┈┅ ❁ـ﷽ـ❁ ┅┈ #طلبگی #معلّمی با عنایت به #نکات_مقدّماتی پیش‌گفته، تفسیر جزء پنجم قرآن کریم شامل آیات سورۀ مبارک نساء‌ از آیۀ ۲۴ تا ۱۴۷ را آغاز می‌کنیم. 🔸به نظر آمد که آیۀ اوّل سورۀ نساء #چتر مناسبی و #نخ_تسبیح برای تفسیر آیات این سوره باشد. خداوند متعال در آیۀ اوّل با خطاب یا أیّها الناس آغاز فرموده که تمامی مردم را در بر می‌گیرد. برخی با توجّه به این خطاب که معمولاً در سوره‌ها و آیات مکّی می‌آید قائل شده‌اند که این سوره مکّی است، امّا قطعاً این سوره با توجّه با احکام مرتبط با جامعه که در آن هست، مدنی است و حتّی برخی فرموده‌اند که از آخرین سوره‌های نازل‌شده بر پیامبر(صلّی اللّه علیه و آله) در مدینه است و حتّی آیۀ آخر این سوره (آیۀ‌ کلاله) نیز، به گفتۀ برخی مفسّران، آخرین آیۀ‌ نازل‌شده بر حضرت بوده که به دستور ایشان در آخرِ سورۀ نساء قرار داده شد. 🔸در آیۀ‌ اوّل خداوند متعال فرموده است: «ای مردم! تقوا داشته باشید، در برابر پروردگارتان که همۀ شماها را از نفسِ واحده آفرید و همسرش را از همین نفسِ واحده آفرید و از این دو نفر مردان و زنان زیادی را منتشر فرمود و تقوا داشته باشید در برابر #اللّه که به واسطۀ او مسئلت می‌کنید 👈و تقوا داشته باشید در برابر الله که با #ارحام (خویشان) از او مسئلت می‌کنید👉 👈تقوا داشته باشید در برابر ارحام👉 چون خداوند متعال بر شما ناظر و مراقب است.» 🔸نکات بسیار کلیدی و مهمّی در آیۀ اوّل وجود دارد. اوّل، اینکه دو بار به همگی مردم دستور #تقوا داده شده است: اوّل تقوا دربارۀ پروردگار، به دلیل اینکه شما را از نفس واحده (که منظور حضرت آدم علیه السلام است) آفریده و زن او (حضرت حوّا) را از همان حضرت آدم آفریده است. تقوای دوم دربارۀ #الله است به این دلیل که وقتی می‌خواهید درخواست و مسئلتی از او داشته باشید، خدا را به خودش می‌خوانید: یا اللّه، یا ربّ و ...،‌ کلمۀ‌ ارحام (خویشاوندان) دو احتمال تفسیری ادبی دارد: اوّل اینکه عطف بر الله باشد که در نتیجه معنایش می‌شود: دربارۀ ارحام و خویشاوندان خود تقوا داشته باشید که مظاهر و نمودهای این تقوا در ادامۀ آیات می‌آید. احتمال دوم این است که عطف بر محلّ ضمیر «ه» در «به» است که در نتیجه معنایش این است که در برابر اللّه تقوا داشته باشید؛ چون به واسطۀ‌ او و ارحام از او درخواست و مسئلت می‌کنید! یعنی می‌خواهی در درگاه خداوند متعال خواسته‌ای داشته باشی خداوند را به حقّ ارحامت می‌خوانی: خدایا به حقّ پدر و مادرم و ... 🔸در آخر آیۀ‌ اوّل دلیل دیگری برای این رعایت تقواها آورده شده: «چون خداوند مراقب و ناظر بر شماست!» خداوند متعال تقوای الهی و تقوا دربارۀ ارحام را به شدّت زیر نظر دارد. 🔸اینکه تقوای الهی و تقوای ارحام مفادشان چیست و آیا یکی هستند یا متفاوت،‌ بخش زیادی از بحث‌های تفسیری مفسّران را به خود اختصاص داده که البتّه، بنای پرداختن به آن‌ها را ندارم. تقوای الهی، آن‌گونه که در روایات و درایات آمده، انجام واجبات الهی و ترک محرّمات است. تقوای دربارۀ ارحام را در ادامۀ آیات می‌توان معنا و تفسیر کرد که همگی، نمودهای تقوای الهی دربارۀ اَرحام هستند. 🔸در روایتی از امام صادق(علیه السلام) در پاسخ به سؤال منصور دوانیقی ملعون، حضرت فرمود: «حَدَّثَنِي أَبِي عَنْ جَدِّي عَنْ رَسُولِ اللَّهِ(صلّی اللّه علیه و آله) أَنَّهُ قَالَ: «قَالَ اللَّهُ تَعَالَى: ”أَنَا #الرَّحْمَنُ خَلَقْتُ #الرَّحِمَ وَ شَقَقْتُ لَهُ اسْماً مِنْ أَسْمَائِي، فَمَنْ وَصَلَهَا وَصَلْتُهُ وَ مَنْ قَطَعَهَا قَطَعْتُه”»‏ حضرت از قول جدّشان و ایشان از خداوند متعال نقل فرموده در قالب حدیث قدسی: «من #رحمان هستم و #رَحِم را خلق کردم و نامش را از نام خودم برگرفتم؛ بر این اساس، هر کس صلۀ رحم انجام دهد، من نیز، به او وصل می‌شوم و هر کسی که رحمش را قطع کند، من هم رابطه‌ام را با او قطع می‌کنم!» عوالي اللآلي، ج ۱، ص ۳۶۲) 🔸با عنایت به مطالب تفسیری که تا اینجا، در ذیل آیۀ کلیدی اوّل سورۀ نساء گفته شد، می‌توان عناوین ذیل را برای تفسیر این سوره پیشنهاد داد؛ البتّه، فعلاً‌ به صورت خام و کم‌کم پخته و جلوه‌اش بیشتر می‌شود: تقوای خویشاوندی؛ زیست خانوادگی متّقین؛ سورة الاَرحام؛ نظارت خداوند بر رعایت تقوای خویشاوندی. #روزهای_خدایی #چهارشنبه‌های_تفسیری✍️ ┄┅┅┅┅•••❀💠❀•••┅┅┅┅┄ ┏━━━🔸🔷🔸━━━┓ @ayyamollah ┗━━━🔸🔷🔸━━━┛