بسم الله
#با_معارف_نهج، شماره 60
🔵آثار سه گانه حمد کردن الاهی
أَحْمَدُهُ اسْتِتْمَاماً لِنِعْمَتِهِ وَ اسْتِسْلَاماً لِعِزَّتِهِ وَ اسْتِعْصَاماً مِنْ مَعْصِيَتِهِ ... #خطبه_2
حمد یعنی ستایش و کسی که خدای را میستاید در حقیقت او را #شکر نیز گفته است. در اینجا برای حمد الاهی سه اثر دنیوی ذکر شده است:
1️⃣یکی آنکه #حمد_الاهی موجب میشود نعمتهای الاهی ارتقاء یابد (استتماما لنعمته) هرچند در جاهای دیگر آمده است که شکر الاهی باعث میشود که افاضهی #نعمت استمرار یابد و جریان نعمتهای الاهی قطع نشود ولی در اینجا از "تام شدنِ" نعمتهای موجود و #ارتقای_نعمت (ارتقای کیفی نعمت) سخن گفته شده است.
2️⃣اثر دوم آنکه هرکس خدای خود را ستایش کند در حقیقت با همین مدحش خود را در برابر عزت او تسلیم میکند. تسلیم در برابر #عزت_الاهی انسان مدح کننده را به این درک میرساند که در برابر آن #عزت لایتناهی ذلتی وصف ناشدنی دارد.
3️⃣اثر سوم آن است که کسی که خدای را مدح میکند از خدای خود قدرتی کسب میکند که معصیت نکند این قدرت همان #تقوا است . به عبارت دیگر بین حمد الاهی و قدرت خودکنترلی (در هنگامی که زمینه گناه پیش میآید) رابطه مستقیم وجود دارد.
👇نکته: 👇
در اینجا #حمد الاهی در قالب #فعل_مضارع بیان شده (أحمَدُ) یعنی این سه اثر بر حمدهای از هم گسسته مترتب نمیشود بلکه بر حمدی مترتب میشود که #استمرار داشته باشد.
سهگانهی (اتمام نعمت، تسلیم در برابر عزت الاهی، کنترل نفس از گناه) آثاری در زندگی دارد که در آینده درباره آن سخن خواهیم گفت.
@banahjolbalaghe
بسم الله
🔵#فقر_و_دینداری
وَ لَوْ أَنَّ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرَضِينَ كَانَتَا عَلَى عَبْدٍ رَتْقاً ثُمَّ اتَّقَى اللَّهَ لَجَعَلَ اللَّهُ لَهُ مِنْهُمَا مَخْرَجاً #خطبه_130
اگر آسمانها و زمین بر روی بنده ای بسته شود اما با این حال تقوا بورزد خداوند از آسمان یا زمین گشایشی برایش به وجود میآورد.
درست است که در زمان فقر، دینداری به مخاطره میافتد اما دیندارانی هم هستند که وقتی همه دروازههای آسمان و زمین به روی آنها بسته میشود نه تنها ایمانشان را بلکه حتی تقوایشان را نیز از دست نمیدهند، چنین کسانی شایسته آن هستند که خداوند دری از زمین یا آسمان برایشان بگشاید.
👈 یکی از مشکلاتی که گاهی درهای آسمان و زمین به روی آن بسته میشود فقر است. فقر خود به خود این توانایی را دارد که (به نحو اقتضا) دین انسان فقیر را به مخاطره بیاندازد چنانکه رسول الله صلی الله علیه و آله نیز فرمودهاند: «فقر چیزی نمانده است که سر از کفر دربیاورد (کاد الفقر ان یکون کفرا)
👈باید اقرار کرد که حفظ ایمان و تقوا در حین فقر امر سادهای نیست. اتفاقا کلمه «ثُمّ» که گاهی به معنای استبعاد به کار میرود (ن ک: #کشاف ذیل آیه اول سوره انعام) در بین دو جملهی «أَنَّ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرَضِينَ كَانَتَا عَلَى عَبْدٍ رَتْقاً ثُمَّ اتَّقَی...» به کار رفته است تا اشاره کند که وقتی دروازههای زمین و آسمان به رویت بسته میشود تقوا ورزیدن مستبعد میشود.
#ثم_استبعاد #فقر #تقوا
#با_معارف_نهج، شماره 62
https://t.me/Banahjolbalaghe
بسم الله
🔵تقوا زنجیر نیست بلکه پناهگاه انسان است
📢اعْلَموا عِبادَ اللَّهِ انَّ التَّقْوی دارُ حِصْنٍ عَزیزٍ، وَ الْفُجورَ دارُ حِصْنٍ ذَلیلٍ، لایمْنَعُ اهْلَهُ وَ لا یحْرِزُ مَنْ لَجَأَ الَیهِ. « #خطبه_157»
بندگان خدا بدانید که تقوا یک قلعه عزتمند است و فجور یک سرای ذلتمند است که نه میتواند جلوی اهالی خودش را بگیرد و نه میتواند کسانی که در آن پناه میگیرند حفظ بکند.
در درون انسان نیرویی وجود دارد که وقتی انسان در معرض انجام گناه قرار میگیرد، آن نیرو مانع از ارتکاب گناه میشود(تقوا).
از این نیرو دو برداشت میتوان داشت: نخست اینکه تقوا را یک زنجیر بازدارندهی محدود کننده بدانیم که عیش و نوش انسان را محدود میکند دوم آنکه #تقوا را یک پناهگاه محکم بدانیم که انسان از دست ابلیس و از گزند نفسش در آنجا پناه میگبرد.
حضرت برداشت اول از تقوا را رد کرده و سعی میکنند این #انگاره را در مخاطب خود ایجاد بکنند که تقوا یک پناهگاه است. لازمه پناهگاه انگاشتن تقوا این است که انگاره دومی هم در مخاطب شکل بگیرد؛ این انگاره که عیش و شادکامی حرام یک گزند و آسیب است که باید از شر آن به پناهگاه پناه برد.
#قدرت_انگاره در وادار کردن انسان به اخلاق حسنه، عنصر مهمی است که در #اخلاق نظری از آن سخن میگویند.
#با_معارف_نهج، شماره 98
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
بسم الله
🔵دوازده دوگانهی لازم و کافی برای تقویت #تقوا
فَاتَّقُوا اللَّهَ تَقِيَّةَ مَنْ سَمِعَ فَخَشَعَ وَ اقْتَرَفَ فَاعْتَرَف وَ وَجِلَ فَعَمِلَ وَ حَاذَرَ فَبَادَرَ وَ أَيْقَنَ فَأَحْسَنَ وَ عُبِّرَ فَاعْتَبَرَ وَ حُذِّرَ فَحَذِرَ وَ زُجِرَ فَازْدَجَرَ وَ أَجَابَ فَأَنَاب و وَ رَاجَعَ فَتَابَ وَ اقْتَدَى فَاحْتَذَى وَ أُرِيَ فَرَأَى (#خطبه_83) #خطبه_غراء
✍️از خدا بپرهيزيد، به مانند پرهيز كردن كسى كه؛
1. [هم] شنيد و [هم] ترسيد (َسمِعَ فَخَشَع)
2. گناه کرد ولی [توبه و] اعتراف نیز كرد (اقْتَرَفَ فَاعْتَرَف)
3. [با قلبش از خدا] ترسید اما [با اعضای بدنش] عمل نیز کرد، (وَجِلَ فَعَمِل)
4. از گناه دورى جست اما کار خیر هم انجام داد (حَاذَرَ فَبَادَرَ)
5. [به قيامت] یقین پيدا كرد اما کارهایش را هم نیکو کرد، (أَيْقَنَ فَأَحْسَنَ)
6. عبرتهای گذشتگان به او رسید اما عبرت نیز گرفت (عُبِّرَ فَاعْتَبَر)
7. تحذیرها به او رسید اما حذر نیز کرد (حُذِّرَ فَحَذِر)
8. نهیهای خداوند به او رسید اما به آن عمل نیز کرد (زُجِرَ فَازْدَجَرَ)
9. دعوت انبيا را پذیرفت اما به توبه و انابه نیز پرداخت (أَجَابَ فَأَنَاب)
10. به عقلش مراجعه کرد اما توبه نیز کرد (راجع فتاب)
11. به انبیای الاهی اقتدا کرد اما پای در جاپای آنان نیز نهاد(اقْتَدَى فَاحْتَذَى)
12. نشانههای حق به او نشان داده شد اما او هم آنها را دید (أُرِيَ فَرَأَى)
#با_معارف_نهج، شماره 135
https://eitaa.com/banahjolbalaghe