دقیقه ای در باب اختلاف نظر برزگان در مباحث علمی مثل فلسفه و عرفان: ذوق و استعداد و علاقه اشخاص فرق دارد. مثلا علامه طباطبایی و امام خمینی خیلی به فلسفه و عرفان علاقه داشتند. آیت الله بهجت خیلی به عبادت علاقه داشت فلسفه و عرفان را تا حدودی قبول داشتند ولی خیلی غور نکردند. رهبر انقلاب مخالفتی ندارد ولی آنچنان علاقه ای هم ندارد بیشتر به سلوک عملی اعتقاد دارند تا بحث های نظری. آیت الله خوشوقت هم همینطور. علامه حسن زاده هم به فلسفه و عرفان نظری علاقه دارند هم به مباحث سلوک عملی ولی علاقه ایشان به عرفان نظری خیلی بارز و آشکار و زیاد است، ایت الله جوادی هم تقریبا شبیه علامه حسن زاده هستند هر چند ذوق فلسفی و قرآنی ایشان بیشتر مشهود است و چیز زیادی از سلوک عملی در قالب دستورالعمل های متعارف بین اهل سلوک ظهور و بروز نکرده، آیت الله مصباح یزدیبا اینکه شاگرد امام، علامه و بهجت بودند ولی بیشتر گرایش به سبک سلوکی و عملی آیت الله بهجت داشتند. اشکالاتی به فلسفه صدرایی هم داشتند تقریبا هیچ علاقه ای به عرفان نظری نداشتند و نظرات ابن عربی را هم خیلی نمی پسندید. آیت الله پهلوانی تهرانی خیلی به سلوک مرسوم به معنای خاص بین اهل معرفت علاقه مند بود و به آیات و روایات توحیدی و اشعار حافظ...بیشتر علافه مند بود به طوریکه در آثار علمی هم نمود فراوان دارد ولی به فلسفه و عرفان نظری علاقه ای نداشت. بعضی بزرگان هم که تقریبا به طور کامل فلسفه و عرفان نظری را غلط می دانند مثل آیت الله وحید خراسانی، صافی گلپایگانی و... در مجموع هر کسی ذوقی دارد و مباحث علمی، بیشتر فضل و کمال ظاهری است و نمی توان درجات ایمانی و معنوی افراد را با این علوم ظاهری تشخیص داد. معیارهای اندازه گیری خدا و اهلبیت علیهم السلام در قیامت با معیارهای ذهنی ما فرق دارد.(چه بسا شخص جاهل با تقوا و خالصی و یا عالمی با مبانی غلط در اعلی علیین باشد و شخص عالم ذوالفنونی بدون تقوا در اسفل سافلین باشد) خداوند در قرآن #بلعم_باعورا صاحب اسم اعظم را با خطابات مخصوص #سگ رانده است و #سگ_اصحاب_کهف را با خطابات #انسانی مورد لطف قرار داده و در آمار اصحاب کهف ذکر کرده. در این دنیا، معیار و ملاک در محضر خدا این است که انسان در هر چیزی حتی در مباحث علمی #حجت داشته باشد ولو در واقع غلط باشد. ما مکلف به واقع تضمینی نیستیم مکلف به واقعی هستیم که از طریقی که برای ما حجت باشد به آن برسیم. پس سعی کنیم به همه عالمان با تقوا احترام بگذاریم. و اختلاف در مبانی علوم ظاهری باعث نگاه سوء به آنها نشود. منافقی به حضرت #سلمان - هنگام استانداری مدائن - گفت: #ریش_سفید تو بهتر است یا #دم_سگ؟ سلمان در نهایت ملایمت فرمود: اگر از صراط رد شدم، ریش من و اگر افتادم، دم سگ. @ejtehadjame