا منابع به چهار دسته تقسیم می شوند: کتاب، سنت، اجماع و عقل اما اخباریون، که طیف گسترده‌ای از افراد افراطی و غیرافراطی را در خود جای داده‌اند، در خصوص منابع، دیدگاه‌های مختلفی ارائه کرده‌اند. 🔸 اخباریون افراطی، حدیث را تنها منبع معتبر می‌شناسند، زیرا در دیدگاه این‌ها، فقط معصومین علیهم السلام مخاطب قرآن می‌باشند و غیر معصوم نمی‌تواند از این کتاب الهی استفاده کند؛ پس کتاب نمی‌تواند برای ما حجت باشد. و باید به احادیث ائمه مراجعه کنیم. 🔸 آن‌ها اجماع را هم معتبر نمی‌دانند، زیرا آن هم به معصوم مربوط است. به نظر این گروه، عقل نیز معتبر نیست، چرا که عقل نمی‌تواند در خصوص آیات و احادیث اظهار نظر کند. 🔸 در این خصوص می‌توانیم طیفی را در نظر بگیریم که در یک طرف آن اصولی‌ها و در طرف دیگرش اخباری‌ها قرار می‌گیرند؛ به گونه‌ای که هر چه به وسط این طیف نزدیکتر شویم، اعتدال بیشتر می‌شود؛ به عبارت دیگر، در بین اصولی‌ها و اخباری‌ها، افراط و تفریط به چشم می‌خورد. 2️⃣ تفاوت دیگر اخباری‌ها با اصولی‌ها، مربوط به نوع تقسیم جامعه است: اخباری‌ها مردم را به دو بخش «محدِّث» و «مستمع» تقسیم می‌کنند. 🔸 صنف محدث کسانی هستند که با احادیث ائمه آشنا بوده، آن‌ها را برای مردم می‌خوانند؛ در حالی که صنف مستمع، به تکالیفی که محدثین بیان کرده‌اند، عمل می‌نمایند. در مقابل، اصولی‌ها جامعه را به دو بخش مقلَّد (مجتهد) و مقلِّد (پیرو) تقسیم می کنند. برای مطالعه بيشتر می‌توانيد به لينك زير مراجعه كنيد: 👇 🌐 https://www.asbaat.ir/?p=3727 🆔 @asbaat_ir
🚩 تفاوت اصولی‌ها با اخباری‌ها در حوزه / بخش دوم 3️⃣ در دیدگاه اصولیون، اجتهاد واجب است و عموم شیعیان باید از مجتهد زنده تقلید کنند؛ در حالی که از نظر اخباری‌ها، اجتهاد و به تبع آن، تقلید، حرام است. 4️⃣ به عقیده اخباری‌ها، رهبران دینی در زمان غیبت کار ویژه­ی­ سیاسی ندارند یا دست کم این جایگاه تضعیف شده است. این دیدگاه برخلاف نظر اصولیون است. 5️⃣ در خصوص حوادث واقعه نیز دیدگاه دو گروه با یکدیگر تفاوت می‌کند: 🔺 اخباری‌ها امور را بر سه قسم می‌دانند: 🔸 الف) حلال بیّن یا واجب بیّن؛ 🔸 ب) حرام بيّن؛ 🔸 ج) امور مشتبه. اخباریون در امور شبهه‌ناک قائل به «توقف» هستند؛ یعنی به اصالة الاحتياط، اصالة الحظر و منع معتقد شده‌اند. 🔺 در مقابل، از منظر اصولی ها امور بر سه قسم است: 🔸 الف) حلال بیّن یا واجب بين؛ 🔸 ب) حرام بیّن؛ 🔸 ج) امور نامعلوم. اصولی امور نامعلوم را مباح می‌داند؛ به عبارت دیگر، اصولی بر حسب مورد، به اصاله البرائه و اصاله الاباحه قائل می شود. اصولی، اصاله الاباحه را هم در کلام، هم در اصول و هم در فقه به کار می‌بندد. 🔹 در کلام بحث بر سر این است که آیا ما اصالتا مکلف آفریده شده‌ایم یا آزاد؟ مطابق نظر اصولی‌ها، اصل، عدم تكليف است، مگر آنکه تکلیف ثابت شود؛ اما به عقیده اخباری‌ها، اصل آن است که ما مکلف آفریده شده‌ایم، مگر آنکه خلافش ثابت شود؛ بنابراین مطابق دیدگاه اخباری، اصل بر توقف و محدودیت است؛ اما بر اساس دیدگاه اصولی، اصل بر آزادی است و به این طریق، دامنه آزادی‌های انسان توسعه می‌یابد. 6️⃣ مطابق دیدگاه اخباری، بسیاری از علومی که امروزه کاربرد دارند، ممنوع است؛ حتی در حالت افراطی، ترجمه و تفسیر قرآن نیز ممنوع است؛ همچنین فلسفه حرام می‌باشد، زیرا فلسفه علمی است که پای عقل را به میان می‌آورد. اصول فقه و رجال نیز ممنوع است، چرا که به نظر این گروه، همه احادیث صحیح هستند. 🌐 https://www.asbaat.ir/?p=3727 🆔 @asbaat_ir
🚩 تفاوت اصولی‌ها با اخباری‌ها در حوزه / بخش سوم 🔰 همکاری با سلطان جائر 🔺 نزاع دیگری که در عصر صفویه پیش آمد و البته با نزاع اخباری و اصولی نیز بی ارتباط نبود، درباره همکاری با سلطان جائر شیعی، یعنی حکومت بود. از اوایل دوران صفویه، میان و شیخ ابراهیم ، در باب همکاری با سلطان جائر و قبول هدیه او اختلافی درگرفت. 🔺 شیخ ابراهیم قطیفی، که از اخباریون آن دوران بود، رساله­ای در نقد محقق کرکی نوشت و در مقابل، محقق کرکی نیز در رساله‌ای به نقد وی پرداخت. بحث پذیرش هدایای سلطان، که از دوران صفویه آغاز شد، در دوره نیز ادامه یافت. 🔺 محقق کرکی در پاسخ به اعتراض شیخ ابراهیم قطیفی، دو جواب (نقضی و حلی) ارائه کرد: 1️⃣ جواب نقضی: محقق کرکی با استناد به اینکه امام حسن (علیه­السلام) هدیه معاویه را پذیرفت، می‌گوید: من نه از امام حسن( علیه السلام) بالاترم و نه شاه طهماسب از معاویه بدتر است. 2️⃣ جواب حلی: حقیقت آن است که امام حسن (علیه­السلام) هدیه معاویه را نمی‌پذیرفت، بلکه ایشان معتقد بود که اموالی که در دست معاویه قرار دارد، مربوط به بیت المال مسلمین است و باید در اختیار امام (علیه­السلام) قرار گیرد؛ در واقع، چون معاویه آن اموال را غصب نموده بود، باید به امام مسترد گردد. 🔺 شاه هم خود اعتراف کرد که حاکم اصلی محقق کرکی است؛ از این رو این طور نوشت: «محقق کرکی نایب امام زمان (عج) است و من از جانب او وکیل هستم». 🔺 به هر صورت، اختلاف میان اصولی‌ها و اخباری‌ها سرانجام به پیروزی اصولی‌ها ختم گردید. مشهور به «استاد کل»، از جمله کسانی است که در غلبه بر نقش بسیار مؤثری داشت. 🌐 https://www.asbaat.ir/?p=3727 🆔 @asbaat_ir
🚩 تفاوت اصولی‌ها با اخباری‌ها در حوزه / بخش پایانی 🔰 پی‌آمدهای پیروزی اصولی‌ها بر اخباری‌ها 🔹 در دوره فتحعلی شاه قاجار مجددا برای مدتی نزاع و بالا گرفت، ولی دوباره اخباری‌ها مغلوب شدند. 🔹 از آن پس، اصولی‌های برجسته‌ای ظهور یافتند، همچون شیخ جعفر کاشف الغطا، محمدحسن نجفی صاحب جواهر، حاج محمد ابراهیم کلباسی، سید محمدباقر شفتی در اصفهان، شیخ ابوالقاسم قمی صاحب قوانين الاصول در قم و سید مهدی بحرالعلوم در نجف. 🔹 فتحعلی‌شاه سعی می‌کرد تا با علما رابطه خوبی داشته باشد. در دوره محمدشاه به دلیل افزایش نفوذ صوفی‌ها در حکومت، مخصوصا از طریق میرزا آقاسی، صدر اعظم حکومت، رابطه شاه و علما تیره شد. 🔹 در دوره ناصرالدین‌شاه، به دلیل امتیازهایی که به بیگانگان داده می‌شد، تنش میان علما و دولت بالا گرفت. در این خصوص، می‌توان به اعتراض ملاعلی کنی به واگذاری امتیاز به روس‌ها، صدور فتوای تحریم تنباکو از جانب و فعالیت‌های جمال‌الدین اسد آبادی، اشاره کرد. 🔹 در این دوره، وضعیت علما در مقایسه با دوره‌های قبل تغییرات زیادی پیدا کرد که از جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: 1️⃣ افزایش قدرت سیاسی علما 2️⃣ افزایش آثار مکتوب و علمی علما 3️⃣ افزایش حوزه‌های علمیه در قم، تهران، اصفهان، تبریز، مشهد، شیراز و عتبات 4️⃣ گسترش نظام قضاییِ عالمان دینی در کنار دستگاه قضایی عرفی دولت 🔹 در این دوره، منازل علما، مساجد و امام‌زاده‌ها جزء اماکن امن محسوب می‌شد و کسی حق تعرض به آن‌ها را نداشت. 🔹 به هر حال، تغییرات فوق موجب رشد و بالندگی حوزه و علما گردید و وضعیت مناسب‌تری برای مردم متدین فراهم ساخت. در واقع، این امور را می‌توان از پی‌آمدهای پیروزی اصولی‌ها بر اخباری‌ها دانست. 🌐 https://www.asbaat.ir/?p=3727 🆔 @asbaat_ir