#نکات_فقهی
#موافقت_عامه
#تقیه
💠 انواع روایات تقیهای:
1️⃣ گاهی در مقام #عمل مراعات تقیه میشود.
مثلا: امام به علی بن یقطین فرمود: «تَوَضَّأْ ثَلَاثاً ثَلَاثاً» (استبصار، ج1، ص71)
2️⃣ گاهی در مقام #افتاء مراعات تقیه میشود؛
🔹الف. یا بخاطر خوف از #سلاطین
مثلا: در زمان بنی امیه، خلفاء به مسأله صید عقاب و باز شکاری حساس بوده اند، لذا امام باقر ع از آنها تقیه کرده، اما در زمان امام صادق ع عامل تقیه از بین رفته است. (تهذیب الاحکام، ج9، ص33)
🔸 ب. یا بخاطر خوف از #مردم
به این بیان که اگر امام مسلمات عامه را زیر سؤال ببرد، موقعیت اجتماعی و علمی اش زیر سؤال رفته و دیگر نمیتواند نقش خود را در جامعه ایفاء کند.
🔻 اشکال:
تقیه نسبت به کسی انجام میشود که دارای قدرت باشد، در حالی که اکثر فقهاء عامه صاحب قدرت نبودند.
🔺پاسخ:
اولا امثال ابوحنیفه فقیه عراق بودند و شاگردانش (ابن ابی لیلی و شیبانی) در زمان خلافت بنی عباس به قدرت رسیدند و ابن ابی لیلی قاضی القضات بوده است.
ثانیا گاهی منشأ فتوای امثال ابوحنیفه و شافعی و.. روایتی است که بین عامه مطرح بوده و بر اثر این روایت، بعدها شافعی و ابوحنیفه نیز به آن نظریه قائل شدهاند.
3️⃣ گاهی تقیه ائمه علیهمالسلام از خود #شیعه بوده است.
به این بیان که گاهی نفس القاء اختلاف بین شیعه به جهت تقیه بوده است، تا شیعیان شناخته نشوند.
📚 برگرفته از درس خارج فقه استاد آیت الله #شهیدی (1397/6/10)
🔰 مدرسه عالی فقه و اصول شهیدین قم
🆔 @Dar_masire_ejtehad
#نکات_رجالی
#وجوه_عامه 4
💠 واسطه بین #نجاشی و کتب بودن
🔻آیت الله وحید خراسانی: «مرحوم نجاشی در مقدمه کتاب خود مطلبی دارد که از آن استفاده میشود واسطههای نجاشی در رجال او، همه جزو #ثقات هستند؛ زیرا نجاشی کتابش را در جواب بر حرف اهل سنت، برای این نوشته است که اثبات کند شیعه دارای مصنفات و سلف ریشهداری است. پس اگر طرق به کتابهایی که ایشان نقل کرده،تمام نباشد و راویان آن ثقه نباشند، کتاب ثابت نمیشود و اگر اثبات نشود، جواب اهل سنت داده نمیشود».
🔹 اشکال:
معنای جملهای که نجاشی در مقدمه فرموده،این نیست که همه واسطهها ثقات هستند. این ادعا هم جواب نقضی و هم جواب حلی دارد:
1️⃣ جواب نقضی: در موارد متعددی مشاهده میکنیم که طریق نجاشی به کتب، مشتمل بر افراد #ضعیف است و در برخی موارد خود نجاشی تصریح میکند که فلانی کتاب دارد، ولی من خودم آن را ندیدهام و کسی برای من آن را نقل نکرده است.
2️⃣ جواب حلی: ادعای نجاشی این است که هر کس با انصاف باشد و حدود دو سه هزار کتابی که او از سلف #شیعه نقل کرده است را ببیند، میفهمد که لااقل مقداری از این کتابها واقعیت دارد و اساساً مرحوم نجاشی دنبال اثبات تک تک کتابها نبوده است وگرنه اهل سنت که به توثیق نجاشی اعتماد نمیکنند، بلکه میگویند همه راویان شما ضعیفاند و یا اینکه شیعه و رافضی کذّاب است. بنابراین با استناد به این وجه نمیتوان وثاقت واسطهها را اثبات کرد.
📚 برگرفته از درس خارج فقه #بورس استاد علی #عندلیبی (زید عزه)
📌 ارسالی از حجت الاسلام علی #ظهیری (مقرر محترم درس خارج فقه بورس)
💎 برای دسترسی به کلیه فایلهای درس فقه #بورس به سایت مدرسه شهیدین مراجعه فرمایید:
🌐 https://shahidain.ir/fa/jurisprudence-methodology/extracurricular/777-2019-11-23-08-03-46
👈 نکات #اجتهادی بیشتر را از این طریق دنبال کنید:
🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341
🔰دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم
#نکات_فقهی
#اجماع
#لاخلاف
#متفردات
💠 اصطلاحات مختلف برای طرح #اجماع :
1️⃣ تعبیر اول: اجماع
در #اجماع علاوه بر اینکه معمول فقها متعرض مساله شده و نظر خودشان را بیان کردهاند، #اتفاق نظر هم وجود دارد.
2️⃣ تعبیر دوم: بلا خلاف
«#بلاخلاف» عبارت است از این که آنهایی که مساله را عنوان کردهاند، نسبت به حکم آن، اختلافی ندارند. بنابراین ممکن است اکثر فقها متعرض مساله نشده باشند اما آن کسانی که مساله را مطرح نمودهاند، نسبت به حکم آن اتفاق نظر دارند.
👈 بنابراین «بلاخلاف» نسبت به «اجماع» ضعیفتر است.
3️⃣ تعبیر سوم: بلا خلاف أجده یا لا نعلم فیه خلافاً
معنای این تعبیر این است که فرد تحقيق و فحص كامل نكرده ولی به مقداری که #تتبع نموده، مخالفی در مسأله نیافته است.
👈 این تعبیر از «بلاخلاف» ضعیفتر است زیرا «بلاخلاف» شهادت به عدم الخلاف است، اما این تعبیر شهادت به عدم خلاف نیست.
4️⃣ تعبیر چهارم: متفردات
این اصطلاح بیشتر در کلام سید مرتضی در کتاب «الانتصار فی ما انفردت به الإمامية» مطرح شده است.
👈 #متفردات یا عبارت «ممّا انفردت به الإمامیة» به معنای اجماعی بودن مسأله نیست.
بلکه به این معناست که این مسأله تنها توسط علمای #شیعه مطرح شده است؛ نه اینکه همه علمای شیعه آن را مطرح کرده باشند و یا در مورد آن اتفاق نظر داشته باشند.
📚 برگرفته از درس خارج فقه آیتالله #شبیری زنجانی (1394/10/7)
📌 نکات #اجتهادی بیشتر را از این طریق دنبال کنید:
🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341
🔰دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم
#نکات_اخلاقی
#اهمیت_تبلیغ
#محبت_علی_علیه_السلام
💠 دوست داشتم ثواب این همه #مجتهد که تربیت کردم برای این طلبه باشد و ارزش یک کارش را به من بدهد
🔹 در زمان #میرزای_شیرازی طلبه ای با لباس کهنه بر در خانهاش آمد و گفت: میرزا را کار دارم. مردم گفتند: میرزا برای #مجتهدین وقت ندارد، آن موقع تو آمدهای و میگویی میرزا را کار دارم؟
🔸 گفت: عیبی ندارد من میروم، اما به میرزا بگویید فلانی آمده بود.
🔹 خبر به میرزای شیرازی رسید، ناگهان میرزا سر و پای برهنه دوید و طلبه را در #آغوش گرفت. دفتر دار میرزا تعجب کرد. وقتی آن طلبه رفت، میرزا گفت: «دوست داشتم ثواب این همه #مجتهد که تربیت کردم برای این طلبه باشد و ارزش یک کارش را به من بدهد!»
🔸 گفتند: میرزا کار این طلبه مگر چه بوده؟ میرزا گفت: این طلبه به یکی از دهات های سنّی نشین رفت و گفت بچه هایتان را بیاورید #قرآن یاد می دهم بدون پول.
🔹 سنی ها گفتند خوب است بدون پول است. این طلبه از اول که قران یاد این بچه ها میداد، بذر #محبت امیرالمؤمنین #علی (علیه السلام) را در دل این بچه ها کاشت. این ها بزرگ که شدند شیعه شدند و پدرانشان را از مذهب باطل به مذهب حق راهنمایی کردند. دیری نگذشت که این دهات تماما شیعه شد.
🔸 این طلبه ۱۵سال شب ها بر در خانه ها میرفت و یواشکی نانی که آن ها بیرون می انداختند را می خورد. ۱۵سال اینگونه زحمت کشید تا توانست یک روستا را #شیعه کند.
📚به نقل از: مصباح الهدی، نوشته آیت الله #وحید خراسانی (حفظه الله تعالی)
👈 نکات #اخلاقی بیشتر:
🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341
🔰 دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم
#نکات_لغوی
#نکات_فقهی
💠 معیارهای مراجعه به لغت
🔹 توجه به این نکته مهم است که قول لغوی حجت نیست، مگر اینکه موجب اطمینان و وثوق شود یا اگر لغوی که در صدد بیان معنای حقیقی است با احراز وثاقتش، کلامش معتبر خواهد بود زیرا خبر واحد در موضوعات هم حجت است، اما لغتهای متأخر قابل استناد نیستند، چون فقط در مقام احصای استعمالات هستند، آن هم با اقتباس از کتب گذشته. در مراجعه به اقوال لغویان و کسب وثوق و اطمینان به کلام آنان، توجه به پنج نکته لازم است:
1️⃣ نکته اول: عدم اکتفا به معاجم متأخر
عاجم لغت متأخر در صدد بیان معانی الفاظاند چه معانی قدیم و چه معانی جدید و تفکیک نمیکنند که این لفظ چند معنایش مستحدث و چند معنایش قدیمی است، مانند أقرب الموارد و #المنجد که همه موارد استعمال را قدیماً و حدیثاً ذکر میکنند
2️⃣ نکته دوم: معاجم معتبر متقدم
از جمله:
1. إصلاح المنطق از ابن سکیت متوفای 244 ه ق از اصحاب أئمه و عالم #شیعه ممتازی که نسبت به ایشان میتوان به عنوان شهادت عدل واحد در موضوعات، کلامش را قبول کرد.
2ـ جمهرة اللغة از ابن درید متوفای 321 ه ق.
3ـ العین از خلیل بن احمد فراهیدی متوفای 170ه ق.
4ـ معجم مقاییس اللغه و المجمل في اللغة،
5ـ تهذیب اللغة از ازهری هروی متوفای 370 ه ق.
6ـ المحکم والمحیط الاعظم في اللغة از ابن سیده متوفای 458 ه ق.
3️⃣ نکته سوم: دور بودن از تداخل علوم
اساس علم لغت، سماع و تتبع استعمالات عرب است. لذا باید توجه کرد که هر مقدار که یک لغوی از نفوذ و #تأثیر برداشتهای مبتنی بر علوم دیگر دور باشد، اطمینان و وثوق به کلام او بیشتر خواهد بود.
4️⃣ نکته چهارم: توجه به اشعار دقیق عرب
گفته میشود چهار طبقه از شعرای عرب از عصر #جاهلی تا نیمه قرن دوم تا زمان ابراهیم بن هَرمِة متوفای بعد 150 ه ق هستند که میتوان به اشعارشان تمسک کرد. در این رابطه سه کتاب العمدة از ابن رشیق، الشعر والشعراء از ابن قتیبه و خُزانة الأدب از بغدادی، مفید است.
5️⃣ نکته پنجم: توجه به اصطلاحات و #ضرب_المثلها در فهم معانی الفاظ
در این رابطه مراجعه به کتابهای فصل المقال في شرح کتاب الأمثال از ابو عبید؛ ثمار القلوب في المضاف والمنسوب از ثعالبی و مجمع الأمثال از احمد بن محمد میدانی نیسابوری مفید است.
📚 برگرفته از فرمایشات استاد آیت الله جواد #مروی (حفظه الله) در درس خارج فقه
👈 نکات #فقهی ــ #اجتهادی بیشتر:
🌐 https://eitaa.com/joinchat/4290445439Ccdc991b341
🔰 دوره تخصصی فقه و اصول مدرسه شهیدین قم