#اختصاصی 💠 «تثمیر یا استثمار؛ در اخلاق مواجهه با محیط زیست» ♦️جدیدترین شماره نشریه دیده بان اندیشه 🏛 موسسه فرهنگی ـ رسانه‌ای شناخت شماره سی‌‌ و نهم، خردادماه ۱۴۰۱ ✴️ سرخط‌های این شماره: 🔻رویکردهای سه‌گانه ادیان در مواجهه با طبیعت؛ 🔻معنای صحیح اشرفیت انسان در بین موجودات؛ 🔻شعورمندی طبیعت و مدل صحیح بهره‌برداری از آن؛ 🔻اثبات جواز بهره‌برداری از طبیعت بدون تخریب آن. ✳️ به ضمیمه یادبود استاد اخلاق مرحوم فاطمی‌نیا لینک دانلود نسخه رایگان ماهنامه 💢 fekrat.net/?p=9895 #تثمیر_استثمار #اخلاق_زیست_محیطی #اشرفیت_انسان #ژورنالیسم #دیده‌بان_اندیشه 🆔 @didebane_andisheh

🔰 بخشی از سرمقاله شماره ۳۹ #دیده‌بان_اندیشه ♦️ «تثمیر یا استثمار؛ در اخلاق مواجهه با محیط زیست» 🔷 هر موجود زنده برای تغذیه، رشد و تولید مثل نیازمند دیگر موجودات زنده است. انسان نیز از این مساله مستثنی نبوده و دائما با محیط زیست طبیعی خود در ارتباط دوسویه است؛ البته هرچند در این چرخه برخی از موجودات زنده وابستگی زیادی به انسان‌ها دارند، از آن جهت که عمر پیدایش انسان بر روی کره زمین کوتاه‌تر از سایر موجودات زنده است، می‌توان نتیجه گرفت که موجودات زنده غیرانسانی، زندگی‌کردن بدون انسان را تجربه کرده‌اند اما انسان چنین تجربه‌ای نداشته است. 🔶 بعد از تخریب و آلودگی‌های گسترده زیست‌محیطی در دوران مدرن در سراسر جهان، امروزه انسان چاره‌ای جز تعامل پایدار با طبیعت پیرامون خود ندارد. هرچند از نظر عملی تا رسیدن به تعامل و خروج کامل از دوره پیشین راه درازی در پیش است، اما می‌توان گفت که از لحاظ نظری از میانه قرن بیستم میلادی، پژوهش‌های مختلفی در باب نحوه تحقق این تعامل انجام شده و تحلیلگران برای حل مشکلات بشر به تکاپو افتادند. یکی از اقدامات آنها، ابداع بحث تازه‌ای تحت عنوان اخلاق مواجهه با محیط زیست بود که ذیل شاخه‌های مختلف حوزه اخلاق کاربردی تعریف می‌شد. 🔷 اخلاق زیست‌محیطی به بررسی ارزش در دل طبیعت و جایگاه انسان در آن و تنظیم رفتار و مناسبات انسان با عالم ناانسانی (حیوانات غیرناطق، گیاهان، و جمادات) می‌پردازد و می‌کوشد روابط انسان را با محیط پیرامون خود تبیین کند. در این حوزه، محیط زیست مفهوم عامی است که تمام چیزهای پیرامونی که روی زندگی انسان تاثیر می‌گذارند و از آن تاثیر می‌پذیرند را شامل می‌شود. از گذشته تاکنون به طورکلی 3 رویکرد در باب استفاده و بهره‌وری انسان از طبیعت در بین اندیشمندان وجود داشته که هرکدام مبانی معرفتی خاص خود را ترویج می‌کردند: 1️⃣ اولین رویکرد در زمینه تسخیر طبیعت، دیدگاهی افراطی است که هرگونه بهره‌برداری از طبیعت را برای انسان مجاز شمرده و محدودیتی در این راه در نظر نمی‌گیرد. از منظر قائلین این رویکرد که آثار مخرب آن را امروزه در بستر منابع طبیعی در جهان شاهد هستیم، انسان صرفاً از آن جهت که انسان است، تافته‌ای جدابافته است؛ تنها اوست که شأن اخلاقی و ارزش ذاتی دارد؛ لذا دیگر موجودات به میزانی که برای انسان فایده دارند، ارزشمندند. 2️⃣ دومین رویکرد، دیدگاهی تفریطی و رهبانیت‌گونه است که ارزش ذاتی تمام موجودات طبیعی را به رسمیت شناخته و از طرفی ذات انسان را ظالم و استثمارگر جلوه می‌دهد. قائلین این رویکرد سعی می‌کنند تا اشرفیت انسان را در بین موجودات زنده زیر سوال برده و احترام به طبیعت را در استفاده‌نکردن از آن جلوه دهند. 3️⃣ سومین رویکرد، رویکردی میانه است که تثمیر و بهره‌وری انسان از طبیعت را مجاز ولی استثمار و نابودی آن را ممنوع اعلام می‌کند. از منظر قائلین این رویکرد، طبیعت امانتی در دست انسان است که می‌تواند با اختیار خود، از آن به درستی بهره برده و خود را تعالی ببخشد و یا از آن به نادرستی بهره‌کشی کند و خودش را نیز نابود سازد. ✅ نشریه دیده بان اندیشه به مقتضای رسالت تبیین‌گرایانه خود در این شماره به منظور ارائه فهمی عمیق از این سه رویکرد، به تحلیل و بررسی مهمترین مبانی آنها می‌پردازد. 📍برای دریافت نسخه رایگان ماهنامه کلیک کنید. #تثمیر_استثمار #اخلاق_زیست_محیطی #اشرفیت_انسان #ژورنالیسم 🆔 @didebane_andisheh