1_694329976.mp3
5.93M
🌹سلسله جلسات درسهای #نهج_البلاغه
✅ شرح نهج البلاغه با نهج البلاغه
📒 #حکمت3 / بخش #اول
⭕️ بخل 1⃣
🎙حجت الاسلام مهدوی ارفع
#نهج_البلاغه
📘🖌📘🖌📘🖌📘🖌
مارابه دوستان خودمعرفی کنید👇
@beha_togham_alfaraez
🌹شرح #حکمت3 :
❌ #بخش_دوم
🔷3. #بخل و احوال مردم آخرالزمان:
✅میدانیم یکی از قواعد کلی قرآنی این است که هرچه فاصله از #منبع_دین و صدور دین و زمان رسول خدا و زمان صدور وحی بیشتر میشود، متأسفانه بر بدیها و کثرت بدها افزوده میشود و از خوبیها و تعداد خوبان کاسته میشود.
🌹امیرالمؤمنین در حکمت 468، با توجه به این قاعده، یکی از ویژگیهای زشت بسیاری افراد در #آخرالزمان را حاکمشدن #بخل میدانند:
💠«مردم را روزگاری #دشوار در پیش است که #توانگراموال خود را سخت نگه میدارد، در حالی که به بخلورزی فرمان داده نشده.
🌸خدای سبحان فرمود: ’بخشش میان خود را فراموش نکنید.‘ بدان در آن روزگار، بلندمقامان و نیکان خوار گردند.»
🔷 4. #تعصب و #خودمحوری؛ ریشۀ بخل
امیرالمؤمنین ریشۀ بخل را نوعی تعصب و خودمحوری و خودخواهی میدانند و در حکمت 120، وقتی روانشناسی طایفهای عرب را بیان میکنند و به طایفۀ بنیعبدالشمس یعنی همان بنیامیه میرسند، میفرمایند:
🔸«اما بنیعبدشمس دوراندیشتر و در حمایت مال و فرزندان توانمندترند و به همین جهت بداندیشتر و #بخیلتر میباشند.» یعنی چون خوبیها را فقط برای خود و طایفۀ خودشان میخواهند و فقط خودخواه و خودمحورند، هم حیلهگرتر هستند تا بتوانند منافع دیگران را بهنفع خودشان مصادره کنند و هم خیلی بخیل هستند و از خودشان به دیگران چیزی نمیدهند.
🔷5 . آثار #فردی و #اجتماعی_بخل:
❌دربارۀ #آثاربخل میتوان فرمایشهای امیرالمؤمنین را به دو بخش تقسیم کرد:
5.1 آثار #فردی_بخل: در این بخش، امیرالمؤمنین آثار فردی را در دو بخش بیان فرمودهاند:
🔹5.1.1 #محرومیت از سخا و بخشش و جود و کرم: در خطبۀ 142، وقتی میخواهند سخاوت را بیان کنند، میفرمایند: «دست سخاوتمندی ندارد آنکس که از بخشش در راه خدا بخل میورزد»؛ یعنی #انسان_بخیل از فضیلت و ثواب و آثار دنیوی و اخروی سخاوت محروم است.
🔹5.1.2 #تضییع حقوق و کفران نعمتها: کسی که بخل میورزد و ثروتمند میشود، قطعاً حقوق الهی را تضییع کرده تا به اینجا رسیده است؛ لذا در بند 1 خطبۀ 129 فرمودند:
🔸«به هر سو میخواهی نگاه کن. آیا جز فقیری میبینی که با فقر دستوپنجه نرم میکند یا ثروتمندی که نعمت خدا را کفران کرده و با بخلورزیدن در ادای حقوق الهی، ثروت فراوانی گرد آورده است؟»
🎙 حجت الاسلام #مهدوی_ارفع
#نهج_البلاغه
📘🖌📘🖌📘🖌📘
مارابه دوستان خودمعرفی کنید👇
@beha_togham_alfaraez
1_694438616.mp3
4.27M
🌹سلسله جلسات درسهای نهج البلاغه
✅ شرح نهج البلاغه با نهج البلاغه
📒 #حکمت3 / بخش اول
⭕️ بخل 2⃣
🎙حجت الاسلام #مهدوی_ارفع
#نهج_البلاغه
مارابه دوستان خودمعرفی کنید👇
@beha_togham_alfaraez
🌹شرح #حکمت3:
🔴 #بخش_سوم
🔷5.2 آثار #اجتماعی_بخل:
❤️ در این بخش، امیرالمؤمنین دو نکته را بیان میفرمایند:
🔹5.2.1 #ناامیدی مردم از خیر مدیران و حاکمان جامعه:
🔸در بند 9 نامۀ 53، خطاب به جناب مالک اشتر مینویسند: «بین خودت و مردم خیلی حاجب و #نگهبان و فاصله ایجاد نکن و تا میتوانی با مردم #مستقیماً ارتباط بگیر.»
💠سپس در تبیین دلیل این توصیه میفرمایند: «تو بههرحال یکی از دو نفر میباشی:
🍃یا خود را برای #جانبازی در راه حق آماده کردهای که در این حال، نسبت به حق واجبی که باید بپردازی یا کار نیکی که باید انجام دهی ترسی نداری. پس چرا خودت را پنهان میکنی؟
🍃یا مردی #بخیل و تنگنظری، که در این صورت مردم به تو امیدی ندارند که بخواهند از تو درخواستی داشته باشند.»
🔹5.2.2 #شکست_امتها در حالی که همه بهظاهر مؤمن بودند:
⚠️این بسیار نگرانکننده است. در بند 13 خطبۀ 192، وقتی میخواهند #عبرت از گذشته را برای ما بیان فرمایند تا آماده باشیم، میفرمایند: «و از کارهایی که پشت آنها را شکست و قدرت آنها را در هم کوبید، مانند:
🔥 #کینهتوزی با یکدیگر،
🔥پرکردن دلها از #بخل و #حسد،
🔥به یکدیگر پشتکردن و #ازهمبریدن و دست از یاری هم کشیدن، بپرهیزید.»
🔷6 روش #برخوردبابخیل:
💠روش برخورد با بخیل را حضرت در دو جنبۀ #فردی و #مدیریتیاجتماعی دستهبندی کردهاند. گاهی در حوزۀ ارتباطات فردی خودمان با بخیل مواجه هستیم و باید بدانیم چه رفتاری در برابر او انجام دهیم و گاهی بهعنوان #مدیریاحاکم یا
کارگزار نظام، در برابر افراد بخیل وظیفهای داریم.
🔹6.1 روش #برخوردبابخیل در حوزۀ #فردی
🔹6.1.1 کسی که #بخل واقعاً ملکۀ وجودی او شده است:
در حکمت 38 خطاب به #اماممجتبی علیهالسلام میفرمایند:
⚠️«از دوستی با #بخیل بپرهیز؛ زیرا آنچه سخت به آن احتیاج داری از تو دریغ میدارد»؛ یعنی با آدمی که بخل ملکۀ وجودی او شده است اصلاً دوست نشو.
🔹6.1.2 کسی که آدم یا دوست خوبی است و گاهی از او #رفتاربخیلانه سر زده و بخل سیرۀ او نشده است:
📃در بند 15 نامۀ 31 به امام مجتبی علیهالسلام مینویسند: «چون برادرت از تو جدا گردد، تو پیوند دوستی را برقرار کن؛ اگر روی برگردانَد، تو مهربانی کن و اگر #بخل ورزد، تو بخشنده باش»؛ یعنی با او نباید قطع رابطه کنی، بلکه باید در مقابل ببخشی تا برگردد.
#نهج_البلاغه
📗🖋📗🖋📗🖋📗🖋
مارابه دوستان خودمعرفی کنید👇
@beha_togham_alfaraez
🌹 شرح #حکمت3
🔴 بخش #پنجم
🔰امیرالمؤمنین در بخش دوم از حکمت سوم میفرمایند: «وَ الْجُبْنُ مَنْقَصَةٌ»؛ ترسوبودن نوعی کمبود شخصیت است.
🔻تعریف #ترس
🔹ما در فارسی معمولاً هم #خوف و هم جُبْن را ترس معنی میکنیم. خوف و جُبْن با هم تفاوت دارند.
🔺اگر منبع #ترس عقلایی و الهی باشد، غالباً تعبیر به خوف میشود؛ لذا در فرهنگ دینی ما خوف از خدا کمال است. در قرآن کریم میخوانیم: «ولِمَن خَافَ مَقامَ رَبّه جَنَّتان»؛ برای کسی که از مقام پروردگارش بترسد دو بهشت قرار داده شده است.
🔻اما اگر منشأ #ترس عقلایی نباشد و وهمی باشد، معنای ترس جُبْن میشود و #جبن یعنی زبونی و خفت و ناتوانی نفس در برابر خطر؛ حال چه خطر واقعی باشد، مثل خطر حملۀ دشمن ( کسی که بهجای دفاع از دین و ناموسش در برابر حملۀ دشمن، از او میترسد، جبن دارد) چه خطر وهمی باشد، مثل ترس از تاریکی یا ترس از میت که نشانۀ نقص شخصیت است.
⭕️بنابراین #جبن یعنی زبونی نفس در برابر خطر، در جایی که باید شجاعت نشان دهد.
🔻ریشۀ #ترس
🔹امیرالمؤمنین در بند 6 نامۀ 53، ریشۀ #ترس را مانند ریشۀ بخل و حرص، نوعی بدگمانی و سوءظن به خدای متعال میدانند: «همانا بخل و #ترس و #حرص، غرائز گوناگونی هستند که ریشۀ آنها بدگمانی به خدای بزرگ است.»
🔻 #ترس_مجاز
🔹لذا در نهجالبلاغه، تنها ترسی که مجاز و بلکه حسن شمرده شده، #ترس از خداست. در بند 3 خطبۀ 160، امیرالمؤمنین میفرمایند: «بهگمان خود ادعا دارد که به خدا امیدوار است. به خدای بزرگ سوگند که #دروغ میگوید. چه میشود او را که امیدواری در کردارش پیدا نیست؟! پس هرکس به خدا امیدوار باشد، باید #امید او در #کردارش آشکار شود. هر امیدی جز امید به خدای تعالی ناخالص است و هر ترسی جز ترس از خدا نادرست است.»
🔻 #ثمرۀ_ترس
🔹 امیرالمؤمنین ثمرۀ ترس بهمعنای #جبن را ناامیدی معرفی میفرمایند. در حکمت 21 میفرمایند: «ترس با ناامیدی همراه است.»
✅ یکی از ویژگیهای #بندگان_خوب خدا نترسیدن است، در زمانی که ریشۀ ترس الهی نیست. امام وقتی مالک اشتر را برای فرمانداری مصر اعزام میکنند، در نامۀ 38 که خطاب به مردم مصر است، دربارۀ ویژگیهای مالک میفرمایند: «در لحظههای ترس، از دشمن روی نمیگرداند. بر #بدکاران از شعلههای آتش تندتر است.»
#نهج_البلاغه
📘🖌📘🖌📘🖌📘🖌
مارابه دوستان خودمعرفی کنید👇
@beha_togham_alfaraez
🌹شرح #حکمت3
🔴 بخش #ششم
🔰امیرالمؤمنین در بخش سوم و چهارم حکمت 3 میفرمایند: «وَ الْفَقْرُ یخْرِسُ الْفَطِنَ عَنْ حُجَّتِهِ وَ الْمُقِلُّ غَرِیبٌ فِی بَلْدَتِهِ»؛ یعنی #فقر باعث میشود #انسان_باهوش هرچند استدلال محکم داشته باشد، از بیان استدلال و برهانش لال بشود و #انسان_تهیدست در شهر خودش هم غریب است.
🔻 #پیامدهای_فقر
🔷در نهجالبلاغه مطالب بسیار مهمی در باب فقر و #تنگدستی آمده است. اولین مطلب اشاره به خطرناکی و #مهلکبودن و زشتی پدیدۀ فقر است، تا آنجا که امیرالمؤمنین از شر فقر به خدا پناه میبرد.
🔺در حکمت 319 خطاب به فرزندشان محمد حنفیه میفرمایند: «فرزندم، من بر تو از خطر #فقر میترسم. پس، از فقر به خدا پناه ببر.»
🔰در خطبۀ 215، خود مولا در قالب دعا به درگاه خدا عرضه میدارند: «خدایا، به تو پناه میبرم که در عین حال که پرودگار غنی مطلقی مثل تو دارم، در #فقر دستوپا بزنم.» دلیل این پناهبردن به خدا پیامدهای #خطرناک و مهلک فقر است.
🔷1.اولین پیامد فقر #غربت است. #فقیر به سه دلیل #غریب میشود:
🔹1.1 فرهنگ غلط #ظاهربین جامعه:
🔻در جامعه خیال میکنند هرکس ازنظر مالی ضعیف است، از #نظرعقلی هم ضعیف است.
🔹1.2-احساس #حقارت خود فقیر از قرارگرفتن در جمع انسانهای دارای توانایی مالی.
🔹1.3-ناتوانی فقیر در #مشارکتهای_اجتماعی، مثل مهمانیدادن و خیراتکردن که کمکم باعث انزوای فقیر میشود.
🔺در حکمت 56 امیرالمؤمنین میفرمایند: «انسان اگر #ثروتمند باشد، ولو در دیار غربت زندگی کند، احساس در #وطنبودن دارد و اگر #فقیر باشد، ولو در وطنش هم زندگی کند، دائم احساس #غریبی میکند.
🔷2.دومین پیامد خطرناک فقر نقص و از #بینرفتن_دین است. در حکمت 319 امیرالمؤمنین میفرمایند: «فقر دین انسان را #تضعیف میکند.»
🔷 3.سومین پیامد #خطرناک فقر سرگردانی #عقل است.
🌹امیرالمؤمنین در حکمت 319 میفرمایند: «فقر باعث #حیرانی و سرگردانی عقل میشود.» یعنی فقیر همۀ فکروذکرش #مشکلات مالی و #معیشتی خودش میشود و از سایر جنبههای زندگی مثل خانواده، معنویت، تربیت، لذت، تفریح و سایر استعدادهای خودش غافل میشود. نمیتواند #تحصیل علم کند و نمیتواند دنبال شکوفایی استعدادهای خودش برود؛ چون فقیر است.
🔷 4.چهارمین پیامدخطرناک و زشت فقر #تولیدبغض و کینه در جامعه است.
🌹امیرالمؤمنین در حکمت 313 میفرمایند: «فقر انگیزۀ #خشم را در جامعه ایجاد میکند.»
🔻در پایان خطبۀ 219، حضرت در بیان اینکه چرا کارگزاران #نظام_اسلامی باید در حد فقیرترین مردم زندگی کنند، میفرمایند: «بهجهت اینکه اگر #کارگزاران این امر را رعایت کنند،فقیر #طغیان نمیکند»؛
✅ یعنی #اختلاف_طبقاتی احساس نمیکند که بخواهد برای گرفتن حق خودش به قوۀ قهریه و طغیان و سرکشی روی بیاورد.
🎙 حجت الاسلام #مهدوی_ارفع
#نهج_البلاغه
مارابه دوستان خودمعرفی کنید 👇
@beha_togham_alfaraez
🌹 شرح #حکمت3
🔴 بخش #هفتم
🔻راههای #مقابله_بافقر
🔰امیرالمؤمنین در نهجالبلاغه راههایی برای مقابله با فقر بیان فرمودهاند که بهصورت کلی به دو بخش تقسیم میشود:
🔷 1.وظیفۀ خود #فقرا
امیرالمؤمنین در این بخش سه راهبرد را بیان فرمودهاند:
🔹1.1 #پیشگیری:
در حکمت 57 #قناعت را چنین معرفی میفرمایند: «قناعت ثروتی است پایانناپذیر»؛ یعنی #فقیر اگر در موقع دارایی حتی اندک خود، #قناعت را راهبرد زندگی خودش قرار بدهد، اصلاً به دیگران نیازمند نمیشود.
📌در حکمت 33، #میانهروی در خرجکردن و بذلوبخشش را بهعنوان راه دیگری بیان میفرمایند: «بخشنده باش، اما #زیادهروی نکن.در زندگی حسابگر باش، اما سختگیر مباش.»
🔹1.2 #مراقبت:
فقیر باید از آبروی خودش مراقبت کند. امیرالمؤمنین در حکمت 340 میفرمایند: « #پاکدامنی [و خودنگهداری از درخواست از دیگران] زیور تهیدستی است.» تا این حد مهم است.
📌در حکمت 406 میفرمایند: «چه نیکوست فروتنی توانگران برابر #مستمندان، برای بهدستآوردن پاداش الهی و نیکوتر از آن خویشتنداری مستمندان برابر توانگران، برای توکل به خداوند است.»
🌸در بیان اوصاف #متقین، در بند 3 خطبۀ 193 میفرمایند: «یکی از نشانههای متقین این است که میبینی در عین حال که #فقیر است، زیبایی و عزت خودش را خوب حفظ میکند.» نتیجۀ این توصیهها در بخش مراقبت این است که #فقیر مواظب باشد #آخرتش را به دنیا نفروشد.
🌹 حضرت در حکمت 372 خطاب به جابربنعبدالله انصاری در عبارتی بسیار جالب که امیدوارم به گوش همه برسد، میفرمایند: «جابر، استواری دین و دنیا به چهار چیز است:
1. #عالمی که به علم خود عمل کند؛
2. #جاهلی که از آموختن سر باز نزند؛
3. #بخشندهای که در بخشش بخل نورزد؛
4. #فقیری که آخرت خود را به دنیا نفروشد. پس هرگاه عالم علم خود را تباه کند، #نادان به آموختن روی نیاورد و هرگاه غنی و بینیاز در بخشش بخل بورزد، فقیر آخرت خودش را به دنیا میفروشد.»
🔹1.3 #علاج و درمان فقر: امیرالمؤمنین در این بخش صدقه را پیشنهاد میکنند. در حکمت 7 میفرمایند:
🔺« #صدقه دارویی قطعاً اثرگذار است.» در حکمت 137 میفرمایند: «روزی خودتان را با #صدقهدادن پایین بیاورید.»یعنی از آسمان درخواست کنید و به زمین برسانید.
🔻در حکمت 258 میفرمایند: «وقتی فقیر شدید، با خداوند از طریق #صدقهدادن تجارت کنید.»
🎙 حجت الاسلام #مهدوی_ارفع
#نهج_البلاغه
📙🖌📙🖌📙🖌📙
مارابه دوستان خودمعرفی کنید 👇
@beha_togham_alfaraez
🌹شرح #حکمت3
📖 بخش #هشتم
🔷 2.وظیفۀ دیگران درمقابله با #فقر
🔹2.1وظیفۀ #ثروتمندان و #اغنیا:
🌹امیرالمؤمنین در حکمت 328 میفرمایند: «همانا خدای سبحان روزی #فقرا را در اموال ثروتمندان قرار داده است؛ پس #فقیری گرسنه نمیماند، جز به کامیابی توانگران و خداوند از اغنیا دربارۀ گرسنگی گرسنگان بازخواست خواهد کرد.» بنابراین،
🔹اولاً #اغنیا باید بدانند که حق فقرا در اموال آنان است؛ لذا اگر فرصت پیدا کردند که رفع فقر کنند، این موضوع را نبایدمنت بشمارند، بلکه باید #توفیق و #سعادت و #تکلیف بدانند. به همین دلیل امیرالمؤمنین در حکمت 425 میفرمایند:
🔻«خدا را بندگانی است که برای #سودرساندن به دیگران، نعمتهای خاصی به آنان بخشیده. تا آنگاه که دست بخشنده دارند، نعمتها را در دستشان باقی میگذارد و هرگاه از بخشش دریغ کنند، نعمتها را از دستشان گرفته و به دست دیگران خواهد داد.»
🔻پس #اغنیا باید شکر نعمت پولداری خودشان را به جا بیاورند. حضرت در خطبۀ 142 میفرمایند: «آنکس که خدا او را مالی بخشید، پس باید به خویشاوندان خود بخشش کند و #سفرۀمهمانی خوب بگستراند و اسیر آزاد کند و رنجدیده را بنوازد و مستمند را بهرهمند کند و قرض وامدار را بپردازد و برای درک ثواب الهی، در برابر پرداخت #حقوق_دیگران و مشکلاتی که در این راه به او می رسد شکیبا باشد؛ زیرا بهدستآوردن صفات یادشده، موجب شرافت و بزرگی دنیا و درک فضایل سرای آخرت است.» انشاءالله.
🔹2.2وظیفۀ #حکومت در برابر #فقرا:
🌹امیرالمؤمنین همۀ مطلب را در بخش سیمای محرومان و مستضعفان در نامۀ 53 خطاب به مالک اشتر مینویسند:
✅«سپس خدا را خدا را دربارۀ طبقات پایین و #محروم جامعه که هیچ چارهای ندارند [و عبارتاند از] زمینگیران، نیازمندان، گرفتاران، دردمندان.
🔻همانا در این طبقۀ محروم، گروهی #خویشتنداری کرده و گروهی به #گدایی دست نیاز برمیدارند.
✅پس برای خدا، #پاسدار حقی باش که خداوند برای این طبقه معین فرموده است: بخشی از #بیتالمال و بخشی از غلههای زمینهای غنیمتی اسلام را در هر شهری به طبقات پایین اختصاص ده؛ زیرا برای دورترین مسلمانان همانند نزدیکترین آنان سهمی مساوی وجود دارد و تو مسئول رعایت آن هستی.
⚠مبادا #سرمستی حکومت تو را از رسیدگی به آنان بازدارد که هرگز انجام کارهای فراوان و مهم، عذری برای ترک مسئولیتهای کوچکتر نخواهد بود.
💢همواره در فکر #مشکلات آنان باش و از آنان روی برمگردان؛ بهویژه امور کسانی را از میان آنان بیشتر رسیدگی کن که از کوچکی به چشم نمیآیند و دیگران آنان را کوچک میشمارند و کمتر به تو دسترس دارند.
💢برای این گروه، از افراد مورد اطمینان خود که #خداترس و #فروتناند، فردی انتخاب کن تا دربارۀ آنان تحقیق و مسائلشان را به تو گزارش کنند.
💢سپس در رفع #مشکلاتشان بهگونهای عمل کن که در پیشگاه خدا عذری داشته باشی، زیرا این گروه در میان رعیت بیشتر از دیگران به #عدالت نیازمندند؛ و حق آنان را بهگونهای بپرداز که در نزد خدا معذور باشی.
✅از #یتیمان خردسال و #پیران سالخورده که راه چارهای ندارند و دست نیاز برنمیدارند، پیوسته #دلجویی کن که مسئولیتی سنگین بر دوش زمامداران است.
💢اگرچه حق تمامش سنگین است، خدا آن را بر مردمی آسان میکند که آخرت میطلبند، نفس را به شکیبایی وامیدارند و به وعدههای پروردگار اطمینان دارند.
💯پس بخشی از #وقت خود را به کسانی اختصاص ده که به تو نیاز دارند تا شخصاً به امور آنان رسیدگی کنی؛ و در مجلس عمومی با آنان بنشین و در برابر خدایی که تو را آفریده فروتن باش و سربازان و یاران و نگهبانان خود را از سر راهشان دور کن تا سخنگوی آنان بدون اضطراب در سخنگفتن، با تو گفتوگو کند.
🌹از رسول خدا صلّی اللّه علیه و آله و سلّم بارها شنیدم که میفرمود: ملتی که حق #ناتوانان را از زورمندان، بی اضطراب و بهانهای باز نستاند، رستگار نخواهد شد.
❌پس درشتی و #سخنان_ناهموار فقرا را بر خود هموار کن و تنگخویی و خودبزرگبینی را از خود دور ساز تا خدا درهای رحمت خود را به روی تو بگشاید».
🎙 حجت الاسلام #مهدوی_ارفع
#نهج_البلاغه
📕🖋📕🖋📕🖋📕🖋
مارابه دوستان خودمعرفی کنید👇
@beha_togham_alfaraez
1_720079236.mp3
6.88M
✅ شرح نهج البلاغه با نهج البلاغه
📒 #حکمت3 / بخش سوم
⭕️ فقر و تنگدستی 3⃣
🔺 راههای مقابله با فقر/ وظیفه دیگران در مقابل فقرا
🎙حجت الاسلام #مهدوی_ارفع
#نهج_البلاغه
🍃🌹🍃🌹🌹🍃🌹🍃
مارابه دوستان خودمعرفی کنید👇
@beha_togham_alfaraez