💠 جریانات روشنفکری دینی در ایران 1️⃣ جریان رفُرمیسم یکی از گفتمان‌های روشنفکری دینی در ایران، گفتمان اصلاح‌طلب یا رفرمیست است که منطق مدرسی و فلسفی را دنبال می‌کند. محورهای مورد اتکای این گفتمان آزادی با تفسیری ویژه و عدالت در شکلی خاص است. 2️⃣ جریان نوسنت‌گرا گفتمان دیگری که می‌توان از روشنفکری دینی نام برد، گفتمان نوسنت‌گراست که تأکید بر مواریث دینی دارند و روش فلسفی و مدرسی یونانی است و برخلاف رفرمیست‌ها، به نقادی مواریث دینی باور ندارند؛ لذا بیشترین فاصله را با مدرنیته دارند. 3️⃣ جریان نولیبرال رهیافت این گفتمان نه براساس علوم طبیعی بلکه براساس فلسفه علم است؛ در این گفتمان بر عرفان و آزادی تکیه می‌شود اما از عدالت و برابری در آن خبری نیست؛ ضمن آنکه عرفان متعلق به یک حوزه و آزادی متعلق به حوزه دیگری دانسته می‌شود. این گفتمان مواجهه‌ای کمتر انتقادی نسبت به غرب دارد؛ انتقادات این گفتمان به غرب انتقاداتی موردی و اخلاقی است نه ساختاری و بنیادی؛ بسیاری از پارادایم‌های دنیای غرب را پذیرفته است؛ بسیاری از اصول معرفت‌شناختی غرب را باور دارد و در همان چارچوب فکر می‌کند. 4️⃣ جریان انتقادی گفتمان چهارم روشنفکر دینی را می‌توان گفتمان رادیکال - انتقادی نام‌گزاری کرد. در این گفتمان شاهد رهیافت تاریخی-هرمنوتیکی به دین و مدرنیته هستیم؛ یعنی می‌کوشد از بیرون، سنت و دین را به کمک عقل نقاد مورد ارزیابی قرار دهد و هم از درون با درک و دریافتی هرمنوتیکی، تفسیر و تأویل‌های دست اول خود را از دین عرضه کند. 📖نشریه دیده بان شماره 33 #روشنفکری_دینی #نولیبرال 🆔 @didebane_andisheh

💠 تفاوت امید فردی و اجتماعی 🔷امید اجتماعی امید عملی است که پیشرفت و توسعه را به دست همین انسان البته با به‌کارگیری امکانات موجود، برنامه‌ریزی در راستای هدف است و در نهایت، به ایجاد تغییرات مثبت برای رسیدن به آرزوی پیشرفت منجر می‌شود. 🔶 امید اجتماعی عملی است که شهروندان انجام می‌دهند تا به آرزوهایشان برسند، نه اینکه تنها به انتظار رخ‌دادن اتفاق مثبت بنشینند و کاری نکنند؛ پس از این جهت کاملا با امید فردی متفاوت است. 🔷امید اجتماعی محصول جمع‌شدن امیدهای جمعی درون یک جامعه است. گروه‌هایی در جامعه شکل می‌گیرد، این جمع‌ها امیدها و خواسته‌های‌شان را برای داشتن وضعیت بهتر به اشتراک می‌گذارند و یک جامعه به یک امید اجتماعی می‌رسد. 🔶 امید اجتماعی افراد را به کنشگرانی تبدیل می‌کند که از ویژگی خلاقیت عاملانه برخوردارند؛ تفکر امید اجتماعی ایجاد امکان در برابر احتمال است. 🔷 امید فردی همواره توهم است. اگر به تنهایی به امید فرد توجه شود، همواره توهم ایجاد می‌شود؛ یعنی تنها شکل امکان امید، امید اجتماعی است که درسایه آن امید فردی نیز شکل می‌گیرد؛ اما امید فردی برای ادامه حیات در اجتماع کافی نیست. 📖نشریه دیده‌بان شماره 47 #امیداجتماعی #امیدفردی 🆔 @didebane_andisheh

💠 دشمن‌شناسی ✴️ یکی از نوآوری‌های مرحوم فرج‌نژاد، نوآوری در رویکرد تحلیل‌های سیاسی، فرهنگی و اجتماعی با تأکید بر عنصر دشمن‌شناسی بوده است. ایشان در بزنگاه‌های تاریخی، زودتر از بسیاری از تحلیلگران، به نقش دشمن در پدیده‌ای اجتماعی پی‌برده و آن را برملا می‌کرد. ❇️ ازآنجایی‌که روش دشمن‌شناسی ایشان با روش‌های مرسوم در جهان تفاوت‌های عمیقی داشت، همواره این محقق را با عنصر توهم توطئه و یا غیرآکادمیک‌خواندن روش تحقیق‌شان، به ورطه نقد می‌کشاندند؛ اما مرحوم فرج‌نژاد همواره بر مقوله نفوذ تأکید کرده و آن را ناظر به سه جنبه می‌دانست: 1️⃣ نفوذ از طريق نشر اطلاعات گزینش‌شده كه ممكن است درست يا غلط باشد. 2️⃣نفوذ با استفاده از ابزار ارتباطی كه ممكن است رسانه‌ای يا غير رسانه‌ای باشد. 3️⃣ نفوذ به‌منظور تأثيرگذاری با توسل به دستاويزهای مختلف روان‌شناختی. ♦️ازنظر ایشان كشورهای متخاصم تلاش می‌كنند با بهره‌گيری از انواع ظرفيت‌های قدرت نرم خويش كه امروزه اهم آن‌ها را رسانه‌ها تشكيل می‌دهند، با استفاده از نفوذ در لايه‌های مختلف جامعه، بدون آتش‌گشودن و درگيری مستقيم، رقيب خود را منفعل و مقهور نموده، اهداف خود را محقق سازند. دیده‌بان اندیشه شماره 29 #دشمن_شناسی #نفوذ #فرج_نژاد 🆔 @didebane_andisheh

#تیزر #اختصاصی ✴️ چهل و نهمین ایستگاه نشریه رصدی دیده‌بان اندیشه ❇️ با موضوع نقد مدل توسعه غربی از منظر شهید آوینی 🛑 انتشار به زودی... #توسعه_مدرن #شهید_آوینی #ژورنالیسم_اندیشه #دیده‌بان_اندیشه 🆔 @didebane_andisheh

💠 احیاگری با اجتهاد پویا 🔷 به نظر شهید مطهری اجتهاد آزاد موجبات آشفتگی در بازار فهم دین را فراهم می‌آورد. از طرف دیگر ایشان با اعتقاد به جامعیت اسلام، معتقد است که این جامعیت با بیان تمام جزئیات برای بشر، تلازمی ندارد؛ به بیان دیگر از نظر ایشان جامعیت دین نه در ارائه تمامی جزئیات، بلکه در ارائه سازوکاری برای استخراج جزییات در تمام اعصار و زمان هاست. 🔶 براساس این سازوکار، چیزی جز اجتهاد عقل‌محور و اصولگرا نیست که بتواند به ایجاد تعادل میان جامعیت دینی و انعطاف‌پذیری و تغییرپذیری دینی نائل آید. 🔷 اجتهاد آزاد در واقع به دنبال آن هستند که دست روحانیون و مجتهدین را از دامن دین کوتاه کرده و آن را به یک امر عرفی و سکولار تبدیل نمایند. #اجتهاد_پویا #حوزه_علمیه #اجتهاد_آزاد 📖دیده بان اندیشه شماره 38 🆔 @didebane_andisheh

💠 امام خمینی (قدس سره): این نظام «مبتنی بر ضوابط اسلام و متکی بر آرای عمومی ملت است». 🚫کسانی که به بهانه جمهوریت اسلام را کنار گذاشته‌اند و کسانی که به اسم اسلام، نسبت به جمهوریت بی‌مهری می‌ورزند، راه خطا را رفته‌اند و هر دو گروه با اینکه در میان برخی از سخنان حضرت امام شواهدی برای سخنان خود می‌یابند، اما تمام حقیقت کلام امام را در نیافته‌اند. ❇️ برای دریافت تمام حقیقت کلام امام باید، مجموع سخنان آن فیلسوف و عارف و حکیم فرزانه را در کنار هم دید تا مقصود و مراد اصلی ایشان را درک کرد. دیده‌بان اندیشه شماره 27 #جمهوریت_اسلامیت #امام_خمینی 🆔 @didebane_andisheh

💠 وحدت امت اسلامی از منظر امام خمینی (ره) ✳️ هدف از تأکیدات امام راحل به وحدت، تأكيد بر هويت اسلامي و تشكيل امت واحد اسلامي، حفظ وحدت مسلمانان و ايجاد صف در برابر قدرت‌هاي بزرگ است. ✴️ ایشان تحت عنوان امت اسلامي از مسلمانان جهان در هر جايي و از هر فرقه و گروهي مي‌خواهد كه حول محور اسلام و تحت لواي (لا اله الا الله) و به صورت يك امت واحد عمل نمايند. در اين صورت مي‌توانند به قدرت اول دنيا تبديل شوند. اين در حالي است كه هر كدام از ملت‌ها و كشورهاي اسلامي مي‌توانند مستقل باشند، ولي هدف همه بايد حفظ وحدت اسلامي و تأمين استقلال و سربلندي مسلمانان باشد. #وحدت #رحلت_امام_خمینی 📖دیده‌بان اندیشه شماره 37 🆔 @didebane_andisheh

#تمدید_فراخوان ⚠️ بنابر درخواست پژوهشگران گرامی، مهلت ارسال یادداشت‌های مربوط به اندیشه مرحوم عماد افروغ تا آخر هفته جاری تمدید گردید. 🔰 محورها ✔️ تجمیع روحیه انتقادی با مبناگرایی؛ ✔️ نقد دوگانه‌سازی‌های تمدن مدرن؛ ✔️ ماهیت و روش نظریه رئالیسم انتقادی؛ ✔️ بررسی هویت تاریخی ایرانیان؛ ✔️ رهایی‌بخشی دین و اخلاق؛ ✔️ نقد خوانش‌های غیرصحیح از انقلاب اسلامی؛ ✔️ نقد وضعیت عدالت اجتماعی در ایران؛ ✔️ نقد کارآمدی نهاد علم در ایران؛ ✔️ استخراج مبانی زیست اجتماعی از منابع دینی؛ ✔️ رابطه حق‌طلبی و مصلحت‌سنجی؛ ✔️ نوآوری مدل سیاسی مردم‌سالاری دینی؛ ✔️ رابطه صلح جهانی و توسعه. 🌐 لینک ارسال آثار: @m110614 #عماد_افروغ #دیده‌بان_اندیشه 🆔 @didebane_andisheh

💠 مولفه های مقاومت 🔰 فرهنگ مقاومت دارای چند مولفه است: 1️⃣ دارای پشتوانه دینی و عقلی است؛ در مقاومت، امر به اقامه توحید هست. حکم قطعی عقل آن است که اگر موانعی هرچند جدی و سخت پیش آمد، باید در مقابلش ایستاد و ظلم را نپذیرفت. 2️⃣ عدم مساوقت با خشونت: خصوصیت عمل برخواسته از عقل و تفکر آن است که براساس هیجانات و احساس انجام نمی‌شود؛ در اینگونه افعال، هدف نهایی لحاظ می‌شود، و هر فعلی که به بهترین شکل آن هدف را محقق می‌کند (ضرورت بالقیاس نسبت به آن هدف دارد)، اختیار می‌گردد. 3️⃣ بهره‌گیری از روش‌های مختلف: در مقاومت، اصل، ایستادگی تا سرحد تحقق اهداف است. اما این که از چه روش‌هایی برای تحقق اهداف بهره گرفته شود، تابع شرایط است. در هر موقعیت، آن عمل و روشی که با توجه به شرایط ضرورت بالقیاس نسبت به هدف دارد، شیوه مقاومت را تشکیل می‌دهد؛ گاه این شیوه صلح است، گاه نرمش قهرمانانه و گاهی جنگ تن به تن. 4️⃣ بدون مرزبودن مقاومت: گستره هر جریان و حرکتی، تابع اهداف آن حرکت است. جریان مقاومت، حاکمیت ارزش‌های متعالی انسانی و الهی و ازمیان‌بردن موانع آن را پیش‌رو قرار داده است. این هدف متعالی، تمام جوامع انسانی را شامل می‌شود؛ هرجا که عامل ظالم و استثمارگری وجود داشته باشد که سعی در سلب اینگونه ارزش‌ها از ملتی دارد، جریان مقاومت در برابر اوست. 5️⃣ ظلم‌ستیزی نه زورستیزی: ایستادگی و استقامت در راه تحقق اهداف متعالی انسانی و الهی باشد. از این رو جبهه مقابل جریان مقاومت، همواره جبهه باطل است و مقاومت، ایستادگی و تقابل با ظلم و استکبار و استثمارگری است. 6️⃣ تلازم قدرت و مقاومت: مقاومت، چنانکه گفته شد، ایستادگی در مقابل مستکبران و صاحبان قدرتی است که با طغیان‌گری خود، در راه تحقق اهداف متعالی الهی و بشری، مشکلات و موانع ایجاد می‌کنند. تقابل و ستیزه با این‌گونه مراجع قدرت، نیاز به نیرو و توانایی زیادی دارد. 7️⃣ اشداء علی‌الکفار و رحماء بینهم: محور مقاومت تنها استکبار و جریان کفر و دنباله استکباری آنان یعنی جریان تکفیر را دشمن تلقی کرده، با آن‌ها مقابله می‌کند. اما راهبرد آن نسبت به مسلمانان، اصل همدلی امت اسلامی است که در جهت تحقق آن، تلاش‌های فراوانی نیز شده است. 8️⃣ دشمن‌سازبودن مقاومت: حرکت در مسیر حق و پیگیری اهداف متعالی انسانی و الهی، ماهیتا دشمن‌ساز است؛ زیرا منافع افراد و جوامع استکباری را که پیشرفت خود را مرهون غارت و استثمار هستند، در خطر جدی قرار می‌دهد. #مقاومت 📖نشریه دیده‌بان اندیشه شماره 34 🆔 @didebane_andisheh

❇️ جامعه اسلامی اگر قرار باشد حرکت جامعه به‌سوی خدا و راه خدا باشد، باید پیشوایان و پیشتازان و زمام‌داران جامعه، رفتارشان، بینششان، اعتقادشان، عبادتشان، نمازشان، روزه‌شان، لباسشان، وضع خانواده‌شان، وضع زندگی‌شان، صدقشان، راستی‌شان، امانتشان، مردم‌دوستی‌شان، عدالتشان و همه‌چیزشان، الگونمونه‌ای از اسلام باشد. اگر نمونه صد درصد نه، لااقل نودوپنج درصد یا نود درصد. 📖دیده‌بان اندیشه شماره 28 🆔 @didebane_andisheh

✳️چالش جدی دنیای اسلام، چالش با تمدن غرب است. 🎞 آیت الله میرباقری 🆔 @didebane_andisheh