🔴شکلگيري دانش دراية الحديث در سايه هدايتهاي ائمه(ع)
🖊احمدحسين شريفي
🔸يکي از دانشهايي که در ساية تأکيدات ويژة ائمة اطهار عليهم السلام در عالم تشيع شکلگرفت، دانش #دراية_الحديث بود. معناي حقيقي دراية الحديث يعني فهم عميق و دقيق حديث و سخن معصومان(ع). دانش دراية الحديث هم به دانشي گفته ميشود که ابزارها و شرايط لازم براي چنين فهمي را در اختيار محققان و حديثشناسان قرار ميدهد.
🔸شيخ #صدوق در نخستين باب کتاب معاني الاخبار سه روايت در اين زمينه نقل ميکند که آنها را ميخوانيم:
1️⃣ #امام_صادق(ع): شما داناترين مردمان هستيد، زماني که معاني و مرادات و مقاصد سخنان ما را بشناسيد. به درستي که يک سخن، ابعاد و حيثيتهاي مختلفي دارد؛ اگر کسي بخواهد ميتواند هر گونه که بخواهد سخنش را جهت دهد و در عين حال، دروغ نگويد.
2️⃣ #امام_باقر عليه السلام خطاب به فرزندش امام صادق(ع) فرمود: فرزندم، منزلت و جايگاه شيعيان در نزد ما را بر اساس ميزان رواياتي که از ما نقل ميکنند و بر اساس ميزان معرفتشناس بشناس؛ زيرا معرفت عبارت است از فهم عميق (درايت) و با فهم عميق روايات است که مؤمن به بالاترين درجاتت ايمان بالا ميرود.
3️⃣ امام صادق(ع): فهم عميق يک حديث بهتر و ارزشمندتر از نقل هزار حديث است.
✅البته «دراية الحديث» در اصطلاحات حديثشناسان به دو معناي گستردة و محدود به کار ميرود:
✔️دراية الحديث در معناي گسترده خود به تعبير پارهاي از محققان معاصر به معناي «منطق فهم حديث» يا «فقه الحديث» است که خود مشتمل بر علوم مختلفي مثل «غريب الحديث»، «دانش فهم اسباب ورود حديث»، «اختلاف الحديث»، «علل الحديث»، «نقد الحديث»، «تاريخ الحديث» و امثال آن است؛
✔️اما در معناي خاص و محدود خود به معناي دانش آشنايي با اصطلاحات حديثي است: اصطلاحات ناظر به سند (مثل صحيح، ضعيف، مرسل ...)، متن (مثل نص، ظاهر، مؤول ..)، کتاب (مثل مسند، مستدرک، صحيح و ...)، راوي (مثل صحابي، مخضرم، حافظ، مولي و ...)، و امثال آن.
#بازنشر مطلبی روشن که هر سال محل شبهه برخی طلاب می شود؛
🔺️برتری مذاکره علمی بر دعا در لیالی قدر سند ندارد!
▫️شیخ #صدوق متفرداتی دارد که نظر شخصی خود اوست و در جای دیگری نیامده است. از جمله گفته که: مستحب است احیای شبهای بیست و یکم و بیست و سوم رمضان برای مذاکره علم باشد و این أفضل است.
🔹او این را نسبت به کسی نمیدهد و نه در کتاب «ثواب الأعمال» و نه در «کتاب مَن لا یحضره الفقیه» که مهمترین کتابش است و کتاب فتوایی هم هست چیزی نقل نکرده است. در کتاب «أمالی» هم از ادلّه خودش استفاده کرده و گفته که مذاکره علم، أفضل است.
▫️پس چون حدیثی در کار نیست و شمّ الفقاهه خود ایشان است، برای ما حجّت نیست. درست است که کلّیاتی از ثواب علم آمده است، ولی نگفتهاند در این شبهای قدر أفضل از بقیه اعمال است. پس این دعاها که خوانده میشود باید محفوظ شود و نباید متروک شود. نباید طلبه از اینها جدا شود.
📚 گعده آیت الله العظمی شبیری زنجانی در شب ۲۰ رمضان ۱٤٣٧ / کشکول ناب حوزوی
🆔 @sedayehowzeh