🚩 نگاهی گذرا به حوزه علمیه اصفهان/ بخش نخست
💠 دوران درخشانِ فرهنگی و مذهبی اصفهان
🔹 #اصفهان در طول تاریخ پس از اسلام دو دوره‌ی درخشانِ فرهنگی و مذهبی داشته است: اول از قرن چهارم تا قرن ششم که بیشتر مردم این شهر سنی بودند.
🔹 در این دوره اصفهان مرکز علوم و معارف اسلامی بود و طلاب علوم دینی از شهرهای مختلف به این شهر مسافرت می‌کردند. در این دوره، علمای اصفهان در میان #فقها به «طبقة اصبهانیین» معروف بودند.
🔹 دوره دیگر از قرن یازده تا چهارده هجری است که اکثر مردم این شهر شیعه هستند. در این دوره نیز اصفهان به مرکز جریانهای مختلف فکری و فرهنگی شیعه تبدیل شد و به طور خاص حوزه علمی شیعی در این دوره در اصفهان شکل گرفت.
🔰 شکل‌گیری #حوزه_علمیه_اصفهان
1️⃣ دوره #صفویه
🔹 در دوره صفویه فشار حکومت عثمانی بر شیعیان و به طور خاص عالمان شیعه جبل عامل سبب شد که برخی از علمای آن دیار به ایران مهاجرت کنند. شاه طهماسب اول نیز نقش مهمی در استقبال از این عالمان داشت.
🔹 از جمله این افراد می‌توان به على بن هلال منشار کرکی عاملی (۹۸۴) و حسین بن عبدالصمد حارثی (۹۸۴) شاگرد شهید ثانی و پدر شیخ بهایی اشاره کرد. فرد اول در اصفهان به مقام #شیخ_الاسلامی منصوب شد و دومی نیز سه سال در اصفهان به تدریس اشتغال داشت.
🔹 پس از شاه طهماسب اول، توجه کمتری به حوزه علمیه شیعه شد و حتی در دوره شاه اسماعیل دوم به دلیل تمایل وی به اهل سنت، عالمان شیعی در انزوا قرار گرفتند و حتی شاه در صدد قتل آنها بر آمد.
🌐 https://www.asbaat.ir/?p=3857
🆔 @asbaat_ir
🚩 نگاهی گذرا به #حوزه_علمیه_اصفهان/ بخش دوم
💠 نقش مهم ملاعبدالله شوشتری در گسترش حوزه علميه اصفهان
🔹 با استقرار سلطنت #شاه_عباس اول و اقدامات او عالمان شیعی نفوذ بیشتری پیدا کردند و حتی می‌توان ادعا کرد که حوزه علمیه اصفهان در این دوره تأسیس شد.
🔹 یکی از عالمان بزرگی که حتی از او به عنوان پدر حوزه علمیه اصفهان یاد میشود، ملاعبدالله #شوشتری است. وی که در نجف، نزد احمد بن محمد اردبیلی معروف به #مقدس_اردبیلی تحصیل کرده بود، حدود سال ۱۰۰۶ قمری از کربلا به اصفهان آمد و سپس به مشهد رفت و در آنجا ساکن شد؛ اما بنا به درخواست شاه عباس اول به اصفهان بازگشت.
🔹 شاه در اصفهان برای او مدرسهای ساخت و تدریس در آن را به او سپرد. وی در آن مدرسه به تدریس فقه و اصول و حدیث و رجال پرداخت و نقش مهمی در گسترش حوزه علمیه اصفهان داشت.
🔹 به گفته محمد تقی #مجلسی، تعداد محصلان علوم دینی در زمان ورود شوشتری به اصفهان پنجاه نفر و در زمان وفاتش(۱۰۲۱) نزدیک به هزار نفر بوده است. از شاگردان وی می‌توان به ملا محمد تقی مجلسی (۱۰۷۰)، میرمصطفی تفرشی (صاحب نقد الرجال) و میرزا رفیع الدین محمد بن حیدر نائینی (صاحب شرح اصول کافی) اشاره کرد.
🔹 از دیگر اشخاص تأثیرگذار در شکل‌گیری حوزه اصفهان می‌توان به بهاءالدین عاملی معروف به #شیخ_بهایی (۱۰۳۰) اشاره کرد.
🔹 وی شاگردان بسیاری را تربیت کرد که از آن جمله می‌توان به محمد تقی مجلسی، صدر الدین شیرازی (۱۰۵۰)، ملامحسن فیض کاشانی (۱۰۹۱)، سید ماجد بحرانی (۱۰۲۸)، سید حسین مجتهد کرکی (۹۴۰)، جواد بن سعد بغدادی، ملاحسنعلی شوشتری (۱۰۷۵)، ملاصالح مازندرانی (۱۰۸۶) و رفیع الدین محمد نائینی(۱۰۸۰) اشاره کرد.
🔹 از دیگر دانشمندانی که در این دوره در حوزه اصفهان به تحصیل و تدریس اشتغال داشتند، می‌توان به لطف الله بن عبدالکریم میسی( ۱۰۳۲)، زين الدين بن محمد بن حسن جبعی، نواده شهید ثانی (۱۰۶۳)، میرداماد( ۱۰۴۰)، میرفندرسکی(۱۰۵۰)، ملارجبعلی تبریزی (۱۰۸۰)، آقاحسین خوانساری (۱۰۹۹) و پسرش آقاجمال خوانساری (۱۱۲۵)، علامه محمد باقر مجلسی (۱۱۱۰) و میر محمد اسماعيل حسینی خاتون آبادی (۱۱۱۶) اشاره کرد.
🔹 در این دوره حوزه علمیه اصفهان مهمترین حوزه علمی شیعیان شد و علمای بزرگ در بلاد مختلف بر آمده از این حوزه بودند.
🔹 عالمانی هم که خود در این شهر تحصیل نکرده بودند، نظر علمای اصفهان را در موارد خاص جویا میشدند؛ برای مثال محمد امین #استر_آبادی مؤسس #مكتب_اخباری کتاب #فوائد_المدنیه خود را برای اظهار نظر به اصفهان فرستاد. او همچنین پیش از مهاجرت به مکه معظمه و ابداع شیوه اخباریگری به اصفهان آمده و با #میرفندرسکی مباحثهای داشته است.
🌐 https://www.asbaat.ir/?p=3857
🆔 @asbaat_ir
🚩 نگاهی گذرا به #حوزه_علمیه_اصفهان/ بخش سوم
💠 حمله #افغان_ها تا ظهور #قاجاریه
🔺 با حمله افغانها به اصفهان و نا امن شدن این شهر حوزه #اصفهان نیز رونق پیشین خود را از دست داد و بسیاری از علما یا در جریان محاصره شهر به دلائل مختلف به مرگ طبیعی فوت نمودند یا توسط سربازان افغان به شهادت رسیدند.
🔺 جمعی نیز که جان سالم به در بردند، مجبور به مهاجرت به شهرهای دیگر شدند. خاندان میر سید احمد عاملی، از حکمای بزرگ که سبط و شاگرد میرداماد بود، خاندان مولا محمد اکمل اصفهانی -پدر وحید بهبهانی -، خاندان میر ابوالمعالی طباطبایی، جد صاحب ریاض المسائل، سلسله جليل طباطبایی بروجرد، اعقاب میر سید محمد جد علامه بحر العلوم، شیخ محمد علی حزین از اعقاب شیخ زاهد گیلانی، خاندان ملا نعیما طالقانی، حکیم محقق و دانشمند جامع کم نظیر و ده ها خاندان علمی دیگر از این دسته علما هستند.
🔺 این بزرگان، با #فتنه غیرمنتظرهای روبرو شدند که در نتیجه آن آشیانه علمی آنان به هم خورد. از آن همه فقیه و فیلسوف و دانشمند که در اصفهان سکونت داشتند، عده کمی باقی ماندند که آنان نیز در گوشه انزوا و غربت به سر می‌بردند.
🔺 اگر چه دولت #افشاریه توانست آرامش را به اصفهان باز گرداند، اما در دوران #نادرشاه هم ایران صحنه جنگهای داخلی و خارجی بسیاری بود.
🔺 سرانجام در دوران کریم خان زند آرامش و امنیت نسبی در اصفهان پدیدار شد و باقیمانده دانشمندان اصفهان، توانستند به کارهای علمی و تدریس و تألیف بپردازند.
🔺 از جمله عالمان این دوره می‌توان به شاگرد محمد باقر مجلسی محمد باقر بن حسن خلیفه سلطانی (زنده در ۱۱۴۸)، محمد تقی بن محمد کاظم الماسی شمس آبادی (۱۱۵۹)، دیگر شاگرد مجلسی، ملا اسماعيل بن محمد حسین خواجویی (۱۱۷۳)، سید قطب الدین نیریزی(۱۱۷۳)، آقامحمد بیدآّبادی(۱۱۹۸)، آقا باقر هزار جریبی (۱۲۰۵)، میرزا محمد على مظفر اصفهانی (۱۱۹۸)، ملامحمدمهدی نراقی (۱۲۰۹)، ابوالقاسم خاتون آبادی اصفهانی (۱۲۰۳) و ملامحراب گیلانی (۱۲۱۷) اشاره کرد.
🌐 https://www.asbaat.ir/?p=3857
🆔 @asbaat_ir