✨بسم الله الرحمن الرحيم✨
#تفسیر_قرآن_جلسه_9
🌹 آیه 3 سوره مائده - بخش2
#حُرِّمَتْ عَلَيْكُمُ الْمَيْتَةُ وَالدَّمُ وَلَحْمُ الْخِنزِيرِ وَمَآ أُهِلَّ لِغَيْرِ اللَّهِ بِهِ وَ الْمُنْخَنِقَةُ وَالْمَوْقُوذَةُ وَالْمُتَرَدِّيَةُ وَالنَّطِيحَةُ وَمَآ أَكَلَ السَّبُعُ إِلَّا مَا ذَكَّيْتُمْ وَمَا ذُبِحَ عَلَى النُّصُبِ وَأَنْ تَسْتَقْسِمُواْ بِالْأَزْلاَمِ ذَلِكُمْ فِسْقٌ الْيَوْمَ يَئِسَ الَّذِينَ كَفَرُواْ مِنْ دِينِكُمْ فَلَا تَخْشَوْهُمْ وَ اخْشَوْنِ الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِى وَ رَضِيتُ لكُمُ الْإِسْلاَمَ دِيناً فَمَنِ اضْطُرَّ فِى مَخْمَصَةٍ غَيْرَ مُتَجَانِفٍ لِّإِثْمٍ فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ
در جلسه قبلی ترجمه آیه و ترجمه واژه ها بیان شد در این جلسه به تفسیر آیه می پردازیم.
🔴 #شأن_نزول_آیه:
شیخ طوسی گوید: از امام باقر علیه السلام و امام صادق علیه السلام روایت گردیده که این آیه بعد از نصب امام علی علیه السلام به امامت در روز بعد از برگشتن از انجام مناسک حج در سال حجة الوداع نازل گردیده است.
در اينجا حكم به #تحريم يازده چيز شده است.
نخست مى فرمايد:
حُرِّمَتْ عَلَيْكُمُ الْمَيْتَةُ: #مردار بر شما حرام شده است.
وَ الدَّمُ: و همچنین #خون.
وَ لَحْمُ الْخِنْزِيرِ: و همچنین گوشت خوک.
وَ ما أُهِلَّ لِغَيْرِ اللّهِ بِهِ: و آنچه به نام غیر خدا کشته اند
وَ الْمُنْخَنِقَةُ: و حیوان خفه شده. خواه به خودى خود و يا بوسيله دام و خواه بوسيله #انسان اين كار انجام گردد.
و الموقوذة: و حيواناتى كه با شكنجه و ضرب، جان بسپارند و يا به بيمارى از دنيا بروند.
وَ الْمُتَرَدِّيَةُ: و آن حیوانی که به سبب پرت شدن از بلندی جان داده است.
وَ النَّطِيحَةُ: و حیوانی که به ضرب شاخ حیوان دیگر از بین رفته است.
وَ ما أَكَلَ السَّبُعُ: و حیوانی که درنده ای آن را کشته و از بین رفته است.
سپس به دنبال #تحريم موارد فوق مى‌فرمايد: إلا ما ذكيتم: مگر آن حیوانی را که ذبح شرعی کردید. اگر قبل از آن كه اين #حيوانات جان بسپرند به آنها برسند و با آداب اسلامى آنها را سر ببرند #حلال خواهد بود.
در زمان جاهليّت بت پرستان سنگ هايى در اطراف كعبه نصب كرده بودند كه شكل و صورت خاصّى نداشت، آنها را #نصب مى ناميدند در مقابل آنها قربانى مى كردند و خون قربانى را به آنها مى ماليدند، و فرق آنها با #بت همان بود كه بت ها همواره داراى اشكال خاصّى بودند امّا نصب چنين نبودند،
#اسلام در آيه مورد بحث اين گونه گوشت ها را تحريم كرده و مى گويد: وَ ما ذُبِحَ عَلَى النُّصُبِ: و آنچه برای بت ها قربانی شده است.
روشن است كه #تحريم اين نوع گوشت جنبه اخلاقى و معنوى دارد نه جنبه مادّى و جسمانى.
نوع ديگرى از حيواناتى كه تحريم آن در آيه آمده آنهایی است كه بصورت بخت آزمايى ذبح و تقسيم مى گرديده و می فرماید: وَ أَنْ تَسْتَقْسِمُوا بِالْأَزْلامِ: و آنچه به وسیله چوبه های قمار سهم بندی می کنید بر شما #حرام گشته است.
و سپس براى تأكيد بيشتر روى تحريم آنها مى فرمايد: ذلِكُمْ فِسْقٌ: همه این امور نافرمانی از خداست.
آنچه از مجموع بحث هاى فوق و ساير منابع اسلامى استفاده مى شود اين است كه روش #اسلام در مورد بهره بردارى از گوشت ها همانند ساير دستورهايش یک روش كاملاً اعتدالى است، يعنى نه همانند مردم زمان جاهليّت كه از گوشت سوسمار و مُردار و خون و امثال آن مى‌خوردند، و يا همانند بسيارى از غربی هاى امروز كه حتّى از خوردن گوشت خرچنگ و كرم ها چشم پوشى نمى كنند، و نه مانند هندوها كه مطلقاً خوردن گوشت را ممنوع مى دانند، بلكه گوشت حيواناتى كه داراى تغذيه پاک بوده و مورد تنفّر نباشد #حلال كرده و روى روش هاى افراطى و تفريطى خطّ بطلان كشيده و براى استفاده از گوشت ها شرايطى مقرّر داشته است.
⬅️ ادامه دارد....
✍تهیه و تنظیم : استاد عاشوری
✨بسم الله الرحمن الرحیم✨
#تفسیر_قران_جلسه_98
🌹 آیات ۱۳۸ و ۱۳۹ سوره انعام
💥وَ قَالُوا هَٰذِهِٓ أَنْعَامٌ وَ حَرْثٌ حِجْرٌ لَا يَطْعَمُهَآ إِلَّا مَنْ نَشَآءُ بِزَعْمِهِمْ وَأَنْعَامٌ حُرِّمَتْ ظُهُورُهَا وَ أَنْعَامٌ لَا يَذْكُرُونَ اسْمَ اللَّهِ عَلَيْهَا افْتِرَآءً عَلَيْهِ ۚ سَيَجْزِيهِمْ بِمَا كَانُوا يَفْتَرُونَ (۱۳۸)
💥 وَ قَالُوا مَا فِي بُطُونِ هَٰذِهِ الْأَنْعَامِ خَالِصَةٌ لِذُكُورِنَا وَ مُحَرَّمٌ عَلَىٰٓ أَزْوَاجِنَا ۖ وَ إِنْ يَكُنْ مَيْتَةً فَهُمْ فِيهِ شُرَكَآءُ ۚ سَيَجْزِيهِمْ وَصْفَهُمْ ۚ إِنَّهُ حَكِيمٌ عَلِيمٌ (۱۳۹)
#ترجمه: و به گمان بی اساس خود گفتند: این چهار پایان و زراعتی كه ممنوع است، فقط كسی كه ما بخواهیم باید از آنها بخورد، و چهارپایانی است كه سوار شدن بر آنان حرام است، و چهارپایانی كه [هنگام ذبح] نام خدا را بر آنها نمی بردند، در حالی كه [این قوانین را به دروغ] به خدا نسبت می دادند؛ به زودی خدا آنان را در برابر آنچه دروغ می بستند، مجازات خواهد كرد (۱۳۸) و گفتند: آنچه در شكم این چهارپایان است ویژه مردان ماست، و بر همسرانمان حرام است، و اگر مُرده باشد همگی در آن شریكند؛ به زودی خدا آنان را بر این فتوای بی پایه و باطلشان جزا خواهد داد، زیرا خدا حكیم و داناست (۱۳۹)
🌷 #أَنْعَام: چهار پایان
🌷 #حَرْث: زراعت
🌷 #حِجْر: ممنوع
🌷 #يَطْعَمُهَا: بخورد
🌷 #بِزَعْمِهِم: به گمان بی اساس خود
🌷 #حُرِّمَت: حرام شد
🌷 #افْتِرَآء: نسبت دروغ دادن
🌷 #بُطُون: شکم ها
🌷 #لِذُكُورِنَا: برای مردان ما
🌷 #أَزْوَاجِنَا: همسرانمان
🌷 #مَيْتَة: مرده
🌷 #عَلِيم: دانا
این آیات در مکه نازل شده است. در اين آيات به چند قسمت از #احكام_خرافى بت پرستان كه حكايت از كوتاهى سطح فكر آنها مى كند اشاره شده است.
نخست مى فرمايد: «وَ قالُوا هذِهِ أَنْعامٌ وَ حَرْثٌ حِجْرٌ لا يَطْعَمُها إِلاّ مَنْ نَشاءُ بِزَعْمِهِمْ؛ و به گمان بی اساس خود گفتند: این چهارپایان و زراعتی که ممنوع است فقط کسی که ما بخواهیم باید از آنها بخورد» و منظورشان همان خدمتکاران و متولّيان #بت و بتخانه بود، تنها اين دسته بودند كه به پندار آنها حقّ داشتند از سهم بت ها بخورند.
سپس اشاره به دوّمين موردی مى كند كه آنها ممنوع كرده بودند و مى گويد: «وَ أَنْعامٌ حُرِّمَتْ ظُهُورُها؛ و چهارپایانی که سوار شدن بر آنان حرام است.
بعد سوّمين قسمت از #احكام نارواى آنها را بيان كرده مى گويد: «وَ أَنْعامٌ لا يَذْكُرُونَ اسْمَ اللّهِ عَلَيْهَا؛ و چهارپایانی که نام خدا را بر آنها نمی بردند» اين جمله ممكن است اشاره به حيواناتى باشد كه به هنگام #ذبح تنها نام بت را بر آنها مى بردند و يا حيواناتى بوده است كه سوار شدن بر آنها را براى #حجّ تحريم كرده بودند. عجيب اين است كه به اين احكام خرافى قناعت نمى كردند، «افْتِراءً عَلَيْهِ؛ در حالی که این قوانین را به دروغ به خدا نسبت می دادند»
سپس پس از ذكر اين احكام ساختگى مى گويد: «سَيَجْزِيهِمْ بِما كانُوا يَفْتَرُونَ؛ به زودی خدا آنان را در برابر آنچه دروغ می بستند، مجازات خواهد کرد»
سپس به يكى ديگر از احكام خرافى بت پرستان در مورد گوشت #حيوانات اشاره كرده مى فرمايد: «وَ قالُوا ما فِي بُطُونِ هذِهِ الْأَنْعامِ خالِصَةٌ لِذُكُورِنا وَ مُحَرَّمٌ عَلى أَزْواجِنا وَ إِنْ يَكُنْ مَيْتَةً فَهُمْ فِيهِ شُرَكاءُ؛ و گفتند: آنچه در شکم این چهارپایان است ویژه مردان ماست، و بر همسرانمان #حرام است و اگر مرده باشد همگی در آن شریکند»
منظور جنین های در شکم این حیوانات است.
سپس #قرآن به دنبال اين حكم جاهلى، مى فرمايد: «سَيَجْزِيهِمْ وَصْفَهُمْ؛ به زودی #خدا آنان را بر این فتوای بی پایه و‌باطلشان جزا خواهد داد» و در پايان آيه مى فرمايد: «إِنَّهُ حَكِيمٌ عَلِيمٌ؛ زیرا او حکیم و داناست» هم از اعمال و گفتار و تهمت هاى نارواى آنان باخبر است و هم روى حساب، آنها را مجازات مى كند.
🔹پيامهای آیات ۱۳۸ و ۱۳۹ انعام
✅ #احكام_دین باید منسوب به خدا باشد، نه بر پایه ى گمان، خیال، قیاس
✅ مبارزه با #خرافات، یكى از وظایف اصلى پیامبران است.
✅ #تحریم حلال ها و تحلیل حرام ها، افترا بر خداست.
✅ بدعت گذاران، در انتظار كیفر قوانین موهوم خود باشند.
✅ تبعیض بی جا میان زن و مرد، عملی جاهلی است.
✅ در #جاهلیت، تحقیر زن تا آن حد بود که در بعضی موارد از حیوان سالم بهره ای نداشت و فقط در گوشت حیوان مرده شریک بود.
✅ جزا و کیفر الهی، بر اساس علم و حکمت اوست.
✍تهیه و تنظیم : استاد عاشوری