❓چرا باید #نماز بخوانیم؟
آیات ۴۲ و ۴۳ سوره #مدثر
مَا سَلَکَکُمْ فِی سَقَرَ / چه چیز شما را در آتش [سقر] درآورد
قَالُوا لَمْ نَکُ مِنَ الْمُصَلِّینَ / گویند از نمازگزاران نبودیم
امیرالمومنین (ع) خطبه ۱۹۹ نهجالبلاغه:
تَعَاهَدُوا أَمْرَ الصَّلَاةِ وَ حَافِظُوا عَلَیْهَا وَ اسْتَکْثِرُوا مِنْهَا وَ تَقَرَّبُوا بِهَا، فَإِنَّهَا «کانَتْ عَلَی الْمُؤْمِنِینَ کِتاباً مَوْقُوتاً»؛ أَلَا تَسْمَعُونَ إِلَی جَوَابِ أَهْلِ النَّارِ حِینَ سُئِلُوا: «ما سَلَکَکُمْ فِی سَقَرَ؟ قالُوا لَمْ نَکُ مِنَ الْمُصَلِّینَ»؛ وَ إِنَّهَا لَتَحُتُّ الذُّنُوبَ حَتَّ الْوَرَقِ وَ تُطْلِقُهَا إِطْلَاقَ الرِّبَقِ
برنامه نماز را به خوبی مراقبت کنید و در محافظت آن بکوشید.
بسیار نماز بخوانید و به وسیله آن به خدا تقرّب جویید، زیرا نماز بر همه مؤمنان در اوقات مخصوص واجب است.
آیا پاسخ دوزخیان را در برابر این سؤال که «چه چیز شما را به دوزخ کشانید؟» نمی شنوید که می گویند: «ما از نمازگزاران نبودیم».
(آری) نماز گناهان را فرو می ریزد، همچون فروریختن برگ از درختان (در فصل پاییز) و طنابهای معاصی را از گردنها می گشاید.
🆔https://eitaa.com/emamsadegh_ir
آیات ۷-۱ سوره مبارکه #مدثر ( صفحه ۵۷۵)
يَآ أَيُّهَا الْمُدَّثِّرُ /قُمْ فَأَنذِرْ / وَرَبَّكَ فَكَبِّرْ / وَثِيَابَكَ فَطَهِّرْ / وَ الرُّجْزَ فَاهْجُرْ / وَلَا تَمْنُن تَسْتَكْثِرُ / وَ لِرَبِّكَ فَاصْبِرْ
اى ردا بر خود كشیده. / به پا خیز و هشدار ده. / و پروردگارت را بزرگ بدار. / و لباست را پاكیزه دار. / و از پلیدى دور شو. / و (در عطا) منّت مگذار. و(كارت را) بزرگ مشمار/ و به خاطر پروردگارت صبر كن.
🟠 بـعـضـى گـفـتـه انـد سـوره «اقـراء» اوليـن سـوره اى اسـت كـه در آغـاز بـعـثـت نازل شده ، و سوره «مدثر» که بدون شک در مکه نازل شده ، نخستين سوره بعد از 👈🏻دعوت آشكار است ..
🟤«مدّثر» از «دِثار» به معناى لباس بلندى است كه روى سایر لباسها به تن مىكنند و یا به هنگام خواب روى خود مىكشند. (در مقابل «شِعار» كه لباس زیر است.)
🟠در قرآن، دو مرتبه كلمه «قُم» آمده كه هر دو خطاب به پیامبر اكرم است، یكى براى نماز شب و خودسازى👈🏻 «قم اللّیل» و دیگرى براى ارشاد و جامعه سازى. 👈🏻«قم فانذر»
🟠فرمان «كبِّر» را در تكبیرهاى اذان و اقامه و تكبیرةالاحرام و همچنین تسبیحات اربعه نمازهاى واجب ملاحظه مى كنیم.
ذكر «اللّه اكبر» مصداق روشن عمل به آیه «و ربّك فكبّر» است.
بزرگ دانستن خداوند به معناى كوچك شمردن غیر اوست. همان گونه كه هواپیما هرچه بالاتر رود، زمین و آنچه بر روى آن است كوچكتر مى شود، كسى هم كه خداوند نزد او بزرگ است و اللّه اكبر را با تمام وجود مى گوید، دنیا نزد او كوچك است و از هیچ ابرقدرتى نمى ترسد.
🟤كلمه «رُجز» مترادف «رِجس» به معناى پلیدى و آلودگى است و لذا در مورد هر گونه گناه، شرك، بت، عذاب و هر عمل و اخلاق ناروا به كار رفته است.
🟠در ارشاد و انذار چند نكته اثر گذار است:
پاكى ظاهرى: 👈🏻«وثیابك فطهر»،
پاكى معنوى: 👈🏻«و الرجز فاهجر»،
اخلاص در عمل: 👈🏻«و لا تمنن تستكثر»
صبر و پشتكار: 👈🏻«و لربّك فاصبر»
🟤مراد از منت گذارى در آیه «وَلَا تَمْنُن تَسْتَكْثِرُ » اين است كه شخص احسانگر آنقدر احسان خود را به رخ احسان شده بكشد كه نعمتش مكدر شود، و از نظر وى بيفتد كما اينكه فرموده : (و لا تبطلوا صدقاتكم بالمن و الاذى )
و مراد از «استكثار» اين است كه آدمى چيزى را كه مى دهد به چشمش زياد آيد، آيه شريفه مى فرمايد: وقتى صدقه اى مى دهى و يا كار نيكى مى كنى ، به رخ طرف مكش ، و كار نيكت در نظرت بزرگ نيايد!
🌸🍃🌸🍃🌸
#تفسیر_قرآن
#مدثر
#تدبر
🆔https://eitaa.com/emamsadegh_ir
آیات ۳۸ و ۳۹ سوره #مدثر (صفحه ۵۷۶)
كُلُّ نَفْسٍ بِمَا كَسَبَتْ رَهِينَةٌ ﴿۳۸﴾ هر كسى در گرو دستاورد خويش است
إِلَّا أَصْحَابَ الْيَمِينِ ﴿۳۹﴾ بجز ياران دست راست
🔸«رهينه » از ماده «رهن» به معنى (گروگان ) است ، و آن وثيقه اى است كه معمولا در مقابل وام مى دهند گوئى تمام وجود انسان در گرو انجام وظائف و تكاليف او است ، هنگامى كه آن را انجام مى دهد آزاد مى گردد و گرنه در قيد اسارت باقى خواهد ماند.
لذا بـلافـاصـله مـى فـرمـايـد: مگر اصحاب اليمين (كه از قيد اين اسارت آزادند)
🟢 اصحاب یمین در پـرتـو ايـمان و عمل صالح ، غل و زنجيرهاى اسارت را شكسته اند، و بى حساب وارد بهشت مى شوند.آنـهـا كـسـانـى هـسـتـنـد كـه داراى ايـمـان و عـمـل صـالحند، و اگر گناهان مختصرى داشته باشند تحت الشعاع حسنات آنهاست ، و به حكم 👈🏻ان الحسنات يذهبن السيئات (۱۱۴هود)، اعـمـال نـيـكـشـان اعمال بد را مى پوشاند، يا بدون حساب وارد بهشت مى شوند و يا اگر حسابى داشته باشند سهل و ساده و آسان است ، همانگونه كه در آيه هفتم سوره انشقاق آمده است : 👈🏻فاما من اوتى كتابه بيمينه فسوف يحاسب حسابا يسيرا: اما كسى كه نامه اعمالش به دست راست او داده شده حساب او آسان خواهد بود.( تفسیر نمونه)
🟡 زمخشرى - صاحب تفسير كشّاف - گفته: گويا نفس عبد، نزد خدا در گروِ اعمال صالحى است كه از او خواسته، همچنان كه يك انسان، كارگر خود را گرو مى گيرد تا عملى كه از او خواسته، تمام كند. اگر تمام كرد، رهايش مى كند. خدا هم تمامى بندگان را، چه نيكان و چه بدان را، گرو مى گيرد. اگر آنچه از ايشان خواسته بود، انجام داده بودند، رهایشان مى كند، و گرنه، شكنجه اش مى دهد.
معناى جمله بنا به گفته وى اين است كه : (هر نفسى در گرو است ، با آنچه كه كرده ، و يا به سبب آنچه كرده ، و يا در مقابل آنچه كرده است ).
🟢 و گويا غنايت در (رهينه شمردن هر نفس ) اين بوده كه خداى تعالى اين حق را به گردن خلق دارد كه با ايمان و عمل صالح او را بندگى كنند، پس هر نفسى از خلق نزد خدا محفوظ و محبوس است ، تا اين حق و اين ديْن را بپردازد، حال اگر ايمان آورد و عمل صالح كرد از گرو در آمده آزاد مى شود، و اگر كفر ورزيد و مرتكب جرم شد و با اين حال مُرد، همچنان رهين و براى ابد محبوس است ( تفسیر المیزان)
🟡 رفتارهای همگی مردم تابع چیزهائی است که به هرکس «می رسد » (مثلا از ژن والدین، از محیط اجتماعی، از خانواده، از مدرسه، از محله، از آداب و سنن، از فرهنگ و عقایدی که او تحت تاثیرش هست، از زمانه ای که او در آن محاط است، و . . . ) و این تابعیتِ صِرف به «گرو» می رساند (که در سوره عصر به «خسر» و در سوره تین به «اسفل سافلین» تعبیر شده بود) اما اصحاب یمین (و به تعبیر سوره های عصر و تین، صاحبان ایمان و عمل صالح) در گرو نخواهند ماند
🟢 در کل قرآن مشتقات «کَسَب» و «اِکتسب» خیلی تکرار شده، و هردو گروه از این مشتقات، هم بار منفی و هم بار مثبت دارد.
در اینجا، آیه مذکور به بار منفی اشاره دارد، به این معنی که آنان در خانواده و اجتماع خویش چیزهای منفیی را بطور ناخودآگاه گرفته و سعیی برای رهانیدن خویش، پس از سمع آموزه های وحی، که فرق درست و غلط را برایشان نمود، نکرده و همچنان به مرهون ماندن در چنبره آن مکتسبات مانده اند و به همین علت به نتایج نامطلوبش هم دچار میشوند.( جمال گنجه ای)
🟡 و در «تفسیر نور» راجع به این آیه آمده است که رفتار انسان، سازنده شخصیت اوست. و نجات انسان در قیامت و رهایى او از عذاب الهى، در گرو پاسخگویى به سؤالات در دادگاه عدل خداوند است ومراد از اصحاب یمین همان گروهى هستند كه در آیه ۲۷ سوره واقعه از آنان یاد شده است: «و اصحاب الیمین ما اصحاب الیمین فى سدر مخضود...» كسانى كه نامه عمل آنان را در قیامت به دست راستشان مى دهند.
🌸🍃🌸🍃🌸
#تفسیر_قرآن
#مدثر
#تدبر
🆔https://eitaa.com/emamsadegh_ir
آیات ۴۷-۴۰سوره مدثر ( صفحه ۵۷۶)
فِى جَنَّاتٍ يَتَسَآءَلُونَ۴۰عَنِ الْمُجْرِمِينَ ۴۱مَا سَلَكَكُمْ فِى سَقَرَ ۴۲قَالُواْلَمْ نَكُ مِنَ الْمُصَلِّينَ ۴۳وَلَمْ نَكُ نُطْعِمُ الْمِسْكِينَ ۴۴وَكُنَّا نَخُوضُ مَعَ الْخَآئِضِينَ ۴۵وَ كُنَّا نُكَذِّبُ بِيَوْمِ الدِّينِ ۴۶حَتَّى أَتَانَا الْيَقِينُ۴۷
( اصحاب یمین)در باغهای بهشتند، و سؤال میکنند- چه چیز شما را روانه دوزخ كرد. - گویند: ما از نمازگزاران نبودیم. - و افراد مسكین را اطعام نمى كردیم - و با اهل باطل در سخنان باطل فرو مى رفتیم. - و پیوسته روز جزا را تكذیب مى كردیم - تا آن كه مرگ به سراغ ما آمد.
💧این آیات در مورد پرس وجوى اصحاب الیمین، از عوامل دوزخى شدن مجرمان است.
«یَتَسَآءَلُونَ»: میپرسند. مورد پرسش، دو آیه بعدی است. انتخاب باب تفاعل، برای تکثیر است. برخی گفتهاند: از یکدیگر درباره گناهکاران میپرسند.
🩸در قیامت، گفتگوهاى تلخ و شیرین، سلام یا نفرین، سؤال و توبیخ، انداختن گناه و جرم به گردن دیگران و لعنت به یكدیگر بسیار است و گفتگوى مؤمنان با مؤمنان، مجرمان با مجرمان، مجرمان با مؤمنان، و مؤمنان با مجرمان و نیز فرشتگان با مؤمنان و مجرمان در قرآن آمده است.
💧 از این که ترک نماز، از عوامل دوزخى شدن محسوب گشته و اولین عامل آن معرفى شده است، مى توان به اهمیت و جایگاه والاى آن پى برد.
نمازى كه گاه و بیگاه خوانده شود، انسان را در زمره نمازگزاران قرار نمیدهد. «لم نك من المصلّین» یعنى نماز ما استمرار نداشت. در سوره ماعون نیز آمده است: «فویل للمصلّین الّذینهم عن صلاتهم ساهون»(٥و٦ماعون) و این چنین نمازى انسان را مشمول شفاعت شافعان قرار نمىدهد.👈🏻 «لم نك من المصلّین... فما تنفعهم شفاعة الشافعین»(٤٣و٤٨مدثر) که اين آيه دلالت دارد بر اينكه روز قيامت اجمالا شفاعتى در كار هست ، ولى اين طايفه از #شفاعت شافعان بهره مند نمى شوند
🩸مراد از اطعام مسكین، یا زكات واجب است كه ترك آن مستوجب دوزخ است و یا آن است كه حتّى اگر زكات پرداخت شد ولى در جامعه گرسنه اى وجود داشت، سیر كردن او واجب است و بى تفاوتى نسبت به او، سبب دوزخى شدن مى گردد.
شاید مراد از اطعام مسكین، تمام نیازهاى او باشد نظیر پوشاك، مسكن، نه فقط خوراك و غذا.
💧منظور از «خوض» سرگرمى عملى و زبانى در باطل ، و فرو رفتن در آن است
از این که به بطالت گذراندن عمر، از عوامل دوزخى شدن برشمرده شده است، مى توان استفاده کرد که عمر آدمى بسیار گران قدر و پرارزش است.
🩸 آیه «و كنّا نكذّب بیوم الدین» هم مى تواند 👈🏻علت كارهاى مجرمین در آیات قبل باشد و هم مى تواند 👈🏻معلول گناهان آنان باشد...
زیرا هم تكذیب قیامت، مقدمه گناه است: 👈🏻«ارأیت الذى یكذّب بالدین فذلك الذّى یدعّ الیتیم»(٢و٣ماعون)
و هم گناه، انسان را به سوى كفر و تكذیب مى كشاند: 👈🏻«ثمّ كان عاقبة الّذین اساؤا السواى اَن كذّبوا»(١٠ روم).
💧مراد از «یقین» در آیه «حتى اتانا الیقین» ، مرگ است، یا به خاطر آن كه مرگ یقینىترین امر در نزد همه است و احدى در آن شك ندارد و یا به خاطر آن كه در لحظه مرگ تمام حقایق براى انسان كشف مىشود و همه به درجه یقین و باور مىرسند.
🩸هر کس که یکی از این چهار رذیله در او قوی شده باشد، خود بخود آن سه رذیله دیگر هم در او هست، و چنین کسی جزء «مجرمین» است و در آن روز در «سقر» است .
🌸🍃🌸🍃🌸
#تفسیر_قرآن
#مدثر
#تدبر
🆔https://eitaa.com/emamsadegh_ir
آیات ۵۶-۵۴ سوره #مدثر ( صفحه ۵۷۷)
كَلَّا إِنَّهُ تَذْكِرَةٌ ﴿۵۴﴾ چنين نيست كه آنها مى گويند آن قرآن يك تذكر و يادآورى است
فَمَنْ شَاءَ ذَكَرَهُ ﴿۵۵﴾ هر كس بخواهد از آن پند مى گيرد
وَمَا يَذْكُرُونَ إِلَّا أَنْ يَشَاءَ اللَّهُ هُوَ أَهْلُ التَّقْوَى وَأَهْلُ الْمَغْفِرَةِ ﴿۵۶﴾ و هيچ كس پند نمى گيرد مگر اينكه خدا بخواهد او اهل تقوا و اهل آمرزش است
🟢 مطابق نظر مفسران، ضمیر «إنّه» به قرآن بازمى گردد.قرآن، در بیدارگرى و پندآموزى، بهترین و جامع ترین کتاب است. (تنکیر «تذکرة» براى تعظیم است)
قرآن هم راه را نشان داده ، و هم ديده بينا در اختيار گذارده ، و هم نور آفتاب را، (تا آدمى نگاه كند پيش پاى خويش ).
در عـيـن حـال پـند گرفتن از آن جز به مشيت و توفيق الهى ممكن نيست (و ما يذكرون الا ان يشاء الله ).
انسان نـمـى تـوانـد راه هـدايـت را بـپـويـد جـز ايـنـكـه بـه ذيل عنايت پروردگار توسل جويد، و از او توفيق و امداد طلبد.
و البته اين امداد الهى در زمينه هاى مساعد نازل مى گردد.
تا كه از جانب معشوق نباشد كششى
كوشش عاشق بيچاره به جائى نرسد
🟡 به عبارت دیگر قرآن، مقتضى پندآموزى و بیدارگرى و اراده انسان، شرط تأثیرگذارى آن کتاب است اما جـمـله «فـمـن شـاء ذكـره » مـمـكن است اين توهم را ايجاد كند كه همه چيز بسته به اراده خود انسان است ، و اراده او از هـر نـظـر اسـتـقـلال دارد، آيه ۵۶ براى رفع اين اشتباه مى گويد انسان در عين مـخـتـار و آزاد بودن وابسته به مشيت الهى است ، مشيتى كه بر سراسر عالم هستى و جهان آفـريـنـش حاكم است ، و به تعبير ديگر: 👈🏻همين اختيار و آزادى انسان نيز با مشيت او است ، و هرلحظه بخواهد مى تواند آنرا بگيرد. .
🟢 و در پـايـان آيـه مـى فـرمـايـد: «او اهـل تـقـوا و آمـرزش اسـت » بنابراین شـايسته است كه انسانها از عقاب او بترسند، و از اينكه چيزى را شريك او قرار دهند بپرهيزند و نيز شايسته است كه به آمرزش او اميدوار باشند.
🟡 در حـقـيـقـت ايـن جمله اشاره اى به مقام «خوف» و «رجاء» و «عذاب و مغفرت» الهـى اسـت ، و در حـقـيـقـت تـعـليـلى اسـت بـراى آيـه قبل .
گـر چـه تـمـام مـفـسـران تـا آنجا كه ما ديده ايم ، تقوا را در اينجا به معنى 👈🏻مفعولى تفسير كرده اند و گفته اند خدا شايسته اين است كه از او (از شرك و معصيت او) بپرهيزند، ولى ايـن احـتـمـال نـيـز هـسـت كـه بـه مـعـنـى 👈🏻فـاعـلى نـيـز تـفـسـيـر شـود يـعـنـى خـدا، اهـل تـقـوى اسـت ؛ از هـر گـونـه ظلم و قبيح و هر گونه كارى كه بر خلاف حكمت است مى پـرهـيـزد، و در حـقـيـقـت بالاترين مقام تقوى از آن خدا است و آنچه در بندگان است ، شعله ضعيفى از آن تقواى بى انتها است ، هر چند تعبير به (تقوا) به معنى اسم فاعلى در مورد خداوند كمتر گفته مى شود.
🟢 بـه هـر حـال ايـن سـوره با امر به 👈🏻انذار و تكليف شروع شد، و با دعوت به 👈🏻تـقـوى و وعـده مـغـفـرت پايان مى پذيرد، و اينجا است كه با نهايت خضوع و تضرع به پيشگاه مقدسش عرضه مى داريم :
💚پروردگارا! ما را از اهل تقوى و مغفرت خود قرار ده .
💛خـداونـدا! تـا تـوفـيـق و الطـاف تـو دسـت مـا را نـگـيـرد بـه جـائى نـمـى رسـيـم ، مـا را مشمول اين عنايت فرما.
💚بـار الها! دام سخت است ، و راه پر پيچ و خم ، و شيطان آماده اغواگرى پيمودن اين راه جز به امداد تو ميسر نيست ، ما را امداد كن .
🌸🍃🌸🍃🌸
پایان سوره مدثر
#تفسیر_قرآن
#مدثر
#تدبر
🆔https://eitaa.com/emamsadegh_ir