هر صبح یک آیه:
🌺اَعوذُ باللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم🌺
«الْمُنَافِقُونَ وَالْمُنَافِقَاتُ بَعْضُهُم مِّن بَعْضٍ ۚ يَأْمُرُونَ بِالْمُنكَرِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمَعْرُوفِ وَيَقْبِضُونَ أَيْدِيَهُمْ ۚ نَسُوا اللَّهَ فَنَسِيَهُمْ ۗ إِنَّ الْمُنَافِقِينَ هُمُ الْفَاسِقُونَ»
مردان منافق و زنان منافق، همه از یک گروهند. آنها امر به منکر
و نهى از معروف مى کنند و دستهایشان را (از انفاق و بخشش) مى بندند. خدا را فراموش کردند و خدا (نیز) آنها را فراموش کرد ( و رحمتش را از آنها قطع نمود).
به یقین، منافقان همان فاسقانند.
(سوره مبارکه توبه/ آیه ۶۷)
@ayehsobh
❇ تفســــــیر ❇
نشانه هاى منافقان
در این آیات نیز، بحث همچنان درباره منافقان و رفتار و نشانههاى آنها است.
اما در آیه مورد بحث، اشاره به یک مطلب کلّى مى کند و آن این که ممکن است روح نفاق، به اشکال مختلف ظاهر شود و در چهرههاى متفاوت خودنمائى کند، به گونه اى که در ابتدا جلب توجه نکند، مخصوصاً خودنمائى روح نفاق، در مرد و زن ممکن است متفاوت باشد، اما نباید فریب تغییر چهره هاى نفاق را در میان منافقان خورد، بلکه با دقت روشن مى شود: همه در یک سلسله صفات، که قدر مشترک آنان محسوب مى شود، شریکند. لذا مى گوید: مردان منافق و زنان منافق همه از یک قماشند (الْمُنافِقُونَ وَ الْمُنافِقاتُ بَعْضُهُمْ مِنْ بَعْض).
🌼🌼🌼
آنگاه به ذکر پنج صفت از اوصاف آنان مى پردازد:
اوّل و دوم: آنها مردم را به منکرات تشویق، و از نیکى ها باز مى دارند (یَأْمُرُونَ بِالْمُنْکَرِ وَ یَنْهَوْنَ عَنِ الْمَعْرُوفِ).
درست بر عکس برنامه مؤمنان راستین، که دائماً از طریق امر به معروف و نهى از منکر، در اصلاح جامعه و پیراستن آن از آلودگى و فساد کوشش دارند، منافقان دائماً سعى مى کنند، فساد همه جا را بگیرد و معروف و نیکى از جامعه برچیده شود، تا بهتر بتوانند در چنان محیط آلودهاى به اهداف شومشان برسند.
سوم: آنها دست دهنده ندارند، بلکه دستهایشان را مى بندند (وَ یَقْبِضُونَ أَیْدِیَهُمْ) نه در راه خدا انفاق مى کنند، نه به کمک محرومان مى شتابند و نه خویشاوند و آشنا از کمک مالى آنها بهره مى گیرند.
روشن است آنها چون ایمان به آخرت، نتائج و پاداش انفاق ندارند، در بذل اموال سخت بخیلند، هر چند براى رسیدن به اغراض شوم خود، اموال فراوانى خرج مى کنند و یا به عنوان ریاکارى، بذل و بخششى دارند، اما هرگز از روى اخلاص و براى خدا، دست به چنین کارى نمى زنند.
چهارم: تمام اعمال، گفتار و رفتارشان نشان مى دهد آنها خدا را فراموش کرده اند، خدا هم آنها را از برکات و توفیقات و مواهب خود فراموش نموده (نَسُوا اللّهَ فَنَسِیَهُمْ)، وضع زندگى آنها نشان مى دهد مورد نسیان خداوند قرار گرفته اند، یعنى با آنها معامله فراموشى کرده است و آثار این دو فراموشى در تمام زندگى آنان آشکار است.
بدیهى است، نسبت نسیان به خدا، به معنى فراموشى واقعى نیست، بلکه کنایه از این است که با آنها معامله شخص فراموشکار مى کند، یعنى هیچ گونه سهمى از رحمت و توفیق خود، براى آنها قائل نمى شود.
این گونه تعبیر، حتى در سخنان روزمره نیز دیده مى شود، که مثلاً مى گوئیم: چون تو وظیفه خود را فراموش کردى، ما هم به هنگام پرداختن مزد و پاداش تو را فراموش خواهیم کرد، یعنى مزد و پاداشى به تو نخواهیم داد.
این معنى در روایات اهل بیت(علیهم السلام) نیز کراراً وارد شده است.
قابل توجه این که موضوع نسیان پروردگار، با فاء تفریع بر نسیان آنها عطف شده است، یعنى فراموشکارى آنها، نسبت به فرمان الهى و ذات پاک او، اثرش این است که خدا هم آنها را از مواهب خویش محروم مى سازد و این نتیجه عمل آنها است.
پنجم: این که منافقان فاسقند و بیرون از دائره اطاعت فرمان خدا (إِنَّ الْمُنافِقینَ هُمُ الْفاسِقُونَ).
آنچه در آیه فوق، درباره صفات مشترک منافقان گفته شد، در هر عصر و زمانى دیده مى شود.
منافقان عصر ما، با چهرههاى جدیدى که به خود گرفته اند، در اصول فوق، همانند منافقان قرون پیشین هستند، هم تشویق به فساد مى کنند، هم جلو کار نیک را مى گیرند، هم بخیل و ممسکند، هم خدا را در تمام زندگانیشان فراموش کرده اند، و هم قانون شکن و فاسقند.
و عجیب این که با تمام این اوصاف، مدّعى ایمان به خدا، و اعتقاد محکم و مبرم به مبانى دینى و اسلامى نیز هستند!
(تفسیر نمونه/ ذیل آیه ۶۷ سوره مبارکه توبه)
@ayehsobh
هر صبح یک آیه:
🌺اَعوذُ باللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم🌺
«وَعَدَ اللَّهُ الْمُنَافِقِينَ وَالْمُنَافِقَاتِ وَالْكُفَّارَ نَارَ جَهَنَّمَ خَالِدِينَ فِيهَا ۚ هِيَ حَسْبُهُمْ ۚ وَلَعَنَهُمُ اللَّهُ ۖ وَلَهُمْ عَذَابٌ مُّقِيمٌ»
خداوند به مردان و زنان منافق و کفّار، وعده آتش دوزخ داده. جاودانه در آن خواهند ماند ـ همان براى آنها کافى است. ـ و خدا آنها را از رحمت خود دور ساخته و عذابى پایدار براى آنهاست.
(سوره مبارکه توبه/ آیه ۶۸)
@ayehsobh
❇ تفســــــیر ❇
در آیه بعد، مجازات شدید و دردناک آنها، در یک جمله کوتاه بیان شده است. مى فرماید: خداوند مردان و زنان منافق و همه کفار و افراد بى ایمان را وعده آتش جهنم داده (وَعَدَ اللّهُ الْمُنافِقینَ وَ الْمُنافِقاتِ وَ الْکُفّارَ نارَ جَهَنَّمَ).
آتش سوزانى که جاودانه در آن خواهند ماند (خالِدینَ فیها).
و همین یک مجازات که تمام انواع عذاب ها و کیفرها را در بر دارد براى آنها کافى است (هِیَ حَسْبُهُمْ).
به تعبیر دیگر، آنها نیاز به هیچ مجازات دیگرى ندارند; زیرا در دوزخ همه نوع عذاب جسمانى و روحانى وجود دارد.
🌼🌼🌼
در پایان آیه اضافه مى کند: خداوند آنها را از رحمت خود دور ساخته و عذاب همیشگى نصیبشان نموده است (وَ لَعَنَهُمُ اللّهُ وَ لَهُمْ عَذابٌ مُقیمٌ).
بلکه این دورى از خداوند و بُعد از پروردگار، خود بزرگ ترین عذاب، و دردناک ترین کیفر براى آنها محسوب مى شود.
(تفسیر نمونه/ ذیل آیه ۶۸ سوره مبارکه توبه)
@ayehsobh
هر صبح یک آیه:
🌺اَعوذُ باللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم🌺
«كَالَّذِينَ مِن قَبْلِكُمْ كَانُوا أَشَدَّ مِنكُمْ قُوَّةً وَأَكْثَرَ أَمْوَالًا وَأَوْلَادًا فَاسْتَمْتَعُوا بِخَلَاقِهِمْ فَاسْتَمْتَعْتُم بِخَلَاقِكُمْ كَمَا اسْتَمْتَعَ الَّذِينَ مِن قَبْلِكُم بِخَلَاقِهِمْ وَخُضْتُمْ كَالَّذِي خَاضُوا ۚ أُولَٰئِكَ حَبِطَتْ أَعْمَالُهُمْ فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ ۖ وَأُولَٰئِكَ هُمُ الْخَاسِرُونَ»
(شما منافقان) همانند کسانى هستید که قبل از شما بودند (و راه نفاق پیمودند. بلکه) آنها از شما نیرومندتر و اموال و فرزندانشان بیشتر بود. آنها از بهره خود (از مواهب الهى در راه گناه و هوس) استفاده کردند. شما نیز از بهره خود، (در این راه) استفاده کردید، همان گونه که آنها استفاده کردند. شما (در کفر و نفاق و استهزاى مؤمنان) فرو رفتید، همان گونه که آنها فرورفتند. (و سرانجام) اعمالشان در دنیا وآخرت نابود شد
و آنها همان زیانکارانند.
(سوره مبارکه توبه/ آیه ۶۹)
@ayehsobh
❇ تفســــــیر ❇
این آیه، براى بیدار ساختن این گروه از منافقان، آینه تاریخ را پیش روى آنها مى گذارد و با مقایسه زندگى آنان با منافقان و گردنکشان پیشین، عبرت انگیزترین درسها را به آنها مى دهد، مى فرماید: شما همانند منافقان پیشین هستید، و همان مسیر، برنامه و سرنوشت شوم را تعقیب مى کنید
(کَالَّذینَ مِنْ قَبْلِکُمْ).
همانها که از نظر نیرو از شما قوىتر، و از نظر اموال و فرزندان از شما افزونتر بودند (کانُوا أَشَدَّ مِنْکُمْ قُوَّةً وَ أَکْثَرَ أَمْوالاً وَ أَوْلاداً).
آنها از نصیب و بهره خود در دنیا، در طریق شهوات، آلودگى، گناه، فساد و تبهکارى، بهره گرفتند، شما منافقان این امت نیز، از نصیب و بهره خود همان گونه که منافقان پیشین بهره گرفته بودند، بهره بردارى کردید (فَاسْتَمْتَعُوا بِخَلاقِهِمْ فَاسْتَمْتَعْتُمْ بِخَلاقِکُمْ کَمَا اسْتَمْتَعَ الَّذینَ مِنْ قَبْلِکُمْ بِخَلاقِهِمْ).
🌼🌼🌼
خَلاق در لغت به معنى نصیب و بهره است، و چنان که راغب در مفردات مى گوید: از ریشه خُلق گرفته شده است (شاید به این جهت که انسان بهره هاى خود را متناسب خلق و خوى خود، در این جهان دریافت مى دارد).
پس از آن مى گوید: شما در کفر و نفاق، سخریه و استهزاء مؤمنان، فرو رفتید، همان گونه که آنها در این امور فرو رفتند (وَ خُضْتُمْ کَالَّذی خاضُوا).
سرانجام، پایان کار منافقان پیشین را، براى هشدار به گروه منافقان معاصر پیامبر(صلى الله علیه وآله)، و همه منافقان جهان، با دو جمله بیان مى کند:
نخست این که آنها کسانى هستند که همه اعمالشان در دنیا و آخرت بر باد رفته و مى رود و هیچ نتیجه مثبتى از آن عائدشان نمى گردد (أُولئِکَ حَبِطَتْ أَعْمالُهُمْ فِی الدُّنْیا وَ الآْخِرَةِ).
دیگر این که آنها زیانکاران حقیقى و خسران یافتگان واقعى هستند (وَ أُولئِکَ هُمُ الْخاسِرُونَ).
آنها ممکن است استفاده هاى موقت و محدودى از اعمال نفاق آمیز خود ببرند، ولى اگر درست بنگریم مى بینیم، نه در زندگى این دنیا از این رهگذر طرفى مى بندند و نه در جهان دیگر بهره اى دارند، همان گونه که تاریخ اقوام پیشین این واقعیت را روشن مى سازد که چگونه نکبتهاى نفاق دامانشان را گرفت، و آنها را به زوال و نابودى کشاند، و عاقبت شوم و شرّشان روشنگر سرنوشت آنها در جهان دیگر است.
هنگامى که مى بینیم آنها با آن همه امکانات و اموال و فرزندان، به جائى نرسیدند و اعمالشان به خاطر بى ریشه بودن، تحت تأثیر عامل نفاق، همگى حبط و نابود شد، شما که در سطحى پائین تر از آنها از نظر قدرت و توانائى قرار دارید، به طریق اولى به چنان سرنوشت شومى گرفتار خواهید شد.
(تفسیر نمونه/ ذیل آیه ۶۹ سوره مبارکه توبه)
@ayehsobh
هر صبح یک آیه:
🌺اَعوذُ باللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم🌺
«أَلَمْ يَأْتِهِمْ نَبَأُ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ قَوْمِ نُوحٍ وَعَادٍ وَثَمُودَ وَقَوْمِ إِبْرَاهِيمَ وَأَصْحَابِ مَدْيَنَ وَالْمُؤْتَفِكَاتِ ۚ أَتَتْهُمْ رُسُلُهُم بِالْبَيِّنَاتِ ۖ فَمَا كَانَ اللَّهُ لِيَظْلِمَهُمْ وَلَٰكِن كَانُوا أَنفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ»
آیا خبر کسانى که پیش از آنها بودند، به آنان نرسیده است؟! «قوم نوح» و «عاد» و «ثمود» و «قوم ابراهیم» و «اصحاب مَدیَن»
[= قوم شعیب ]و «شهرهاى زیر و رو شده» [= شهرهاى قوم لوط]. (همان ها که) پیامبرانشان دلایل روشن براى آنان آوردند، (ولى نپذیرفتند.) خداوند هرگز به آنها ستم نکرد، امّا خودشان همواره بر خویشتن ستم مى کردند.
(سوره مبارکه توبه/ آیه ۷۰)
@ayehsobh
❇ تفســــــیر ❇
سرانجام روى سخن را به پیامبر(صلى الله علیه وآله)کرده، به عنوان استفهام انکارى چنین مى گوید: آیا این گروه منافق از سرنوشت امتهاى پیشین، قوم نوح و عاد و ثمود و قوم ابراهیم و اصحاب مدین (قوم شعیب) و شهرهاى ویران شده قوم لوط با خبر نشدند (أَ لَمْ یَأْتِهِمْ نَبَأُ الَّذینَ مِنْ قَبْلِهِمْ قَوْمِ نُوح وَ عاد وَ ثَمُودَ وَ قَوْمِ إِبْراهیمَ وَ أَصْحابِ مَدْیَنَ وَ الْمُؤْتَفِکاتِ).
این اقوام، که روزگارى بخشهاى مهمى از جهان را در اختیار داشتند، هر کدام بر اثر تبهکارى و طغیان و سرکشى و فرار از حق و عدالت و پرداختن به انواع ظلم، بیدادگرى و فساد، به نوعى گرفتار کیفر الهى گشتند.
🌼🌼🌼
قوم نوح با امواج کوبنده طوفان و غرقاب، قوم عاد (قوم هود) به وسیله بادهاى تند و وحشتزا، قوم ثمود (قوم صالح) با زلزلههاى ویرانگر، قوم ابراهیم با سلب انواع نعمتها، اصحاب مدین (قوم شعیب) به وسیله ابر آتشبار و قوم لوط با زیر و رو شدن شهرهاى آنان، همگى نابود شدند.
تنها جسمهاى بىجان و استخوانهاى پوسیده در زیر خاک و یا در میان امواج آب، از آنان باقى ماند.
اینها ماجراهاى تکان دهنده اى است که مطالعه و بررسى آن، هر انسانى را که کمترین احساس در قلب او باشد، تکان مى دهد.
هر چند خداوند آنها را، هیچگاه از لطف خود محروم نساخت و پیامبرانشان را با دلائل روشن براى هدایت آنان فرستاد (أَتَتْهُمْ رُسُلُهُمْ بِالْبَیِّناتِ).
ولى آنها، به هیچ یک از مواعظ و اندرزهاى این مردان الهى گوش فرا ندادند و براى زحمات طاقت فرسایشان، در راه روشنگرى خلق خدا ارجى ننهادند.
بنابراین هرگز خداوند به آنها ستم نکرد، این خودشان بودند که به ـ خویشتن ستم روا داشتند! (فَما کانَ اللّهُ لِیَظْلِمَهُمْ وَ لکِنْ کانُوا أَنْفُسَهُمْ یَظْلِمُونَ).
(تفسیر نمونه/ ذیل آیه ۷۰ سوره مبارکه توبه)
@ayehsobh
هدایت شده از مؤسسه رهروان راه قرآن مبارکه
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
#کلیپ_تصویری
🌹 موضوع: به عالم برزخ رفتن یکی از علما و حوادث عالم برزخ و ارزش و اهمیت کار برای #قرآن
🎤 استاد #قرائتی
@rahrovanraheqoran
هر صبح یک آیه:
🌺اَعوذُ باللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم🌺
«وَالْمُؤْمِنُونَ وَالْمُؤْمِنَاتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِيَاءُ بَعْضٍ ۚ يَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنكَرِ وَيُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَيُطِيعُونَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ ۚ أُولَٰئِكَ سَيَرْحَمُهُمُ اللَّهُ ۗ إِنَّ اللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ»
مردان و زنان باایمان، ولىّ (و یار و یاور) یکدیگرند. امر به معروف و نهى از منکر مى کنند. نماز را برپا مى دارند و زکات را مى پردازند و خدا و پیامبرش را اطاعت مى کنند. بزودى خدا آنان را مورد رحمت (خویش) قرار مى دهد. خداوند توانا و حکیم است.
(سوره مبارکه توبه/ آیه ۷۱)
@ayehsobh
❇ تفســــــیر ❇
نشانه هاى مؤمنان راستین
در آیات گذشته، علائم و جهات مشترک مردان و زنان منافق، مطرح گردید که در پنج قسمت خلاصه مى شد: امر به منکر، نهى از معروف، امساک و بخل، فراموش کردن خدا و مخالفت فرمان پروردگار.
در آیات مورد بحث، علائم و نشانههاى مردان و زنان با ایمان بیان شده است، که آن هم در پنج قسمت خلاصه مى شود و درست نقطه مقابل یکایک صفات منافقان است.
آیه، از اینجا شروع مى کند: مردان و زنان با ایمان دوست، ولىّ و یار و یاور یکدیگرند (وَ الْمُؤْمِنُونَ وَ الْمُؤْمِناتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِیاءُ بَعْض).
جالب این که درباره منافقان نیامده بود که آنها اولیاء یکدیگر، بلکه جمله بَعْضُهُمْ مِنْ بَعْض، که دلیل بر وحدت هدف و هماهنگى صفات و کردار است، به چشم مى خورد. اشاره به این که منافقان، هر چند در صف واحدى قرار دارند و گروههاى مختلفشان در مشخصات و برنامهها شریکند، اما روح مودّت و ولایت در میان آنها وجود ندارد! و هر گاه منافع شخصى آنان به خطر بیفتد، حتى به دوستان خود خیانت خواهند کرد.
🌼🌼🌼
پس از بیان این اصل کلّى، به شرح جزئیات صفات مؤمنان مى پردازد:
۱ ـ نخست مى گوید: آنها مردم را به نیکىها دعوت مى کنند (یَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ).
۲ ـ مردم را از زشتىها، بدىها و منکرات باز مى دارند (وَ یَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْکَرِ).
۳ ـ آنها، به عکس منافقان که خدا را فراموش کرده بودند نماز را بر پا مى دارند (وَ یُقیمُونَ الصَّلاةَ).
به یاد خدا هستند و با یاد و ذکر او، دل را روشن، و عقل را بیدار و آگاه مى دارند.
۴ ـ آنها، بر خلاف منافقان که افرادى بخیل هستند، بخشى از اموال خویش را در راه خدا و حمایت خلق خدا و بازسازى جامعه انفاق مى نمایند و زکات اموال خویش را مى پردازند (وَ یُؤْتُونَ الزَّکاةَ).
۵ ـ منافقان فاسقند و سرکش و خارج از تحت فرمان حق، اما مؤمنان از فرمان خدا و پیامبر او اطاعت مى کنند (وَ یُطیعُونَ اللّهَ وَ رَسُولَهُ).
در پایان این آیه، اشاره به نخستین امتیاز مؤمنان از نظر نتیجه و پاداش کرده، مى گوید: خداوند آنها را به زودى مشمول رحمت خویش مى گرداند (أُولئِکَ سَیَرْحَمُهُمُ اللّهُ).
کلمه رحمت که در اینجا ذکر شده، مفهومى بسیار وسیع دارد، که هر گونه خیر، برکت و سعادتى را در این جهان و جهان دیگر، در برمى گیرد و این جمله در حقیقت نقطه مقابل حال منافقان است که خداوند آنها را لعنت کرده و از رحمت خود دور ساخته است.
شکّ نیست، وعده رحمت به مؤمنان از طرف خداوند، از هر نظر قطعى و اطمینان بخش است، زیرا او هم قدرت دارد و هم حکیم است (إِنَّ اللّهَ عَزیزٌ حَکیمٌ).
نه بدون علت وعده مى دهد و نه هنگامى که وعده داد، از انجام آن عاجز مى ماند.
(تفسیر نمونه/ ذیل آیه ۷۱ سوره مبارکه توبه)
@ayehsobh
هر صبح یک آیه:
🌺اَعوذُ باللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم🌺
«وَعَدَ اللَّهُ الْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِنَاتِ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا وَمَسَاكِنَ طَيِّبَةً فِي جَنَّاتِ عَدْنٍ ۚ وَرِضْوَانٌ مِّنَ اللَّهِ أَكْبَرُ ۚ ذَٰلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ»
خداوند به مردان و زنان باایمان، باغهاى بهشتى وعده داده که نهرها از پاى درختانش جارى است. جاودانه در آن خواهند ماند و (همچنین،) خانهها (و قصرهاى) پاکیزه در باغهاى جاودان بهشتى (به آنها وعده داده). و خشنودى خدا، (از همه اینها) برتر است. و این، همان رستگارى و پیروزى بزرگ است.
(سوره مبارکه توبه/ آیه ۷۲)
@ayehsobh
❇ تفســــــیر ❇
آیه بعد، قسمتى از این رحمت واسعه الهى را که شامل حال افراد با ایمان مى شود؛ در دو جنبه مادّى و معنوى شرح مى دهد.
در آغاز مى فرماید: خداوند به مردان و زنان با ایمان باغهائى از بهشت وعده داده است که از زیر درختهاى آن نهرها جریان دارد (وَعَدَ اللّهُ الْمُؤْمِنینَ وَ الْمُؤْمِناتِ جَنّات تَجْری مِنْ تَحْتِهَا الاْ َنـْهارُ).
از ویژگىهاى این نعمت بزرگ این است که زوال، فنا و جدائى در آن راه ندارد و آنان جاودانه در آن مىمانند (خالِدینَ فیها).
🌼🌼🌼
دیگر از مواهب الهى به آنها این است که خداوند مسکنهاى پاکیزه و منزلگاههاى مرفّه در قلب بهشت عدن در اختیار آنها مى گذارد (وَ مَساکِنَ طَیِّبَةً فی جَنّاتِ عَدْن).
عَدْن، در لغت به معنى اقامت و بقاء در یک مکان است و لذا به معدن که جایگاه بقاى مواد خاصى است، این کلمه اطلاق مى شود. بنابراین، مفهوم عَدْن با خلود شباهت دارد، ولى از آنجا که در جمله قبل به مسأله خلود اشاره شده، چنین استفاده مى شود که جنّات عدن محل خاصى از بهشت پروردگار است، که بر سایر باغهاى بهشت امتیاز دارد.
در احادیث اسلامى و کلمات مفسران، این امتیاز به اشکال مختلف بیان شده است، در حدیثى از پیامبر(صلى الله علیه وآله)چنین مى خوانیم:
عدن آن خانه پروردگار است که هیچ چشمى آن را ندیده و به فکر کسى خطور نکرده و تنها سه گروه در آن ساکن مى شوند: پیامبران، صدیقان (آنها که پیامبران را تصدیق کردند و از آنها حمایت کردند) و شهیدان.
هیچ کس نمى تواند آن لذّت معنوى و احساس روحانى را، که به یک انسان به خاطر رضایت و خشنودى خدا از او، دست مى دهد، توصیف کند و به گفته بعضى از مفسران: حتى گوشه اى از این لذّت روحانى، از تمام بهشت، و نعمت ها و مواهب گوناگون و رنگارنگ و بى پایانش، برتر و بالاتر است.
البته، ما هیچ یک از نعمتهاى جهان دیگر را نمى توانیم در این قفس دنیا و زندگانى محدودش، در فکر خود ترسیم کنیم، چه رسد به این نعمت بزرگ روحانى و معنوى.
البته، ترسیم ضعیفى از تفاوتهاى معنوى و مادّى را، در این دنیا مى توانیم در فکر خود مجسّم کنیم. مثلاً، لذتى که از دیدار یک دوست مهربان و بسیار صمیمى، بعد از فراق و جدائى، به ما دست مى دهد.
یا احساس روحانى خاصى که از درک یک مسأله پیچیده علمى، که ماه ها یا سال ها به دنبال آن بوده ایم، براى ما حاصل مى شود.
و یا جذبه روحانى نشاط انگیزى که در حالت یک عبادت خالص، و مناجات آمیخته با حضور قلب، به ما دست مى دهد، با لذّت هیچ غذا و طعام و مانند آن، از لذت هاى مادّى قابل مقایسه نیست.
از اینجا نیز، روشن مى شود، آنها که مى گویند: قرآن به هنگام شرح پاداش مؤمنان و نیکوکاران، تنها روى نعمت هاى مادّى تکیه کرده، و از جذبه هاى معنوى در آن خبرى نیست، در اشتباهند; زیرا در جمله بالا، رضایت خدا که مخصوصاً با لفظ نکره بیان شده، اشاره به گوشه اى از خشنودى خداست، که از همه نعمت هاى مادى بهشت برتر شمرده شده و این نشان مى دهد تا چه حدّ آن پاداش معنوى پر ارزش و گران بهاست.
و در پایان آیه اشاره به تمام این نعمت هاى مادى و معنوى کرده مى گوید: این پیروزى بزرگى است (ذلِکَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظیمُ).
(تفسیر نمونه/ ذیل آیه ۷۲ سوره مبارکه توبه)
@ayehsobh
هر صبح یک آیه:
🌺اَعوذُ باللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم🌺
«يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ جَاهِدِ الْكُفَّارَ وَالْمُنَافِقِينَ وَاغْلُظْ عَلَيْهِمْ ۚ وَمَأْوَاهُمْ جَهَنَّمُ ۖ وَبِئْسَ الْمَصِيرُ»
اى پیامبر! با کافران و منافقان جهاد کن و بر آنها سخت بگیر! جایگاهشان جهنم است و بد فرجامى است!
(سوره مبارکه توبه/ آیه ۷۳)
@ayehsobh
❇ تفســــــیر ❇
پیکار با کفار و منافقان
سرانجام، در این آیه دستور به شدت عمل در برابر کفار و منافقان داده مى فرماید: اى پیامبر! با کافران و منافقان جهاد کن (یا أَیُّهَا النَّبِیُّ جاهِدِ الْکُفّارَ وَ الْمُنافِقینَ).
و در برابر آنها روش سخت و خشنى در پیشگیر (وَ اغْلُظْ عَلَیْهِمْ).
این مجازات آنها در دنیاست و در آخرت، جایگاهشان دوزخ است که بدترین سرنوشت و جایگاه است (وَ مَأْواهُمْ جَهَنَّمُ وَ بِئْسَ الْمَصیرُ).
طرز جهاد در برابر کفار روشن است و آن جهاد همه جانبه، و مخصوصاً جهاد مسلّحانه است، ولى در طرز جهاد با منافقان، بحث است; زیرا مسلماً پیامبر(صلى الله علیه وآله) با منافقان جهاد مسلّحانه نداشت، چرا که منافق کسى است که ظاهراً در صفوف مسلمین قرار دارد و به حکم ظاهر محکوم به تمام آثار اسلام است.
هر چند در باطن کارشکنى مى کند، چه بسا افرادى هستند که مى دانیم ایمان واقعى ندارند، ولى به خاطر اظهار اسلام، نمى توانیم با آنها رفتار یک نامسلمان داشته باشیم.
لذا، همانگونه که از روایات اسلامى و گفتار مفسران استفاده مى شود، باید گفت منظور از جهاد با منافقان، انواع و اشکال دیگر مبارزه، غیر از مبارزه مسلّحانه است، مانند مذمّت، توبیخ، تهدید و رسوا ساختن آنها و شاید جمله وَ اغْلُظْ عَلَیْهِمْ اشاره به همین معنى باشد.
🌼🌼🌼
این احتمال در تفسیر آیه وجود دارد که منافقان مادام که وضعشان آشکار و اسرار درونشان بر ملا نشده، داراى احکام اسلامند.
اما هنگامى که وضعشان مشخص شد، به حکم کفّار حربى خواهند بود و در این حال نبرد مسلّحانه نیز با آنها مجاز است.
ولى، نکتهاى که این احتمال را تضعیف مى کند، این است که در این حالت، اطلاق کلمه منافق بر آنها صحیح نیست، بلکه در صف کفار حربى قرار خواهند گرفت; زیرا همان طور که گفتیم منافق کسى است که ظاهرش اسلام و باطنش کفر باشد.
(تفسیر نمونه/ ذیل آیه ۷۳ سوره مبارکه توبه)
@ayehsobh
هر صبح یک آیه:
🌺اَعوذُ باللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم🌺
«يَحْلِفُونَ بِاللَّهِ مَا قَالُوا وَلَقَدْ قَالُوا كَلِمَةَ الْكُفْرِ وَكَفَرُوا بَعْدَ إِسْلَامِهِمْ وَهَمُّوا بِمَا لَمْ يَنَالُوا ۚ وَمَا نَقَمُوا إِلَّا أَنْ أَغْنَاهُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ مِن فَضْلِهِ ۚ فَإِن يَتُوبُوا يَكُ خَيْرًا لَّهُمْ ۖ وَإِن يَتَوَلَّوْا يُعَذِّبْهُمُ اللَّهُ عَذَابًا أَلِيمًا فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ ۚ وَمَا لَهُمْ فِي الْأَرْضِ مِن وَلِيٍّ وَلَا نَصِيرٍ»
به خدا سوگند یاد مى کنند که (در غیاب پیامبر، سخنان کفر آمیز) نگفته اند. در حالى که به یقین سخنان کفرآمیز گفته اند و پس از اسلام آوردنشان، کافر شده اند و تصمیم به امرى (خطرناک) گرفتند، که به آن نرسیدند. آنها فقط از این ایراد مىگیرند که خداوند و پیامبرش، آنان را به فضل (و کَرَم) خود، بى نیاز ساختند. (با این حال) اگر توبه کنند، براى آنها بهتر است و اگر روى گردانند، خداوند آنها را در دنیا و آخرت، به مجازات دردناکى کیفر خواهد داد و در سراسر زمین، نه ولىّ و سرپرستى دارند، و نه یاورى.
(سوره مبارکه توبه/ آیه ۷۴)
@ayehsobh
❇ تفســــــیر ❇
شأن نزول:
درباره شأن نزول این آیه، روایات مختلفى نقل شده که همه آنها نشان مىدهد بعضى از منافقان، مطالب زنندهاى درباره اسلام و پیامبر(صلى الله علیه وآله) گفته بودند و پس از فاش شدن اسرارشان، سوگند دروغ یاد کردند که چیزى نگفته اند و همچنین توطئهاى بر ضد پیامبر(صلى الله علیه وآله) چیده بودند که خنثى گردید.
از جمله، اینکه یکى از منافقان به نام جلاس، در ایام غزوه تبوک، پس از شنیدن بعضى از خطبههای پیامبر(صلى الله علیه وآله)، شدیداً آن را انکار و پیامبر(صلى الله علیه وآله)را تکذیب نمود و پس از بازگشت به مدینه شخصى به نام عامربن قیس که این جریان را شنیده بود، خدمت پیامبر آمد و سخنان جلاس را بازگو کرد.
هنگامى که خود او نزد پیامبر(ص)آمد، موضوع را انکار نمود، پیامبر(ص)به هر دو دستور داد: در مسجد، در کنار منبر سوگند یاد کنند که دروغ نمى گویند. هر دو سوگند یاد کردند، ولى عامر عرض کرد: خداوندا! آیهاى بر پیامبرت نازل کن و آن کس که راستگو است را معرفى فرما!
پیامبر(ص) و مؤمنان آمین گفتند!
جبرئیل نازل شد و آیه فوق را به پیامبر(ص)ابلاغ کرد، وقتى به جمله فَإِنْ یَتُوبُوا یَکُ خَیْراً لَهُمْ رسید، جلاس عرض کرد: اى رسول خدا! پروردگار به من پیشنهاد توبه کرده است، من از گناه خود پشیمانم و توبه مىکنم، پیامبر اکرم(ص)توبه او را پذیرفت.
🌼🌼🌼
تفسیر:
توطئه خطرناک
پیوند این آیه، با آیات گذشته، کاملاً روشن است; زیرا همه سخن از منافقان مىگویند.
در این آیه، از روى یکى دیگر از اعمال منافقان پرده برداشته شده، و آن این که وقتى مى بینند اسرارشان فاش شده، واقعیات را انکار مى کنند و حتى براى اثبات گفتار خود به قسمهاى دروغ متوسل مىشوند.
نخست مى فرماید: منافقان سوگند یاد مىکنند که چنان مطالبى را درباره پیامبر نگفته اند (یَحْلِفُونَ بِاللّهِ ما قالُوا).
در حالى که به طور مسلّم سخنان کفرآمیزى گفته اند (وَ لَقَدْ قالُوا کَلِمَةَ الْکُفْرِ).
و به این جهت، پس از قبول و اظهار اسلام، راه کفر را پیش گرفته اند (وَ کَفَرُوا بَعْدَ إِسْلامِهِمْ).
ظاهر این است، آنان از آغاز مسلمان نبوده اند که کافر شوند، بلکه تنها اظهار اسلام مى کردند. بنابراین، همین اسلام ظاهرى و صورى را نیز، با اظهار کفر در هم شکستند.
و از آن بالاتر، آنها تصمیم خطرناکى داشتند، که به آن نرسیدند (وَ هَمُّوا بِما لَمْ یَنالُوا).
قابل توجه این که هوشیارى مسلمین در حوادث مختلف، سبب مى شد منافقان و نقشه هاى آنها شناخته شود; مسلمانان همواره در کمین آنها بودند، تا اگر سخنى از آنها بشنوند، براى پیشگیرى و اقدام لازم، به پیامبر گزارش دهند، این بیدارى و اقدام به موقع، و به دنبال آن، نزول آیات، و تصدیق خداوند، موجب رسوائى منافقان و خنثى شدن توطئه هاى آنها مى شد.
پس از آن، براى این که زشتى و وقاحت فعالیت هاى منافقان، و نمک نشناسى آنها کاملاً آشکار شود، اشاره مى کند: آنها خلافى از پیامبر ندیده بودند، و هیچ لطمه اى از ناحیه اسلام بر آنان وارد نشده بود، بلکه به عکس، در پرتو حکومت اسلام، به انواع نعمت هاى مادّى و معنوى رسیده بودند، مى فرماید: آنها در حقیقت انتقام نعمتهائى را مى کشیدند که خداوند و پیامبر با فضل و کرم خود تا سر حدّ استغنا به آنها داده بودند (وَ ما نَقَمُوا إِلاّ أَنْ أَغْناهُمُ اللّهُ وَ رَسُولُهُ مِنْ فَضْلِهِ).
شکّ نیست، بى نیاز ساختن و رفع احتیاجاتشان، در پرتو فضل پروردگار و خدمات پیامبر چیزى نبود که بخواهند انتقام آن را بگیرند، بلکه جاى حق شناسى و سپاسگزارى داشت.
اما این حق ناشناسان زشت سیرت، خدمت و نعمت را با جنایت پاسخ گفتند.
و این تعبیر زیبا و رسائى است که در بسیارى از گفته ها و نوشته ها به کار مى رود، مثلاً به کسى که سال ها به او خدمت کرده ایم، و بعد به ما خیانت مى کند، مى گوئیم: گناه ما فقط این بود که به تو پناه دادیم و از تو دفاع کردیم و حداکثر محبت را نمودیم، این مزد دست ما بود!
آنگاه، آن چنان که سیره قرآن است، راه بازگشت را به روى آنان گشوده، مى فرماید: اگر آنان توبه کنند براى آنها بهتر است (فَإِنْ یَتُوبُوا یَکُ خَیْراً لَهُمْ).
و این، نشانه واقع بینى اسلام، و اهتمام به امر تربیت، و مبارزه با هر گونه سختگیرى و شدت عمل نابجا است، که حتى راه آشتى و توبه را به روى منافقانى که توطئه براى نابودى پیامبر کردند، و سخنان کفرآمیز و توهین هاى زننده داشتند، باز گذارده، بلکه از آنها دعوت به توبه کرده است.
این، در حقیقت چهره واقعى اسلام است، ولى چقدر بى انصافند کسانى که اسلام را با چنین چهره اى، دین فشار و خشونت معرفى مى کنند!!
اما در عین حال، براى این که آنها این نرمش را دلیل بر ضعف نگیرند، به آنها هشدار مى دهد: اگر به روش خود ادامه دهند و از توبه روى برگردانند، خداوند در دنیا و آخرت آنان را با مجازات دردناکى کیفر خواهد داد (وَ إِنْ یَتَوَلَّوْا یُعَ