به مناسبت مناظره دکتر حسین سوزنچی و مهدی نصیری در رابطه با نظریه حجاب الزامی یا التزامی
🔻🔻🔻🔻🔻
عقل عرفی از سروش تا #مهدی_نصیری!
جعفر بحرینی
💥اختصاصی
@rozaneebefarda
🔻🔻🔻
🔸روشنفکران دینی بعد از انقلاب، هرچند سعی کردند از مفاهیم دینی تجلیل کنند، امَّا بصورت محترمانه ، مفاهیم دینی را #منسوخ شده اعلام کردند. نمونه بارزش، عبدالکریم سروش که معجزه جاویدِ قرآن را انسانی دانست و آنرا تعابیر شخصی پیامبر(ص) تلقی کرد، مجتهد شبستری به سراغ قوانین اسلامی آمد و همسو با تفسیرهای بنیادین سروش، قوانین اسلامی را منسوخ شده و مربوط به قبائل بدوی مسلمان در 1400 سال پیش دانست.
ابوالقاسم فنایی، شاگرد سروش، دین را در ترازوی اخلاق سکولار قرار داد.
◽️نخ تسبیح تمام این تفکرات ارجاع به «عقل عرفی» است. عقل عرفی ، محصول قرون [به اصطلاح] روشنگری در اروپاست، روشنفکران اروپایی از یک طرف نمی توانستند همه چیز مثل دین و سنَّت را انکار کنند و از طرف دیگر نمی خواستند پای بند به ساختار بنیادین عقلانیت باشند. لذا راه میانه ای را انتخاب کردند ، هم خدا را خواستند و هم خرما را. هم خواستند(در ظاهر) به نظرات مردم احترام بگذارند و هم برای پیش برد اهداف لیبرالی، تیغ اکام خود را برای از میان بردن سنت و دین تیز تر کردند.
▫️حلقه سروش در ایران با در پیش گرفتن تساهل در گفتار و شدت در اقدام ، همین رویه را به پیش گرفتند. عقلانیت عرفی حلقه سروش اساسا و بصورت بنیادین دین را اشتباه و ناکارآمد تلقی می کند و قائل است که تمام مفاهیم دینی می بایست در ترازوی عقلانیت عرفی که طبعا سکولار است، تبیین و تعریف شود.نیاز به گفتن ندارد که از منظر این جماعت، هر مقدار از دین از این ترازو بیرون بماند باید محترمانه حذف شود!
▪️نکته قابل توجَّه در باره عقلانیت عرفی این است که از فطرت و اخلاق همگانی انسان ها هم به دور است و در یک تفسیر کاملا جهت دار به نفع منافع مادی دستگاه استکبار است.
اگر روزی غول های رسانه ای دنیا صلاح بدانند، همجنس بازی را در جوامع انسانی ترویج کنند و مردمی مقهور و غرِّه به این نیرنگ شوند، عقلانیت عرفی آنرا تایید خواهد کرد! ولی اگر مردمی بدنبال انقلاب دینی باشند و بخواهند به فطرت خود بازگردند، عقلانیت عرفی در اقدامی کاملا متعارض، با لطایف الحیل و زبان خوش و یا حتی با زبان تحقیر و تهدید به فکر اصلاح مردم خواهد رفت!
▪️مهدی نصیری سیر فکری و رفتاری جالبی دارد؛ هرچند عمده فعالیت او در فضای رسانه ای و ژورنالیستی بوده ولی بواسطه حضور نه چندان طولانی مدت در فضای حوزه علمیه و علیرغم ابهام در کم و کیف مطالعات حوزوی، بسیار علاقه مند است که به سراغ مفاهیم دینی و نقد آنها برود. در جنجالی ترین اقدام رسانه ای بر علیه فلسفه شورید و ادعا کرد فلسفه مدافع دین و باور های دینی نیست!
🔹برخی از جمله #جعفریان، سخنان نصیری را در چارچوب اخباری گری تحلیل کرده اند و این نگاه اجمالا قبلا هم وجود داشت امَّا برخی اظهارات و رفتارهای اخیر معلوم کرد این تعبیر و تفسیر هم در مورد او صدق نمی کند. نصیری در سیر جدید که خود نیز به تغییرش اذعان کرده، تفکُّرات و گفتمان خاصی را دنبال می کند. پرده جدیدی که نصیری برانداخته، نه با تفکراتی اخباری سازگار است و نه با تفکرات عقلگرا و فلسفی! نه با انگاره های سکولارها همخوانی کامل دارد و نه با مبانی انقلابی ها سازگار است. بلکه او را باید در همان بستر #عقلانیت_عرفی تحلیل کرد که #نسبیت_گرایی_افراطی، #تشکیک_در_بدیهیات، #تذبذب و #حیرت، لازمه و نتیجه آن است!
▫️او هر چند خود را ظاهرا مخالف روشنفکران می داند امَّا گزاره ها و منطقی که بکار می گیرد کاملا شبیه آنها است. به عنوان مثال تعابیر«اگر جامعه ای نسبت به حکمی باورش ضعیف باشد ، پس می توان آنرا کنار گذاشت» یا«هرجایی که در اجرای حکم دینی با مانع برخورد کردیم، باید کوتاه بیاییم و عرفی عمل کنیم ولو اینکه ظاهراً مسیر سکولار یا غربی باشد»،
تعابیر کادوپیچ شده تفکرات امثال سروش است!