✍ریشه یابی انحراف خواص در قرآن کریم؛ از #فتنه_ گران تا #انقلابی_نماها
🔰منشأ اولیه ریزش های معنوی و اخلاقی انسان ها، عمدتاً دو چیز است: «امیال نفسانی قوی» یا «بینش فکری ضعیف». این دو البته ارتباطی تنگاتنگ با یکدیگر دارند. به اینصورت که از یک سو، امیال نفسانی انسان به تدریج بر ادراکات او اثر گذاشته و او دانسته هایش را انکار می کند و با وجود علم به حق بودن یک اعتقاد، آن را نمی پذیرد و برخلاف آن عمل می کند:
🔸«وَجَحَدُوابِهاوَاسْتَيْقَنَتْهاأَنْفُسُهُمْ ظُلْماًوَعُلُوًّا؛ و آن معجزات را از روى ظلم و سركشى انكار كردند در حالى كه در دل به آن يقين داشتند.» (نمل: 14)
و از سوی دیگر، ضعف فکری و بینش سطحی از معارف اسلامی نیز به تدریج بر امیال انسان تأثیرگذارده و او را دچار بیماری های روحی متعدد خواهد کرد. قرآن کریم در توصیه ای به پیامبر اکرم(ص) می فرماید:
🔸«وَلاتَتَّبِعْ أَهْواءَالَّذِينَ لايَعْلَمُونَ؛ و از هوس هاى كسانى كه علم ندارند پيروى مكن!» (جاثیه: 18)
توصیف «لایعلمون» برای انسان های دارای «هوای نفس» در این آیه شریفه، گویای این حقیقت است که بینش سطحی و فقدان علم، یکی از عوامل اصلی تقویت امیال نفسانی در انسان است.
🔰از آنجا که از دیدگاه قرآن کریم، مرکز اصلی هم «امیال» و هم «ادراکات» انسان، «قلب» اوست، لذا قرآن کریم دسته اول از منحرفین از مسیر حق که منشأ اولیه و اصلی انحرافشان از مسیر حق، «امیال نفسانی» است را «الذین فی قلوبهم مرض» می خواند و دسته دوم از این افراد که منشأ اولیه و اصلی انحرافشان «ضعف بینش» است را «الذین فی قلوبهم زیغ»(آل عمران: 7) توصیف می فرماید. «زیغ» در لغت به معنای انحراف از مسیر مستقیم حق است. و «الذین فی قلوبهم زیغ» کسانی هستند که ضعف بینشی نسبت به معارف اسلامی، آنان را به سمت تبعیت از امیال نفسانی سوق می دهد. شواهدی همچون مقابله این گروه با «راسخان در علم» در آیه 7 سوره مبارکه آل عمران نیز می تواند مؤید این دیدگاه باشد که «زیغ»، نوعی از انحراف است که «منشأ اولیه» آن «ضعف بینشی» است، نه «هوای نفسانی».
🔰انحراف افراد انقلابی از مسیر انقلاب نیزدقیقاً با همین مکانیزم تحلیل می شود. برخی از آنان از ابتدا دچار بیماری های روحی بودند که عدم درمان آن بیماری ها موجب شد تا خداوند نیز بر بیماریشان بیفزاید:
🔸«فِي قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ فَزادَهُمُ اللَّهُ مَرَضاً؛ در دلهاى آنها يك نوع بيمارى است، خداوند بر بيمارى آنها مىافزايد.» (بقره: 10)
و برخی دیگر از ابتدا دچار بینش سطحی نسبت به معارف انقلاب اسلامی و اسلام انقلابی بودند که عمق نبخشیدن به آن معارف، موجب تسلط امیال نفسانی بر آنان و انحرافشان از صراط مستقیم شد، و خداوند هم بر انحرافشان افزود:
🔸«فَلَمَّا زاغُوا أَزاغَ اللَّهُ قُلُوبَهُم؛ هنگامى كه آنها از حق منحرف شدند، خداوند (نیز) قلب هایشان را منحرف ساخت.» (صف: 5)
عمیقاً بر این باورم که انحراف اغلب فتنه گران سال88 و برخی مسئولین دولتی فعلی از مسیر انقلاب، انحرافی از نوع اول و انحراف برخی انقلابی نماهای این روزها از مسیر انقلاب، انحرافی از نوع دوم است.
هر دو گروه از این منحرفین، اگر «مرض» و «زیغ» شان را اصلاح نکنند، نهایتاً به وادی رویارویی با نظام اسلامی کشانده خواهند شد. اما با این تفاوت که دسته اول، عمدتاً به دلیل آشنایی بیشتر با انواع امیال نفسانی و چگونگی انگیزش آنها، سریع تر با مردم ارتباط گرفته و از طریق تحریک امیال غریزی مردم، قدرت جریان سازی اجتماعی بیشتری دارند؛ اما گروه دوم عمدتاً فاقد این ویژگی هستند. و به همین دلیل، دسته اول برخلاف دسته دوم، توانایی ایجاد فتنه های عمیق سیاسی-اجتماعی را دارند. در نتیجه خطر گروه اول برای انقلاب، همواره از گروه دوم بیشتر خواهد بود.
جدیدترین تحلیل های قرآنی_روایی از موضوعات سیاسی_فرهنگی را در کانال «بصائر» دنبال کنید: 👇
🆔eitaa.com/basaer_fi