پژوهش اِدمُلّاوَند
#مازندران_شناسی
#گالش
#هزارجریب
💠 گــالِــــش منزل (گاو بِنه، بِنه سَر)، گــالِــــشــی،گالش :
گالِش در هزارجریب (تبرستان) مازندران،شخصی هست که به فعالیت و شغل دامداری یعنی گاوداری و پرورش و نگهداری گاوهای محلّی(ولایتی گُو) یعنی گالِشی در ارتفاعات کوهستانی و داخل جنگل ها و مراتع هزارجریب مشغول هست.
برخی گالش ها،دامدارانی در روستاهای هزارجریب و مناطق ِ جلگه ای مازندران هستند که در فصل گرم سال،همراه دامِ گاو به ییلاق(یِلاق) یا مناطق سردسیر و دارای چراگاه در ارتفاعات و بالادست کوچ می کنند و بهار و تابستان را در آنجا می مانند.
گالش،گاوها را در صبح ِ روز به مراتع، چراگاه و علفزارهای ارتفاعات و داخل جنگل به چرا می برد و هنگام عصر به استراحتگاه و خوابگاهی به نام《بِنه سَر،بِئنه سَر》 بر می گرداند.
بِئنه سَر《گالش مَنزِل یا گاو بِئنه》،بنایی(تِلار) و سازه ای در جنگل برای استقرار ملزوماتِ و وسایل گالِش و دام های گاو می باشد.
گالش در بِنه سَر یا گالِش مَنزِل،به کارهای دوشیدنِ شیر و تولید فرآوردههای لبنیاتی مانند تبدیل ماست به دوغ 《دو ( او)》،کره،و ماست چکیده《چِکیدو، سِزمه》و کشک《کَشکِدو》مشغول هست.همچنین به گوساله ها رسیدگی میکند.
💠برای انجام شغل گالشی هنگام فعالیت های مختلف باید با واژه ها و کلمات مختلف که مخصوص این حرفه می باشند آشنایی و آگاهی داشته باشیم .
🔶 هنگامِ فرآیند ِ تِلِم زنی :《 تِلِم یا دارکِلا ، کَرِه گیر چوبی سنتی استوانه ای شکل 》،《سَرگیز یا کَلِز یا دِم تِلا پِلگیر》،《دو کیسه( کیسه ای از جنس پارچه یِ متخال )》《 گادوش، گاودوش》،《جوله》،《دونِفار》،دوشان .
🔶هنگام دوشیدن گاو : 《 مار دِنگُوئِن 》گوگساره ، مرس گادوش،جوله ،《دِمِس، دِمِس گوگ یا گوگزا،خالمه ، خالمه گوگ یا گوگزا،خالمه مار،مادگُو یا زا ،گوگ ، گوگزا،دِمِس مار》
🔶عنوان افراد و نام وسایل و مکان :
مختاباد،تَکو، تکا،گالش،آبشخورهای مشترک《 نُو، نُ سَر 》،لَش ،تِلار، مَدرو و کاریکِه
🔶هنگام پختن غذا :
گِرماس ،گِرماست پِلای گالِش،《 ِ لاکچه یا لاک خُردخار: لاک و تشتِ غذاخوریِ 》،《 کَچه》 ،《کِلوا نون 《کِئله چال 》 《 کوره》، ( ماشه) و زَرین
🔶زمان چرا بردن و برگشتن:
خال پِشته ، چَرده ، گوگ چَرده》،《 واش》 《 گال》، چَکو،مَل،تُ بَزُئِن ،زنگ و تال و زنگوله،《 تُر و دَره یا دَهره یِ گالشی ، لاستیکی کُوش ِ گالشی، لاستیکی چَکمه》،《سیرانگ هِدائِنِ گالش ها 》
🔶نام هاي مختلف گاو :
کچل ، جونکا،تِشک،تِرسکا ،تِسکا (تَلِم،تَلیسه) ،غَسِّر ،قَصِّر،زا ، ( منگو دوشا)،فِرام،مادگُو( منگُو)،شیروخالدار،رَش،مارو،《 چمر جُوندِکا ، جُونِکا》《 وِرزا》
📸عکّاس هنرمند : آقای اصغر عالیشاه، منطقه دودانگه
#وکیلی
🦋
💠پژوهشگر ، مستندساز و عکّاس هزارجریب مازندران ،روستاگرد وکیلی
https://Instagram.com/rostagard_vakili1🦋
http://mohsendadashpour2021.blogfa.com/post/3304
─═༅𖣔❅ ⃟ ⃟ ﷽ ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─
📑#پژوهش_ادملاوند
@edmolavand
📚#آوات_قلمܐܡܝܕ
📡✦࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─