📜#ایل 🟢#قزلباش 🌿#روملو 🔲روملو نام يكى از ايلهاى قزلباش* و از قديم‌ترين مريدان صفويه. ✍️رومْلو، نام يكى از ايلهاى قزلباش* و از قديم ترين مريدان صفويه. روملوها در اصل از اهالى آماسيه، توقات، فاراب و سيواس بودند. اين مناطق در سازمان ادارى حكومت عثمانى ايالت روم ناميده مى شدند. بعضى از روملوها دامدار و برخى هم شهرنشين بودند (تاريخ قزلباشان، ۱۱؛ سومر، ص ۴۳). احتمالا آنان پس از اسكان در ايران به صورت ايل درآمدند و يك شاخه از آنها قويله حصارلو/ قوى حصارلو نام داشت (← سومر، ص ۱۵۸). چگونگى ورود روملوها به ايران به درستى دانسته نيست. به گفته پيرزاده زاهدى (ص ۴۸.۴۶)، آنان از اسيرانى بودند كه تيمور گوركان (حك : ۸۰۷.۷۳۶)، پس از شكست دادن سلطان بايزيد اول، از عثمانى به اردبيل برده بود. تيمور پس از ديدار با خواجه على سياه پوش* (از اجداد صفويان)، به درخواست وى اين اسيران را آزاد كرد و آنان به صوفيان روملو مشهور شدند. اسكندرمنشى (۱۳۵۰ش، ج ۱، ص۱۶) بر آن است كه اين روايت در كتابهاى تاريخى ذكر نشده بوده و براثر تكرار بسيار بر سر زبانها افتاده است. در تاريخ قزلباشان (همانجا)، از جهانشاه به عنوان امير معتبر روملو ياد شده است كه پس از قتل سلطان ابوسعيد گوركان در ۸۷۳، به اوزون حسن پيوست و امارت يافت. حاجى حسين بيگ روملو در سلطنت كم دوام حسنعلى قراقوينلو، پسر جهانشاه، حاكم قزوين بود. روملوها همانند ساير ايلهاى قزلباش در ايران، در نيمه نخست سلطنت صفويان تا دوره شاه عباس اول اعتبار و نفوذ فراوان داشتند. آنان از نخستين گروههايى بودند كه در ۹۰۶ در اَرزَنجان به شاه اسماعيل صفوى پيوستند و در جنگهاى شروان شركت كردند (روملو، ج ۲، ص ۹۵۴؛ نويدى، ص ۳۸). صاحب منصبان روملو، افزون بر مقامهاى لشكرى، رئيس صوفيان ايل نيز بودند و به خليفه ملقب مى شدند (سومر، ص ۸۵؛ ميرجعفرى، ص ۱۹۸). يكى از نام آوران روملو، نورعلى خليفه، حاكم ارزنجان بود كه در ۹۱۸ به دستور شاه اسماعيل براى جمع كردن نيرو به آناطولى رفت و با غلبه بر سپاهيان عثمانى، به توقات و نيك شهر حمله كرد (جهانگشاى خاقان، ص ۴۳۶، ۴۷۸؛ روملو، ج ۲، ص ۱۰۶۸.۱۰۶۹). او در ۹۲۲ در جنگ با مصطفى پاشا، مشهور به بيغلوچاوش، در چِمِشْگَزَك كشته شد (تاريخ قزلباشان، ص ۲۶). در دوره شاه طهماسب اول، روملوها نفوذ بيشترى در دربار پيدا كردند. بادنجان سلطان (پاتلى) روملو، حاكم اردبيل، در ۹۳۳ براى جنگ با كُپَك سلطان استاجلو، حدود چهارهزار روملو را جمع كرد و به مقابله استاجلويان رفت. يكى از فرماندهان اين سپاه ايقوت بيگ روملو بود كه همراه با حاكم اردبيل كشته شد. درنتيجه اين شكست، استاجلويان اردبيل را تصرف كردند و عازم تبريز شدند كه در آنجا مغلوب ديوسلطان روملو و چوهَه سلطان تَكَلو شدند (روملو، ج ۲، ص ۱۱۵۵.۱۱۵۶). صوفيان خليفه روملو كه از زمان شاه اسماعيل جزو سپاهيان صفوى بود (← خواندمير، ۱۹۰ص)، در ۹۳۱ والى مشهد و در ۹۴۲ والى هرات بود. او در ۹۳۹، در جنگ با ازبكان از فرماندهان قزلباش بود و در ۹۴۲، در جنگ با عبيدخان ازبك كشته شد (روملو، ج ۳، ص ۱۲۱۲، ۱۲۳۶.۱۲۳۹، ۱۲۴۴). حسين خان سلطان روملو در ۹۵۴ والى چُخورسَعد (ايروان) بود و او نيز مانند صوفيان خليفه با ازبكان شجاعانه جنگيد (همان، ج ۳، ص ۱۲۴۷). يكى از مشهورترين اميران روملو در اين دوره، ديوسلطان بود كه در ۹۳۰ به اميرالامرايى رسيد. او منصب وكالت شاه طهماسب را نيز به عهده داشت و در ۹۳۳، به تحريك چوهه سلطان به قتل رسيد (روملو، ج ۲، ص ۱۱۶۲؛ نيز ← نويدى، ص ۶۰.۶۴). پس از قتل ديوسلطان، اتباع و قشون او را به سليمان سلطان روملو دادند (روملو، همانجا)، كه در ۹۴۰، او به همراه اصلان خليفه و مُنتَشاسلطان به مقابله عثمانيان رفت (منشى قمى، ج ۱، ص ۲۲۸). اميرسلطان روملو، نياى حسن بيگ مورخ، كه در دوره شاه اسماعيل اول يوزباشى قورچيان روملو بود و در ۹۳۹ به همراه منتشاسلطان در فتح گرجستان شركت داشت (همان، ج ۱، ص ۲۲۵)، در دوره شاه طهماسب، خزانه دار و پس از كشته شدن چوهه سلطان، حاكم قم شد (تاريخ قزلباشان، ص ۲۵؛ نويدى، ص ۷۵). اَدهم سلطان، پسر ديوسلطان روملو، در ۹۵۱ همايون (پادشاه متوارى هند) را براى رفتن به قندهار همراهى كرد تا وضع را براى بازگشت او به سلطنت مساعد كند (روملو، ج ۳، ص ۱۲۹۲). ادهم سلطان در جنگهاى سال ۹۵۹ در برابر عثمانيان و تصرف منطقه پاسين شركت كرد (همان، ج ۳، ۱۳۵۰ص). ارس خان روملو در ۹۶۴ به فرمان شاه طهماسب، حاكم شيروان، داغستان و طَبَرسَران شد. سلطان محمودميرزا، پسر شاه طهماسب، در ميان ايل روملو و تحت سرپرستى روملوهاى شيروان بود (حسينى استرآبادى، ص ۵۵). https://mohsendadashpour2021.blogfa.com/post/3716 ─═༅𖣔❅ ⃟ ⃟ ﷽ ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─ 📑#پژوهش_ادملاوند @edmolavand 📚#آوات_قلمܐܡܝܕ 📡✦‎‌‌‌࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─ ادامه👇👇

📜#ایل 🟢#قزلباش 🌿#روملو ادامه👇👇 از ديگر اميران روملو، صوفى ولى سلطان بود كه در ۹۷۲ حكومت غوريان را در اختيار داشت (همان، ۹۰ص). دَلُو بوداق روملو نيز مدتى حاكم خوى بود (شاملو، ج ۱، ص ۹۶). حسينقلى خليفه روملو، از اميران مشهور شاه طهماسب، منصب خليفة الخلفايى داشت. به گفته اسكندر منشى (۱۳۵۰ش، ج ۱، ص ۱۴۰)، او «صاحب نقاره و عَلَم نبود اما طايفه صوفى كه از ديار بكر و روم به ايران مى آمدند تابع او بودند». پس از مرگ شاه طهماسب در ۹۸۴، او از اسماعيل ميرزا (شاه اسماعيل دوم) حمايت كرد و طايفه افشار، روملو و تركمان با او متحد شدند (همان، ج ۱، ص ۱۱۹). با اين همه، او به سبب سوءظن شاه اسماعيل دوم در ۹۸۴ كور شد (منشى قمى، ج ۲، ص ۶۳۱). در دوره شاه اسماعيل دوم و محمد خدابنده، منصب خليفة الخلفايى بيشتر با روملوها بود. پس از مرگ حسينقلى خليفه، بلغارخليفه صاحب اين مقام شد اما او هم به دستور شاه اسماعيل دوم كشته شد (ميرجعفرى، ص ۲۰۲؛ نيز ← اسكندرمنشى، ۱۳۵۰ش، ج ۱، ص ۲۱۴). حسن بيگ روملو*، مورخ مشهور، نيز از روملوها بود كه از شاه اسماعيل دوم حمايت كرد. روملوها كه از دوره شاه طهماسب بيشتر در شيروان به سر مى بردند، در دوره محمد خدابنده در ۹۸۶ با حمله عثمانيان به اين ناحيه و تسخير شيروان، اكثر بزرگانشان به قتل رسيدند (اسكندرمنشى، ۱۳۵۰ش، ج ۱، ص ۸۲، ۲۲۷، ۲۳۴، ۲۳۶) و گروهى از روملوها به رهبرى محمودسلطان در خوى و گروهى ديگر به فرماندهى درويش محمدخان در نيشابور ساكن شدند (همان، ج ۱، ص ۲۳۱، ۲۵۶). عده اى از روملوها كه در چخورسعد ساكن بودند، پس از تسلط عثمانيان بر آذربايجان به خدمت آنان درآمدند (بدليسى، ص ۴۰۶). با به قدرت رسيدن شاه عباس اول (حك : 996ـ1038) و تغيير سياست كلى او در قبال قزلباشان، از اقتدار روملوها كاسته شد. در اين دوره، قويله حصارلوها در تنكابن مستقر شدند (روربورن[۱] ، ۱۳۰ص). در ۱۰۰۱، ازبكان نيشابور را محاصره كردند و چون درويش محمدخان روملو، حاكم شهر، توان دفاع نداشت، ناگزير آنجا را تسليم آنان كرد و با همراهانش به قزوين رفت. او در سال بعد، بيگلربيگى ناحيه بِيَه پيش گيلان شد (← اسكندرمنشى، ۱۳۵۰ش، ج ۱، ص 453ـ454، 464ـ467). در ۱۰۰۴، در پى شورش طوايف اژدر و چيك، روملوها به دستور شاه عباس بسيارى از آنان را كشتند (فومنى، ص ۱۶۴، ۱۷۰؛ اسكندرمنشى، ۱۳۵۰ش، ج ۲، ص 383، 513ـ514). يادگارسلطان روملو در ۹۹۹ از جانب شاه عباس به عنوان سفير به هندوستان رفت و هفت سال در آنجا بود (اسكندر منشى، ۱۳۵۰ش، ج ۲، ص ۴۲۹.۴۳۰). على خان بيگ روملو، جارچى باشى در دوره محمد خدابنده و ايشيك آقاسى در دوره شاه عباس، در ۱۰۱۳ در قارْص اسير عثمانيان شد (همان، ج ۱، ص ۳۳۸، ج ۲، ص ۶۵۶). محمدبيگ، پسر حسينقلى خليفة الخلفا، از مقربان شاه عباس و فردى كاردان بود. او يك بار در ۱۰۱۵ به عنوان فرستاده شاه عباس، براى مذاكره با عثمانيان به شَماخى و بار ديگر در ۱۰۱۶ به عثمانى سفر كرد (همان، ج ۲، ص ۷۲۹.۷۳۰، ۷۸۹، ۸۱۷). محمدقلى خليفة الخلفا روملو در ۱۰۲۳ از جانب شاه عباس مأمور شد تا آن دسته از صوفيان قراچه داغى را كه در سالهاى تسلط عثمانيان بر آذربايجان به خدمت آنان درآمده بودند، شناسايى و مجازات كند. در پى اين دستور، عده بسيارى از اهالى قراچه داغ كشته شدند (همان، ج ۲، ص ۸۸۲). مشهورترين فرد خاندان روملو در دوره شاه عباس اول، دِنگيزبيگ روملو* بود كه به عنوان سفير شاه عباس به اسپانيا فرستاده شد و چون در مدت مأموريت كارهايى برخلاف مصالح مملكتى انجام داد، در ۱۰۲۱ به دستور شاه كشته شد (همان، ج ۲، ص 862ـ863). در اواخر حكومت شاه عباس، حيدرسلطان روملو (از شاخه قويله حصارلو) والى تنكابن شد و در دوره شاه صفى، در ۱۰۴۱ به قتل رسيد (همو، ۱۳۱۷، ۱۷ص، ۸۵؛ واله اصفهانى، ص ۱۴۱). يكى از آخرين بزرگان شناخته شده روملو در دوره شاه عباس دوم (حك : 1052ـ1077)، محمدحسين بيگ فرزند يادگارعلى سلطان، اميرى معتبر بود (واله اصفهانى، ص ۵۴۷). از منابع اين دوره چنين برمى آيد كه از دوره شاه عباس دوم به بعد، روملوها مانند ساير ايلهاى قزلباش داراى اعتبار نبودند. https://mohsendadashpour2021.blogfa.com/post/3716 ─═༅𖣔❅ ⃟ ⃟ ﷽ ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─ 📑#پژوهش_ادملاوند @edmolavand 📚#آوات_قلمܐܡܝܕ 📡✦‎‌‌‌࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─ ادامه👇👇

📜#ایل 🟢#قزلباش 🌿#روملو 📚منابع : اسكندرمنشى، تاريخ عالم آراى عباسى، تهران ۱۳۵۰ش؛ همو، ذيل تاريخ عالم آراى عباسى، چاپ سهيلى خوانسارى، تهران ۱۳۱۷ش؛ شرف الدين بن شمس الدين بدليسى، شرفنامه: تاريخ مفصل كردستان، چاپ محمد عباسى، چاپ افست تهران [?۱۳۴۳ش]؛ حسين پيرزاده زاهدى، سلسلة النسب صفويه، برلين ۱۳۴۳؛ تاريخ قزلباشان، چاپ ميرهاشم محدث، تهران: بهنام، ۱۳۶۱ش؛ جهانگشاى خاقان : تاريخ شاه اسماعيل، چاپ اللّه دتامضطر، اسلام آباد: مركز تحقيقات فارسى ايران و پاكستان، ۱۳۶۴ش؛ حسن بن مرتضى حسينى استرآبادى، تاريخ سلطانى: از شيخ صفى تا شاه صفى، چاپ احسان اشراقى، تهران ۱۳۶۶ش؛ محمودبن غياث الدين خواندمير، ايران در روزگار شاه اسماعيل و شاه طهماسب صفوى، چاپ غلامرضا طباطبائى، تهران ۱۳۷۰ش؛ حسن روملو، احسن التواريخ، چاپ عبدالحسين نوائى، تهران ۱۳۸۴ش؛ ولى قلى بن داودقلى شاملو، قصص الخاقانى، چاپ حسن سادات ناصرى، تهران 1371ـ1374ش؛ عبدالفتاح فومنى، تاريخ گيلان: در وقايع سالهاى 923ـ1038 هجرى قمرى، چاپ منوچهر ستوده، تهران ۱۳۴۹ش؛ احمدبن حسين منشى قمى، خلاصة التواريخ، چاپ احسان اشراقى، تهران1359ـ1363ش؛ حسين ميرجعفرى، «طايفه روملو و خاندان صفويه»، نشريه دانشكده ادبيات و علوم انسانى دانشگاه اصفهان، سال ۱۱ و ۱۲، ش ۱۳ و ۱۴ (1355ـ1356ش)؛ زين العابدين على بن عبدالمؤمن نويدى، تكملة الاخبار: تاريخ صفويه از آغاز تا ۹۷۸ هجرى قمرى، چاپ عبدالحسين نوائى، تهران ۱۳۶۹ش؛ محمديوسف واله اصفهانى، خلدبرين: حديقه ششم و هفتم از روضه هشتم (ايران در زمان شاه صفى و شاه عباس دوم)، چاپ محمدرضا نصيرى، تهران 1380ش؛ Klaus Michael Röhrborn, Provinzen und Z entralgewalt Persiens im 16. und 17. Jahrhundert, Berlin 1966; Faruk Sümer, Safevî devletinin kuruluíu ve geliímesinde A nadolu Türklerinin rolü: ìah Iè smail ile halefleri ve A nadolu Türkleri, Ankara 1976. 🖋#على_پورصفر_قصابى_نژاد https://mohsendadashpour2021.blogfa.com/post/3716 ─═༅𖣔❅ ⃟ ⃟ ﷽ ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─ 📑#پژوهش_ادملاوند @edmolavand 📚#آوات_قلمܐܡܝܕ 📡✦‎‌‌‌࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─

📜#ایل 🟢#قزلباش 🌿#روملو ✍ایل روملو ( Rūmlū ) یکی از هفت ایل تُرکمان قزلباش بود که شاه اسماعیل صفوی به یاری آنها با شکست دادن آق قیونلوها در تبریز تاج گذاری کرد. 📌نام روملو ( =رومی ) را از این رو بدانها داده بودند که پیش از کوچیدن به آذربایجان ایشان در آسیای کوچک که در میان ایرانیان روم خوانده می شد می زیسته اند. 📌این ایل در دوران شاه اسماعیل همراه با شش ایل بزرگ تُرکمان ( ایل افشار، ایل شاملو، ایل استاجلو، ایل ذوالقدر، ایل تکلو و ایل قاجار ) از آناتولی عثمانی به ایران آمدند و پایه های شاهنشاهی صفوی را بنیاد گذاردند. 📌تیمور لنگ در برگشت از جنگ آنقره ( سال ۱۴۰۲ میلادی / سال ۷۸۳ خورشیدی ) و پیروزی بر بایزید اول سلطان عثمانی در گذر از اردبیل خواجه علی نوه شیخ صفی الدین اردبیلی و رهبر این طریقت صوفی را احضار کرد ( سال ۱۴۰۴ م/ ۸۷۵ خ ) و جامی زهرآلود به وی داد تا بنوشد، درویشان حاضر آهنگ ذکر لا اله الا الله بلند کردند خواجه برخاست و به سماع با آن ها پیوست، حرارت حاصل زهر را به صورت عرق از بدنش خارج کردن تیمور متحیر گشت و مرید خواجه شد، تیمور در اردبیل روستاهایی را خرید و وقف زیارتگاه شیخ صفی کرد و اسرای جنگی را به خواجه داد، خواجه آن ها را آزاد کرد و آن ها در اردبیل منزل گزیدند، اعقاب آن ها به عنوان صوفیان روملو شناخته شدند. 👈• دیوسلطان روملو امیر الامرا در زمان شاه طهماسب که قبل از آن این سمت برای استاجلو بود که باعث درگیری او با استاجلو و قاجار شد. 👈• بادنجان سلطان روملو فرماندار اردبیل که به دست استاجلوها در تسخیر اردبیل کشته شد. https://mohsendadashpour2021.blogfa.com/post/3716 ─═༅𖣔❅ ⃟ ⃟ ﷽ ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─ 📑#پژوهش_ادملاوند @edmolavand 📚#آوات_قلمܐܡܝܕ 📡✦‎‌‌‌࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─

📜#ایل 🟢#قزلباش 🌿#روملو رُوملو ✍از طوایف معروف و بزرگ قزلباش. اینان در اصل از مردم نواحی توقات، سیواس و آماسیه در آناتولی بودند. 📌ظاهراً، گروهی از روملویان قزلباش در طی قرن ۹ ق در آذربایجان، به ویژه اردبیل و اطراف آن، استقرار یافته بودند. 📌در ۹۰۵ ق، گروهی از صفویان روملو به اردبیل رفتند و برخی از آنان به اردوی شاه اسماعیل صفوی پیوستند و جمعی دیگر نیز در همان سال ضمن سفر شاه اسماعیل به آناتولی به همراهان او ملحق شدند. 📌نورعلی خلیفه، پیری بیگ و علی بیگ، معروف به دیوسلطان، از مشاهیر روملویان در عهد شاه اسماعیل بودند. 📌دیوسلطان بنا به وصیت شاه اسماعیل، به وکالت شاه طهماسب رسید و سرانجام در جریان رقابت دیگر خوانین قزلباش کشته شد (۹۳۳ ق). فرزندش ادهم بیگ در ۹۵۴ ق به سفارت دکن رفت. 📌در ۹۸۴ ق، نُه نفر از امرای بزرگ دولت ایران از طایفه روملو بودند. 📌حسین قلی خلیفةالخلفا روملو ( ـ ۹۸۵ ق) نقش مؤثری در تشکیل سلطنت شاه عباس دوم صفوی داشت. 📌درویش محمدخان روملو در اوایل سلطنت شاه عباس، حاکم نیشابور و پس از آن حاکم گیلان بیه پیش (لاهیجان ـ گیلان شرقی) بود. 📌طایفۀ ترک قویله حصارلو، از ترکان روملو، تا اواخر عهد صفویه در تنکابن سکونت داشتند و خوانین آن، حاکم تنکابن بودند. 📌گروهی بزرگ از روملوها نیز در آغاز قرن ۱۱ ق در شیروان اقامت کردند. 📌حسن بیگ روملو مؤلف احسن التواریخ از مردم این طایفه بود. https://mohsendadashpour2021.blogfa.com/post/3716 ─═༅𖣔❅ ⃟ ⃟ ﷽ ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─ 📑#پژوهش_ادملاوند @edmolavand 📚#آوات_قلمܐܡܝܕ 📡✦‎‌‌‌࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─