✨بسم الله الرحمن الرحيم✨ #تفسیر_قرآن_جلسه_16 🌹 آیه 11 سوره نساء - بخش2 💥يُوصِيكُمُ اللَّهُ فِى أَوْلاَدِكُمْ لِلذَّكَرِ مِثْلُ حَظِّ الْأُنْثَيَيْنِ فَإِنْ كُنَّ نِسَآءً فَوْقَ اثْنَتَيْنِ فَلَهُنَّ ثُلُثَا مَا تَرَكَ وَإِنْ كَانَتْ وَاحِدَةً فَلَهَا النِّصْفُ وَ لِأَبَوَيْهِ لِكُلِّ وَاحِدٍ مِّنْهُمَا السُّدُسُ مِمَّا تَرَكَ إِنْ كَانَ لَهُ وَلَدٌ فَإِنْ لَّمْ يَكُنْ لَّهُ وَلَدٌ وَ وَرِثَهُ أَبَوَاهُ فَلِأُمِّهِ الثُّلُثُ فَإِنْ كَانَ لَهُ إِخْوَةٌ فَلِأُمِّهِ السُّدُسُ مِنْ بَعْدِ وَصِيَّةٍ يُوصِى بِهَآ أَوْ دَيْنٍ ءَاَبَآؤُكُمْ وَ أَبْنَآؤُكُمْ لَاتَدْرُونَ أَيُّهُمْ أَقْرَبُ لَكُمْ نَفْعاً فَرِيضَةً مِّنَ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلِيماً حَكِيما 🔴 در جلسه قبلی ترجمه آيه و کلمات و شأن نزول آیه را بیان کردیم در این جلسه به #شرح_آیه می پردازیم. در آیه 11 سوره نساء به ارثى که به پدر و مادر و فرزندان می رسد سخن گفته شده، و در آیه 12 سوره نساء درباره ارث زن و شوهر سخن می گوید. 🔹 قبل از #اسلام فقط مردان به ویژه آنهایی که شمشيرزن و یا به میدان جنگ می رفتند به آنها ارث می رسید و زنان و دختران و پسران کم سن از #ارث محروم بودند. 🔸در چنین شرایطی و در چنین دورانی #اسلام برای زنان و دختران و پسران کم سن و سایر افراد هم ارث تعیین می کند. 🔹اما مقدار ارث براساس #حکمت_خداوند برای هر کدام متفاوت است. چه مرد چه زن چه بزرگسال چه کودک باشند از #ارث محروم نیستند. 🔸 ابتدای آیه می فرماید: یوصیکم الله فی أولادكم للذكر مثل حظ الأنثيين؛ خداوند درباره (ارث) فرزندانتان به شما سفارش می كند که سهم پسر مانند سهم دو دختر است. 🔹در روزگاری که به دختر و زن هیچ ارثی نمی رسید ملاک را #دختر قرار می دهد که هر چه قدر به دختر رسید دو برابر آن به پسر می رسد. 🔴 اما #چرا_سهم_پسر_دو_برابر سهم دختر است یا به عبارتی چرا سهم مرد دو برابر زن است؟ - #هزینه_های_زندگی بر عهده مرد است حتی اگر زن ثروت بسیار زیادی داشته باشد باز مخارج زندگی بر عهده مرد است. تأمين مسکن، خوراک و پوشاک بر عهده مرد است و زن مسئولیتی در قبال آن ندارد. مرد باید به زن #نفقه بدهد و تمام مخارج زندگی زن بر عهده ی مرد است. علاوه بر آن در دین اسلام و بر اساس آیه 4 سوره نساء و بر خلاف آنچه که بعضی ها فکر می کنند که هنگام طلاق مرد باید #مهریه بدهد اما مهریه باید هنگام ازدواج توسط مرد به زن داده شود. همچنین #جهاد بر عهده مردان است و بر زنان واجب نیست. بر اساس حکمت خداوند و بر اساس این نکات، ارث مرد دو برابر زن است و اگر ارث مرد و زن برابر باشد منصفانه نیست زیرا مرد در طول زندگی هزینه های زیادی بر عهده اوست که این هزینه ها بر عهده زن نیست. اما #اگر_پسری_نداشت و فرزندان میت همگی دختر باشند تکلیف چیست؟ در ادامه آیه می فرماید: فإن کن نسآء فوق اثنتين فلهن ثلثا ما ترك و إن كانت واحدة فلها النصف؛ پس اگر فرزندان شما دخترند و بیش از دو دختر باشند، دو سوم #میراث برای آنان است و اگر یک دختر باشد، نصف میراث برای اوست. 🔴 اما #میراث_پدران_و_مادران سه حالت دارد: 1⃣ #حالت_اول: اگر میت فرزندی داشته باشد و پدر و مادر او زنده باشند؛ و لأبويه لكل واحد منهما السدس مما ترك إن كان له ولد؛ و براى هر يک از پدر و مادر میت ، یک ششم میراث است، اگر میت فرزندی داشته باشد. 2⃣ #حالت_دوم: اگر میت فرزند و برادر و خواهری نداشته باشد و تنها وارث او پدر و مادرش باشند؛ فإن لم يكن له ولد و ورثه أبواه فلأمه الثلث؛ پس اگر فرزندی نداشته باشد و پدر و مادر تنها وارث او باشند برای مادر او یک سوم است و بقیه ارث برای پدر اوست. 3⃣ #حالت_سوم: اگر میت فرزندی نداشته باشد و وارث او تنها پدر و مادر باشند و میت برادرانی از طرف پدر و مادر یا تنها از طرف پدر داشته باشد؛ در این صورت سهم مادر از یک سوم به یک ششم کاهش پیدا می کند؛ فإن كان له إخوة فلأمه السدس؛ و اگر میت، برادرانی داشته باشد، برای مادرش یک ششم است. و پنج ششم بقیه به پدرش می رسد. همه این ها بعد از انجام وصیتی است که #میت وصیت کرده است و بعد از ادای بدهی های اوست که می فرماید: من بعد وصیة يوصى بهآ أو دين؛ #تقسيم_ارث بعد از انجام وصيتى است كه میت سفارش کرده یا بعد از ادای بدهی اوست. البته انسان فقط مى تواند درباره يک سوم از مال خود وصیت کند که صرف امور خیریه و بدهی های او شود و بقیه به #ورثه می رسد. سپس می فرماید: ءابآؤكم و أبنآؤكم لا تدرون أيهم أقرب لكم نفعا؛ شما نمی دانید پدرانتان و فرزندانتان کدام یک برای شما سودمندترند. در پایان آیه برای تأکید مطالب می فرماید: فریضة من الله إن الله كان عليما حكيما: اين واجب از طرف #خداوند است زيرا خداوند داناى حكيم است. ⬅️ پیام های آیه در جلسه بعدی.... ✍تهیه و تنظیم : استاد عاشوری

✨بسم الله الرحمن الرحیم✨ #تفسیر_قرآن_جلسه_16 🌹 آیات ۱۵ تا ۱۸ سوره أنعام 💥قُلْ إِنِّيٓ أَخَافُ إِنْ عَصَيْتُ رَبِّي عَذَابَ يَوْمٍ عَظِيمٍ (۱۵) 💥 مَنْ يُصْرَفْ عَنْهُ يَوْمَئِذٍ فَقَدْ رَحِمَهُ ۚ وَ ذَٰلِكَ الْفَوْزُ الْمُبِينُ (۱۶) 💥وَ إِنْ يَمْسَسْكَ اللَّهُ بِضُرٍّ فَلَا كَاشِفَ لَهُٓ إِلَّا هُوَ ۖ وَ إِنْ يَمْسَسْكَ بِخَيْرٍ فَهُوَ عَلَىٰ كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ (۱۷) 💥 وَ هُوَ الْقَاهِرُ فَوْقَ عِبَادِهِ ۚ وَ هُوَ الْحَكِيمُ الْخَبِيرُ (۱۸) #ترجمه: بگو: مسلّماً اگر پروردگارم را نافرمانی كنم، از عذاب روزی بزرگ می ‌ترسم‌ (۱۵) در آن روز، از هر کسی عذاب برگردانده شود، قطعا خدا به او رحم کرده و آن رستگاری آشکار است (۱۶) و اگر خدا تو را آسیبی رساند، كسی جز او برطرف كننده آن نیست، و اگر تو را خیری رساند [حفظ و دوامش فقط به دست اوست‌]؛ پس او بر هر كاری‌ تواناست‌(۱۷) و اوست که بر بندگانش مسلط می باشد و او حکیم و آگاه است. (۱۸) 🌷 #قُل: بگو 🌷 #أَخَافُ: می ترسم 🌷 #إن_عَصَيْتُ: اگر نافرمانی کنم 🌷 #يَوْمٍ_عَظِيم: روزی بزرگ 🌷 #يُصْرَفْ: برداشته شود 🌷 #الْفَوْزُ_الْمُبِين: رستگاری بزرگ 🌷 #الْقَاهِر: مسلط 🌷 #عِبَادِه: بندگانش 🌷 #الْخَبِير: آگاه 🌷 #يَمْسَسْكَ: به تو برساند 🌷 #كَاشِف: برطرف کننده 🌷 #قَدِير: توانا این آیات در مکه نازل شده است و در ادامه آیات قبلی است. آیه ۱۵ سوره أنعام به #پیامبر_اسلام صلی الله علیه و آله و سلم می فرماید که به مشرکان بگو: «قُلْ إِنِّي أَخافُ إِنْ عَصَيْتُ رَبِّي عَذابَ يَوْمٍ عَظِيمٍ؛ بگو: مسلما اگر پروردگارم را نافرمانی کنم، از عذاب روزی بزرگ می ترسم». منظور از روزی بزرگ روز قیامت است. در آيه ۱۶ سوره أنعام براى اين كه ثابت شود #پيامبر «صلّى اللّه عليه و آله» نيز بدون تكيّه بر لطف و رحمت خدا كارى نمى‌ تواند بكند و هر چه هست به دست اوست و حتّى شخص پيامبر «صلّى اللّه عليه و آله» چشم اميدش را به رحمت بى‌ پايان پروردگار دوخته و نجات و پيروزى خود را از او مى‌ طلبد مى‌ فرماید: «مَنْ يُصْرَفْ عَنْهُ يَوْمَئِذٍ فَقَدْ رَحِمَهُ وَ ذلِكَ الْفَوْزُ الْمُبِينُ؛ در آن روز، از هر کسی عذاب برداشته شود، قطعا خدا به او رحم کرده و آن رستگاری آشکار است» قبلا گفتيم هدف اين #سوره در درجه اول ريشه كن ساختن عوامل شرک و بت ‌پرستى است در ادامه نيز همين حقيقت تعقيب شده است. آیه ۱۷ سوره أنعام می فرماید: «وَ إِنْ يَمْسَسْكَ اللَّهُ بِضُرٍّ فَلَا كَاشِفَ لَهُٓ إِلَّا هُوَ ۖ وَ إِنْ يَمْسَسْكَ بِخَيْرٍ فَهُوَ عَلَىٰ كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ؛ و اگر خدا تو را آسیبی رساند، كسی جز او برطرف كننده آن نیست، و اگر تو را خیری رساند [حفظ و دوامش فقط به دست اوست‌]؛ پس او بر هر كاری‌ تواناست» چرا شما به غير خدا توجّه مى‌ كنيد، و براى حلّ مشكلات و دفع زيان و ضرر و جلب منفعت به معبودهاى ساختگى پناه مى ‌بريد با اين كه اگر كمترين زيانى به تو برسد برطرف ‌كننده آن، كسى جز #خدا نخواهد بود، و اگر خير و بركت و پيروزى و سعادتى نصيب تو شود از پرتو قدرت اوست، زيرا او بر همه چيز تواناست» در آيه ۱۸ #سوره_أنعام براى تكميل بحث فوق مى فرماید: «وَ هُوَ الْقاهِرُ فَوْقَ عِبادِهِ؛ و اوست که بر بندگانش مسلط می باشد» امّا براى اين كه اين توهّم پيش نيايد كه #خداوند مانند بعضى از صاحبان قدرت ممكن است كمترين سوء استفاده ‌اى از قدرت نامحدود خود كند. در پايان مى‌ فرمايد: «وَ هُوَ الْحَكِيمُ الْخَبِيرُ: و او حکیم و آگاه است» 🔹پیام های آیات ۱۵تا۱۸ سوره أنعام ✅ #قانون_الهی برای همه یکسان است. ✅ ترس اولیای خدا، از قهر الهی است. ✅ ترس از #کیفر، از عوامل بازدارنده خطا و گناه است. ✅ تسلیم #خدا شدن، زمینه ی دریافت رحمت الهی است. ✅ قدرت خدا فوق همه قدرت هاست ✅ نفع و ضرر رساندن #خداوند، بر اساس حکمت و آگاهی اوست. ✍تهیه و تنظیم : استاد عاشوری