🔶 "... یکی از ویژگیهای دکتر شریعتی گشوده بودن اندیشه وی بر روی همه افقهای ادیان و ایدئولوژیهاست، اما این بهمعنای التقاط، به معنای اکلیکتیسم مثبت یا سنکرتیسم یا ترکیب منفی عناصر نامتجانس نیست، و این دو واژه با هم فرق دارند.
سنتکرتیسم یعنی شما از یک مجموعه عناصر بی ربط ترکیبی درست میکنید که این همان التقاط به معنای بد کلمه است، اما التقاط به معانی مثبت اکلکتیک، ایناست که عناصری را باهم جمع کنیم که با هم همخواناند و تمام ایدئولوژیها و ادیان بزرگ این ویژگی را دارند.
🔷 به عقیده شریعتی وقتی میگوییم دین منظورمان اشکال مذهبی نیست، بلکه منظورمان از انسان دینی، انسان معنوی، عرفانی، اخلاقی یا انسانی که ساحتی متعالی و والا از انسانیت مواجهه در برابر امر قدسی در او تحلی مییابد. شریعتی همه این کارها را به شکل گشوده و گفتگویی (دیالوژیک) انجام میدهد؛ یعنی وقتی ایشان شروع به آموزش تاریخ ادیان میکند با روش تأویلی-هرمنوتیکی پیش میرود.
میگوید برای اینکه بتوانیم بودائیسم را بفهمیم باید در قالب بودا برویم و ببینیم بودا چگونه شخصیتی بوده است. البته این تنها یک روش و متد است و نه باز اینکه واقعا شریعتی بخواهد کسی را بودایی کند! در واقع این یک روش هرمنوتیکی است، به این معنا که همدلانه تعبیر و معنایابی کنیم.
🔶 با همه اینها ایشان نه مارکسیست بود، نه بودایی، نه اگزیستانسیالیست، نه مسیحی، نه پروتستان! دکتر شریعتی در جایی چنان مارکسیسم را نقد میکند که میگوید مارکسیسم از بورژوازی هم در اخلاق بورژواتر است؛ یعنی حملاتی به مارکسیسم میکند که تا کنون از نظر اخلاقی و معنوی هیچ ناقدی نکرده است. همچنین درنظریاتی که نسبت به مدرنیته داشت مطرح میکرد.
🔷 برخلاف چیزی که اکثرا فکر میکنند، ایشان نه ضدمدرن بود و نه ضدغربی، بهعکس، معتقد بود که غرب و شرق دو بُعد هر انسان است. لذا ایشان با متفکران غربی همان رابطهای را برقرار میکند که با حکمای شرقی؛ و میگوید من هم ابوذر را دوست دارم، و هم چارلی پاپلین را!
🔶 یکی از ویژگیهای شریعتی که برای نسل جوان زیبا یا جذابش میکند این است که همه این ابعاد در او با یکدیگر تناقض ندارند! یعنی برای خیلیها سوال است که چطور میشود هم مذهبی بود و هم در برابر دیگر مسائل و سپهرها باز و گشوده بود؟!
البته این موضوع سوء برداشتها و سوء تفاهمهایی هم ایجاد میکند..."
.
.
🎙انقلاب واقعی از منظر شریعتی/مصاحبه مرکز دائرهالمعارف بزرگ اسلامی با دکتر احسان شریعتی ـ خرداد ۹۶
.
.
#دکتر_احسان_شریعتی 🌿
#موافقین_و_مخالفین_شریعتی 🌿
▶ @doctor_alishariati