پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت علیهم السلام ایام سوگواری و شهادت امیرالمؤمنین علیه السلام را بر تمامی شیعیان و دوستداران آن امام همام تسلیت عرض می کند. https://eitaa.com/eiscahistory

پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت علیهم السلام در اسفندماه سال 1397 اقدام به برگزاری همایش بین المللی با عنوان «امام علی علیه السلام الگوی عدالت و معنویت برای جهان امروز» نمود. مجموعه مقالات منتخب این همایش در چهار جلد به انتشار رسیده و در دسترس علاقه مندان قرار گرفت.

امام علی علیه السلام و آرزوی شهادت (یادداشتی به قلم حجت الاسلام و المسلمین دکتر یدالله حاجی زاده، عضو هیات علمی پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت علیهم السلام): شواهد متعددی وجود دارد که نشان می دهد امیرالمومنین(ع) همواره آرزوی شهادت را در سر داشته است. آن حضرت همواره خواستار شهادت بود و مردن در بستر را به هیچ عنوان نمی پسندید. در یکی از سخنان آن حضرت آمده است: «لَالْفُ ضَرْبَةٍ بِالسَّيْفِ اهْوَنُ عَلَىَّ مِنْ ميتَهٍ عَلى‏ فِراشٍ ...» هزار ضربت شمشیر بر من آسان‌تر است از اینکه بخواهم در بستر خویش بمیرم. حضرت بلافاصله پس از ضربت خوردن از ابن ملجم که سعادت شهادت را نصیب خویش می دید هم فرمود: «فُزْتُ وَ رَبِّ الْكَعْبَةِ» آرزوی شهادت از همان ایام جوانی در سینه حضرت بود. در جنگ احد ضمن اینکه به صورت کنایی از آرزوی شهادت خویش سخن به میان آورده، مدتی بعد خدمت رسول خدا(ص) رسیده و از اینکه وعده شهادت به وی داده شده اما به شهادت نرسیده، گلایه مند است، رسول خدا(ص) به او بشارت شهادت را می دهد و سپس از او سوال می کند که صبر او در آن هنگام چگونه است، امام پاسخ می دهد که آنجا دیگر جای صبر نیست بلکه جای شکر و سپاس است. يَا رَسُولَ اللَّهِ لَيْسَ‏ هَذَا مِنْ‏ مَوَاطِنِ‏ الصَّبْرِ وَ لَكِنْ مِنْ مَوَاطِنِ الْبُشْرَى وَ الشُّكْرِ» آن حضرت پس از اینکه توسط ابن ملجم مضروب شد در بخشی از وصایای خویش باز به آرزوی شهادت اشاره دارد. حضرت می فرماید: وَاللَّهِ ما فَجَأَنى مِنَ الْمَوْتِ وارِدٌ كَرِهْتُهُ وَ لا طالِعٌ انْكَرْتُهُ وَ مَا كُنْتُ إِلَّا كَقَارِبٍ وَرَدَ وَ طَالِبٍ وَجَدَ» به خدا قسم كه اگر مُردم من هيچ كراهتى ندارم، يك ذرّه كراهت ندارم. اين براى من يك امر نشناخته‏اى نبود، يك مهمان ناشناخته‏اى نبود، يك مهمان شناخته شده بود. شهید مطهری در ترجمه و شرح این سخنان می نویسد: به خدا قسم آنچه بر من وارد شده است چيزى كه براى من ناپسند باشد نيست. شهادت در راه خدا هميشه آرزوى من بوده و براى من چه از اين بهتر كه در حال عبادت شهيد شوم. دوش وقت سحر از غصه نجاتم دادند وندر آن ظلمت شب آب حياتم دادند چه مبارك سحرى بود و چه فرخنده شبى آن شب قدر كه اين تازه براتم دادند. منبع: نامه 9 و 24 نهج البلاغه صبحی الصالح

یادداشتی از حجت الاسلام والمسلمین استاد علی اکبر ذاکری 👇

همراه با ماه خدا(شماره 19) با سلام و درود بر بزرگترین عدالت خواه السَّلَامُ‏ عَلَيْكَ‏ يَا أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ وَ رَحْمَةُ اللَّهِ وَ بَرَكَاتُهُ السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا وَلِيَّ اللَّهِ السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا صَفْوَةَ اللَّهِ السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا حَبِيبَ اللَّهِ السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا حُجَّةَ اللَّهِ السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا سَيِّدَ الْوَصِيِّينَ السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا خَلِيفَةَ رَسُولِ رَبِّ الْعَالَمِينَ... عزل کارگزاران عثمان توسط امام علی (ع) دوران زندگانی حضرت علی(ع) را می‌توان به چهار فصل تقسیم کرد. 1. از تولد تا ده سالگی. 2. دوران بعثت پیامبر: این دوره 23سال است. دوران مکه و دوران مدینه. او اولین مسلمان بود و اولین کسی که با پیامبر نماز خواند(الكافی؛ ج‏8، ص339. نهج البلاغه؛ ص300). 3. دوران خلفا: پس از پیامبر تا اواخر سال 35 هجری. این دوره 25 ساله نیز دارای حوادث متعددی بود . 4. دوران خلافت: از 18 ذی حجه سال 35 تا 21 رمضان سال 40 که آمیخته با حوادث زیادی بود. قیام علیه عملکرد عثمان بر اساس سه محور بود که نارضایتی مردم را باعث گردید. 1. انتخاب کارگزاران ناشایست. 2. تقسیم غیر عادلانه بیت المال 3. مخالفت با هر گونه آزادی اجتماعی و سیاسی. نارضایتی مردم از عملکرد کارگزاران عثمان باعث اعتراض در مناطق مختلف شد. و مردم امام علی (ع) را انتخاب کردند و ایشان به اصلاح این موارد پرداخت. این دوره کمتر از پنج سال بود . حضرت بخشی از سنت نبوی را احیا کرد. امام بیشتر کارگزاران عثمان را عزل کرد. پرسشی مطرح این است که آیا کارگزاری را از زمان عثمان ابقا کرده است. قبل از پاسخ، به دو شیوه عزل کارگزاران عثمان می‌پردازیم. 1. اعزام کارگزار به منزله عزل کارگزار قبلی بود. مانند اعزام قیس به مصر و عثمان بن حنیف به بصره. 2. نامه ای به کارگزار قبلی نوشته و از وی خواسته می‌شد از مردم منطقه خود بیعت گرفته و بعد به مرکز خلافت بیاید. و در موار دیگر از وی استفاده می‌شد. این روش را در باره جریر بن عبد الله کارگزار همَدان و اشعث بن قیس کارگزار آذربایجان به کار گرفت. بعد جریر را به عنوان سفیر خود به شام اعزام کرد. طبق آنچه نقل شده حضرت چند نفر از کارگزارن عثمان را ابقا کرد. 1. ابوموسی اشعری را به پیشنهاد مالک اشتر بر کوفه ابقا کرد. خبری که در تاریخ طبری آمده که حضرت عمارة بن شهاب را به کوفه اعزام کرده بعد او را بر گرداندند. از نظر تاریخ درست نیست زیرا اولا راوی آن سیف بن عمر کذاب و جاعل است و ثانیا طلیحة بن خویلد(م 21ق) که ادعای کرده مانع ورود کارگزار عثمان شده ده سال قبل کشته شده و ثالثا مالک اشتر حتما در همان ابتدا خواهان ابقای ابوموسی بوده است. 2. حذیفة بن یمان کارگزار مدائن که چهل روز بعد ازخلافت حضرت درگذشت. 3. کارگزار جنَد در یمن به نام حبیب بن منتجب که ناشناخته است. حضرت بقیه کارگزاران عثمان را عزل کرد. (ر.ک: سیره امیرالمؤمنین(ع) در ابقا و عزل کارگزاران عثمان بویژه معاویه، پژوهش های نهج البلاغه، شماره 70، ص 143). البته نسبت به معاویه از هر دو شیوه عزل استفاده کرد. اول نامه‌ای به وی نوشت که از مردم بیعت بگیرد و با گروهی از مردم و اصحابش به مرکز خلافت بیایید(همان، نهج البلاغه،ص 464، نامه 75: فَبَايِعْ‏ مَنْ‏ قِبَلَكَ‏ وَ أَقْبِلْ إِلَيَّ فِي وَفْدٍ مِنْ أَصْحَابِكَ وَ السَّلَام‏). متأسفانه در باره عزل معاویه این نامه مورد تحلیل و بررسی قرار نمی‌گیرد و فقط بر قاطعیت حضرت تکیه می‌شود و شیوه مصلحت آمیز عزل وی مورد توجه قرار نگرفته است. وقتی نامه نگاری نتیجه نداد. سهل بن حنیف را به عنوان کارگزار فرستاد که اجازه ورود به شام به وی ندادند. در مرحله سوم امام برای جلوگیری از جنگ جریر بن عبد الله را به شام برای مذاکره اعزام کرد. معاویه بعد از مدتی معطلی به وی اعلام جنگ کرد(سیمای کارگزاران، ج1، ص 80 و 609). معاویه جنگ صفین را به راه انداخت که نتیجه ناموفق آن بر اثر عدم بصیرت یاران حضرت منجر به جنگ نهروان شد و یکی از همان خوارج نهروانی حضرت را در 19 رمضان ضربت زده و به شهادت رساند.

همراه با ماه خدا(شماره 20) با سلام و درود بر کسانی که مسئولیت را برای خدمت می‌خواهند نه برای درآمد  نصب کارگزاران جدید توسط امام علی (ع) در شماره قبل از عزل کارگزاران عثمان و ابقای چند نفر سخن گفتیم اکنون به شیوه انتصاب کارگزاران و نظارت بر عملکرد آنان توسط امیر المؤمنین(ع) می‌پردازیم. انتصابات حضرت به چند دسته تقسیم می‌شود .  1. کسانی که حضرت به امارت منطقه‌ای گماشته و توسط حضرت انتخاب شده است. ولی گزارشی از شیوه این انتصاب در دسترس نیست. به این صورت که فردی را به عنوان حاکم منطقه‌ای اعزام می‌کردند. مانند اعزام عثمان بن حنیف به بصره ، یا انتصاب سعد بن مسعود بر مدائن یا افرادی در مناطق دیگر. 2. در مواردی انتصاب افراد همراه با دو نامه بود در یک نامه حکم وی بود و وظائفی که بر عهده دارد. و نامه دوم به مردم آن منطقه به معرفی والی جدید پرداخته و وظائف وی را مشخص می‌کند. معمولا در این نامه در مواردی بیان می‌شد که اگر از وظائف خود تخلف کند او را عزل خواهم کرد. این شیوه در باره حذیفة بن یمان انجام شد(بحار، ج28، ص88. سیما کارگزاران، ج1، ص 300-411) و نسبت به قیس بن سعد کارگزار مصر هم به گونه‌ای این شیوه انجام گرفت(سیمای کارگزاران، ج2) و حتی وقتی در بصره بودند و شخصا عبد الله بن عباس را به امارت بصره گمارد بیان فرمود: اگر تخلف کند او را عزل می‌کنم (مفید، الجمل، ص 420). با این که ابن عباس از نزدیکان و خواص امام بود. مشابه این، در نگارش دو نامه راجع به انتصاب مالک اشتر بر مصر مطرح است که بعد سخن خواهیم گفت. 3. در مواردی که یکی از کارگزاران فردی را برای انتصاب بر منطقه‌ای پیشنهاد می‌کرد حضرت باز مانند دیگران با او برخورد می‌کرد و بر عملکرد او نظارت داشت. نمونه روشن آن زیاد بن عبید است که به پیشنهاد ابن عباس بر فارس گمارد شد به همین جهت در نهج البلاغه(نامه 20 و 44) از تعبیر جانشین عبد الله بن عباس بر فارس و کرمان یاد می‌کند.  4. در ابقای کارگزاران یا کسانی که از قبل بر منطقه‌ای امارت داشتند این نظارت را اعمال می‌کردند. اشعث بن قیس که از طرف عثمان کارگزار آذربایجان بود. حضرت نامه‌ای به وی نوشته و او را نصیحت می‌کند . نامه 5 نهج البلاغه به اشعث نوشت و حکومت را امانت دانست نه طعمه و زمینه در آمد: وَ إِنَّ عَمَلَكَ لَيْسَ لَكَ بِطُعْمَةٍ وَ لَكِنَّهُ فِي عُنُقِكَ أَمَانَة. از مجموع گزارش‌‌ها چنین استفاده می‌شود که حضرت به انتصاب اکتفا نمی کرد بلکه بر عملکرد کارگزاران نظارت کامل داشت. و سه مرحله داشت. 1. انتصاب افراد. شیوه انتصابات حضرت را بیان کردیم. 2. نظارت بر عملکرد افراد امیر المؤمنین (ع) بر عملکرد افراد نظارت کامل داشت. این نظارت به چند صورت بود.  الف: نظارت از طریق نیروهای اطلاعاتی مطمئن که در نامه به مالک اشتر بیان می‌کند. مانند آنچه از تخلف عبد الله بن عباس به حضرت از سوی ابو الاسود رسید(تاریخ الیعقوبی، ج2، ص 205). ب: نظارت از طریق گزارش های مردمی. نمونه آن جریان سوده همدانیه است. خانمی که از کارگزار منطقه خود شکایت داشت و حضرت طبق گزارش وی آن کارگزار را عزل کرد. بدیهی است که این گزارش‌‌ها اطمینان آور بوده است.  3. بازخواست و فراخوانی کارگزار متهم وقتی گزارش تخلف کارگزاری به حضرت می‌رسید از دو شیوه استفاده می‌کردند.  الف: اگر تخلف جزئی بود طی نامه به او تذکر می‌دادند. و از او می‌خواستند که شیوه خود را اصلاح کنند . مانند نامه به عثمان بن حنیف که در یک دعوتی شرکت کرده بود(نهج البلاغه، نامه 45).  ب: او را به مرکز خلافت فرا می‌خواند و در باره علملکرد وی بازجوئی می‌شد . نمونه آن فراخوانی منذر بن جارود عبدی است که متهم به برداشت از بیت المال شده بود(نهج البلاغه، نامه71 ). 

همراه با ماه خدا(شماره 21) با سلام و تسلیت به مناسبت شهادت مولی الموحدین امیر المؤمنین علی(ع) اولین مرد مسلمان آخرین شب و آخرین وصایای امیرالمؤمنین(ع) امیرالمؤمنین تنها امشب؛ شب قدر مهمان حسن و حسین بود. امشب آخرين شب حضور امام علی(ع) در این دنیا است. طبیبی که برای ایشان آوردند به نام اثیر بن عمرو بیان کرد شمشیر زهرآلود به مغز سر ایشان رسیده و زیاد زنده نخواهد بود و بعد از آن قلم و دواتی خواست و وصیت خود را نوشت(ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج6، ص 129) . در این کتاب وصیت مفصل حضرت آمده که خلاصه‌ای از آن در نهج‌البلاغه ذکر شده است. وصایای امام علی (ع) را چهار قسم است: ۱. وصیت حضرت راجع به اموال خود. حضرت این وصیت را قبلا انجام داده بود که در گذشته راجع به اوقاف ایشان سخن گفتیم (نهج البلاغه، نامه ۲4). ۲. وصیت راجع به قاتل خود که او را آزار ندهند و ضربه‌ای برابر يك ضربت بزنند و او را مثله نکنند(نامه 47).  پرسشی مطرح است که آیا خوارج که دشمن امام علی(ع) بودند الان هم هستند. واقعیت این است که در برخی کشورها هنوز خوارج هستند که حضرت بعد از جنگ نهروان فرمود: آنان در صلب مردان و رحم زنان هستند(نهج البلاغه، خطبه 12 و حکمت 60). كشور عمان اکثریت مردمش جزو پیروان خوارج اباضیه هستند ولی خود را خوارج معتدل می‌دانند. کشور دیگری که دارای گروهی از خوارج هستند کشور الجزایر است. طبق خاطره‌ای که آقای تیجانی نویسنده ثم اهتدیت از دوست عراقی خود در کتاب خاطراتش نقل می‌کند، بن بلا که اولین رئیس جمهور الجزایر بعد از انقلاب آن کشور بود و بعد توسط بومیدین بر کنار شد، اصالتا جزو خوارج بوده، بن بلا در سفرش به عراق از جای قبر ابن ملجم می‌پرسد. به او می‌گویند دو باره تکرار نکند که عراقی‌ها تو را زنده نمی‌گذارند. 3. راجع به وضعیت خود فرمود: إنّي مفارقكم في ليلتي هذه؛ امشب من شما را ترک می‌کنم و امام حسن (ع) را وصی خود قرار داد و از امام حسین (ع) خواست با ایشان همکاری کند( الدر النظیم، ص420 ). راجع دفن خود وصیت کرد . 4. وصیت ایشان به امام حسن(ع) و امام حسین(ع) که در نهج البلاغه( نامه 47 ) بخشی از آن آمده است. فرازهایی از آن را نقل می‌کنیم. زیرا به فرموده حضرت به گونه‌ای ما هم مخاطب آن هستیم. می‌فرماید: أُوصِيكُمَا وَ جَمِيعَ وَلَدِي وَ أَهْلِي وَ مَنْ بَلَغَهُ كِتَابِي بِتَقْوَى اللَّهِ وَ نَظْمِ أَمْرِكُمْ؛ شما دو نفر و تمام فرزندان و خاندانم را و تمام کسانی که نامه من به او می‌رسد وصیت می‌کنم به تقوای الهی و نظم در کارهایتان.  توصیه‌های حضرت در باره یتیمان همسایه و ارتباط با یکدیگر است. ودر باره جهاد و حج نیز توصیه می‌فرماید. از جمله می‌فرماید:  وَ اللَّهَ اللَّهَ فِي الْقُرْآنِ لَا يَسْبِقُكُمْ بِالْعَمَلِ بِهِ غَيْرُكُمْ. خدا را خدا را در باره قرآن، در عمل به آن دیگران بر شما سبقت نگیرند. توصیه به عمل به قرآن می‌فرماید.   وَ اللَّهَ اللَّهَ فِي الصَّلَاةِ فَإِنَّهَا عَمُودُ دِينِكُمْ؛ و خدا را خدا را راجع به نماز زیرا آن ستون دین شما است. لَا تَتْرُكُوا  الْأَمْرَ بِالْمَعْرُوفِ وَ النَّهْيَ عَنِ الْمُنْكَرِ فَيُوَلَّى عَلَيْكُمْ [أَشْرَارُكُمْ‏] شِرَارُكُمْ ثُمَّ تَدْعُونَ فَلَا يُسْتَجَابُ لَكُمْ؛  امر به معروف و نهی از منکر را ترک نکنید زیرا افراد بدعمل شما بر شما مسلط می‌شوند آن گاه دعا می‌کنید و مورد اجابت قرار نمی‌گیرد. این مضمون در روایات متعددی بیان شده که بی‌تفاوتی باعث تسلط انسان‌های شر بر جامعه می‌شود. 

همراه با ماه خدا(شماره ۲۲) با سلام و تسلیت به مناسبت شهادت امیر المؤمنین(ع) و درود بر سردار فداکارش مالک اشتر انتصاب مالک اشتر به استانداری مصر ✳️مالک اشتر نخعی سردار سپاه امیر المؤمنین(ع) و یکی از شخصیت‌های برجسته و آگاه و توانا در سپاه حضرت بود. هر ماموریتی که به وی واگذار می‌شد از عهده آن بر می‌آمد در تجلیل از وی سخن حضرت کافی است که بعد از شهادت مالک فرمود: لقد كان لِي، كَما كُنتُ‏ لرسول‏ الله؛ او برای من مانند من نسبت به رسول خدا بود.(خلاصه علامه حلی، ص169. شرح ابن ابی الحدید، ج2، ص214و ج15، ص98). اين تعبير بزرگی است. آخرین ماموریت وی استانداری مصر بود. حضرت مالک را از نصیبین فراخواند و به مصر فرستاد. مأموریتی که به سرانجام نرسید و منجر به شهادت وی با عسل مسموم با توطئه معاویه شد         (مروج‏الذهب، ج‏2، ص410). اما آنچه باعث حفظ نام مالک شده عهدنامه مفصلی است که امیر المومنین برای وی نوشت و به عنوان یک منشور حکومتی امروز هم قابل ارائه و قابلیت اجرا دارد و در رعایت حقوق مردم برجسته است. ✅پرسشی که مطرح است این که چرا برای مالک چنین نامه مفصلی نگاشت و آیا برای دیگر کارگزاران هم چنین دستور العملی صادر کرده است؟  همان گونه که قبلا بیان شد برای کارگزاران اعزامی حضرت دو نامه می‌نوشت یک نامه به مردم آن منطقه و معرفی کارگزار جدید و بیان وظائف وی و یک نامه‌ به عنوان حکم و وظائف والی. برای مالک هم این دو نامه را نوشته بود یکی به مردم مصر (الغارات، ص 170) و عهد نامه مالک از نوع دوم است یعنی حکم مالک اشتر برای امارت مصر و آنچه باید انجام دهد. ⬅️اما چرا چنین نامه مفصلی نوشت؟  علت آن بود که کارگزار قبلی مصر برایش پرسش هایی مطرح شده بود و طی نامه ای که حضرت نوشت از ایشان خواست وی را راهنمائی کند. امام‌ هم به پرسش های وی پاسخ داد و نامه ای مفصل برای محمد نوشت که تفصیل آن در امالی مفید و تحف العقول آمده و حقیر با تجمیع نقل های مختلف آن را با عنوان «تقوا و سیاست» که سال 1380 منتشر شده است.  🟢یکی از پرسش های مهم محمد بن ابی بکر این بود که : و عَنْ زَنَادِقَةٍ فِيهِمْ مَنْ يَعْبُدُ الشَّمْسَ‏ وَ الْقَمَرَ وَ فِيهِمْ مَنْ يَعْبُدُ غَيْرَ ذَلِكَ ؛ در منطقه مصر افرادی خورشید پرست و ماه پرست هستند با آنها چه کنم. یعنی آیا باید با آنها جنگید تا مسلمان بشوند و جزیه بدهند یا حکم دیگری دارند. پاسخ حضرت این بود . اگر مرتد نشدند یعنی بعد از اسلام، به این آئین‌ها بر نگشته آزادند هر چه می‌خواهند بپرستند.( الغارات، ص146 ، ابن ابی شیبه، المصنف، ج5، ص564 وج6، ص439: وَ أَمَرَهُ فِي الزَّنَادِقَةِ أَنْ يَقْتُلَ مَنْ كَانَ يَدَّعِي الْإِسْلَامَ وَ يَتْرُكَ سَائِرَهُمْ يَعْبُدُونَ‏ مَا شَاءُوا) . ☑️اکنون كه حضرت مالك اشتر را به مصر اعزام مي كند بخش عمده پرسش های محمد بن ابی بکر را در آن گنجانده و مطالب فراوانی برای راهنمایی وی می‌نویسد. و راجع به غیر أهل کتاب چنین می‌نویسد: فَإِنَّهُمْ صِنْفَانِ إِمَّا أَخٌ‏ لَكَ‏ فِي‏ الدِّينِ وَ إِمَّا نَظِيرٌ لَكَ فِي الْخَلْقِ؛ مردم دو صنف هستند یا برادر دینی تو هستند یا مانند تو در خلقت. (ر.ک: سیره امیرالمؤمنین (ع) در باره اقلیت‌ها، پژوهش‌های نهج البلاغه، شماره61، ص125).  دقيقا اين عبارت پاسخ پرسش محمد است راجع به خورشید پرست ها است. در این نامه در باره کارگزاران مختلف؛ مسئولان شهرها، قضات، ارتشیان، نیروهای مالیاتی(خراج)، دستوراتی دارد و شرایط آنان را بیان می‌کند و شیوه برخورد با مردم و حل مشکلات آنان و توجه به کارهای اصلی و مسایل مختلف جامعه .(التماس دعا ).

همراه با ماه خدا(شماره ۲۳) با سلام و درود بر شب زنده داران شب قدر و مدافعان مظلوم فلسطین روز قدس را با حضور در راهپیمائی گرامی بداریم بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ- سُبْحانَ‏ الَّذِي‏ أَسْرى‏ بِعَبْدِهِ لَيْلًا مِنَ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ إِلَى الْمَسْجِدِ الْأَقْصَى الَّذِي بارَكْنا حَوْلَهُ- لِنُرِيَهُ مِنْ آياتِنا. ✅پیامبر بی تفاوت در برابر کمک خواهی مسلمان را غیر مسلمان نامید..(الكافی، ج‏2 ، ص164: مَنْ أَصْبَحَ لَا يَهْتَمُّ بِأُمُورِ الْمُسْلِمِينَ فَلَيْسَ مِنْهُمْ وَ مَنْ سَمِعَ رَجُلًا يُنَادِي يَا لَلْمُسْلِمِينَ‏ فَلَمْ‏ يُجِبْهُ‏ فَلَيْسَ بِمُسْلِمٍ). امام علی(ع) در وصیت خود فرمود: وَ كُونَا لِلظَّالِمِ‏ خَصْماً وَ لِلْمَظْلُومِ عَوْنا؛ مخالف ظالم و یاور مظلوم باشید. ✅قدس قبله اول مسلمانان است که در سوره اسرا به عنوان مسجد الاقصی از آن یاد شده که محل گذر معراج رسول خدا (ص) بوده. در زمان فتح بیت المقدس ساکنان آن خواستند که خلیفه مسلمین شخصا آن را تحویل بگیرد. عمر در این باره مشورت کرد . حضرت علی رفتن خلیفه را مناسب دانست. عمر به سمت بیت المقدس رفت و علی بن ابی را جانشین خود در مدینه قرار داد. شاید بتوان گفت که این تنها سمت رسمی اداری امام علی ع در دوران خلفا بوده است(واقدی(م 207)، فتوح الشام، ج1، ص227 ، دار الکتب العلمیه، ابن اعثم، الفتوح، ج1 ، ص225 . ابن حجه، ثمرات الاوراق، ج2، ص19).  ✅از آن زمان تا کنون سرزمین فلسطین در اختیار مسلمانان بوده البته در مقاطعی مسیحی ها بر آن تسلط می یافتند. و جنگ های صلیبی در همین ارتباط بوده است . اما یهود حاکمیتی بر آن نداشتند. ⬅️هفتاد و شش سال قبل در 1947 انگلیس فلسطین را به دو بخش تقسیم کرد و نصف آن به یهود که اکثر مهاجر بودند داد. اسرائیلی ها هر سال با قتل عام فلسطینیان و آواره کرن آنها بر قلمرو خود افزودند.  ✅سازمان ملل در 29 نوامبر 1947 برابر با 7 آذر 1326 اسرائیل غاصب را به رسمیت شناخت. آیت الله کاشانی که چند روزی از تبعید از لبنان برگشته بود جلسه بزرگی در دفاع از فلسطین برگزار کرد و فدائیان اسلام برای دفاع از فلسطین اعلام آمادگی کردند و اطلاعیه آیت الله العظمی بروجردی در دفاع از مردم فلسظین در جلسه مسجد سلطانی خوانده شد. بعد کاشانی را به قلعۀ فلک الافلاک تبعید کردند(ذاکری، طلوع خورشید، ص 118). ✅امام خمینی رضوان الله تعالی علیه از قدیم جزو مدافعان مردم فلسطین بود. و زمانی که روز قدس را اعلام کرد آن را روز اسلام و روز احیای اسلام معرفی کرد (صحیفه امام، ج9، ص277). زیرا حضور یهودیان صهیون در این منطقه تنها برای ایجاد کشوری یهودی نیست. مأموریت مهم آنها در جلوگیری از پیشرفت مسلمانان است. به همین جهت است که تمام کشورهای اروپائی در دفاع از اسرائیل غاصب متحد هستند.  ⬅️در واقع غرب برای تسلط بر جهان اسلام کشور اسرائیل غاصب را در اینجا ایجاد کرد و یکی از مأموریت‌ها آن جلوگیری از رشد و ترقی مسلمانان و ایجاد اختلاف بین آنان است. آنان برای آینده کشور اسرائیل از نیل تا فرات را ترسیم کرده اند.  ⬅️وقتی آمریکا به عراق حمله کرد گزارش شد که 600 تن از دانشمندان عراقی ترور شدند. ترور دانشمندان هسته‌ای ایران دقیقا برای جلوگیری از پیشرفت علمی کشور بوده وهست.  ⬅️در 30 مرداد 1348 که مسجد الاقصی به آتش کشیده شد و خسارت وارد کردند کنفرانس اسلامی تشکیل شد (طلوع خورشید، ص362) که بعد به سازمان همکاری‌ها اسلامی تبدیل گردید ولی هیچ قدم مثبتی برای مردم فلسطین بر نمی‌دارد. 🟢 این حزب الله لبنان پیروان امام علی (ع) بودند که در جنگ 33 روزه، 1385 اسرائیل غاصب را وادار به تسلیم کردند در حالی که در جنگ‌های اعراب و اسرائیل همیشه اسرائیل پیروز بود. ✅بنا بر این مبارزه با اسرائیل برای حفظ منافع راهبردی کشور است. فقط دفاع از مسلمانان مظلوم نیست بلکه دفاع از پیشرفت کشور و جهان اسلام است. لذا باید در راهپیمائی روز قدس حضوری فعال داشت.(التماس دعا).

مطالب فوق به قلم جناب حجت الاسلام والمسلمین استاد علی اکبر ذاکری هستند.

همراه با ماه خدا (شماره 25)  با سلام و درورد که بر تمام کسانی که در همه حال پیرو امیر المؤمنین (ع) بودند عزل کارگزاران توسط امیر المؤمنین (ع) تا کنون در باره شیوه عزل کارگزاران عثمان و نصب کارگزاران جدید سخن گفتیم. و در باره و نامه مفصل حضرت به دو کارگزار مصر توضیحاتی ارائه دادیم. اکنون به این نکته می‌‌‌پردازیم که آیا حضرت کارگزار منصوب خود را عزل کرده ؟ یا نه و اگر عزل کرده علت آن چه بوده است؟  می‌توان گفت عزل کارگزاران توسط حضرت به چهار جهت بوده است.  1. عزل به جهت نارضایتی از عملکرد کارگزار عزل ابو موسی اشعری کارگزار کوفه که مردم را از همراهی با حضرت در جنگ جمل باز می داشت اول به نامه نوشتند (نهج البلاغه، نامه ۶۳) بعد او را عزل کردند. قیس بن سعد بن عباده که جزو اولین کارگزاران و حاکم مصر بود به جهت این که طبق نظر حضرت عمل نکرد و از گروهی که در منطقه مصر بودند بیعت نگرفت که حضرت خواهان بیعت آنان بود و با توجه به حواشی دیگر عزل شد(سیمای کارگزارن، ج2 ) و محمد بن ابی بکر را جایگزین وی نمود(ثقفی، الغارات، 126). قیس به مدینه رفت ولی طرفداران عثمان به طعنه و توهین به وی پرداختند ولی او که در اخلاص به علی(ع) نمونه بود برای حضور در جنگ صفین از مدینه به کوفه رفت (تاريخ‏الطبري، ج‏4، ص 555). و تبلیغات و طعنه‌ها در او اثر منفی به جای نگذاشت و جزو پیروان اهل بیت(ع) بود و از این جهت عمل وی قابل تقدیر است.  2. جایگزین به جهت اهمیت منطقه بعد از عزل قیس بن سعد از مصر محمد بن ابی بکر جایگزین وی شد. به جهت جریان خوارج و رسیدن اخبار خاص امیر المؤمنین(ع) احساس کردند اکنون که جنگ مهمی در راه نیست امکان حمله معاویه به مصر که همسایه شام است وجود دارد از این روی مالک اشتر را به عنوان جایگزین محمد اعزام کرد زیرا وی تجربه خوبی در جنگ دارد و مرد توانمند و زیرکی بود. در واقع بدون اعلام به محمد، مالک اشتر به مصر اعزام شد(نهج البلاغه، نامه 34) که مسموم گردید. بنا بر این عزل محمد با اعزام کارگزار جدید رخ داد. ولی با شهادت مالک وی در مصر ماند. 3. عزل برای حضور در جنگ موارد متعددی از عزل‌های حضرت برای حضور افراد در جنگ‌ها به ویژه جنگ صفین بوده است. زیرا این جنگ عقیده هم بوده و حضور شخصیت‌های برجسته در آن مهم بوده است. نمونه‌های متعددی در این مورد وجود دارد. سهل بن حنیف که در هنگام جنگ جمل کارگزار مدینه بود برای جنگ صفین به کوفه رفت (تاريخ‏الطبري، ج‏4، ص 555). عمر بن ابی سلمه (فرزند ام سلمه  همسر پیامبر) که کارگزار بحرین بود به همین دلیل عزل و نعمان بن عجلان جایگزین وی شد (نهج البلاغه، نامه 42).  امیر المؤمنین (ع) مخنف بن سلیم که کارگزار اصفهان و همدان بود برای حضور در جنگ صفین او را فراخواند و در نامه‌ای به وی نوشت.: فَإِذَا أُتِيتَ بِكِتَابِي هَذَا فَاسْتَخْلِفْ عَلَى عَمَلِكَ‏ أَوْثَقَ أَصْحَابِكَ فِي نَفْسِكَ وَ أَقْبِلْ إِلَيْنَا لَعَلَّكَ تَلْقَى هَذَا الْعَدُوَّ الْمُحِلِّ فَتَأْمُرَ بِالْمَعْرُوفِ وَ تَنْهَى عَنِ الْمُنْكَرِ وَ تُجَامِعَ الْحَقَّ وَ تُبَايِنَ الْبَاطِلَ ؛ هنگامی که نامه‌ام به تو رسید موثق‌ترین یارانت را جانشین خود قرار ده و به سوی ما بیا شاید تو این دشمن را که حلال الهی را حرام می‌شمار ملاقات کنی و امر به معروف و نهی از منکر کنی و با حق باشی و از باطل دور گردی (منقری، وقعة صفين ، ص104). جهاد با معاویه امر به معروف و نهی از منکر معرفی شده است زیرا کارهای خلافی انجام داده است. 4. عزل به جهت خیانت و سوء استفاده  این مورد را بعدا بیان خواهیم کرد. 

#پژوهشکده_تاریخ_و_سیره_اهل_بیت علهم السلام,| #سلسله_نشست_های_تاریخ_در_قرآن|#مطالعات_تاریخی 📒 سلسله نشست های علمی ⬅️تاریخ در قرآن – اهمیت،جایگاه و اهداف – جلسه اول 🎙ارائه دهنده :دکتر سید حسین فلاح زاده 🎧از رادیو پژوهش بشنوید 🌐http://dte.bz/E3UzE 📅زمان: یکشنبه 20 فروردین ماه 1402 💠مجری:پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت ع و مرکز همکاریهای علمی و بین الملل https://eitaa.com/isca_seda/6335 ⬅️پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید 🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir/

#پژوهشکده_تاریخ_و_سیره_اهل_بیت علیهم السلام,| #سلسله_نشست_های_تاریخ_در_قرآن|#مطالعات_تاریخی|#محسن_الویری 📒 سلسله نشست های علمی ⬅️تاریخ در قرآن -سنت های تاریخی -جلسه اول 🎙ارائه دهنده :حجت الاسلام دکتر محسن الویری 🎧از رادیو پژوهش بشنوید 🌐http://dte.bz/upCYC 📅زمان: یکشنبه 27 فروردین ماه ۱۴۰۲ 💠مجری:پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت ع و مرکز همکاریهای علمی و بین الملل https://eitaa.com/isca_seda/6377 ⬅️پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید 🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir/

#پژوهشکده_تاریخ_و_سیره_اهل_بیت علیهم السلام,| #سلسله_نشست_های_تاریخ_در_قرآن|#مطالعات_تاریخی 📒 سلسله نشست های علمی ⬅️تاریخ در قرآن – اهمیت،جایگاه و اهداف – جلسه دوم 🎙ارائه دهنده :دکتر سید حسین فلاح زاده 🎧از رادیو پژوهش بشنوید 🌐http://dte.bz/O1000 📅زمان: سه شنبه 22 فروردین ماه 1402 💠مجری:پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت ع و مرکز همکاریهای علمی و بین الملل ⬅️پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید 🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir/

#پژوهشکده_تاریخ_و_سیره_اهل_بیت علیهم السلام,| #سلسله_نشست_های_تاریخ_در_قرآن|#مطالعات_تاریخی|#محسن_الویری|#سنت_های_تاریخی 📒 سلسله نشست های علمی ⬅️تاریخ در قرآن -سنت های تاریخی -جلسه دوم 🎙ارائه دهنده :حجت الاسلام دکتر محسن الویری 🎧از رادیو پژوهش بشنوید 🌐http://dte.bz/Dzywo 📅زمان: سه شنبه 29 فروردین ماه ۱۴۰۲ 💠مجری:پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت ع و مرکز همکاریهای علمی و بین الملل https://eitaa.com/isca_seda/6400 ⬅️پژوهشگاه را در فضای مجازی دنبال کنید 🌐 https://takl.ink/Isca.ac.ir

به همت پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت ‌(علیهم‌السلام) و اداره نشریات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی چهارمین شماره دوفصلنامه علمی ـ تخصصی «التاریخ والحضارة الاسلامیة؛ رؤیة معاصرة» مربوط به تابستان و پاییز (2022 میلادی/1443و1444هـ) منتشر و مقالات این شماره بر روی سامانه نشریه به آدرس http://ihc.isca.ac.ir نمایه گردید. «الخط الزمنی في القرآن؛ "إذ" و "وإذ" أنموذجاً» نوشته محسن الویری؛ «توثیق معجزات الإمام العسکري(علیه السلام) بناء علی کتب «الکافي» و «الهدایة الکبری»» اثر حسین حسینیان مقدم و احسان جعفری پور؛ «رواة الغدیر في رحبة مسجد الکوفة» به قلم علی اکبر ذاکری؛ «معرفة ماهیة المدعین الزائفین في القرون الوسطی من تاریخ إیران (القرنان 4-9ق)» نگارش امامعلی شعبانی؛ زینب عباسی رمی؛ «الغدیر في کتب علماء الأندلس» نوشته حمیدرضا مطهری و «مفهوم الروحانیة في حیاة الإمام علي (علیه السلام) الحضاریة» به قلم سید علیرضا واسعی از دیگر مقالاتی است که در این شماره منتشر شده است. دوفصلنامه علمی ـ تخصصی «التاریخ والحضارة الاسلامیة؛ رؤیة معاصرة» در بانک اطلاعات نشریات کشور (Magiran.com)؛ پایگاه استنادی سیویلیکا (Civilica.com)؛ پایگاه مجلات تخصصی نور (Noormags.ir)؛ مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی (SID)؛ پرتال جامع علوم انسانی (http://ensani.ir)؛ سامانه نشریه (ihc.isca.ac.ir)؛ کتابخوان همراه پژوهان (pajoohaan.ir) و پرتال نشریات دفتر تبلیغات اسلامی (http://journals.dte.ir) نمایه می‌شود.

تاریخ در قرآن -سنت های تاریخی -جلسه اول 🎙ارائه دهنده :حجت الاسلام دکتر محسن الویری https://www.aparat.com/v/KiWYg ⬅️تاریخ در قرآن -سنت های تاریخی -جلسه دوم 🎙ارائه دهنده :حجت الاسلام دکتر محسن الویری https://www.aparat.com/v/pL268

💢📚🔰 جلسه نقد پیش از چاپ کتاب امام عسکری (ع) ارائه کننده: 🔸حجت الاسلام قاسم خانجانی (استادیار گروه تاریخ پژوهشگاه حوزه و دانشگاه) دبیر : 🔸دکتر رسول قلیچ (پژوهشگر گروه تاریخ پژوهشگاه حوزه و دانشگاه) ناقدان: 🔸حجت الاسلام دکتر حمید رضا مطهری (دانشیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی) 🔸حجت الاسلام محمدرضا هدایت‌پناه (دانشیار پژوهشگاه حوزه و دانشگاه ) 🔸حجت الاسلام دکتر حسین حسینیان مقدم (دانشیار پژوهشگاه حوزه و دانشگاه ) 🔸دکتر منصور داداش نژاد (دانشیار پژوهشگاه حوزه و دانشگاه) 🔸حجت الاسلام حسین مرادی نسب (استادیار پژوهشگاه حوزه و دانشگاه ) 🔸حجت الاسلام رمضان محمدی (دانشیار پژوهشگاه حوزه و دانشگاه ) 🗓 چهارشنبه 6 اردیبهشت، ساعت 10تا 12 🌐ورود به جلسه مجازی: https://vc.rihu.ac.ir/ch/meeting3 --------------- 🔻پژوهشگاه حوزه و دانشگاه در ایتا: https://eitaa.com/rihu_ac_ir