💠درگذشت اسپینوزای ایرانی 🔸دکتر محسن جهانگیری؛ استاد برجسته فلسفه و عرفان در سن 90 سالگی درگذشت. ♦️جهانگیری زمانی که یک طلبه جوان قزوینی در حوزه علمیه قم بود و همراه ها استاد مطهری، دکتر بهشتی، امام موسی صدر و استاد سید جلال آشتیانی در نخستین دوره جلسات درس فلسفه علامه طباطبایی شرکت می‌کرد، استاد موفق دوره مقدمات حوزه هم به شمار می‌رفت. خودش گفته که بین پنجاه تا صد طلبه در جلسات درس ادبیات عرب و منطق او شرکت می‌کردند. ♦️در اواخر دوره طلبگی او آیت‌الله بروجردی خواهان تعطیلی یا کاهش دروس فلسفه اسلامی در قم شده بود. البته به گفته مرحوم جهانگیری: «آنچه خودم شنیدم این است که آیت‌الله‌العظمی بروجردى روزى در درس و از فقه‌شان بالاى منبر در مسجد بالاسر جمله‌اى فرمودند که حکایت از بى‌اعتقادى‌شان به فلسفه داشت. امّا درس فلسفه را تحریم هم نکردند». او همچنین درباره وضعیت سیاسی حوزه قم در اواخر دوره طلبگی خود گفته است: «مرحوم سیدعبدالحسین واحدى مرد شماره۲ فدائیان اسلام با من هم‌درس بود...من شجاعت آنها را مى‌ستودم ولى اصلاً کارى با مسائل سیاسى نداشتم. آنها هم هیچ‌وقت مرا به سیاست و مبارزه دعوت نمى‌کردند. به نظر من آقاى بروجردى هم اهل سیاست نبود. ولى در مملکت اتفاقاتى مى‌افتاد و مردم از ایشان به عنوان مرجع تقلید انتظاراتى داشتند، ایشان ناگزیر و به حسب وظیفه شرعى مطالبى اظهار مربوط ‌داشتند که ارتباط با سیاست داشت. البته گاهى هم شاه درخواست ملاقات مى‌کرد و آقا مى‌پذیرفت. اما مرحوم آقاى حجت به‌کلى از سیاست برکنار بود. او هر وقت باخبر مى‌شد که شاه قرار است به قم بیاید از قم خارج مى‌شد که مبادا مجبور شود با شاه ملاقات کند». ♦️علاقه جهانگیری به فلسفه سبب شد که ناگهان در ۲۴سالگی قم را رها کرده و به تهران برود. او که در قم با خواندن کتاب معروف فروغی (سیر حکمت در ها پول) به فلسفه غرب هم علاقه‌مند شده بود، در تهران همزمان با دروس طلبگی به دانشگاه تهران رفت و دروس فلسفی و عرفانی را پیگیری کرد. به تدریج شیفته باروخ اسپینوزا؛ فیلسوف هلندی قرن هفدهم شد و بعدها درباره او گفت: «من اسپینوزا را عمیق‌ترین و دقیق‌ترین فیلسوف دوره رنسانس مى‌دانم. دکارت عالم‌تر از اسپینوزا بود ولى اسپینوزا فیلسوف‌تر از دکارت بود ... با اینکه در از به ظاهر متدین‌تر از وى مى‌نمود، ولى به عقیده من او از نظر اخلاقى نه تنها بر دکارت، بلکه بر تمام فیلسوفان مغرب‌زمین برترى دارد. به قول برتراند راسل؛ اسپینوزا نجیب‌ترین و دوست‌داشتنى‌ترین فیلسوفان بزرگ غرب است ... من میان فلاسفه اروپا بعد از رنسانس هیچ فیلسوفى را نمى‌شناسم که همچون او شیفته فلسفه باشد. او تمام عمرش را وقف فلسفه کرد و به چیزى جز فلسفه نیندیشید؛ نه زن گرفت، نه به دنبال مقام و منصبى رفت و نه مال و ثروتى جمع کرد. برخلاف دکارت، به دربارها و درباری‌ها بى‌اعتنا بود، حتى استادى دانشگاه را هم نپذیرفت. الحق عاشق فلسفه بود و خود را چنان سرگرم تفکرات علمى و تأملات فلسفى مى‌کرد که گویى همه چیز را فراموش کرده است». ♦️جهانگیری به خاطر اخلاقی بودن زندگی و اندیشه اسپینوزا شیفته او شد و در این‌باره می‌گفت: «سجایاى اخلاقى اسپینوزا مرا مجذوب خود کرد ... آلبرت اینشتین؛ آن عالم نامدار قرن بیستم هم شدیداً تحت تأثیر اسپینوزا بود و همواره مىگفت من به خدایى اعتقاد دارم که اسپینوزا معتقد بود. اینشتین کتاب اخلاق اسپینوزا را مى‌ستود و به خواهرش مایا که در مرض موتش در بیمارستان بسترى بود سفارش کرد». ♦️رویکرد جهانگیری به فلسفه اسلامی را باید انتقادی دانست. او می‌گفت: «به عقیده من آنچه امروزه فلسفه اسلامى شناخته مى‌شود، مثلاً فلسفه شیخ‌الرئیس ابن‌سینا، بیشتر یونانى است تا اسلامى. البته وضع در ملاصدرا متفاوت است. در فلسفه ملاصدرا اسلامیّت قوى‌تر است ... ولى با وجود چی ملاصدرا در نهایت متکلم است». ♦️ترجمه آثار اسپینوزا از جمله «شرح اصول فلسفه دکارت» و «اخلاق» و کتاب‌هایی همچون «تاریخ فلسفه اسلامی» از جمله آثار مرحوم جهانگیری است. #فلسفه #فلسفه_اسلامی #فلسفه_غرب #دانشگاه #حوزه_علمیه http://eitaa.com/joinchat/2263875587C5a248fd4a0

💠آیت‌الله جوادی آملی: کسی که نمی‌‎داند دکارت و هايدگر و کانت چه گفته‌اند، چگونه می‌‎تواند شاگرد امام زمان(عج) باشد؟ #فلسفه #فلسفه_غرب #حوزه_علمیه @daghdagheha

💠درگذشت فیلسوف منتقد علم جدید 🔸راجر اسکروتن؛ فیلسوف بریتانیایی در سن 76 سالگی درگذشت. او در زمینه‌ سیاست، اخلاق و انسان‌شناسی به تأملاتی پرداخته بود. وی رویکردی محافظه‌کارانه داشت و برخی از اندیشه‌های غالب امروزی را مورد نقد قرار می‌داد؛ با فمینیسم مخالفت کرده و آن را رویکردی افراطی می‌دانست. معتقد بود که فمینیسم، روابط بشر را دچار اختلال می‌کند؛ چرا که وقتی زنان هویت خود را بر اساس آنچه که فمینیست‌ها می‌گویند اجرا کنند، دیگر برای مردان غیر جذاب خواهند بود. وی معتقد بود که حقیقت جهان از دو جنس ساخته شده و نمی‌باید این دو جنس را به هم آمیخته کرد و یک وظیفه را از هر دو طلب کرد. در همین خصوص او به حیا برای زنان توصیه کرده بود (مقاله مردانگی مدرن). 🔸اسکروتن همچنین به برخی از علوم جدید نقد داشت. علم عصب‌شناسی را مورد نقد قرار می‌داد و معتقد بود که تمامی رفتارهای انسان را نمی‌توان بر اساس این علم تحلیل کرد. وی می‌گفت که همه‌ پرسش‌های منطقی درباره سرشت و رفتار انسان، قابل توصیف و تحلیل با این علم نیستند. معتقد بود که بسیاری از پرسش‌ها درباره افراد و رفتارهایشان تفسیری هستند. به عنوان مثال اینکه مدلول دست در تندیس داوود اثر میکل آنژ چیست، با هیچ علم عصب‌شناسی قابل درک نیست. بر همین اساس اسکروتن گفته بود که ابداع «عصب- قانون» به شدت خطرناک است؛ چرا که راهی جز الغای آزادی و مسؤولیت‌پذیری ندارد. وی گفته بود وقتی که نوبت به ویژگی‌های ظریف انسانی می‌رسد، برای تفسیر درست آنها ما به علوم انسانی نیاز داریم نه علم عصب‌شناسی (رهایی از مغز). 🔸اسکروتن به زیبایی‌شناسی هم اهمیت می‌داد. از همین رو مشاور خانم ترزا می (نخست‌وزیر پیشین انگلستان) در زمینه خانه‌سازی و زیباسازی بناها شده بود. او اعتقاد داشت که در دنیای جدید، راحتی جایگزین زیبایی کمیت‌ناپذیر شده است. وی به جریان‌های چپ که به زیبایی اهمیتی نمی‌هند و تنها نگاهی مصرف‌گرا دارند انتقاد می‌کرد. به برخی از آنها نقد می‌کرد که به تخریب محله‌های کهن پاریس دستور داده‌اند در حالی که خودشان در خانه‌هایی با سبک معماری سنتی زندگی می‌کنند (روشنفکری چپ کشیشی بدون خداست، گفتگوی اوژنی باستیه با اسکروتن). اسکروتن از همین رو به نقد جریان‌های چپ می‌پرداخت و می‌گفت که روشنفکران چپ فکر می‌کنند که چون ما چیزی را دوست نداریم، پس می‌‌توانیم با یک حرکت دست، تمامش را نابود کنیم. در حالی که این به یک هرج و مرج می‌انجامد. 🔸راجر اسکروتن که می‌گفت علم به تنهایی قادر به حل تمام مشکلات بشر نیست، نزدیک به پنجاه کتاب از خود باقی گذاشت. برخی از این آثار همچون «درباره سرشت انسان» و «تاریخ مختصر فلسفه جدید» نیز به فارسی ترجمه شده است. -به نقل از دین‌آنلاین #علم #فلسفه #فلسفه_غرب #راجر_اسکروتن 🔻🔻🔻🔻 @daghdagheha