✨بسم الله الرحمن الرحیم✨
#تفسیر_قران_جلسه_55
🌹 آیات ۷۴ تا ۷۹ سوره أنعام
🌹 بخش ۲
🔴 این آیات همانند سایر آیات سوره انعام در مکه نازل شده است.
ترجمه آیات و کلمات در جلسه قبلی بیان شد در این جلسه به شرح آیات می پردازیم.
از آنجا كه #سوره_انعام جنبه مبارزه با شرک و بت پرستى دارد، در اينجا به گوشه اى از سرگذشت #حضرت_ابراهيم، اشاره نموده، مى فرمايد: «وَ إِذْ قالَ إِبْراهِيمُ لِأَبِيهِ آزَرَ أَ تَتَّخِذُ أَصْناماً آلِهَةً؛ و هنگامی که ابراهیم به پدرش آزر گفت: آیا بت هایی را به عنوان معبود خود انتخاب می کنی؟»
آزر عموی ابراهیم بود که #ابراهیم را تربیت کرده بود به این خاطر به او پدر می گوید البته بعضی هم آزر را جد مادری ابراهیم نامیدند.
نام پدر ابراهیم تارخ بود که او خداپرست بود.
باز ابراهیم به عمویش گفت: «إِنِّي أَراكَ وَ قَوْمَكَ فِي ضَلالٍ مُبِينٍ؛ قطعا من تو و قومت را در گمراهی آشکار می بینم»
چه گمراهى از اين آشكارتر كه #انسان مخلوق خود را معبود خود قرار دهد، و موجود بى جان و بى شعورى را پناهگاه خود بپندارد و حلّ مشكلات خود را از آنها بخواهد
همانطور كه #خداوند، ابراهيم را از زيان هاى بت پرستى آگاه ساخت همچنين مالكيّت مطلقه و تسلّط پروردگار را بر تمام #آسمان و #زمين به او نشان داد که می فرماید: «وَ كَذلِكَ نُرِي إِبْراهِيمَ مَلَكُوتَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ؛ و این گونه فرمانروایی و مالکیت خود را بر آسمان ها و زمین به ابراهیم نشان می دهیم»
و سپس مىفرمايد: «وَ لِيَكُونَ مِنَ الْمُوقِنِينَ؛ تا از یقین کنندگان شود» شکّ نيست كه #ابراهيم يقين استدلالى و فطرى به يگانگى خدا داشت، امّا با مطالعه در اسرار آفرينش اين يقين به سر حدّ كمال رسيد.
از اين به بعد موضوع فوق را به طور مشروح بيان نموده و استدلال #ابراهيم را از افول و غروب ستاره و خورشيد بر عدم الوهيّت آنها روشن مى سازد. مى فرماید: «فَلَمّا جَنَّ عَلَيْهِ اللَّيْلُ رَأى كَوْكَباً قالَ هذا رَبِّي فَلَمّا أَفَلَ قالَ لا أُحِبُّ الْآفِلِينَ؛ پس وقتی شب او را فرو گرفت، ستاره ای دید گفت: این پروردگار من است؛ هنگامی که ستاره غروب کرد، گفت: من غروب کنندگان را دوست ندارم»
بار ديگر چشم بر صفحه آسمان دوخت، اين بار قرص سيم گون ماه با فروغ و درخشش دلپذير خود بر صفحه آسمان ظاهر شده بود «فَلَمّا رَأَى الْقَمَرَ بازِغاً قالَ هذا رَبِّي فَلَمّا أَفَلَ قالَ لَئِنْ لَمْ يَهْدِنِي رَبِّي لَأَكُونَنَّ مِنَ الْقَوْمِ الضّالِّين؛ هنگامی که ماه را در حال طلوع دید گفت: این پروردگار من است؛ پس وقتی ماه غروب کرد، گفت: یقینا اگر پروردگارم مرا هدایت نکند بدون شک از گروه گمراهان خواهم بود»
در اين هنگام #شب به پايان رسيده بود «فَلَمّا رَأَى الشَّمْسَ بازِغَةً قالَ هذا رَبِّي هذا أَكْبَرُ فَلَمّا أَفَلَتْ قالَ يا قَوْمِ إِنِّي بَرِيءٌ مِمّا تُشْرِكُونَ؛ پس وقتی #خورشید را در حال طلوع دید گفت: این پروردگار من است، این بزرگتر است؛ و هنگامی که غروب کرد، گفت: ای قوم من! بی تردید من از آنچه شریک خدا قرار می دهید بیزارم»
اكنون كه فهميدم در ماوراى اين مخلوقات متغيّر و محدود و اسير چنگال قوانين طبيعت، خدايى است قادر و حاكم بر نظام كائنات «إِنِّي وَجَّهْتُ وَجْهِيَ لِلَّذِي فَطَرَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ حَنِيفاً وَ ما أَنَا مِنَ الْمُشْرِكِينَ؛ همانا من به دور از انحراف و با قلبی حق گرا همه وجودم را به سوی کسی که آسمان ها و زمین را آفرید، متوجه کردم و از مشرکان نیستم»
در اين كه چگونه #ابراهيم موحّد و يكتاپرست، به ستاره آسمان اشاره نموده و مى گويد: «هذا ربّى» (اين خداى من است) بايد بگوييم #ابراهيم علیه السلام اين را به عنوان يک خبر قطعى نگفت، بلكه به عنوان يک فرض و احتمال براى تفكّر و انديشيدن، اين سخن را بر زبان جارى كرد. و يا مفهوم آن اين است كه به اعتقاد شما اين خداى من است
⬅️ پیام های آیات در جلسه بعدی....
✍تهیه و تنظیم : استاد عاشوری
✨بسم الله الرحمن الرحیم✨
#تفسیر_قران_جلسه_69
🌹 آیه ۹۶ سوره انعام
💥فَالِقُ الْإِصْبَاحِ وَ جَعَلَ اللَّيْلَ سَكَنًا وَ الشَّمْسَ وَ الْقَمَرَ حُسْبَانًا ۚ ذَٰلِكَ تَقْدِيرُ الْعَزِيزِ الْعَلِيمِ
#ترجمه: شكافنده صبح است و شب را برای آرامش قرار داد، و خورشید و ماه را وسیله ای برای محاسبه و اندازهگیری زمان مقرّر فرمود؛ این است اندازه گیری آن توانای شكست ناپذیر ودانا
🌷 #فَالِق: شکافنده
🌷 #الْإِصْبَاح: به معنای سپری کردن شب و وارد صبح شدن است که در اینجا منظور سپیده ی صبح است
🌷 #جعَلَ: قرار داد
🌷 #اللَّيْل: شب
🌷 #سَكَنًا: آرامش و محل آرامش و چیزی که در آن به آرامش می رسند
🌷 #شمس: خورشید
🌷 #قَمَر: ماه
🌷 #حُسْبَان: شمردن و حساب کردن
🌷 #تَقْدِير: اندازه گیری
🌷 #الْعَزِيز: توانای شکست ناپذیر
🌷 #الْعَلِيم: دانا
این آیه همانند سایر آیات سوره انعام در #مکه نازل شده است.
در اين آيه به سه نعمت از نعمت هاى جوّى و آسمانى اشاره شده است.
نخست مى فرمايد: «فالِقُ الْإِصْباح؛ شکافنده صبح است»
#قرآن در اينجا روى مسأله صبح تكيّه مى كند زيرا مى دانيم اين پديده آسمانى نتيجه وجود جوّ زمين (يعنى قشر ضخيم هوا كه دور تا دور اين كره را پوشانيده) مى باشد.
اگر اطراف كره زمين همانند كره ماه، جوّى وجود نداشت نه بين الطّلوعين و فلق وجود داشت و نه سپيدى آغاز شب و شفق، امّا وجود جوّ زمين و فاصله اى كه در ميان تاريكى شب، و روشنايى روز به هنگام طلوع و غروب آفتاب قرار دارد، #انسان را تدريجاً براى پذيرا شدن هر یک از اين دو پديده آماده مى سازد.
سپس می فرماید: «وَ جَعَلَ اللَّيْلَ سَكَناً؛ و شب را مایه آرامش قرار داد»
اين موضوع مسلّم است كه #انسان در برابر #نور و روشنايى تمايل به تلاش و كوشش دارد، جريان خون متوجّه سطح بدن مى شود، و تمام سلولها آماده فعاليّت مى گردند، و به همين دليل #خواب در برابر نور چندان آرام بخش نيست.
ولى هر قدر محيط تاريک بوده باشد #خواب عميقتر و آرام بخش تر است، زيرا در تاريكى، خون متوجّه درون بدن مى گردد و به طور كلّى سلّولها در يک آرامى و استراحت فرو مى روند، به همين دليل در جهان طبيعت نه تنها حيوانات، بلكه گياهان نيز به هنگام تاريكى #شب به خواب فرو مى روند و با نخستين اشعه صبحگاهان جنب و جوش و فعاليّت را شروع مى كنند، به عكس دنياى امروزى كه بعضی ها شب را تا بعد از نيمه بيدار مى مانند، و روز را تا مدّت زيادى بعد از طلوع آفتاب در خواب فرو مىروند، و نشاط و سلامت خود را از دست مى دهند.
سپس اشاره به سوّمين نعمت و نشانه عظمت خود نموده، مى فرمايد: «وَ الشَّمْسَ وَ الْقَمَرَ حُسْباناً؛ و خورشید و ماه را وسیله ای برای محاسبه و اندازه گیری زمان مقرر فرمود»
اين موضوع بسيار جالب توجّه است كه ميليونها سال كره زمين به دور #خورشيد، و #ماه به دور زمين گردش مى كند، و اين گردش به قدرى حساب شده است كه حتّى لحظه اى پس و پيش نمى شود، و اين ممكن نيست مگر در سايه يك علم و قدرت بى انتها كه هم طرح آن را بريزد و هم آن را دقيقاً اجرا كند و لذا در پايان آيه مى فرمايد: «ذلِكَ تَقْدِيرُ الْعَزِيزِ الْعَلِيم؛ این است اندازه گیری آن توانای شکست ناپذیر و دانا»
🔹 پیام های آیه ۹۶ سوره انعام🔹
✅ پیدایش #شب و #روز نیاز به قدرت و دانش دارد که این کار با تقدیر و اندازه گیری دقیق انجام شود.
✅ #خورشید و #ماه ، وسیله ی نظم و حسابرسی و برنامه ریزی است.
✅ برنامه ریزی دقیق و اجرای کامل، نیاز به #علم و #قدرت دارد.
✅ #تفکر در نظم دقیق صبح و شب ، خورشید و ماه و سایر کرات آسمانی، راه خداشناسی است.
✍تهیه و تنظیم : استاد عاشوری
✨بسم الله الرحمن الرحیم✨
#تفسیر_قران_جلسه_70
🌹 آیه ۹۷ سوره انعام
💥وَ هُوَ الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ النُّجُومَ لِتَهْتَدُوا بِهَا فِي ظُلُمَاتِ الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ ۗ قَدْ فَصَّلْنَا الْآيَاتِ لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ
#ترجمه: و او کسی است كه ستارگان را برای شما پدید آورد تا به وسیله آنها در تاریكی های خشكی و دریا راه یابید؛ مسلّماً ما آیات خود را برای قومی كه می دانند بیان كردیم.
🌷 #النُّجُوم: ستارگان
🌷 #لِتَهْتَدُوا: تا هدایت شوید
🌷 #ظُلُمَات: تاریکی ها
🌷 #الْبَرِّ: خشکی
🌷 #الْبَحْر: دریا
🌷 #فَصَّلْنَا: بیان کردیم
به دنبال آيه قبل كه اشاره به نظام گردش #خورشید و #ماه شده بود.
در اينجا به يكى ديگر از نعمت هاى پروردگار اشاره كرده و مى فرمايد: «وَ هُوَ الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ النُّجُومَ لِتَهْتَدُوا بِها فِي ظُلُماتِ الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ؛ و او کسی است که ستارگان را برای شما پدید آورد تا به وسیله آنها در تاریکی های خشکی و دریا راه یابید»
و در پايان آيه مى فرمايد: «قَدْ فَصَّلْنَا الْآياتِ لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ؛ قطعا ما آیات خود را برای قومی که می دانند بیان کردیم»
#انسان هزاران سال است كه با ستارگان آسمان و نظام آنها آشنا است، لذا براى جهت يابى در سفرهاى دريايى و خشكى بهترين وسيله او، همين #ستارگان بودند. مخصوصاً در اقيانوس هاى وسيع كه هيچ نشانه اى براى پيدا كردن راه مقصد در دست نيست و در آن زمان دستگاه قطب نما نيز اختراع نشده بود وسيله مطمئنّى جز ستارگان آسمان وجود نداشت، همان ها بودند كه ميليون ها بشر را از گمراهى #نجات مى دادند و به سر منزل مقصود مى رسانيدند.
🔹 پیام های آیه ۹۷ سوره انعام 🔹
✅ #ستارگان، مخلوق خدا و وسیله راهیابی اند.
✅ نظام ستارگان #آسمان چنان دقیق است که می توان راه های زمینی را با آن پیدا کرد.
✅ شناخت وزن و حجم و میزان فاصله و سرعت حرکت و مدار ستارگان و کلا علم ستاره شناسی و نجوم، به تنهایی #انسان را به خدا نمی رساند، باید انسان اراده کند و بخواهد که از این راه، خدا را بشناسد.
✍تهیه و تنظیم : استادعاشوری
بسم الله الرحمن الرحم
#تفسیر_قرآن_جلسه_۴۲
🌹 آیه ۵۴ سوره اعراف
إِنَّ رَبَّكُمُ اللَّهُ الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضَ فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ ثُمَّ اسْتَوَىٰ عَلَى الْعَرْشِ يُغْشِي اللَّيْلَ النَّهَارَ يَطْلُبُهُ حَثِيثًا وَ الشَّمْسَ وَ الْقَمَرَ وَ النُّجُومَ مُسَخَّرَاتٍ بِأَمْرِهِٓ ۗ أَلَا لَهُ الْخَلْقُ وَالْأَمْرُ ۗ تَبَارَكَ اللَّهُ رَبُّ الْعَالَمِينَ
#ترجمه: همانا پروردگار شما خداست كه آسمانها و زمین را در شش دوران آفرید، سپس بر عرش[فرمانروایی و تدبیر امور آفرینش] مسلّط شد، شب را در حالی كه همواره با شتابْ روز را میجوید بر روز میپوشاند، و خورشید و ماه و ستارگان را كه تسلیم فرمان اویند [پدید آورد]؛ آگاه باشید كه آفریدن و فرمان مخصوص اوست؛ همیشه با بركت است خداوندی که پروردگار جهانیان است.
🌷 #رَبَّكُم: پروردگار شما
🌷 #خَلَقَ: آفرید
🌷 #سمَاوَات: آسمان ها
🌷 #أَرْض: زمین
🌷 #سِتَّة: شش
🌷 #أَيَّام: جمع یوم است در زبان عربی به «نهار»، روز گفته می شود، ولى کلمه «یوم»، گاهى به معناى روز است و گاهى به معناى شبانه روز و گاهى هم به روزگار و دوره، یوم گفته شده است و در این آیه، منظور دوره است.
🌷 #العرش: تخت حکومت
🌷 #اسْتَوَىٰ_عَلَى_الْعَرْش: بر عرش مسلّط شد، کنایه از قدرت، سلطه، تدبیر، هدایت و اداره کل جهان است.در زبان فارسی هم بر تخت نشستن یعنی بر اوضاع مسلط شدن و قدرت و حکومت را به دست گرفتن.
🌷 #يُغْشِي: می پوشاند
🌷 #ليْل: شب
🌷 #نهَار: روز
🌷 #حَثِيثًا: باشتاب، سریع
🌷 #شمْس: خورشید
🌷 #قَمَر: ماه
🌷 #نجُوم: ماه
🌷 #مُسَخَّرَات: رام شدگان
🌷 #خَلْق: آفرینش
🌷 #تبَارَك: بابرکت، پرفایده
اين آيه معبود حقيقى و واقعى را با ذكر صفات خاصّش معرّفى مى كند، تا آنها كه حقيقت جو هستند قبل از فرا رسيدن #قیامت در همين جهان او را به روشنى بشناسند.
نخست مى فرمايد: {إِنَّ رَبَّكُمُ اللّهُ الَّذِي خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ فِي سِتَّةِ أَيّامٍ: همانا پروردگار شما خداست که آسمان ها و زمین را در شش دوره آفرید} «معبود» كسى جز «آفريدگار» نمى تواند باشد. با توجّه به مفهوم وسيع كلمه «ايّام» در این آیه به معنى «دورانها» به كار مى رود.
بنابراين خداوند مجموعه #زمين و #آسمان را در شش دوران متوالى آفريده است، هر چند اين دورانها گاهى به ميليونها يا ميلياردها سال بالغ شده است و علم امروز هيچ گونه مطلبى را كه مخالف اين موضوع باشد بيان نكرده است.
سپس #قرآن مى فرماید: {ثُمَّ اسْتَوى عَلَى الْعَرْشِ: سپس بر عرش مسلط شد} يعنى، نه تنها آفرينش از اوست بلكه اداره و رهبرى جهان نيز با او مى باشد.
✅ #عرش چيست؟
- عرش در لغت معانى متعدّدى دارد از جمله: به معنى سقف يا چيزى است كه داراى سقف بوده باشد، و گاهى به معنى تخت هاى بلند همانند تخت سلاطين نيز آمده است.
ولى هنگامى كه در مورد #خداوند به كار مى رود و گفته مى شود «عرش خدا» منظور از آن مجموعه جهان هستى است كه در حقيقت تخت حكومت پروردگار محسوب مى شود.
بنابراين در آيه مورد بحث جمله «اسْتَوى عَلَى الْعَرْشِ» كنايه از احاطه كامل پروردگار و تسلّط او بر تدبير امور آسمانها و زمين بعد از خلقت آنهاست.
سپس مىفرمايد: {يُغْشِي اللَّيْلَ النَّهارَ يَطْلُبُهُ حَثِيثاً: #شب را در حالی که همواره با شتاب روز را می جوید بر روز می پوشاند.
سپس مىافزايد: {وَ الشَّمْسَ وَ الْقَمَرَ وَ النُّجُومَ مُسَخَّراتٍ بِأَمْرِهِ: و خورشید و ماه و ستارگان را که تسلیم فرمان اویند پدید آورد}
پس از ذكر آفرينش جهان هستى و نظام شب و روز و آفرينش #ماه و #خورشيد و #ستارگان به عنوان تأكيد مى فرمايد: {أَلا لَهُ الْخَلْقُ وَ الْأَمْرُ: آگاه باشید که آفرینش و فرمان مخصوص اوست}
منظور از «الْخَلْقُ» آفرينش نخستين، و منظور از «الْأَمْرُ» قوانين و نظاماتى است كه به فرمان پروردگار بر عالم هستى حكومت می كند و آنها را در مسير خود رهبرى مى نمايد.
و در پايان آيه مى فرمايد: {تَبارَكَ اللّهُ رَبُّ الْعالَمِينَ: همیشه با برکت است خداوندی که پروردگار جهانیان است}اين جمله بعد از ذكر آفرينش و تدبير جهان هستى يک نوع ستايش از مقام مقدّس پروردگار است كه وجودى مبارک، ازلى، ابدى و سرچشمه همه بركات و نيكی ها مى باشد.
🔹پيامهای آیه ۵۴ سوره اعراف🔹
✅ آفریدگار هستى، لایق تدبیر و مدیریّت آن است.
✅ #عرش، مركز مدیریّت و تصمیم گیرى خداوند است.
✅ تعقیب دائمى شب و روز، تنها با كروى بودن و حركت داشتن زمین ممكن است.
✅ هم آفرینش به دست خداست، هم اداره و تدبیر آفریده ها
✅ #خداوند سرچشمه ى بركات است.
✅ نزول بركات، از ربوبیّت #خداوند است.
✅ تمام هستى در حال تكامل و تحت تربیت الهى است.
✍تهیه و تنظیم : استاد عاشوری