✍نویسنده: لیثی حبیبی - م. تلگر  چهارشنبه ۲ آبان ۱۴۰۳ ساعت: ۱۵:۵۴ #واژگان 🔥تَش کَش= خاک انداز فلزی 🥅دیزِندُن= سه پایه فلزی که روش آشپزی میکردن 💌سلام دوست عزیز؛ جناب محسن داداش پور باکر [mohsen baker 📩سلام مهربان. سپاس از حضورتان] واژه ها در واژه نامه ها دو معنی دارند - مستقیم و غیر مستقیم. معنی مستقیم مشخص است. پس به دو نمونه از معنی غیر مستقیم می پردازم و بعد معنی مستقیم آن ها را نیز ذکر می کنم. 📌خاک اندازِ فلزی، معنی غیر مستقیم «تَش کَش» است. معنی مستقیم آن می شود «آتش کَش»؛ یعنی خاک اندازی که فلزی است و آتش را می توان با آن حمل کرد؛ زیرا اگر چوبی(در قدیم) یا پلاستیکی باشد، می سوزد. یعنی گرچه خاک انداز هم هست، ولی آتش کشی آن برجسته شده. زیرا در قدیم هیزم سوخته شده (زغال سرخ) را با آن حمل می کردند برای در جای دیگری آتش کردن. پیش می آمد #کلگا (آتشگاهِ) همسایه خاموش می شد؛ پس، از همسایه ی خود #پَسنَه (چوب نیم سوخته یا زغال سرخ) می گرفتند تا دوباره آتش پاکنند. 📌یا با آتش کَش زغال سرخ را به مکان مناسب می بردند و خاموش می کردند تا زغال ذخیره شود. #سِه_لینگَه یا سه پایه فلزی، آن شرح که برایش آمده، معنی غیر مستقیم است. #دیزَه = ظرف سفالی که در شمال ایران در آن خورشت، مثل فسنجان درست می کنند. آن را دیزَه دون نامیده اند، زیرا دیزه و یا پاتیل و ... رویش قرار می گرفت. 📌گرچه واژه های زبان مازندرانی بسیار اصیل و کهن می باشند، ولی کمی دِگر شده اند؛ یعنی تلفظی دیگر یافته اند. 📌از جمله نیمای بزرگ یوشج = زینده در یوش، را یوشیج، نوشته اند. در واقع از گویشوران مازنی پیروی نموده اند. بر مبنای قاعده ی کهن ایرانی، باشنده (شهروند - شهروند ناکامل است) یا یوشی است و یا یوشج؛ یا تهرانی است یا تهرنج؛ یا رشتی است یا رشتج؛ پس وقتی می نویسیم یوشیج، یعنی هم یوشی را بکار برده ایم و هم یوشج را. در حالی که وقتی یوشی، تهرانی و رشتی، بکار رفته، دیگر لازم نیست حالت دوم آن نیز بکار رود. از، از این دست دِگر شده ها در زبان مازندرانی اگر بگذریم، واژه های آن دیار بسیار اصیل و کهن است. 📄آیا این دِگر شدگی اِشکال است؟ خیر، گویشور آن منطقه اینگونه زبانش جا افتاده، و امری ست بسیار عادی؛ ولی برای ریشه یابی گاه ایجاد دشواری می کند. 👈فراوان در باب واژه هایی که شما منتشر ساخته اید سَخُن* هست که وقت نیست. به این دو مورد پرداختم تا مشت گردد - «مشت گردد از خروار» در فرصت های دیگر باز به شما انسان فرهنگی سر می زنم. سَخُن = سَرخون. https://mohsendadashpour2021.blogfa.com/post/3570 ─═༅𖣔❅ ⃟ ⃟ ﷽ ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─ 📑#پژوهش_ادملاوند @edmolavand 📚#آوات_قلمܐܡܝܕ 📡✦‎‌‌‌࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─