❇ تفســــــیر این آیات، یک نوع نتیجه گیرى از مجموع بحث هاى گذشته و نیز اشاره اى به بحث هاى آینده است. آیه مى گوید: ما در این قرآن براى مردم، هر گونه مثلى را بیان کردیم (وَ لَقَدْ صَرَّفْنا فِی هذَا الْقُرْآنِ لِلنّاسِ مِنْ کُلِّ مَثَل). از تاریخ تکان دهنده گذشتگان نمونه هاى مختلفى آوردیم، از حوادث دردناک زندگى آنها و خاطره هاى تلخ و شیرین تاریخ، در گوش مردم فرو خواندیم و آن قدر مسائل را زیر و رو کردیم، تا دل هائى که آماده پذیرش است، پذیراى حق گردد، و بر سایرین نیز اتمام حجت شود، و جائى براى ابهام باقى نماند. ولى با این حال، گروهى طغیانگر و سرکش، هرگز ایمان نیاوردند; چرا که انسان بیش از هر چیز به جدل مى پردازد (وَ کانَ الاْ ِنْسانُ أَکْثَرَ شَیْء جَدَلاً). 🌺🌺🌺 صَرَّفْنا از ماده تصریف به معنى تغییر و دگرگون ساختن و از حالى به حال دیگر درآوردن است، هدف، از این تعبیر، در آیه فوق آن است که ما در لباس هاى گوناگون و چهره هاى مختلف و به هر زبانى که امکان تأثیر در آن بوده، با مردم سخن گفته ایم. جَدَل به معنى گفتگوئى است که بر اساس نزاع و تسلط بر دیگرى صورت گیرد، و بنابراین مجادله به معنى آن است که دو نفر در برابر هم به جر و بحث و مشاجره برخیزند. این کلمه در اصل ـ به طورى که راغب مى گوید ـ از جَدَلْتُ الْحَبْلَ (طناب را محکم تابیدم) گرفته شده است، گوئى کسى که چنین سخنانى مى گوید، مى خواهد طرف مقابل را به زور از افکارش بپیچاند. بعضى نیز گفته اند: اصل جدال به معنى کشتى گرفتن و دیگرى را بر زمین افکندن است که در مشاجرات لفظى نیز به کار مى رود. ولى، منظور از انسان در اینجا انسان هاى تربیت نایافته است، و نظیر آن در قرآن فراوان است در این زمینه بحث مشروحى ذیل آیه 12 سوره یونس آورده ایم. (تفسیر نمونه/ ذیل آیه ۵۴ سوره مبارکه کهف) @ayehsobh

استاد قرائتی موضوع: تفسیر قرآن نوع:سخنرانی کوتاه سوره مبارکه کهف آیه: ۵۴ @ayehsobh

هر صبح یک آیه: 🌺اَعوذُ باللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم🌺 «وَمَا مَنَعَ النَّاسَ أَن يُؤْمِنُوا إِذْ جَاءَهُمُ الْهُدَىَ وَيَسْتَغْفِرُوا رَبَّهُمْ إِلَّا أَن تَأْتِيَهُمْ سُنَّةُ الْأَوَّلِينَ أَوْ يَأْتِيَهُمُ الْعَذَابُ قُبُلًا» و چیزی مردم را بازنداشت از اینکه -وقتی هدایت به سراغشان آمد- ایمان بیاورند و از پروردگارشان طلب آمرزش کنند، جز اینکه (خیره‌سری کردند؛ گویی می‌خواستند) سرنوشت پیشینیان برای آنان بیاید، یا عذاب (الهی) در برابرشان قرار گیرد! (سوره مبارکه کهف/ آیه ۵۵) #هر_صبح_یک_آیه @ayehsobh

❇ تفســــــیر آیه بعد، مى گوید: با این همه مثال‌هاى گوناگون و بیانات تکان دهنده و منطق‌هاى متفاوت که باید در هر انسان آماده‌اى نفوذ کند، باز گروه کثیرى از مردم ایمان نیاوردند: مانع آنها از ایمان و استغفار از گناهان، به هنگامى که هدایت الهى به سویشان آمد، تنها این بود که انتظار سرنوشت پیشینیان را داشتند! (وَ ما مَنَعَ النّاسَ أَنْ یُؤْمِنُوا إِذْ جاءَهُمُ الْهُدى وَ یَسْتَغْفِرُوا رَبَّهُمْ إِلاّ أَنْ تَأْتِیَهُمْ سُنَّةُ الاْ َوَّلِینَ). و یا عذاب الهى در برابر آنان قرار گیرد و با چشم خود آن را ببینند (أَوْ یَأْتِیَهُمُ الْعَذابُ قُبُلاً). 🌺🌺🌺 در حقیقت، این آیه، اشاره به آن است که این گروه لجوج و مغرور، با میل و اراده خود، هرگز ایمان نخواهند آورد، تنها در دو حالت ایمان مى آورند: نخست، زمانى که عذاب هاى دردناکى که اقوام پیشین را در برگرفت، آنها را فرو گیرد. دوم آن که لااقل عذاب الهى را با چشم خود مشاهده کنند، که این ایمان اضطرارى البته بى ارزش خواهد بود. توجه به این نکته نیز لازم است که این گونه اقوام گمراه، هرگز در انتظار چنین سرنوشتى نبوده اند، اما چون این سرنوشت براى آنها حتمى بوده، قرآن آن را به عنوان انتظار بیان کرده، و این یک نوع کنایه زیبا است، درست مثل این که ما به فرد سرکشى مى گوئیم: تو فقط مى خواهى مجازات شوى، یعنى مجازات سرنوشت حتمى تو است، آن چنان که گویا در انتظارش هستى. به هر حال، کار انسان سرکش و مغرور، گاه به جائى مى رسد که نه وحى آسمانى، نه تبلیغ مستمر انبیاء، نه مشاهده درس‌هاى عبرت در زندگى اجتماعى، و نه مطالعه تاریخ گذشتگان، هیچ کدام در او اثر نمى کند، تنها چوب خدا است که مى‌تواند او را بر سر عقل بیاورد، اما چه فایده که به هنگام نزول عذاب، درهاى توبه، بسته مى شود و راه بازگشت و استغفار نیست. (تفسیر نمونه/ ذیل آیه ۵۵ سوره مبارکه کهف) @ayehsobh

استاد قرائتی موضوع: تفسیر قرآن نوع:سخنرانی کوتاه سوره مبارکه کهف آیه: ۵۵ @ayehsobh

هر صبح یک آیه: 🌺اَعوذُ باللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم🌺 «وَمَا نُرْسِلُ الْمُرْسَلِينَ إِلَّا مُبَشِّرِينَ وَمُنذِرِينَ وَيُجَادِلُ الَّذِينَ كَفَرُوا بِالْبَاطِلِ لِيُدْحِضُوا بِهِ الْحَقَّ وَاتَّخَذُوا آيَاتِي وَمَا أُنذِرُوا هُزُوًا» ما پیامبران را، جز به عنوان بشارت دهنده و انذار کننده، نمی‌فرستیم؛ اما کافران همواره مجادله به باطل می‌کنند، تا (به گمان خود،) حق را بوسیله آن از میان بردارند! و آیات ما، و مجازات‌هایی را که به آنان وعده داده شده است، به باد مسخره گرفتند! (سوره مبارکه کهف/ آیه ۵۶) #هر_صبح_یک_آیه @ayehsobh

❇ تفســــــیر سپس، براى دلدارى پیامبر(صلى الله علیه وآله) در برابر سماجت و لجاجت مخالفان مى فرماید: وظیفه تو تنها بشارت و انذار است، ما پیامبران را جز براى بشارت و انذار نمى فرستیم (وَ ما نُرْسِلُ الْمُرْسَلِینَ إِلاّ مُبَشِّرِینَ وَ مُنْذِرِینَ). و اضافه مى کند: این مسأله تازه اى نیست که این گونه افراد، به مخالفت و استهزاء برخیزند، بلکه همواره افراد کافر لجوج، مجادله به باطل مى کنند، تا به گمان خود، حق را از میان ببرند و آیات ما و رستاخیز، عذاب و مجازات الهى را به باد استهزاء بگیرند (وَ یُجادِلُ الَّذِینَ کَفَرُوا بِالْباطِلِ لِیُدْحِضُوا بِهِ الْحَقَّ وَ اتَّخَذُوا آیاتِی وَ ما أُنْذِرُوا هُزُواً). 🌺🌺🌺 این احتمال، در تفسیر آیه نیز وجود دارد که خداوند مى فرماید: کار پیامبران اجبار و اکراه نیست، بلکه، وظیفه آنها بشارت و انذار است، اما تصمیم گیرى نهائى با خود مردم است، تا درست بیندیشند و عواقب کفر و ایمان را بنگرند و از روى اراده و تصمیم، ایمان بیاورند، نه این که عذاب الهى را در برابر چشم خود ببینند و اضطراراً اظهار ایمان کنند. اما متأسفانه، این آزادى و اختیار، که وسیله تکامل است، غالباً مورد سوء استفاده قرار گرفته، و طرفداران باطل به مجادله در برابر حق، برخاسته اند، گاه، از طریق مغالطه و گاه، از طریق استهزاء خواسته اند آئین حق را از میان ببرند، ولى همیشه دل هاى آماده اى پذیراى حق بوده، و به حمایت از آن برخاسته است، و این مبارزه حق و باطل، در طول تاریخ بوده و همچنان ادامه دارد. (تفسیر نمونه/ ذیل آیه ۵۶ سوره مبارکه کهف) @ayehsobh

استاد قرائتی موضوع: تفسیر قرآن نوع:سخنرانی کوتاه سوره مبارکه کهف آیه: ۵۶ @ayehsobh

هر صبح یک آیه: 🌺اَعوذُ باللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم🌺 «وَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّن ذُكِّرَ بِآيَاتِ رَبِّهِ فَأَعْرَضَ عَنْهَا وَنَسِيَ مَا قَدَّمَتْ يَدَاهُ إِنَّا جَعَلْنَا عَلَىَ قُلُوبِهِمْ أَكِنَّةً أَن يَفْقَهُوهُ وَفِي آذَانِهِمْ وَقْرًا وَإِن تَدْعُهُمْ إِلَى الْهُدَىَ فَلَن يَهْتَدُوا إِذًا أَبَدًا» چه کسی ستمکارتر است از آن کس که آیات پروردگارش به او تذکّر داده شده، و از آن روی گرداند، و آنچه را با دست‌های خود پیش فرستاد فراموش کرد؟! ما بر دل‌های این‌ها پرده‌هایی افکنده‌ایم تا نفهمند؛ و در گوش‌هایشان سنگینی قرار داده‌ایم (تا صدای حق را نشنوند)! و از این رو اگر آن‌ها را به سوی هدایت بخوانی، هرگز هدایت نمی‌شوند! (سوره مبارکه کهف/ آیه ۵۷) #هر_صبح_یک_آیه @ayehsobh

❇ تفســــــیر از آنجا که در آیات پیشین، سخن از گروهى از کافران تاریک دل و متعصب در میان بود، آیات بعدی نیز همان بحث را تعقیب مى کند. نخست مى گوید: چه کسى ستمکارتر است از آنها که به هنگام تذکر آیات پروردگارشان، از آن روى مى گردانند و کارهاى گذشته خود را بدست فراموشى مى سپارند (وَ مَنْ أَظْلَمُ مِمَّنْ ذُکِّرَ بإِ یاتِ رَبِّهِ فَأَعْرَضَ عَنْها وَ نَسِیَ ما قَدَّمَتْ یَداهُ). تعبیر به تذکر (یادآورى) گویا اشاره به این است که تعلیمات انبیاء از قبیل یادآورى حقائقى است که به طور فطرى در اعماق روح انسان وجود دارد و کار پیامبران پرده برداشتن از روى آن است. جالب این که در این آیه، از سه طریق به این کوردلان درس بیدارى مى دهد: نخست این که این حقائق با فطرت و وجدان و جان شما کاملاً آشناست. دیگر این که از سوى پروردگار خودتان آمده (آیاتِ رَبِّهِ). و سوم این که فراموش نکنید شما خطاهائى انجام داده اید که برنامه انبیاء براى شستشوى آنهاست (نَسِىَ ما قَدَّمَتْ یَداهُ). ولى این عده با همه این‌ها هرگز ایمان نمى آورند; چرا که ما بر دلهایشان پرده افکنده ایم تا نفهمند! و در گوش هایشان سنگینى قرار داده ایم تا صداى حق را نشنوند (إِنّا جَعَلْنا عَلى قُلُوبِهِمْ أَکِنَّةً أَنْ یَفْقَهُوهُ وَ فِی آذانِهِمْ وَقْراً). و لذا اگر آنها را به سوى هدایت بخوانى هرگز هدایت را پذیرا نخواهند شد (وَ إِنْ تَدْعُهُمْ إِلَى الْهُدى فَلَنْ یَهْتَدُوا إِذاً أَبَداً). 🌺🌺🌺 شاید، محتاج به تذکر نباشد که خداوند اگر حس تشخیص و قدرت درک و شنیدن را از آنها گرفته، به خاطر همان ما قَدَّمَتْ یَداهُ و اعمالى است که قبلاً انجام داده اند، و این کیفر اثر مستقیم اعمال خود آنهاست، بلکه، به تعبیر دیگر همان اعمال زشت و ننگین، تبدیل به پرده و سنگینى (کنان و وقر) بر دل ها و گوش هایشان، شده است و این حقیقتى است که بسیارى از آیات قرآن از آن سخن مى گوید. اما آنها که از هر بهانه اى براى اثبات مکتب جبر، بهره گیرى مى کنند بدون این که جمله هاى دیگر این آیه را در نظر بگیرند، و سایر آیات قرآن را که مفسر آن است در کنار آن بگذارند، به ظاهر تعبیر فوق چسبیده، و از آن براى اثبات مکتب خود کمک گرفته اند، در حالى که پاسخ آن، همان گونه که گفتیم کاملاً روشن است. (تفسیر نمونه/ ذیل آیه ۵۷ سوره مبارکه کهف) @ayehsobh

استاد قرائتی موضوع: تفسیر قرآن نوع:سخنرانی کوتاه سوره مبارکه کهف آیه: ۵۷ @ayehsobh