امروز بحث خوبی پیرامون ترتیب نزول آیات و مسأله آیات استثنایی شد و استاد با ارائه یک اصل مساله را به خوبی حل کردند
از نکات بدیع درس امروز تفکیک بین آیاتی که بعدا به آیات ملحق می شوند، به الحاقی (مثلا در همان مکه ملحق به مکی شودیا در مدینه ملحق به مدنی شود) و استثنایی (الحاق به سوره مکی در مدینه)
و نیز تفکیک استثنا یا الحاق آیات
به مرتبط با غرض سوره مثل آیه آخر سوره مزمل
و تعبیر نو که فقط در دروس ایشان قبلا شنیدیم، آیات استتاری بود که وجه جابجایی آیه و قراردادنش در این مکان خاص از سوره ای خاص، استتار این آیه است. مثل آیه تطهیر
#آیات_استثنایی #آیات_الحاقی #ترتیب_نزول #تفسیر_تنزیلی
#درس_خارج_تفسیر
#عبدالکریم_بهجت_پور
#بهجتپور
🌺🌺🌺
کانال اطلاع رسانی فعالیت های علمی مفسر قرآن کریم، و نظریه پرداز قرآنی، صاحب سبک تفسیر تنزیلی،
استاد بهجت پور زیدعزه
زیرمجموعه گروه علمی تفسیر تنزیلی موسسه و مرکز تخصصی تمهید
02532920244
ادمین: @ANSAREQURAN
https://eitaa.com/bahjatpoor
به نام خدا
به لطف الهی به حمد الله دو سوره ابتدای نزول یعنی علق و قلم را در محضر استاد محترم به پایان رساندیم
امروز استاد وارد مقدمات سوره مزمل سومین سوره نازل شده بر قلب پیامبر ص شدند
این سوره نیز از سوره هایی است که در مقدمات ورود به سوره متاسفانه بسیاری از مفسرین وقت لازم را نگذاشته و مسائل آن را حل نکرده و به سادگی از کنار آن گذشته اند
🌸🌸🌸طبق منهج استاد در تفسیر ترتیبی🌸🌸🌸
ایشان پس از نام سوره، وارد مکی و مدنی بودن سوره، جایگاه سوره در نزول و آیات استثنایی یا الحاقی سوره شدند.
✅در بحث از #مکی_بودن سوره اختلافی نیست
✅در #جایگاه_این_سوره_در_نزول، جداول همگی سوره را سوم می دانند جز جدول سعید بن مسیب که سوره مدثر را پیش از مزمل می داند
در روایات هم روایتی از جابر هست که ابن عاشور با توجه به آن سوره مدثر را دومین سوره نازله می داند و سوره مزمل در این صورت چهارم خواهد شد.
برخی هم با توجه به روایات نزول وحی، سوره مدثر را دومین سوره نازل شده در هنگام پایین آمدن از غار حرا و ... می دانند که پیامبر حالت روحی خاصی پیدا کرد و به خدیجه گفت زملونی زملونی وسوره مزمل نازل شد،
که استاد به تمام این موارد پاسخ لازم را دادند که عزیزان به صوت مراجعه نمایند.
نکته جالب در جواب تذکر دقیق استاد به دو واژه تزمل و تدثر و معنای دقیق آن دو بود و نیز پاسخگویی به این ابهامات با توجه به مضامین خود سوره مزمل
✅در #آیات_استثنایی_سوره نیز استاد پس از تفکیک بین #آیات_الحاقی (آیاتی که در مکه به سوره مکه بعدا الحاق می شود) و #آیات_ استثنایی ، در مورد استثنایی بودن آیات این سوره، عدم اختلاف مفسرین در استثنایی بودن ایه آخر را مطرح و قرائنی بر مکی بودن آیه بیستم سوره و الحاقی بودن آن (از جمله و طائفه من الذین معک و احتمال نزول آن در حدود سوره هود یا یوسف (52 و 53 نزول) را مطرح کردندچراکه در این دوسوره ما شاهد آن هستیم که چنین جمعی برای پیامبر ص شکل گرفته است) و نیز شواهدی بر مدنی بودن آن و استثنایی شدن آیه از جمله و آخرون یقاتلون و بحث قرض الحسنه آوردند و در پایان خود استثنایی بودن ایه را پذیرفتند (به صوت مراجعه شود)
ایشان نکته دقیقی در آیات استثنایی و الحاقی دارند و آن حکمت الحاق است که در این ایه نیز به زیبایی دلیل این الحاق را هم تذکر دادند.
✅در تعداد آیات نیز طبق شمارش کوفی این سوره دارای بیست آیه است، گرچه در شمارش های دیگر گاهی 18و 19 هم گفته شده است.
دقت شود که این 18 یا 19 به معنای کم شدن آیات سوره نیست بلکه مربوط به آن است که ایا وقف های پیامبر بر آیات را ایه شمرده اند یا نه
🌸🌸🌸پس از بیان مباحث شناسه سوره، استاد وارد بحث از توصیف سوره شدند🌸🌸🌸
✅در بحث مهم #غرض یا #مقصود_سوره
ایشان در این بحث ابتدا توضیحی راجع به نقش غرض در فهم سوره ها و اهمیتش و توجه خاص مرحوم علامه طباطبایی ره به بحث غرض سوره کردند (صوت مربوط به این بحث از درسهای مهارت بیان تفسیر استاد را خدمتتون تقدیم می کنم و در کتاب تفسیر تنزیلی اصول مبانی قواعد و فواید هم این بحث به صورت مبسوط توضیح داده شده است توسط استاد که حتما مراجعه نمایید)
پس از آن نقل اقوال مفسرین در این بحث را داشتند که متاسفانه حتی مرحوم علامه که خود توجه خاص به غرض دارند، در این سوره به جای غرض، محتوای اجمالی سوره را گزارش داده اند وبه غرض اشاره نداشته اند.
غرض سوره مزمل از نظر استاد عبارت است از»
آماده ساختن پیامبر ص برای ورود موفق به عرصه انذار و هشدار مردم از راه برنامه جامع و اعلام صریح حمایت پروردگار از پیامبر ص در این عرصه
ایشان سپس به توضیح چگونگی اثبات این غرض پرداختند که در ضمن آن نکاتی هم ناظر به فهم مفسرین دیگر هم مطرح شد.
✅در بحث از #محتوای_سوره نیز ایشان سوره را به سه بخش تقسیم کردند
سه بخشی که به صورت #پستی ، #ماکتی و #ایستگاهی به صورت زیبایی توسط ایشان بیان شد
آیات 1 تا 10 بخش اول سوره
آیات 11 تا 19 بخش دوم سوره
آیه 20 بخش سوم سوره
که همراه با توضیحات و چگونگی ارتباط این بخش ها به هم و انسجام بخشی به کل سوره بود.
✅سپس وارد بحث از #ارتباط_سوره شدند
نکته بدیع و تازه در بحث ایشان آن بود که در ارتباط سوره، ایشان سوره را علاوه بر ارتباط دادن به دو سوره قبل، مقدمه ای برای آماده سازی پیامبر ص برای بحث انذار در سوره بعد دانستند
✅در بحث از #سبب_نزول سوره، سبب نزول ذکر شده را نقل و سپس فرمودند» بعد از فرض پذیرش این سبب نزول، اگر این سبب نزول درست باشد، بیشتر به سوره مدثر می خورد تا مزمل
از نظر بنده تقریبا تمام نکات استاد در این مقدمه بدیع و قابل مقایسه تطبیقی با دیگر مفسرین در مقدمات ورود به سوره مزمل است و می تواند در قالب مقاله ای تولید و توسط شما طلاب و دانشجویان عزیز به جامعه علمی عرضه شود.
صوت تدریس استاد در بحث مقصود سوره تقدیم می شود
👇
محمد سلطانی
https://eitaa.com/bahjatpoor