#نکات_فقهی
💠 تفاوت دو اصطلاح ذمه و عهده
🔻 دو اصطلاح ذمه و عهده، هر چند گاهی به جای یکدیگر به کار میروند، اما ماهیّتی متفاوت دارند:
🔹 عهده، ظرف تصوری و اعتباری است برای #تکالیف و اعمالی که انجامشان بر انسان لازم است.
🔸 ذمه، ظرف اعتباری است برای #اموالی که به نفع غیر و علیه انسان ثابت است.
✅ رابطه بین ذمه و عهده عموم و خصوص من وجه است؛ یعنی یک ماده اجتماع و دو ماده افتراق دارند:
🔹 ماده اجتماع: مکلفی که مال غیر را تلف کرده، ذمه و عهدهاش مشغول است، ذمهاش مشغول به مال است، مثلا صد هزار تومان از مال زید را تلف کرده، زید مالک صد هزار تومان در ذمه این مکف است. عهدهاش هم مشغول است یعنی بر این مکلف واجب است اعطاء مال به غیر. گویا یک حکم وضعی و یک حکم تکلیفی است.
🔸 ماده افتراق اول: گاهی #عهده هست ولی ذمه نیست، تکلیف هست، حکم وضعی نیست. مانند نفقه اقارب واجب النفقه بر انسان غیر از همسر، یعنی پدر، مادر و اولاد انسان، که اینها میشوند واجب النفقه انسان، اینجا عهده انسان مشغول به نفقه است، یعنی پرداخت نفقه اینها واجب است اما ذمهاش مشغول نیست لذا اگر این کار را ترک کرد از اموالش نمیگیرند و اقارب در ذمه او طلبکار نیستند، یا اگر از دنیا رفت اقارب از ترکه او چیزی را مالک نیستند. اینجا عهده هست ولی اشتغال ذمه نیست.
🔸 ماده افتراق دوم: گاهی #ذمه هست بدون عهده، طفلی که مال غیر را تلف کرده، ذمهاش مشغول است به مال غیر، اگر از دنیا رفت از ترکهاش بر میدارند ولی خود طفل وجوب دفع ندارد چون تکلیف ندارد. ذمه خاصیتش این است با موت انسان از بین نمیرود یک ظرف اعتباری است که حتی پس از موت باقی است لذا فردی که از دنیا رفته وجوب پرداخت دیون ندارد چون عهده ندارد اما دیون بر ذمه میت ثابت است و زمانی فراغ ذمه حاصل میشود که حق طلبکارها از ما ترک میت پرداخت شود.
📚 برگرفته از درس خارج فقه معاصر «فقه رمزارزها) استاد آیت الله جواد #مروی (حفظه الله)
👈 نکات #فقهی بیشتر:
🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341
🔰 دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم
#درس_اخلاق
#جلسات_هفتگی
🔺 لیست جلسات هفتگی درس #اخلاق حوزه علمیه قم 🔺
👈 اطلاعیه های #اخلاقی بیشتر:
🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341
🔰 دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم
#نکات_فقهی
#ادله_ولایت_فقیه 1
💠 ادله اثبات ولایت فقیه 👈 روايت سليمان بن خالد
📜روايت
عن سليمانَ بْنِ خالد، عن أبي عبداللّه (علیه السلام) قال: «اتَّقُوا الحُكُومَةَ، فَإنَّ الحُكُومَةَ إنَّما هِيَ للإمامِ العالِمِ بِالقَضاءِ العادِلِ فِي المُسلِمينَ، لِنبيّ (كَنَبِيّ) أوْ وَصِيِّ نَبيٍّ». [۱]
🔹 از حيث سند 👈از طريق كلينى نقل شده. و از اين طريق ضعيف است [۲] لكن صدوق روايت را از طريق سليمان بن خالد آورده كه صحيح و معتبر مى باشد [3]
🔸از حيث دلالت 👈 شروط دادرسی و حکومت
1️⃣ بايد امام باشد. در اين جا معناى لغوى «امام» كه عبارت از رئيس و پيشوا باشد مقصود است، نه معناى اصطلاحى. به همين جهت، نبى را هم امام دانسته است. اگر معناى اصطلاحى «امام» مراد بود، قيد «عالم» و «عادل» زايد مى نمود.
2️⃣ عالِم به قضا باشد.
3️⃣ عادل باشد.
🔹پس، قضا (دادرسى) براى كسى است كه واجد اين سه شرط باشد. بعد مى فرمايد كه اين شروط بر كسى جز نبى يا وصى نبى منطبق نيست. قبلاً عرض كردم كه منصب قضا براى فقيه عادل است. و اين موضوع از ضروريات فقه است و در آن خلافى نيست. اكنون بايد ديد شرايط قضاوت در فقيه موجود است يا نه. بديهى است منظور «فقيه عادل» است، نه هر فقيهى.
🔸فقيه طبعاً عالم به قضاست، چون مراد از فقيه کسی است که دین شناس باشد. فقيه وقتى عادل هم شد، دو شرط را دارد. شرط ديگر اين بود كه امام يعنى رئيس باشد. و گفتيم كه فقيه عادل مقام امامت و رياست را براى قضاوت - به حسب تعيين امام علیه السلام - داراست.
🔹آن گاه امام (علیه السلام) حصر فرموده كه اين شروط جز بر نبى يا وصى نبى بر ديگرى منطبق نيست. فقها چون نبى نيستند پس وصى نبى يعنى جانشين او هستند.
__________________________________
[۱] وسائل الشيعة، ج ۲۷، ص ۱۷، «كتاب القضاء»، «أبواب صفات القاضي»، باب ۳، حديث ۳.
[۲] زيرا در طريق كلينى، ابو عبداللّه المؤمن واقع شده، كه تضعيف شده است.
[3] طريق صدوق به سليمان بن خالد در مشيخه: پدر صدوق از سعد بن عبداللّه از ابراهيم بن هاشم از محمد بن ابى عمير از هشام بن سالم كه همگى امامى و مورد وثوقند از ميان آنان ابراهيم بن هاشم توثيق خاص ندارد، اما چون از مشاهير راويان امامى است و با وجوه عدیده عام توثيق وى قابل اثبات است، ترديدی در صحت سند نيست.
__________________________________
📚 موسوعة الإمام الخمینی (قدس سره الشریف)، المجلد 21، (حکومت اسلامی و ولایت فقیه)، روايت سليمان بن خالد، ص ۸۲
📌 ارسالی از حجت الإسلام مهدی رضایی (از طلاب گرانقدر پایه 10 مدرسه شهیدین) به مناسبت دهه #بصیرت
👈 نکات #فقهی بیشتر:
🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341
🔰 دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم
#شخصیت_شناسی 12
#شهید_اول
💠 أفقه فقها
🔹 شیخ محمد بن مکی عاملی #شهید_اول (۷۸۶–۷۳۴ق) از فقهای مشهور شیعه است. «دروس»، «ذکری» و «لمعه دمشقیه» از مهمترین آثار اوست.
🔸 برخی عالمان سنّی به وی اتهام ارتداد زده و طوماری را علیه وی امضا کردند. شهید اول با وضع دلخراشی در نهم جمادیالاولی سال ۷۸۶ به فتوای قاضی برهان الدین مالکی و تأیید عباد بن جماعه شافعی در میدان قلعه دمشق با شمشیر کشتهشد. آنگاه بدن شریفش را پس از به دار آویختن، سنگ باران کرده و به #آتش کشیدند.
🔹 آیتالله #شبیری زنجانی مینویسند: مرحوم حاج آقای ما درباره اینکه أعلم علمای شیعه به طور #مطلق در تمام أزمنه کیست، نوشته است: برخی شهید اوّل را #اعلم میدانند. شهيد اول خيلى فوق العاده بود. اگر حواشى ايشان بر «#دروس» را ملاحظه كنيد، مبهوت میشويد كه چقدر بر فقه احاطه دارد.
🔸كتاب دروس شهيد اول ـ كه ناتمام هم ماند ـ بعد از مراجعه به جواهر و همه كتابها، هنوز هم تازه است و مطالب زيادى در آن وجود دارد كه در اين كتابها نيامده است. كتاب دروس كتاب تازهاى است و بر #فقيه لازم است كه حتى بعد از مطالعه «جواهر الكلام»، به «دروس» مراجعه كند و از مطالب ابتكارى آن بهره ببرد.
🔹 شهيد در بعضى از نُسَخ دروس حاشيه هايى دارد كه با «منه» مشخص شده است . اين حواشى خيلى قوى است و مثلاً ذكر میکند كه فلان مطلب در كجا ثمره دارد و يك دفعه حدود ده مورد از ثمرات آن را ذكر میكند. اینها شاهد بر احاطه فوق العاده شهيد بر فقه است و نشان میدهد كه فقه مثل موم در دستش بود.
📚 جرعه ای از دریا، ج2، ص 308
🔰دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم
#نکات_فقهی
#ادله_ولایت_فقیه ۲
💠 ادله ی اثبات ولایت فقیه 👈 روايت سکونی
📜روايت
عَلِيٌّ عَنْ أَبِيهِ عَنِ النَّوْفَلِيِّ عَنِ السَّكُونِيِّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص الْفُقَهَاءُ أُمَنَاءُ الرُّسُلِ مَا لَمْ يَدْخُلُوا فِي الدُّنْيَا قِيلَ يَا رَسُولَ اللَّهِ وَ مَا دُخُولُهُمْ فِي الدُّنْيَا قَالَ اتِّبَاعُ السُّلْطَانِ فَإِذَا فَعَلُوا ذَلِكَ فَاحْذَرُوهُمْ عَلَى دِينِكُمْ.
🔹 از حيث سند 👈 از طريق كلينى نقل شده. و از اين طريق موثق است.
🔸از حيث دلالت 👈 نحوه استدلال به روایت
1️⃣ به حکم عقل و ضرورت ادیان، هدف بعثت و کار انبیا (ع) تنها مسأله گویی و بیان احکام نیست. در حقیقت مهم ترین وظیفه انبیا (ع) برقرار کردن یک نظام عادلانه اجتماعی از طریق اجرای قوانین و احکام است که البته با بیان احکام و نشر تعالیم و عقاید الهی ملازمه دارد.
2️⃣ بعد از فهم وظیفه انبیا (ع) معنای امین این است که فقهاء تمام اموری که اسلام مقرر داشته به طور امانت اجرا کنند، نه این که تنها مساله بگویند.
3️⃣ روایت می فرماید: فقهاء امنای رسل است. از این صغری و کبری برمی آید که فقها باید رئیس ملت باشند، تا نگذارند اسلام مندرس شود و احکام آن تعطیل شود. چون فقهای عادل در کشور های مسلمان نشین حکومت نداشته و ولایتشان برقرار نشده، اسلام مندرس شده و احکام آن تعطیل شده است.
__________________________________
📚 موسوعة الإمام الخمینی (قدس سره الشریف)، المجلد 21، (حکومت اسلامی و ولایت فقیه)، روایت سکونی، ص 54
📌 ارسالی از حجت الإسلام جواد دهقانپور (از طلاب گرانقدر پایه 10 مدرسه شهیدین)
👈 نکات #فقهی بیشتر:
🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341
🔰 دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم
#نکات_اخلاقی
💠 تنها عاملی که مردم را جذب می کند #طهارت ماست
🔹 هرگز نگوییم #فارغ_التحصیل شده ایم، ما تا نفس می کشیم باید با علم و تحقیق باشیم، هرگز از تدریس و تألیف و مباحثه دست بر ندارید.
🔸 تنها عامل پیروزی ما در انقلاب و دوران دفاع مقدس خدا و اهل بیت علیهم السلام بودند، اگر این سرمایه از ما گرفته شود هم دنیا و هم آخرت خود را از دست می دهیم. لذا وظیفه داریم آنچه را دین به ما گفته عمل کنیم، اگر چنین کنیم مردم خود حافظ این نظام خواهند بود، اما مردم اگر دورویی و اختلاس و نجومی ببینند صحنه را ترک می کنند و در این شرایط که مردم در صحنه نباشند رهبر هر چند علی بن ابیطالب (علیه السلام) باشد #شکست قطعی خواهد بود.
🔹 باید صد در صد طیب و طاهر باشیم چراکه تنها عاملی که مردم را #جذب می کند طهارت ماست. اگر ما آنچه را گفتیم عمل کردیم و خود در صف اول جهاد و شهادت بودیم هرگز مردم ما را تنها نخواهند گذاشت.
🔸 روحانیت دو وظیفه دارد: اول اینکه خود طیب و طاهر باشد و دوم راهنمایی و #هدایت مردم و همه مسئولین است.
📚 دیدار جمعی از علما، طلاب حوزه علمیه همدان ۹۷/۲/۵
👈 نکات #اخلاقی بیشتر:
🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341
🔰 دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم
#نکات_اخلاقی
#نکات_مدیریتی
💠 تلاش شیخ انصاری برای نگه داشتن میرزای شیرازی در نجف
🔹 میرزای شیرازى مقامش در فکر خیلى بلند بوده است. وقتى که از اصفهان به نجف مشرف مى شود شیخ #انصارى هم در نجف بوده است. بعد از زیارت اراده مى کند به اصفهان برگردد.
اشخاصى که از فهم عالى میرزا مطلع بودند به شیخ عرض مى کنند که حیف است ایشان برود، شما هر طورى است او را نگه دارید…
🔸 شیخ در مجلسى با او اجتماع مى کند و بحث “بیع فضولى” را مطرح مى کند که آیا اجازه کاشف است یا ناقل؟!
شیخ تقریبى مى فرماید، و یک وجه را اثبات مى کند، میرزا خیلى خوشش مى آید، می فرماید: عجب تقریب خوبى است!
شیخ تقریب دیگرى مى کند و طرف مقابل را اثبات مى کند میرزا مى گوید: عجب! این نقض هم بسیار نقض خوبى است. آنگاه شیخ نقض النقض را مى فرماید، و میرزا متحیر مى شود…
و تا هشت مرتبه این کار را تکرار مى کند، میرزا بسیار تعجب مى کند و مىگوید:
چشم مسافر چو بر جمال تو افتد
عزم رحیلش بدل شود، به اقامت
🔹از برگشتن منصرف مى شود و ماندگار مى گردد و در درس شیخ انصارى شرکت مى کند و عاقبت به آن جائى رسید که #میرزاى_شیرازى شد.
سى سال تمام ریاست به او منتقل مى شود و “وحده لا شریک له” مى گردد. و هیچ کس در قلمرو شیعه از ایران و غیر ایران جز میرزاى شیرازى را مقلد نبود.
📚 مصاحبه با آیه الله العظمی #اراکى (رحمت الله علیه) در مجله (حوزه)، شماره 12
📌 مسئولین حوزه میبایست در کنار برنامه ریزی برای هجرت افراد مستعد #تبلیغی از قم، #نخبگان و امیدهای علمی حوزه را با حمایت های مالی و معنوی در مرکز حوزه (قم) حفظ کنند
🔰 دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم
13-1-min.jpg
12.36M
👆شماره سیزدهم لوح «جواهر» (کیفیت عالی)👆
#لوح_پژوهشی
#نکات_علمی
💠 لوح پژوهشی «جواهر» به ایستگاه سیزدهم رسید
🔻 عناوین مطالب:
✳️ جایگاه شناسی عقل در نظام استنباط فقهی، از منظر شهید صدر
(قسمت دوم)
✍️ به قلم آقای محمد موسی زاده
✳️ معنای افتراق مسقط خیار مجلس
✍️به کوشش آقایان سید محمد جواد شوقی- میثاق احمدینژاد
✳️رعایت ترتیب در غسل
✍️نظر مراجع عظام
✳️بررسی سندی نامه 31 نهج البلاغه
✳️حکایتی از شهید قدوسی
✍️به کوشش آقای حسین کریمی
📌 کاری از معاونت پژوهش مدرسه فقهی آل یاسین قم
👈 نکات #علمی بیشتر:
🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341
🔰 دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم
#نکات_فقهی
#ادله_ولایت_فقیه_۳
💠 ادله ی اثبات ولایت فقیه 👈 توقیع مبارک امام عصر (عج)
📜روايت
عن إسحاقَ بن يعقوب، قال: سَألتُ محمّدَ بنَ عُثْمانَ العَمرِي أن يُوصِلَ لي كتاباً قد سَألتُ فيه عن مسائِلَ أَشكَلَتْ عَلَيَّ. فَورَد التوقيعِ بِخطِّ مَولانا صاحبِ الزمان علیه السلام:《أمّا ما سَأَلْتَ عَنْهُ - أرْشَدَكَ اللّه ُ وثَبَّتَكَ -... (إلى أن قال: ) وَأمَّا الحَوادِثُ الواقِعَةُ، فَارْجِعُوا فيها إلى رُواةِ حَديثِنا. فَإنَّهُم حُجَّتي عَلَيْكُم، وَأَنا حُجّةُ اللّه》[1]
🔹 از حيث سند 👈 به جهت اسحاق بن يعقوب كه توثيقى دربارۀ وى نرسيده سند دارای تامل است اما بعنوان مؤید مطلب می تواند باشد.
🔸از حيث دلالت 👈 نحوه استدلال به روایت
1️⃣ منظور از «حوادث واقعه» مسائل شرعی نیست، بلکه پيشامدهاى اجتماعى و گرفتارى هايى بوده كه براى مردم و مسلمين روى مى داده است و ایشان به طور كلى و سربسته سؤال كرده (اكنون كه دست ما به شما نمى رسد، در پيشامدهاى اجتماعى بايد چه كنيم، وظيفه چيست؟)
2️⃣ «حجة اللّه» كسى است كه خداوند او را براى انجام امورى قرار داده است، و تمام كارها، افعال و اقوال او حجت بر مسلمين است. اگر كسى تخلف كرد، بر او احتجاج (و اقامه برهان و دعوى) خواهد شد. اگر امر كرد كه كارى انجام دهيد، حدود را اين طور جارى كنيد، غنايم، زكات و صدقات، را به چنين مصارفى برسانيد و اگر با وجود حجت، براى حل و فصل امور به دستگاه ظلم رجوع كرديد، خداوند در روز قيامت بر شما احتجاج خواهد كرد.
3️⃣ فقها از طرف امام (علیه السلام) حجت بر مردم هستند. همۀ امور و تمام کارهای مسلمين من جمله امر حكومت، تمشيت امور مسلمين، اخذ و مصرف عوايد عمومى به آنها واگذار شده و هر كس تخلف كند، خداوند بر او احتجاج خواهد كرد.
_______________________________
[1] إكمال الدين، ص ۴۸۴، باب ۴۵، حديث ۴.
📚موسوعه الامام الخمینی قدس سره الشریف المجلد 21 حکومت اسلامی و ولایت فقیه - در رويدادهاى اجتماعى به كه رجوع كنيم - صفحه ۸۴
📌 ارسالی از حجت الإسلام مهدی رضایی (از طلاب گرانقدر پایه 10 مدرسه شهیدین)
👈 نکات #فقهی بیشتر:
🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341
🔰 دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم
#نکات_اخلاقی
#آیتاللهصافی
💠 آیتاللهالعظمی صافی گلپایگانی (ره) میراثبان تشیع
✅ به مناسبت #سالگرد ارتحال آیة الله #صافی گلپایگانی خاطراتی از زبان استاد رضا #مختاری:
🔹نزدیک به سی نسخه خطی ارزشمند در اختیار یک فردی بود که به احتمال زیادبه خارج از کشور منتقل شود. ایشان از بنده و یکی از دوستان به عنوان کسب نظر تخصصی سوال فرمودند که به نظر شما آیا هزینهکردن و خرید این کتابها در راستای حفظ #میراث تشیع است؟ بنده عرض کردم قطعا همین طوراست. بلافاصه دستور دادند مبلغ مورد نیاز که در زمان خود بسیار قابل توجه بود پرداخته شد و پس از تصویربرداری از این آثار، آنها را #وقف کتابخانه آستان قدس رضوی نمودیم.
🔸 ایشان حدود یکماه پیش از وفاتشان بر یک کتاب 500 صفحه ای تقریظی نوشتند و همین نمونه نشان دهندهی قوت #حافظه و تسلط ایشان بر مسائل علمی و …. تا روزهای پایان عمر شریفشان در حدود 100 سالگی است.
🔹ایشان در عین #تصلب در #دفاع از حریم تشیع و اهلبیت، طرفدار بین #تقریب مذاهب و اتحاد مسلمین و طرفدار ارتباط حسنه بین کشورهای اسلامی مانند ایران و مصر و عربستان و .. برای قدرتمند شدن جامعه مسلمانان بودند و همین موضوع را بارها به مسئولان متذکر شده بودند.
📚 مشاهده متن کامل گفتوگو (@mobahesat)
👈 نکات #اخلاقی بیشتر:
🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341
🔰 دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم
#نکات_اخلاقی
#اهمیت_تبلیغ
#محبت_علی_علیه_السلام
💠 دوست داشتم ثواب این همه #مجتهد که تربیت کردم برای این طلبه باشد و ارزش یک کارش را به من بدهد
🔹 در زمان #میرزای_شیرازی طلبه ای با لباس کهنه بر در خانهاش آمد و گفت: میرزا را کار دارم. مردم گفتند: میرزا برای #مجتهدین وقت ندارد، آن موقع تو آمدهای و میگویی میرزا را کار دارم؟
🔸 گفت: عیبی ندارد من میروم، اما به میرزا بگویید فلانی آمده بود.
🔹 خبر به میرزای شیرازی رسید، ناگهان میرزا سر و پای برهنه دوید و طلبه را در #آغوش گرفت. دفتر دار میرزا تعجب کرد. وقتی آن طلبه رفت، میرزا گفت: «دوست داشتم ثواب این همه #مجتهد که تربیت کردم برای این طلبه باشد و ارزش یک کارش را به من بدهد!»
🔸 گفتند: میرزا کار این طلبه مگر چه بوده؟ میرزا گفت: این طلبه به یکی از دهات های سنّی نشین رفت و گفت بچه هایتان را بیاورید #قرآن یاد می دهم بدون پول.
🔹 سنی ها گفتند خوب است بدون پول است. این طلبه از اول که قران یاد این بچه ها میداد، بذر #محبت امیرالمؤمنین #علی (علیه السلام) را در دل این بچه ها کاشت. این ها بزرگ که شدند شیعه شدند و پدرانشان را از مذهب باطل به مذهب حق راهنمایی کردند. دیری نگذشت که این دهات تماما شیعه شد.
🔸 این طلبه ۱۵سال شب ها بر در خانه ها میرفت و یواشکی نانی که آن ها بیرون می انداختند را می خورد. ۱۵سال اینگونه زحمت کشید تا توانست یک روستا را #شیعه کند.
📚به نقل از: مصباح الهدی، نوشته آیت الله #وحید خراسانی (حفظه الله تعالی)
👈 نکات #اخلاقی بیشتر:
🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341
🔰 دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم