هدایت شده از پژوهش اِدمُلّاوَند
#کئو_میرکا
{خرمهره}
«خَرمیرکا»
✍اگر هم سن و سال های ما و از ما بزرگتر ها، یادشان باشد در سالیان پیش (دهه چهل و پنجاه، شصت شمسی) این مهره های آبی، تحت عنوان «کَئو میرکا» به فراوانی دیده می شد، و مردم طبق باورهای شان، این مهره ها را برای دور کردن چشم های شور و به تعبیر خودشان، چشم زخم، بسیار برای فرزندان خُرد سال و حیوانات شان مورد استفاده قرار می دادند.
📌به وفور در سطح محلات دیده می شد که بچه هایی در کول مادران شان قرار داشتند و یک یا چند عدد کئو میرکا، روی کلاه بچه ها آویزان است، یا این مهره های زیبای آبی روی افسار و پالان اسب و خر، گردن برّه یا گوساله ای در کنار زنگ، جلوه گری می کرد، یا روی بالای در ورودی منزل شان به شکل ستاره یا نعل اسب، نصب می کردند تا حافظ جان و مال شان باشد.
📌بنده دقیقا در خُرد سالی یادم است از سَرِ بازی گوشی و به تقلید از این روش بزرگان، گاهی کئو میرکاهای ریز و درشت را جمع می کردیم و گردن گوساله ها می گذاشتیم و از کار مان لذت می بردیم.
📌 کئومیرکاها، بسیار زیبا و خوشرنگ بودند و در گردن حیوانات، زیبایی مضاعفی را می بخشیدند.
📌شایان ذکر است، علاوه بر استفاده از این مهره ها در گذشته، کم نیستند امروزیان که آن را با همان نگاه، برای دفع چشم زخم، گردن آویز حیوانات، و بچه های شان می کنند و البته گاه بخاطر رنگ آبی اش، برای زیبایی و آرامش بخشی، مورد استفاده قرار می گرفت.
📌این مهره ها، هنوز در فروشگاههای صنایع دستی، گاهی دیده می شوند، آن زمان‌ها مرکز اصلی تولید، تهیه و فروشش از شهرستان قم بوده است.
📌 باید اضافه کنیم طبق سنت قدیم، این رنگ، رنگ عشق و بسیار محبوب بوده است؛ می گویند رنگ خاص ایرانیان، هم وطنان عزیز ما، فیروزه ای و آبی روشن بوده است و به همین خاطر رنگ آبی را بهانه هر کاری می کردند.
📌جدا از کاربردش در آویز گردن حیوانات، شگفتی ام، بکارگیری آن برای بچه ها بود، کمتر کسی را می دیدیم که این باور، جزء اصول اعتقادی اش نباشد غالب بچه های خردسال، بر روی لباس و غالبا روی کلاه شان، این مهره های شطرنجی آبی، خودنمایی می کرد.
📌خدا همه رفتگان را رحمت کند، حتما، چه زحماتی را برای تهیه این مهره ها، متحمّل می شدند تا بتوانند به زعم خود، فرزندان شان را از چشم های شور، حفظ نمایند.
📌 البته در مغازه های آن زمان در شهر و روستا به فراوانی فروش می رفت و کاربردی عام داشت، من یادم است گاهی با تأثیری پذیری از نام فارسی آن، خرمهره، محلی ها به آن «خَرمیرکا» می گفتند.
📝#منصور_جعفری
🗓۱۴۰۲/۱۱/۱۴
─═༅𖣔❅ ⃟ ⃟ 📚 ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─
💥#پژوهش_ادملاوند
@edmolavand ﷽
#آوات_قلمܐܡܝܕ
📡✦࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─