بسم الله الرحمن الرحيم
#تفسير_قرآن_جلسه_12
🌹 آیات 7 و 8 سوره نساء
💥لِلرِّجَالِ نَصِيبٌ مِّمَّا تَرَكَ الْوَالِدَانِ وَالْأَقْرَبُونَ وَ لِلنِّسَآءِ نَصِيبٌ مِّمَّا تَرَكَ الْوَالِدَانِ وَ الْأَقْرَبُونَ مِمَّا قَلَّ مِنْهُ أَوْ كَثُرَ نَصِيباً مَّفْرُوضا (7)
ً
💥 #ترجمه: براى مردان، از آنچه پدر و مادر و نزدیکان، بر جاى گذاشته اند سهمى است، و براى زنان از آنچه پدر و مادر و خویشاوندان بر جاى گذاشته اند، سهمى است، خواه كم باشد یا زیاد، سهمى واجب است.
💥 و إذَا حَضَرَ الْقِسْمَةَ أُوْلُواْ الْقُرْبَى وَالْيَتَامى والْمَسَاكِينَ فَارْزُقُوهُمْ مِّنْهُ وَقُولُواْ لَهُمْ قَوْلاً مَّعْرُوفا (8)
ً
💥 #ترجمه: واگر هنگام تقسیم (ارث) خویشاوندان و یتیمان و مستمندان حاضر شدند، پس چیزى از آن مال به آنان روزى دهید و به آنها سخنی پسندیده بگویید.
🌷 #نصیب: بهره و سهم
🌷 #ترک: بر جای گذشته اند
🌷 #الوالدان: پدر و مادر
🌷 #الأقربون: نزديکان
🌷 #قل: کم
🌷 #مفروض: واجب ، تعیین شده
🌷 #حضر: حاضر شدن
🌷 #القسمة: تقسيم
🌷 #أولوا_القربى: نزديکان، خویشاوندان
🌷 #المساکین: فقیران، مستمندان
🌷 #ارزقوهم: به آنها روزی دهید
🌷 #قولا_معروفا: سخنی پسندیده
🔴 #شأن_نزول:
اگر انسان بداند چه قوانین ظالمانه ای به ویژه بر علیه زنان قبل از اسلام بوده و این قوانین بعد از ظهور اسلام تبدیل به چه قوانینی شده متوجه می شود که دین اسلام دین لطیف و نجات بخش است.
در عصر جاهليت ، رسم چنین بود که ارث فقط به مردان می رسید و زنان و کودکان از ارث محروم بودند.
حتی اگر مردی از دنیا می رفت #ارث به زن و اطفال او نمی رسید و آنها را محروم می کردند تا اینکه مردی به نام اوس بن ثابت از دنیا رفت ، عمو زاده های وی اموال او را میان خودشان تقسیم کردند و به همسر و فرزندان او چیزی ندادند و آنها را از ارث محروم کردند.
همسر اوس بن ثابت به پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم مراجعه کرد در این موقع این آیه نازل شد و پیامبر دستور داد که عمو زاده های اوس بن ثابت در اموال او هیچ گونه دخالت نکنند و آن را برای بازماندگان درجه اول او بگذارند.
در دین #اسلام چه مرد چه زن هیچ فرقی نمی کند هر دو از ارث نصیب و بهره می برند. للرجال نصیب مما ترك الوالدان و الأقربون و للنسآء نصيب مما ترك الوالدان و الأقربون: براى #مردان، از آنچه پدر و مادر و نزدیکان برجای گذشته اند، سهمی است و برای #زنان از آنچه پدر و مادر و نزدیکان بر جای گذشته اند، سهمی است.
منظور از #الرجال فقط مردان نیستند بلکه افراد مذکر است در هر سنی که باشند چه کودک باشند چه بزرگسال باشند از ارث سهمی دارند و منظور از #النساء فقط زنان نیستند بلکه افراد مؤنث است چه در سنین کودکی باشند چه در بزرگسالی باشند از ارث سهمی دارند.
مما قل منه أو كثر نصيبا مفروضاً: خواه کم باشد یا زیاد باشد ، سهمی واجب است. یعنی فرق نمی کند آنچه که به #ارث رسیده چه زیاد باشد چه کم باشد همه سهمی دارند چه مرد باشند چه زن باشند چه طفل باشند.
و در آیه بعد می فرماید: و إذا حضر القسمة أولوا القربى و اليتامى و المساكين فارزقوهم منه: و اگر هنگام تقسیم ارث ، خویشاوندان و یتیمان و مستمندان حاضر شدند ، پس چیزی از آن مال به آنان دهید.
مالی که از #ارث به شما می رسد خمس ندارد پس خویشاوندان و یتیمان و فقیران را هم در نظر بگیرید و برای آنها هم سهمی تعیین کنید. و قولوا لهم قولا معروفا: و به آنها سخن پسندیده بگویید.
#پيامهای_آیات_7_و_8_سوره_نساء👇
✅ #زنان حق ارث دارند.
✅ تقسیم عادلانه میراث مهم است ، نه مقدار آن.
✅ سهم #ارث تغییر ناپذیر است.
✅ به نگاه ها، حضورها و توقّعات طبیعى محرومان توجّه كنید.
✅ اموال ارثى را مخفیانه تقسیم نكنید، تا امكان حضور دیگران هم باشد.
✅ در تقسیم #ارث، علاوه بر افرادى كه سهم مشخّص دارند، به فكر محرومان و یتیمان نیز باشید.
✅ با هدایاى مالى و زبان شیرین، پیوندهاى #خانوادگى را مستحكم تر كنید.
✅ هدایاى مادّى، همراه با #محبّت و عواطف معنوى باشد.
✍تهیه و تنظیم : استاد عاشوری
✨بسم الله الرحمن الرحیم✨
#تفسیر_قرآن_جلسه_40
🌹 آیه 36 سوره نساء - بخش1
💥و َاعْبُدُواْ اللَّهَ و لَا تُشْرِكُواْ بِهِ شَيْئاً وَبِالْوَالِدَينِ إِحْساَناً و َبِذِى الْقُرْبَى وَ الْيَتاَمَى وَالْمَساَكِينِ و َالْجَارِ ذِى الْقُرْبَى و َالْجَارِ الْجُنُبِ و َالصَّاحِبِ بِالْجَنْبِ وَ ابْنِ السَّبِيلِ و َمَا مَلَكَتْ أَيْمَانُكُمْ إِنَّ اللَّهَ لَايُحِبُّ مَنْ كَانَ مُخْتَالاً فَخُورا (36)
ً
#ترجمه: و خدا را عبادت کنید و هیچ چیز را شریک او قرار ندهید و به پدر و مادر نیكى كنید و به بستگان و یتیمان و بینوایان و همسایه ى نزدیک و همسایه ی دور و یار همنشین و در راه مانده و زیر دستانتان (نیز نیكى كنید.) قطعا خداوند، هر كه را متكبّر و فخرفروش باشد، دوست نمى دارد.
🌷 #اعبدوا: بندگی کنید، عبادت کنید
🌷 #لا_تشرکوا: شریک قرار ندهید
🌷 #الوالدین: پدر و مادر
🌷 #إحسان: نيکی
🌷 #ذى_القربى: خويشاوندان
🌷 #اليتامى: يتيمان، جمع يتيم به کسی گفته می شود که پدر خود را از دست داده است.
🌷 #المساکین: بینوایان
🌷 #الجار: همسایه
🌷 #الجار_ذی_القربی: همسایه ای که فامیل است.
🌷 #الجار_الجنب: همسایه ای که فامیل نیست.
🌷 #الصاحب_بالجنب: یار همنشین
🌷 #ابن_سبیل: فرزند راه، در راه مانده ، مسافری که از وطن و مال دستش کوتاه شده است.
🌷 #لا_یحب: دوست نمی دارد
🌷 #مختال: کسی است که تکبر می ورزد
🌷 #فخور: کسی که از روی تکبر مفاخر خود را می شمارد و به رخ مردم می کشد.
🌸 این آیه همانند سایر آیات سوره نساء در مدينه نازل شده است.
در اين آیه به حق #خدا و حقوق بندگان و آداب معاشرت با #مردم اشاره شده است که روی هم رفته ده دستور آمده است:
1⃣ این آیه قبل از هر چیز به حق خداوند بر مردم اشاره نموده و مردم را به عبادت و بندگی #خداوند و ترک شرک دعوت می کند. و می فرماید:
و اعبدوا الله و لا تشرکوا به شیئا؛ و #خداوند را عبادت کنید و هیچ چیز را شریک او قرار ندهید.
پس با خدا چیزی را شریک قرار ندهیم. هرگز نگوییم امیدمان اول خدا بعد فلانی بلکه همه امیدمان فقط خدا باشد.
اگر کسی به ما لطفی کرد در واقع لطف خدا بوده است و دیگران فقط واسطه هستند پس با خدا چیزی را شریک قرار ندهیم.
2⃣ سپس به حق #پدر و #مادر اشاره نموده و توصیه می کند:
و بالوالدین إحسانا؛ و به پدر و مادر نیکی کنید.
حق پدر و مادر از مسایلی است که در قرآن در چهار مورد بعد از توحید آمده است.
3⃣ پس از آن دستور به احسان نمودن داده و می فرماید:
و بذی القربی؛ و نسبت به#خویشاوندان.
این موضوع از مسایلی است که در قرآن تأکید فراوان شده است گاهی به عنوان صله رحم و گاهی به عنوان احسان و نیکی به آنها.
4⃣ و سپس توصیه به نیکی در حق یتیمان می نماید و می فرماید:
و الیتامی؛ و نسبت به #یتیمان.
زیرا در هر اجتماعی بر اثر حوادث مختلف، کودکان یتیمی وجود دارند که فراموش کردن آنها نه فقط وضع آنان را به خطر می افکند، بلکه وضع اجتماع را نیز به خطر می اندازد.
5⃣ و سپس توصیه به احسان نمودن به مستمندان می کند. و المساکین؛ و نسبت به مستمندان.
#مساکین از مسکن می آید یعنی کسانی که دیگر کاری از آنها ساخته نیست و خانه نشین شدند مانند افراد پیر، معلول ، بیمار و ...
6⃣ و سپس به نیکی نمودن در حق همسایه ای که #فامیل است توصیه می کند.
و الجار ذی القربی؛ و همسایه ی نزدیک.
7⃣ و سپس به نیکی نمودن در حق همسایه ای که #فامیل نیست توصیه شده و می فرماید:
و الجار الجنب؛ و نسبت به همسایه ی غیر فامیل.
8⃣ سپس #قرآن به نیکی کردن درباره کسی که با انسان دوستی می کند و همنشین است توصیه می کند و می فرماید:
و الصاحب بالجنب؛ و نسبت به یار همنشین. یک دستور کلی برای معاشرت نسبت به تمام کسانی که با انسان در ارتباط هستند می باشد که شامل دوستان واقعی، همکاران، همسفران، شاگردان ، مشاوران ، خدمتگزاران و ...
9⃣ و ابن السبیل؛ و نسبت به در راه مانده.
دسته دیگری که نیکی نمودن درباره آنها #سفارش شده کسانی هستند که در سفر به شهر غربت محتاج شوند.
🔟 در آخرین مرحله به #نیکی نمودن نسبت به زیر دستان یعنی غلامان و کنیزان توصیه می کند.
و ما ملكت أيمانكم؛ و زیر دستانی که مالک آنها هستید.
🔴 در پایان آیه می فرماید:
إن الله لا يحب من كان مختالا فخورا؛ قطعا خداوند، هر که را متکبر و فخرفروش باشد، دوست نمی دارد.
به این ترتیب هر کسی از دستور #خدا سرپیچی کند و به خاطر تکبر ، از رعایت حقوق پدر و مادر، خویشاوندان ، یتیمان ، مسکینان، همسایه نزدیک ، همسایه دور و یار همنشین و در راه مانده و زیر دستانش سر پیچی کند مورد لطف خدا نیست.
⬅️ پیام های آیه در جلسه بعدی...
✍تهیه و تنظیم : استاد عاشوری