سندی کمتر دیده شده از دخالت انگلیسیها در طلیعه قرن گذشته ایرانی /3
🔹ترجمه:
#رضا، ترفیع درجههای نظامی خود را مدیون #لرد_آیرونساید بود. این ژنرال بریتانیایی، یک روز صبح که در حال سرکشی به دستهای از قزاقهای ایرانی بود، شیفته سلوک نظامی آن سوارهنظامِ جزءِ سوادکوهی شد. تنها چند ماه بعد، #سرتیپ_رضا، همراه با قزاقان خود، جاده قزوین را در نوردید تا تمامی اعضای کابینه را در تهران بازداشت کند. او صعود بعدیاش به قدرت را نیز بیش از همه مدیون یک انگلیسی دیگر به نام #سرپرسی_لورین (وزیر مختار وقت بریتانیا در ایران از سال 1921-1926) بود. پس از فروپاشی قرداد انگلیسی-ایرانی 1919 (که طراح آن لرد کرزن، نائبالسلطنه هندوستان، بود) کاملا مشخص بود که ایران به سمت یک تجزیه تمامعیار میرفت[!]؛ تنها امید برای بازسازی آن، از طریق یک رهبری قدرتمند داخلی میسور بود. سر پرسی، به درستی دریافت که رضاخان قابلیت چنین کاری را دارد. این چنین شد که سلسله قاجار توسط مجلس عزل و #رضاخان، الماس بزرگ مغولان، یعنی همان دریای نور را به کلاه خاکی خود چسباند. (Nicolson, Friday Mornings 1941-1944, 1944, p.7)
🔸 به اعتراف #نیکلسون، رضاخان صعودش در #درجات_نظامی و همچنین تکیه زدن بر اریکه قدرت را مدیون دو انگلیسی بود؛ یکی او را ظرف چند ماه از یک سوارهنظام جزء، یعنی پایینترین درجه نظامی در واحد موتوری، به درجه سرتیپی رسانده و با استفاده از او یک کودتا را در تهران به راه انداخت؛ و در ادامه نیز توسط یک انگلیسی دیگر به نام سر پرسی لورن بر اریکه قدرت نشست. لفاظی بعدی در مورد تلاش انساندوستانه انگلستان در حفظ موجودیت ایران و جلوگیری از تجزیه آن نیز صرفا از این رو قابل اعنتاست که به عنوان پیامدی ناشی از شکست قراداد 1919 ذکر گردیده که خود متضمن اعترافات جالبی میباشد. حقیقتا چرا باید لغو این قرارداد، ایران را در معرض تجزیه قرار دهد با آنکه متضرر اصلی از لغو آن انگلیسیها بودهاند؟! این عادت انگلیسیها ( و در کل غربیهاست) که جنایات خود را در قالب لفاظیهایی مملو از وقاحت، به عنوان الطافی در حق یک ملت مظلوم جلوه دهند.
🔸 در این میان نقش دستها و ذهنهای پوسیده و عناصر وابسته و بیگانهپرستان را میتوان در این وقایع به صورت واضح دید که چگونه برخلاف افادههای پرطمطراقشان از ستایش آزادی، دیکتاتوری به نام رضاخان را به جان ایران انداخته و تمام تلاششان را برای استحکام قدرت وی و تمشیت اسلامزدایی تحت حکومت وی به کار گرفتند. همچنانکه پس از پیروزی انقلاب، دستاوردهای بیبدیل و بینظیر (حداقل در مقایسه با چند سده اخیر) را انکار میکنند. آنها تمام تلاش خود را برای وارونهنمایی حقیقت به کار میگیرند تا آن دیکتاتور بیآبرو را تبرئه کرده یا حداقل دست اربابان انگلیسی و همچنین اسلاف حقیر خود را از مداخلههای جنایتگونه در تاریخ ایران پاک کنند.
@Bonyadtarikh
بنیاد تاریخپژوهی و دانشنامه انقلاب اسلامی-قم.
🔻 روایت تحریف/بخش دوم
⚫️ سالگرد ارتحال حضرت آیتالله العظمی بروجردی رحمهالله
🔴 نقد خاطرات منسوب به آقای منتظری
آقای منتظری ادعا کرده بود که امام اعلی الله مقامه الشریف با حضور آیتالله بروجردی در قم مخالف بودند ولی او پیشنهاد داد و زمینه حضور را فراهم کرد. در بخش اول نقد خاطرات منسوب به آقای منتظری اولین دلیل را برای رد این ادعا آوردیم:
🔹🔸https://eitaa.com/bonyadtarikh/2666
و اینک دلیل دوم:
🔹 امام سالیان درازی پیش از آمدن آقای منتظری به قم، از آقای بروجردی شناخت داشت و به مقام علمی و تفوق فقهی او نسبت به علمای قم آگاه بود.
🔸آقای بروجردی در دوران زعامت حاج #شیخ_عبدالکریم_حائری دریک برهه به قم آمد و مورد استقبال آن مرجع بزرگ و علما و فضلای حوزه قرار گرفت. در حوزهی قم به تدریس پرداخت و بسیاری از علما و اساتید فن را مجذوب مقام علمی خود ساخت.
🔹در این برهه امام و دیگر اساتید حوزهی قم به برتری علمی و اندیشههای سیاسی او بیش از پیش پی بردند. مقام والای علمی آقای بروجردی تا آن پایه بود که حتی مراجع قم نیز به برتری و تفوق او نسبت به خود اذعان داشتند و این مقام و موقعیت او تقریباً مورد اتفاق مقامات علمی قم و نجف و دیگر علمای بلاد ایران بود و موضوعی نبود که در آن جای شبهه و خدشه باشد.
🔸اگر آقای بروجردی در آن مقطع در حوزهی قم ماندگار شده بود، بیتردید تنها مرجع شیعه در حوزهی قم به شمار میآمد. لیکن پافشاری اهالی بروجرد و سیل نامه و طومار و تلگرام آنان آقای بروجردی را ناگزیر ساخت که حوزهی قم را ترک کند و به #بروجرد بازگردد.(منبع: مقاله تأملاتی نظری و تاریخی در علل و انگیزههای پیدایش جریان آقای منتظری-حجتالاسلام و المسلمین سیدحمید روحانی-فصلنامه پانزده خرداد شماره2 زمستان1383)
@Bonyadtarikh
بنیاد تاریخپژوهی و دانشنامه انقلاب اسلامی-قم.
🔴خردهجریان اعتدال و حرکت به سمت تغییر قانون اساسی و استحاله نظام اسلامی/1
🔻به مناسبت سخنان اخیر حسن روحانی در خصوص رفراندوم
🔹جناب آقای حسن روحانی؛ در شعاری تکراری دم از «رفراندوم» زد.
🔸یکی از موارد اختلاف جدی دولت #حسن_روحانی با اهداف ملت ایران، تحقق یا عدم تحقق برجام 2 و 3 و به تعبیر دقیقتر، وادادگی هرچه بیشتر در برابر غرب است و از آنجا که نظام ما متکی به آرمانهای دینی و ملی است هیچگاه این حد از سازشکاری را نمیپذیرد و تنها راه فرار دولت بالا بردن #شعار_رفراندم است.
🔹نکته اساسی اینجاست که فراتر از یک رفراندوم معمولی، #تغییر_قانون_اساسی (که پیش از این در تاریخ 1دی1399 توسط شیخ حسن روحانی مطرح شده بود) و حتی استحاله نظام یکی از شاخصههای اساسی خردهجریان اعتدال است چراکه پایههای فکری و رفتاری این طیف، که بر اساس عرف کشورهای توسعهیافته و عقل منهای دین حرکت میکنند و هیچ تناسبی با مبانی نظام اسلامی ندارد و طبیعی است که سران این خردهجریان برای تداوم و بهبود سیاستبازی خود در سطوح مختلف به دنبال استحاله نظام اسلامی باشند.
🔸در این زمینه گزیدهای از مقاله «شاخصشناسی جریان اعتدال در سه ساحت:فکری، روشی و ارتباطی» خواهیم خواند:
«نظام اسلامی حاکم بر ایران به ویژه با حضور مؤثر #ولیفقیه نمیتواند ابعاد اجتماعی خود را به عرف کشورهای توسعهیافته و عقل مجرد از وحی محول کند و اصول #جهانی_شدن را بپذیرد. همچنین #جمهوری_اسلامی بر اساس جمهوریت و اسلامیت خود اعتقادی بنیادین به مردمسالاری دینی دارد و نمیتواند اجازه سلطه اصحاب قدرت و ثروت و برپایی حکومت سرمایهداری را در کشور بدهد و این مبانی باعث میشود که کارایی و مشروعیت نظام اسلامی از دیدگاه جریان اعتدال زیر سؤال برود. به طور مثال آقای حسن روحانی پس از قهرآمیز خواندن روند جهانی شدن و لزوم پذیرش اصول آن، مشروعیت نظام را نیز به کارکردگرایی در چهارچوب جهانی شدن گره میزند:
🔹مشروعیت نظام ما در آینده در پیشگاه افکار عمومی جامعه ما و به ویژه نسل جوان ما در سایه کارآمدی نظام ما خواهد بود. اگر خدای ناکرده از همردیفهای خود در دنیا عقب بمانیم... دچار بحران شدهایم؛ آن هم خطرناکترین بحران به نام #بحران_مشروعیت.
🔸در نتیجه طبق مبانی و مؤلفههای فکری پیشگفته و نکات کنونی، از دید جریان اعتدال نظامی که با جهانی شدن همراه نشود و اصول آن را نپذیرد پس از چندی از همردیفهای خود عقب خواهد افتاد و ناکارآمد خواهد شد و نظام ناکارآمد مشروع نخواهد بود و طبیعتاً نظام نامشروع گریزی از تغییر نخواهد داشت.
🔹بر همین اساس، یکی از اهداف این جریان که در کلمات اصحاب آن وجود دارد تلاش برای تغییر قانون اساسی و تغییر نظام است. به طور مثال آقای هاشمی رفسنجانی در سالهای واپسین عمر خود به نحوی آشکار به وادی تجدیدنظرطلبی در نهادهایی وارد شد که وظیفهای جز پاسبانی از بعد اسلامیت نظام ندارند. محمد سروش محلاتی، یکی از دلدادگان و شاگردان سیاسی آقای هاشمی رفسنجانی در این زمینه میگوید:
🔸آیتالله هاشمی در ده سال اخیر به نتیجه دیگری نیز رسیدند. ایشان در دهههای اول انقلاب خطاها و کوتاهیها و اشتباهات را در اجرا میدیدند و گاهی انتقاد میکردند. ولی در دهه اخیر و به خصوص سالهای اخیر، نظر ایشان این بود که برای تأمین کارآیی نظام علاوه بر آن راهکار کلی که بر آن اصرار داشتند، نیاز به تغییر در برخی نهادهای نظام است و تنها راه آن نیز بازنگری در #قانون_اساسی است. مواردی نظیر شورای نگهبان، مجلس خبرگان، صدا و سیما و... که ایشان کارآمدی نظام را منوط به تجدیدنظر در آنها میدیدند. (آیت درایت ص42)
#رفراندوم
#استحاله_نظام
#خردهجریان_اعتدال
#حسن_روحانی
@Bonyadtarikh
بنیاد تاریخپژوهی و دانشنامه انقلاب اسلامی-قم.
🔴خردهجریان اعتدال و حرکت به سمت تغییر قانون اساسی و استحاله نظام اسلامی/2
🔹آقای #حسن_روحانی پیش از این نشان داد که اهداف او فراتر از برگزاری یک رفراندوم ساده است. وی در کتاب اندیشههای سیاسی اسلام تلویحا جایگاه ولایتفقیه را زیر سؤال برده؛ ایده حذف تدریجی آن را مطرح مینماید:
در اکثر کشورها، حوزه دولتمردی از حوزه کار فکری و کارشناسی تفکیک شده و یا درجه اشتراک کمی دارند؛ این در حالی است که مدیریت، تفکر و کارشناسی در کشور ما معمولاً توسط افراد واحدی انجام میپذیرد. ما باید کمکم به سمت تفکیک برویم، البته شاید در کوتاهمدت این امر امکانپذیر نباشد، ولی ضرورت دارد به این سمت حرکت کنیم. مدیران رده اول جامعه ما بار مسئولیت بسیار سنگینی را تحمل میکنند و تقریباً هر سه مسئولیت را به تنهایی بر عهده دارند؛ در حالی که در دنیای امروز اینها از هم تفکیک شدهاند. اگر این تفکیک انجام شود، مقداری از بار مسئولیت شخصیتهای رده اول کشور ما کاسته میشود. (حسن روحانی، اندیشههای سیاسی اسلام ج1، ص383. )
🔸گفتنی است این هدف در کلام برخی حوزویان که تمایل شدید و آشکاری به گفتمان آقای هاشمی رفسنجانی دارند آشکار است. به طور مثال #مرتضی_جوادی پس از ضعیف خواندن قانون اساسی کشور، دامنه اصول ولایتفقیه را یکی از ضعفهای این قانون میخواند و بازخوانی بخشهای عمده و اساسی این قانون به ویژه بخشهای نظارتی (شورای نگهبان و...) را لازم میشمارد چراکه در این قانون حیثیتهای مدرنیته لحاظ نشده است:
🔹همه جامعه خصوصاً جامعه علمی، حوزوی و دانشگاهی اعتراف دارند که این #قانون_اساسی به رغم همه نکات مثبتی که دارد ضعفها و نواقص فراوانی دارد اما در این خصوص که فقه سیاسی چه مبانی را بایستی طراحی کند و اکنون حوزههای علمیه آیا توانستهاند به چنین فقه سیاسی متقنی برسند یا نه، اینجا هم باید اظهار تأسف کرد و در عین حال که کار فراوانی هم انجام شده است اما هم حوزهها آن فرصت و مجال را پیدا نکردند که با یک کار علمی متقن، بتوانند به صحنه بیایند و در خصوص مباحث مختلف قانون اساسی اظهارنظر کنند و از سوی دیگر هم برخی از بخشهای قانون اساسی هیچ ساز و کاری در خصوص بخشهای مختلف آن وجود ندارد.
🔸 در بخشهای مختلف اصول قانون اساسی قوانین فراوانی مدون شده که به بازفهمی و بازگشایی آن اصول کمک میکند اما در باب #ولایت_فقیه متأسفانه قوانین اجرایی و مدونی تاکنون تدوین نشده است و در آن ساحت کار علمی و فقهی انجام نشده تا بر اساس بنیانهای مناسب و شایسته ساخته شود. در این مسئله دو ضعف محسوس وجود دارد؛ یک ضعف آن است که آنچه که به دامنه اصول ولایت فقیه بازمیگردد اصلاً ساز و کار روشنی برای آن نیست و دوم اینکه خود قانون اساسی نیازمند به بازخوانی در بخشهای عمده و اساسی دارد زیرا حیثیتهایی که بایستی در یک قانون اساسی که مدرن و پیشرفته است، حیثیتهای نظارتی متقنی را که بایستی برای جامعه ایجاد کند و اطمینان قانونیای که بایستی جامعه بر اساس آن احساس آرامش داشته باشد، متأسفانه اکنون وجود ندارد.»(منبع: مقاله شاخصشناسی جریان اعتدال در سه ساحت: فکری، روشی و ارتباطی، فصلنامه 15خرداد، ش61-60، ص81-80 »
#رفراندوم
#استحاله_نظام
#خردهجریان_اعتدال
#حسن_روحانی
@Bonyadtarikh
بنیاد تاریخپژوهی و دانشنامه انقلاب اسلامی-قم.
جریان اعتدال.pdf
395.2K
📚مقاله شاخصشناسی جریان اعتدال در سه ساحت: فکری، روشی و ارتباطی
🔹شناخت #جريانات_سياسی برای تحليلهای دقيقتر و انتخابهای بهتر ضروری است؛ به ويژه اگر جريان مورد نظر در مقاطع مختلف، حاكم بر امور اجرايی كشور نيز باشد.
🔸« #اعتدال » يكی از جريانات سياسی ايران است كه به رغم تأثير سياسی قابل توجه، كمتر شناخته شده است و در مورد چارچوب فكری، روشی و ارتباطی آن به اندازه كافی بحث علمی و مستند صورت نگرفته است و همين امر باعث شده سياستورزان اين جريان #نخبهسالار با #ابهام_استراتژيک برای رسيدن به اهداف خود دست به اجماعسازی نخبگانی بزنند و حتی گامهايی
را برای #تغيير_قانون_اساسی بردارند.
🔹شناخت اين جريان ضروری است؛ چراكه در عين عدم اعتقاد جامع به #مبانی_سياسی_اسلام و واگذار كردن سياست به عقل و عرف جوامع #سكولار توسعهيافته، خود را تابع شريعت و رهرو ولیفقيه و مراجع عظام تقليد جا میزنند و از اين رهگذر علاوه بر خطر #بدعتگذاری_دينی، منافع ملی را با وابستگی فكری و سياسی خود به مخاطره میاندازند...
@Bonyadtarikh
بنیاد تاریخپژوهی و دانشنامه انقلاب اسلامی.
صبحگاه 12 فروردین ـ که روز نخستین حکومت الله است ـ از بزرگترین اعیاد مذهبی و ملی ماست.
🔻#صحیفه_خوانی | 12 فروردین
🔹بسم الله الرحمن الرحیم
وَ نُریدْ اَنْ نَمُنَّ عَلَی الَّذینَ اسْتُضْعِفُوا فِی الاَْرْضِ وَ نَجْعَلَهُمْ اَئِمَّةً وَ نَجْعَلُهُمُ الْوارِثینَ صَدَقَ الله الْعَظیمْ.
🔸من به #ملت بزرگ #ایران که در طول تاریخ شاهنشاهی، که با #استکبار خود آنان را خفیف شمردند و بر آنان کردند آنچه کردند، صمیمانه تبریک می گویم. خداوند تعالی بر ما منت نهاد و #رژیم_استکبار را با دست توانای خود که #قدرت_مستضعفین است در هم پیچید و #ملت_عظیم ما را ائمه و پیشوای ملتهای مستضعف نمود، و با برقراری #جمهوری_اسلامی، وراثت حقه را بدانان ارزانی داشت. من در این روز مبارک، روز #امامت_امت و روز فتح و ظفر ملت، #جمهوری_اسلامی_ایران را اعلام می کنم. به دنیا اعلام می کنم که در تاریخ ایران چنین #رفراندمی سابقه ندارد، که سرتاسر مملکت با #شوق و #شعف و #عشق و علاقه به صندوقها هجوم آورده و رأی #مثبت خود را در آن ریخته و رژیم طاغوتی را برای همیشه در زباله دان تاریخ دفن کنند.
🔹من از این همبستگی بیمانند که جز مشتی ماجراجو و بیخبر از خدا، همه و همه به ندای آسمانی وَاْعتَصِمُوا بِحَبْلِ الله ِ جَمیعاً لبیک گفتند، و با تقریباً #اتفاق_آرا به جمهوری اسلامی رأی مثبت دادند و #رشد_سیاسی و اجتماعی خود را به #شرق و #غرب ثابت کردند، تقدیر می کنم. #مبارک باد بر شما روزی که پس از #شهادت جوانان برومند و داغ دل مادران و پدران و رنجهای طاقتفرسا، دشمن غول صفت و #فرعون زمان را از پای درآوردید، و با #رأی_قاطع به جمهوری اسلامی، #حکومت #عدل الهی را اعلام نمودید. حکومتی که در آن، جمیع اقشار #ملت با یک چشم دیده می شوند و نور #عدالت الهی بر همه و همه به یک طور می تابد، و باران رحمت قرآن و سنت بر همه کس به یکسان می بارد. مبارک باد شما را چنین حکومتی که در آن اختلاف نژاد و سیاه و سفید و #ترک و #فارس و #لر و #کرد و #بلوچ مطرح نیست. همه برادر و برابرند؛ فقط و فقط کرامت در پناه تقوا و برتری و به اخلاق فاضله و اعمال صالحه است.
🔸مبارک باد بر شما روزی که در آن تمام اقشار ملت به حقوق خود می رسند، فرقی بین زن و مرد و اقلیتهای مذهبی و دیگران در اجرای عدالت نیست. #طاغوت دفن شد و طغیان و سرکشی به دنبال او دفن می شود، و کشور از چنگال دشمنهای #داخلی و #خارجی و چپاولگران و غارتپیشگان نجات یافت. اینک شما ملت شجاع، #پاسداران جمهوری اسلامی هستید. اینک شما هستید که باید این ارث الهی را با قدرت و قاطعیت حفظ کنید و نگذارید بقایای رژیم متعفن که در کمین نشسته اند و طرفداران دزدان بین المللی و نفتخواران مفتخوار در بین صفوف فشردۀ شما رخنه کنند. اینک شمایید که باید مقدرات خود را به دست بگیرید و مجال به فرصت طلبان ندهید، و با قدرت الهی که مظهر آن جماعت است، قدمهای بعدی را بردارید، و با فرستادن طبقۀ فاضله و امنای خود در مجلس مؤسسان، #قانون_اساسی جمهوری اسلامی را به تصویب برسانید، و همان طور که با #عشق و #علاقه به جمهوری اسلامی رأی دادید، به امنای امت رأی دهید تا مجالی برای بداندیشان نماند.
🔹صبحگاه 12 فروردین ـ که روز نخستین #حکومت_الله است ـ از بزرگترین #اعیاد #مذهبی و #ملی ماست. ملت ما باید این روز را عید بگیرند و زنده نگه دارند. روزی که کنگره های قصر 2500 سال حکومت طاغوتی فرو ریخت، و سلطۀ شیطانی برای همیشه رخت بربست و حکومت مستضعفین که حکومت خداست به جای آن نشست.
🔸هان! ای ملت عزیز که با خون جوانان خود حق خود را به دست آوردید، این حق را عزیز بشمرید و از آن پاسداری کنید، و در تحت لوای اسلام و پرچم قرآن، عدالت الهی را با پشتیبانی خود اجرا نمایید. من با تمام قوا در خدمت شما که خدمت به اسلام است، این چند روز آخر عمر را می گذرانم، و از ملت انتظار آن دارم که با تمام قوا از اسلام و جمهوری اسلامی پاسداری کنند.
🔹من از دولتها می خواهم که بدون وحشت از #غرب و #شرق، با #استقلال فکر و اراده، باقیماندۀ رژیم طاغوتی را که آثارش در تمام شئون کشور ریشه دارد پاکسازی کنند، و فرهنگ و دادگستری و سایر وزارتخانه ها و ادارات که با فرم #غربی و #غربزدگی بپا شده است به شکل اسلامی متحول کنند، و به دنیا #عدالت_اجتماعی و #استقلال_فرهنگی و #اقتصادی و #سیاسی را نشان دهند. از خداوند تعالی عظمت و استقلال کشور و امت اسلامی را خواستارم. والسلام علیکم و رحمة الله .
روح الله الموسوی الخمینی
(12 فروردین 58، صحیفه امام، ج 6، ص 452-454)
@Bonyadtarikh
بنیاد تاریخپژوهی و دانشنامه انقلاب اسلامی-قم.
استفاده از اصطلاح «جمهوری اسلامی» در نامه علمای فارس، در عصر مشروطه
✳️12فروردین روز جمهوری اسلامی
🔻از جمله مهمترین اسناد تاریخی در زمینه اهتمام #علمای_شیعی به تأسیس #نظام «#جمهوری_اسلامی»، نامه «علما، اعیان و رعایای #فارس» است.
🔹این نامه پر اهمیت، به تاریخ ربیع الثانی1324ق/برابر 1285ش نگاشته شده و موضوع آن انتقاد شدید از رفتار توهین آمیز دولتیان نسبت به علما، بزرگان و مردم فارس است. در این متن، به صراحت از تعبیر «جمهوری اسلامی» یاد شده است و از نظر پیشینه شناسی تاریخی، ارزش فوق العاده دارد. این متن در همان دوران، در روزنامه کوکب دری و همچنین در تاریخ بیداری ایرانیان _نوشته ناظم الإسلام کرمانی_ منتشر شده است. در بخشی از این نامه چنین آمده است:
🔸«تا کنون عقیده ما این بود که دولت عبارت است از هیئت رجال دانشمند سیاسی دان، نه منحصر به یکی از فرنگیمآبان تازه و از طبیعیمذاقان (مادیگرایان) پوسیده و روزنامهخوان پاریس به زبان خوشیده (متظاهر به فرانسهدانی) که لفظ دولت مطلقه مستبده آموخته و حال آن که ایران #جمهوری_اسلامی است، چه از عهد سلف تا حالِ خلف؛ علمای ملت هر شهری به حکومت شورش کردند دولت با #مصلحت_جمهور حاکم را عزل فرمود؛ بلکه رعایای هر دهکده به کدخدای خود شوریدند، مالک قهراً به عزل کدخدا حکم داد بلکه کلانتر و خان هیچ طائفه و ایلی نتوانستند عزل کنند و خارجی به جای او نصب، بلکه مجبوراً از همان طائفه و ایل، خان و کلانتر را انتخاب نمودند و به این معنیِ باریک؛ جمهوریِ ما رشک فرانسه و آمریکاست.»(نخستین پیش نویس قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، ص 37و38)
@Bonyadtarikh
بنیاد تاریخپژوهی و دانشنامه انقلاب اسلامی-قم.
✳️بررسی ادعای یکی از سران نهضت آزادی مبنی بر ابداع نظام #جمهوری_اسلامی توسط وی
◀️پیشینه شناسی تاریخی #جمهوری_اسلامی/ در آستانه روز جمهوری اسلامی/۱
🔹پس از پیروزی نهضت امام خمینی و استقرار نظام جمهوری اسلامی، نوبت به روایت رویدادهای انقلاب و تحلیل این نهضت بی بدیل دینی رسید و در این رهگذر، شخصیت ها و جریانهای مختلف به اظهار نظر در مورد انقلاب ایران پرداختند.
🔸در میان اظهار نظرهای مختلف، گاه روایتهای غیر واقعی و نادرستی مشاهده میگردد که در صورت عدم توجه و خوانش انتقادی، بخشی از تاریخ و ماهیت نهضت را به #تحریف و #انحراف خواهد کشید.
🔹روایت یکی از سران #نهضت_آزادی از تاسیس نظام جمهوری اسلامی،از جمله نمونههای نقد در این باب است. وی در کتاب خاطراتش، تلاش کرده خود را به عنوان «مشاور ارشد» امام راحل در نوفل لوشاتو معرفی نماید.
🔸از جمله مدعاهای او، پیشگامی در طرح « #جمهوری_اسلامی» به عنوان الگوی حکومتی انقلاب اسلامی است.
وی بارها در بیانهایی متناقض تلاش دارد، امام را مخالف این مدل حکومتی معرفی نماید و به نوعی به ایجاد دوگانه ای کاذب در جهت تقابل میان «جمهوری اسلامی» و «حکومت اسلامی» پرداخته است. #تناقض_گویی فرد مذکور تا بدانجا میرود که او در مصاحبه ای مطبوعاتی پیشینه تاریخی #جمهوری_اسلامی را منکر میشود و پذیرش این الگوی حکومتی را نوعی انفعال سیاسی انقلابیون و معلول جبر محیطی ناشی از خواست همگانی بر می شمارد و تصریح میکند که هیچ کس حتی امام خمینی در مطرح شدن و تحقق آن موثر نبوده است.
🔹این مدعا در حالی مطرح میشود که اولا مفهوم #جمهوری_اسلامی نه فقط در ایران که در سایر کشورهای اسلامی نیز رایج بوده است.
🔸ثانیا #لیبرالهای_وطنی و جریانهای سیاسی به اصطلاح ملیگرا ،نوعا نه تنها اسلام را در تعارض با جمهوریت معنا کردهاند، بلکه در آستانه تأسیس نظام جمهوری اسلامی نیز، حتی پس از مشاهده تمایلات حداکثری جامعه انقلابی ایران به سمت و سوی جمهوری اسلامی، باز هم حاضر به گردن نهادن به این نظام سیاسی و الگوی حکومتی نشدند و نوع حکومت مورد نظرشان را «جمهوری دموکراتیک» و «جمهوری دموکراتیک اسلامی» اعلام کردند.
🔹از طرفی اسناد به جا مانده از این گروه ها نشان می دهد که عموما تا آخرین روز های سقوط پهلوی، همچنان #نظام_سلطنتی_مشروطه را بهترین حکومت برای ایران می دانستند و میانه خوبی با جمهوری نداشتند.
🔸حال باید از ایشان پرسید با وجود چنین پیشینه ای و به رغم آنکه تلاش علمی و مستندی از ایشان در جهت ترویج حتی مفهوم جمهوری، در دست نیست، اینان چگونه خود را مبتکر ایده #جمهوری_اسلامی می دانند؟(نخستین پیش نویس قانون اساسی، ص۳۰-۲۷)
📚«نخستین پیشنویس قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران-سهراب مقدمی شهیدانی»؛ اثری از بنیاد تاریخپژوهی و دانشنامه انقلاب اسلامی در معرفی پیشینه الگوی «جمهوری اسلامی»
◀️راههای تهیه کتاب:
🏢نشانی: تهران، خیابان دیباجی جنوبی، خیابان شهید تسلیمی، کوچه زاور، کوچه گل (سمت راست)، کوچه دادآفرین، پلاک6.
📞تلفن: 22579192_021
📞تلفن: 32904231-025
@Bonyadtarikh
بنیاد تاریخپژوهی و دانشنامه انقلاب اسلامی-قم.
✳️ پیشینه شناسی تاریخی جمهوری اسلامی/2
❎ تلفیق اجتهادی جمهوریت و اسلامیت
🔹دغدغه تاسیس حکومت بر اساس آموزههای اسلامی و با محوریت زعمای دین، مساله نوپدیدی نیست و در تاریخ تشیع پیشینه پررنگی دارد.
🔸گفتمان حکومت اسلامی همواره بر اساس نفی حکومتهای استبدادی (به طور مطلق) سامان یافته است. شکلگیری مبارزات سیاسی و ایجاد نهضتهای اسلامی، از جمله بروندادهای اجتماعی _ سیاسی غیر قابل انکار در سلوک روحانیون است که اهتمام مراجع دینی در نفی حکومتهای ظالمانه را به اثبات میرساند.
🔹مردم نیز در پویایی و پیدایی نهضتهای دینی نقش پررنگی داشتهاند. حضور تاریخی مردم در مبارزات سیاسی، نشان از اتکای زعمای دین بر تودههای اجتماعی دارد و بدیهی است که وقتی رهبران دینی در ایجاد نهضتهای مبارزاتی حضور مردم را به عنوان عامل محدثه قرار میدهند، در اداره امور جامعه بعد از پیروزی انقلاب نیز نمیتوانند منکر نقش مردم در اداره حکومت دینی گردند.
🔸 به عنوان نمونه شهید آیتالله شیخ فضلالله نوری در رساله حرمت مشروطه و ارتداد مشروطهخواهان مینویسد:
«کارهای سلطنتی(حکومتی) بر حسب اتفاقات عالم از رشته شریعتی موضوع شده و در اصطلاح فقهاء به دولت جائره و در عرف سیاسیون دولت مستبد گردیده است.»( نخستین پیش نویس قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، ص25)
@Bonyadtarikh
بنیاد تاریخپژوهی و دانشنامه انقلاب اسلامی-قم.
✳️پیشینه شناسی تاریخی #جمهوری_اسلامی/3
❎ #جمهوری_خواهی علمای شیعی در آینه اسناد
🔹 خاطرات و گزارشات« #سر_آرتور_هاردینگ » وزیر مختار انگلیس در ایران در دوره قاجاریه یکی از مهمترین منابعی است که آرمان علمای ایرانی به منظور تحقق «جمهوری اسلامی» را بازتاب داده است.
🔻وی در یکی از #گزارشهای_محرمانهای که در دوران مأموریت خود به لندن میفرستد در تبیین جریانهای فراماسونری و سایر جریانهای مؤثر به خصوص جریان اتحاد اسلام (پان اسلامیسم) در ایران مینویسد:
«مجامع پان اسلامی که از طرف #سیدجمال_الدین_اسدآبادی پایه گذاری شده در صدد برانداختن دستگاه صدراعظم و در فکر انقراض رژیم قاجاریه و برقراری رژیم جمهوری اسلامی است.
🔸از جمله مهمترین اسناد تاریخی در زمینه #اهتمام علمای شیعی به #تأسیس نظام «#جمهوری_اسلامی»، نامه« علما، اعیان و رعایای فارس» است. این نامه پر اهمیت، به تاریخ ربیع الثانی 1324 ق/برابر 1285 ش نگاشته شده و موضوع آن انتقاد شدید از رفتار توهینآمیز دولتیان نسبت به علما، بزرگان و مردم فارس است. در این نامه به صراحت از تعبیر #جمهوری_اسلامی یاد شده است و از نظر پیشینه شناسی تاریخی، ارزش فوقالعاده دارد. در همان دوران روزنامه کوکب دری و همچنین تاریخ بیداری ایرانیان نوشته ناظم الاسلام کرمانی این نامه را منتشر کردند. در بخشی از این نامه چنین آمده است:
«.. تاکنون عقیده ما این بود که دولت عبارت است از هیئت رجال دانشمند سیاسی دان، نه منحصر به یکی از فرنگیمآبان تازه و از طبیعیمذاقان پوسیده و روزنامهخوان پاریس به زبان خوشیده( فرانسه دوست) که لفظ دولت مطلقه مستبده آموخته و حال آنکه ایران #جمهوری_اسلامی است، چه از عهد سلف تا حال خلف علما ملت هر شهری به حکومت شورش کردند دولت با مصلحت جمهور حاکم را عزل فرمود؛ بلکه رعایای هر دهکده به کدخدای خود شوریدند، مالک قهرا به عزل کدخدا حکم داد بلکه کلانتر و خان هیچ طائفه و ایلی نتوانستند عزل کنند و خارجی به جای او نصب، مجبورا از همان طائفه و ایل و خان و کلانتر را انتخاب نمودند و به این معنی، باریک جمهوری ما رشک فرانسه و آمریکا ست.»(نخستین پیش نویس قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران،ص 37- 36)
@Bonyadtarikh
بنیاد تاریخپژوهی و دانشنامه انقلاب اسلامی-قم.
🔻کتابی که محافل حقوقی و سیاسی را به چالش کشید
🔹 متن نخستین پیشنویس قانون اساسی جمهوری اسلامی است در سال 1354 به صورت مخفیانه انتشار یافت و در تاریخ 54.4.11 از طریق پست به دست #ماموران_ساواک افتاد.
🔸این سند ارزشمند نشان میدهد که پیش از پیروزی انقلاب اسلامی مبارزان اصیل انقلابی الگویی واضح برای اداره کشور بعد از پیروزی انقلاب اسلامی داشتند. البته این مدرک، یکی از مهمترین ادله بر ابطال مدعای برخی جریانها و شخصیتای ملی-مذهبی مبنی بر القای مفهوم «جمهوری اسلامی» به امام خمینی قدس سره الشریف در دوران اقامت نوفللوشاتو است.
🔹کتاب نخستین پیشنویس قانون اساسی به قلم سهراب مقدمی شهیدانی در پاییز 1398 با اضافات؛ به چاپ پنجم رسید. در فصل نخست «پیشینه شناسی تاریخی جمهوری اسلامی»، در فصل دوم «متن پیشنویس قانون اساسی جمهوری اسلامی» و در فصل سوم به «پیشینه و سیر تدوین قانون اساسی جمهوری اسلامی» پرداخته شده است.
◀️ راههای تهیه کتاب:
🏢 تهران، خیابان انقلاب اسلامی بین خیابان فخر رازی و خیابان دانشگاه، پلاک 1210
📞تلفن: 22579192_021
🏢قم، چهارراه قرآن و عترت، روبروی مدرسه حجتیه، کتابفروشی انتشارات کیهان
📞تلفن: 37741698-025
@Bonyadtarikh
بنیاد تاریخپژوهی و دانشنامه انقلاب اسلامی-قم.