📝 #یادداشت| مروری بر پيشينه تمدنی نهضت‌های فکری-معرفتی جهان اسلام/ بخش نخست
🔸 بررسی تاريخ اسلام نشان می‌دهد که فرهنگ و تمدن اسلامی مسيری مضبوط و دقيق دارد و بر پايه منطقی قابل درک و بيان‌شدنی شکل گرفته که احتمالاً تبلور همان فلسفه تاريخ اسلام است و اين تاريخ تکرار می‌شود.
1️⃣ مرحله اول: دعوت پیامبراکرم به اسلام از مکه: تاريخ اسلام با دعوت پيامبر اکرم از #مکه آغاز شد و اين همان آغاز حرکت در تاريخ فرهنگ و #تمدن_اسلامی بود.
2️⃣ مرحله دوم: تشکيل #حکومت_اسلامی در يثرب: اين حرکت مهم تاريخ بشر، با تشکيل حکومت اسلامی در يثرب شکل گرفت و از آن پس يثرب تبديل به #مدينة_النّبى شد. از اين نام‌گذاری می‌توان به صورت نمادين استنتاج کرد که مدنيّت اسلامی با اين حرکت پايه‌گذاری شد.
3️⃣ مرحله سوم: گسترش اسلام بود شامل دو بخش: بخش اول، انتشار دين اسلام در جزيرة العرب و بخش دوم، گسترش آن در جهان متمدّن آن روزگار، شاملِ بين‌النهرين، #ايران، روم، مصر، حبشه، هند، ماوراءالنهر، چين و ماچين، شمال آفريقا و سرانجام جنوب اروپا بود. اوج اين مرحله در سده‌های اول و دوم هجری نمايان شد. اين فتوحات علاوه بر اينکه به وسعت جغرافيايی جهان اسلام منجر شد، آثار اجتماعی، فرهنگی و جنبه‌های تبليغی نيز داشت.
4️⃣ مرحله چهارم: ارتباط با تمدن‌های کهن و انتقال #فرهنگ آنها: مجاور شدن فرهنگ و تمدن نوپای #اسلامی با تمدن‌های کهن جهان و کوشش برای شناخت و انتقال آن تمدن‌ها به حوزه تمدن اسلامی بود. اين نهضت به شکل جدّی از سده دوم آغاز و تا سده‌های سوم و چهارم هجری ادامه يافت. اين انتقال تمدن از چند طريق انجام شد.
🔺 الف) ترجمه که جدی‌ترين شکل انتقال بود و در تاريخ نام آن را #نهضت_ترجمه گذاشته‌اند. در تاريخ قديم تمدن‌ها، چنين حرکتی به لحاظ سرعت و حجم معارف انتقالی بی‌سابقه بود؛ برای نمونه فقط يک پدر و پسر (حُنين بن اسحاق و اسحاق بن حُنين) بيش از ۲۰۰ کتاب و رساله را از يونانی و سريانی به عربی ترجمه کردند.
🔺 ب) تأسيس کتابخانه، دارالحکمه و نظاميه‌ها.
🔺 ج) انتقال دانشمندان و به تعبير امروز «جذب مغزهای متفکر» به مراکز علمی و آموزشی #جهان_اسلام.
ادامه دارد ...
✍️ حجت الاسلام محسن محمدی
🌐 https://www.asbaat.ir/?p=3518
🆔 @asbaat_ir
✅ نگاهی تحلیلی به زندگی #سیاسی_مبارزاتی_امام_حسن (علیه‌السلام)/ بخش نخست
🔰 تحلیلی از دوران امام مجتبی(ع) و صلح ایشان با #معاویه
🔺 دوران امام مجتبی (علیه‌الصّلاةوالسّلام) و حادثه‌ی #صلح آن بزرگوار با معاویه، یا آن چیزی که به نام صلح نامیده شد، حادثه‌ی سرنوشت‌ساز و بی‌نظیری در کل روند انقلاب اسلامیِ صدر اول بود.
🔺 دیگر ما نظیر این حادثه را نداشتیم. انقلاب اسلام، یعنی تفکر اسلام و امانتی که خدای متعال به نام اسلام برای مردم فرستاد، در دوره‌ی اول، یک نهضت و یک حرکت بود و در قالب یک مبارزه و یک نهضت عظیم انقلابی، خودش را نشان داد و آن در هنگامی بود که رسول خدا (صلّی‌اللَّه‌علیه‌واله‌وسلّم)، این فکر را در مکه اعلام کردند و دشمنان تفکر توحید و اسلام، در مقابل آن صف‌آرایی نمودند؛ برای این‌که نگذارند این فکر پیش برود.
1️⃣ دوره‌ی اول انقلاب اسلام
🔺 پیامبر، با نیرو گرفتن از عناصر #مؤمن، این نهضت را سازماندهی کرد و یک مبارزه‌ی بسیار هوشمندانه و قوی و پیشرو را در #مکه به وجود آورد. این نهضت و #مبارزه، سیزده سال طول کشید. این، دوره‌ی اول بود.
2️⃣ دوره‌ی دوم انقلاب اسلام
🔺 بعد از سیزده سال، با تعلیمات پیامبر، با شعارهایی که داد، با سازماندهی که کرد، با فداکاری که شد، با مجموع عواملی که وجود داشت، این تفکر، یک حکومت و یک نظام شد و به یک نظام سیاسی و نظام زندگی یک امت تبدیل گردید و آن هنگامی بود که #رسول_خدا (ص) به #مدینه تشریف آوردند و آن‌جا را پایگاه خودشان قرار دادند و #حکومت_اسلامی را در آن‌جا گستراندند و اسلام از شکل یک نهضت، به شکل یک حکومت تبدیل شد. این، دوره‌ی دوم بود.
ادامه دارد ...
🌐 https://www.asbaat.ir/?p=4074
🆔 @asbaat_ir
✅ نگاهی تحلیلی به زندگی #سیاسی_مبارزاتی_امام_حسن (علیه‌السلام)/ بخش دوم
🔰 جریان مخالف امام حسن، ادامه‌یی بود از دوران #نهضت_پیامبر
🔺 این روند، در ده سالی که نبیّ‌اکرم (ص) حیات داشتند و بعد از ایشان، در دوران خلفای چهارگانه و سپس تا زمان امام مجتبی (علیه‌السّلام) و خلافت آن بزرگوار – که تقریباً شش ماه طول کشید – ادامه پیدا کرد و اسلام به شکل #حکومت، ظاهر شد.
🔺 همه چیز، شکل یک #نظام_اجتماعی را هم داشت؛ یعنی حکومت و ارتش و کار سیاسی و کار فرهنگی و کار قضایی و تنظیم روابط اقتصادی مردم را هم داشت و قابل بود که گسترش پیدا کند و اگر به همان شکل پیش می‌رفت، تمام روی زمین را هم می‌گرفت؛ یعنی اسلام نشان داد که این قابلیت را هم دارد.
🔺 در دوران امام حسن(ع)، جریان مخالف آن‌چنان رشد کرد که توانست به صورت یک مانع ظاهر بشود. البته این جریان مخالف، در زمان امام مجتبی (ع) به وجود نیامده بود؛ سال‌ها قبل به وجود آمده بود.
🔺 اگر کسی بخواهد قدری دور از ملاحظات #اعتقادی و صرفاً متکی به شواهد تاریخی حرف بزند، شاید بتواند ادعا کند که این جریان، حتّی در دوران اسلام به وجود نیامده بود؛ بلکه ادامه‌یی بود از آنچه که در دوران نهضت پیامبر – یعنی دوران #مکه – وجود داشت.
🔺 بعد از آن‌که خلافت در زمان #عثمان – که از #بنی‌امیه بود – به دست این قوم رسید، #ابوسفیان – که در آن‌وقت، نابینا هم شده بود – با دوستانش دور هم نشسته بودند. پرسید: چه کسانی در جلسه هستند؟ پاسخ شنید که فلانی و فلانی و فلانی. وقتی که خاطر جمع شد همه خودی هستند و آدم بیگانه‌یی در جلسه نیست، به آنها خطاب کرد و گفت: «تلقّفنّها تلقّف الکرة»(۱). یعنی مثل توپ، حکومت را به هم پاس بدهید و نگذارید از دست شما خارج بشود! این قضیه را تواریخ سنی و شیعه نقل کرده‌اند.
🔺 اینها مسایل اعتقادی نیست و ما اصلاً از دیدگاه اعتقادی بحث نمی‌کنیم؛ یعنی من خوش ندارم که مسایل را از آن دیدگاه بررسی کنم؛ بلکه فقط جنبه‌ی #تاریخی آن را مطرح می‌کنم. البته ابوسفیان در آن‌وقت، مسلمان بود و اسلام آورده بود؛ منتها اسلامِ بعد از فتح یا مشرف به فتح. اسلامِ دوران غربت و ضعف نبود، اسلامِ بعد از قدرتِ اسلام بود.
ادامه دارد ...
🌐 https://www.asbaat.ir/?p=4074
🆔 @asbaat_ir
✅ نگاهی تحلیلی به زندگی #سیاسی_مبارزاتی_امام_حسن (ع)/ بخش چهارم
🔰هوشمندی و زیرکی امام حسن (ع) بعد از #صلح
🔺 دوره سوم #انقلاب اسلام
🔸 راجع به صلح، از ابعاد مختلف صحبت کرده‌ایم؛ اما حالا مسأله این است که بعد از صلح امام حسن مجتبی (علیه‌الصّلاةوالسّلام)، کار به شکلی هوشمندانه و زیرکانه تنظیم شد که اسلام و #جریان_اسلامی، وارد کانال آلوده‌یی که به نام خلافت – و در معنا سلطنت – به وجود آمده بود، نشود.
🔸 این، هنر امام حسن مجتبی (علیه‌السّلام) بود. امام حسن مجتبی کاری کرد که جریان اصیل اسلام – که از #مکه شروع شده بود و به #حکومت_اسلامی و به زمان امیرالمؤمنین و زمان خود او رسیده بود – در مجرای دیگری، جریان پیدا بکند؛ منتها اگر نه به شکل حکومت – زیرا ممکن نبود – لااقل دوباره به شکل نهضت جریان پیدا کند. این، دوره‌ی سوم اسلام است.
🔸 اسلام، دوباره نهضت شد .اسلام ناب، اسلام اصیل، اسلام #ظلم‌ستیز، اسلام #سازش‌ناپذیر، اسلام دور از تحریف و مبرّا از این‌که بازیچه‌ی دست هواها و هوس‌ها بشود، باقی ماند؛ اما در شکل #نهضت باقی ماند.
🔸 یعنی در زمان امام حسن (علیه الصّلاةوالسّلام)، تفکر انقلابیِ اسلامی – که دوره‌یی را طی کرده بود و به قدرت و حکومت رسیده بود – دوباره برگشت و یک نهضت شد.
🔸 البته در این دوره، کار این نهضت، به مراتب مشکل‌تر از دوره‌ی خود پیامبر بود؛ زیرا شعارها در دست کسانی بود که لباس مذهب را بر تن کرده بودند؛ درحالی‌که از مذهب نبودند. مشکلیِ کار ائمه‌ی هدی (علیهم‌السّلام)، این‌جا بود.
🔸 البته من از مجموعه‌ی روایات و زندگی ائمه (علیهم‌السّلام) این‌طور استنباط کرده‌ام که این بزرگواران، از روز صلح امام مجتبی (علیه‌الصّلاةوالسّلام) تا اواخر، دایماً درصدد بوده‌اند که این نهضت را مجدداً به شکل حکومت #علوی و اسلامی در بیاورند و سر پا کنند.
🔸 در این زمینه، روایاتی هم داریم. البته ممکن است بعضی دیگر، این نکته را این‌طور نبینند و طور دیگری ملاحظه بکنند؛ اما تشخیص من این است.
🔸 ائمه می‌خواستند که نهضت، مجدداً به حکومت و جریان اصیل اسلامی تبدیل بشود و آن جریان اسلامی که از آغشته شدن و آمیخته شدن و آلوده شدن به آلودگی‌های هواهای نفسانی دور است، روی کار بیاید؛ ولی این کار، کار مشکلی است.
ادامه دارد ...
🌐 https://www.asbaat.ir/?p=4074
🆔 @asbaat_ir