✳️طرق توثیق: ترحم و ترضی اعلام 💠علامه محمّد تقی مجلسی ره: 🔻اعتماد اعلامی مثل شیخ صدوق و کثرت ترحم اش دلالت بر توثیق و مورد اعتماد بودن می کند. 📚روضة المتقین 💠شیخ عبد الله مامقانی ره: 🔻دلالت بر توثیق و مدح و جلالت راوی می کند. 📚تنقیح المقال 💠شیخ ابوعلی حائری ره: 🔻دلالت بر توثیق و مدح دارد. 📚منتهي المقال 💠آیت الله سید خوئی ره: 🔻دلالت بر توثیق ندارد. 📚معجم رجال الحدیث 💠آیت الله سید روح الله خمینی ره: 🔻برای اعتماد ترضی و ترحم اعلام کافی نیست. 📚المكاسب المحرمة 💠آیت الله صافی گلپایگانی ره: 🔻کثرت ترحم و ترضی دلالت بر توثیق و مدح می کند. 📚فروغ ولایت در دعای ندبه 💠آیت الله سید صادق شیرازی: 🔻دلالت بر توثیق و مدح دارد. 📚بيان الفقه في شرح العروة الوثقى 💠آیت الله شیخ محمّد سند: 🔻دلالت بر توثیق و جلالت راوی دارد. 📚بحوث فی مباني علم الرجال #رجال #طرق_توثیق #ترحم_اعلام #ترضی #ترحم @Talabeh_nevesht110

#رجال #تصحیح_خبری #بررسی_سندی_محض ❇️منهج رجالی وثوق صدوری یا تصحیح خبری (قسمت اول) 📝علمای امامیه و همچنین علمای اهل تسنن در مواجهه با روایات و عمل به آن دو منهج دارند: 1⃣منهج وثوق سندی یا تصحیح مخبری 2⃣منهج وثوق صدوری یا تصحیح خبری ➖طبق منهج علمای وثوق سندی تنها راه بررسی روایتی و علم به صحت و درستی آن این است که راویان آن روایت بررسی شود و اگر آن روایت توسط ثقات امامی نقل شده باشد به آن عمل می شود و حدیث صحیح است، اما اگر از جهت سندی و روات مشکل داشته باشد مثلا یکی از روات آن کذاب باشد یا مجهول باشد یا خود روایت منقطع یا مرسل باشد دیگر آن روایت ضعیف است و به آن عمل نمی شود و مردود است. ولی در منهج وثوق صدوری علاوه بر بررسی روات از طرق دیگر نیز برای علم به صحت حدیث و جواز عمل به آن استفاده می شود، طرقی که به عنوان قرائن محسوب می شوند بر اینکه این روایت بنابر بر قطع یا ظن قویّ از معصوم علیه السلام صادر گردیده است و قابل اعتماد و عمل است. علمای منهج وثوق صدوری روایت را به صرف ضعف یکی از روات آن رد و طرح نمی کنند و کنار نمی گذارند بلکه از قرائن دیگر نیز استفاده می کنند تا اطمینان برای وثوق به صدور روایت حاصل شود و لذا این علماء بسیار دیده شده است، روایاتی را که سنداً ضعیف اند یا مرسل اند یا راوی کذاب در سلسله روات وجود دارد بمانند روایت صحیح السند مورد عمل و فتوا قرار می دهند. 💠از بزرگان علمای منهج وثوق صدوری یا تصحیح خبری می توان مثال زد: ⬅️شیخ کلینی، شیخ صدوق، شیخ مفید، شیخ طوسی، سید مرتضی، محقق حلی، علامه حلی، استرآبادی اخباری، شیخ بهایی، میر داماد، علامه مجلسی پدر و پسر، ملا محمد صالح مازندرانی، شیخ حرّ عاملی، علامه وحید بهبهانی اصولی، محدث بحرانی اخباری، ملا محمد مهدی نراقی، میرزا ابو القاسم قمی، آیت الله سید بروجردی و... ⬆️🔍بعضی از علمای فوق که ذکر کردیم همچون علامه حلی رحمة الله علیه، از هر دو منهج تبعیت می کنند هر چند علامه بیشتر به منهج وثوق سندی تمایل دارد و فردی چون استرآبادی رحمة الله علیه به منهج وثوق صدوری بیشتر تمایل دارد. 🔻منهج وثوق صدوری در میان علمای اهل سنت نیز طرفدار دارد و میتوان مثال زد ابن تیمیه حرّانی را که در مقام جدال و دعوا با شیعه از منهج وثوق سندی برای تضعیف فضائل امیرالمومنین علیه السلام استفاده می کند با اینکه خود معتقد به منهج وثوق صدوری است!! ✏️ادامه خواهد داشت... @Talabeh_nevesht110

#رجال #تصحیح_خبری #بررسی_سندی_محض ❇️منهج رجالی وثوق صدوری یا تصحیح خبری (قسمت دوم) 📝از علمایی که تأکید شان بیشتر بر منهج وثوق سندی و تصحیح مخبری است میتوان علامه حلی و شهید ثانی و آیت الله خوئی و آصف محسنی را مثال زد. این دسته از علمای امامیه قائل به رباعی بودن احادیث اند یعنی حدیث را به چهار دسته از حیث روات تقسیم می کنند: صحیح، ضعیف، موثق، حسن. اما علمای منهج وثوق صدوری حدیث را #از_جهت_اعتبار_و_صحت_صدور (نه از حیث حال روات) به دو دسته تقسیم می کنند: صحیح، ضعیف. 🔶شهید ثانی رحمة الله علیه معتقد است: 1⃣روایات را باید بر اساس اسانید شان بررسی کرد 2⃣حتی روایات حسنه یا موثقه هم حجیت ندارد (حدیث حسن حدیثی که مسند است ولی در خصوص یکی از روات آن تصریح به وثاقت نشده و حدیث موثق حدیثی که یکی از روات آن با اینکه ثقه است غیر امامی باشد). لذا شهید در بررسی حدیث، حدیثی که در آن ابراهیم بن هاشم(پدر علی بن ابراهیم قمی و از اجلاء امامیه) واقع شده را حسن می داند و غیر قابل استناد و معتقد است روایت اگر صحیحه بود صلاحیت داردـ 3⃣قائل است تنها راه علم به وثاقت راوی تصریح رجالیون است و لا غیر! به قرائن اعتماد نمی شود و تنها الفاظی چون "ثقه و عین و حجة و ثبت" دلالت بر توثیق دارد. 📚مناهج الفقهاء فی علم الرجال ج 1 ص 67 4⃣معتقد است روایت ضعیفه قابل انجبار به طرق دیگری چون شهرت نیست. 📚رسائل الشهيد الثاني ص 23 🔘علامه حلی با اینکه از منهج وثوق سندی تبعیت می کند و این منهج بیشتر به نام ایشان و مدرسه حله شناخته می شود برای همین اخباری هایی مانند استرآبادی به علامه در الفوائد بخاطر چهار دسته کردن احادیث طعنه می زند! اما با این حال این بزرگوار به منهج وثوق صدوری نیز نظر دارد و بعضی جاها تسامح و تساهل کرده است که یا این تساهل بخاطر این بوده که نمی توانسته بصورت کامل به منهج بررسی سندی محض ملتزم باشد چرا که موجب سقوط دو سوم روایات از اعتبار می شد یا هم بخاطر اینکه هر دو منهج را قبول داشته و لکن به منهج وثوق سندی تمایل بیشتری داشته است در هر حال الله اعلم بالصواب. 📋در رابطه با تساهل علامه حلی میتوانم مثال بزنم به بحثی که در منتهی المطلب در خصوص روایتی مرسل دارد که می فرماید: نباید کسی بگوید که این روایت مرسل است و به آن عمل نمی شود! چرا که اولا قبول نمی کنیم این روایت در حقیقت مرسل بوده بلکه چون امت و شیعه و سنی این روایت را نقل و قبول کرده و بر اساس آن فتوا داده برای همین این روایت به حدی از شهرت و مقبولیت رسیده که سلسله سندش را حذف کردند چون نیازی نبود! بر فرض قبول هم کردیم که این روایت مرسل است! اما با این حال به این روایت عمل می شود چرا که مشایخ ثلاث(کلینی و صدوق و طوسی) آن را نقل کردند و اگر علم به صحت و صدور آن نداشتند به هیچ وجه بصورت مرسل نقل نمی کردند و به معصوم نسبت نمی دادند! 📚منتهى المطلب في تحقيق المذهب ج 5 ص 200 ✏️ادامه خواهد داشت... @Talabeh_nevesht110

#رجال #تصحیح_خبری #بررسی_سندی_محض ❇️منهج رجالی وثوق صدوری یا تصحیح خبری (قسمت پنچم) 🔷شیخ مفید (ره) و توجه به قرائن برای وثوق صدوری ➖شیخ مفید از اعلام مکتب بغداد است و از متقدمین علمای شیعه می باشد که منهج حدیثی خاصی را دنبال می کند. او روایاتی را که "قابل عمل و اعتقاد هستند" به دو دسته تقسیم می کند: 📜خبر متواتر 📜خبر واحد مقرون به قرائن مفید علم 🔻شیخ تنها به ثقه بودن راوی حدیث برای صحت حدیثی اکتفاء نمی کند بلکه در بعضی موارد بعضی حدیث فردی کذاب همچون انس بن مالک را هم مورد عمل و اعتقاد قرار می دهد و قطعی الصدور می داند، لذا شیخ از قرائن استفاده می کند قرائنی که به گفته او با این قرائن علم حاصل می شود که ولو راوی روایت دروغگو بوده ولی در این حدیث اش راست گفته است و روایت صحت دارد. 🔍از قرائنی که شیخ مفید در کتب مختلف خویش مورد استفاده قرار داده است: 1⃣اینکه آن حدیث راوی اش متهم نباشد و داعی بر جعل و کذب برای او نباشد 2⃣اینکه آن حدیث با دلایل و احکام عقلیه موافق باشد چرا که سخن مخالف عقل از ارباب عقول که معصومین اند صادر نمی شود 3⃣شاهدی عرفی و عقلایی برای صحت آن روایت باشد 4⃣اینکه آن روایت مجمع علیه باشد یا از شهرت برخوردار باشد 5⃣اینکه آن روایت را تلقی به قبول کنند و مقبوله گردد 6⃣اینکه روایتی بر ضد آن روایت نقل نشود و راوی اش را رد نکنند در نقل خصوص این روایت 7⃣اینکه روایت با تجربیات و مشاهدات مخالف نباشد و آنچه با تجربیات و مشاهدات مخالف بود هزار هزار نفر هم نقل کنند مردود است 8⃣اینکه روایت با مسلمات تاریخی و روایی در تعارض نباشد 9⃣اینکه روایت با کتاب الله در تعارض و مخالفت نباشد و الا مردود است 📚التذکرة باصول الفقه 📚اوائل المقالات 📚الفصول المختارة 📚المسائل السرویة 📚تصحیح اعتقادات الامامیة @Talabeh_nevesht110

#رجال #تصحیح_خبری #بررسی_سندی_محض ❇️منهج رجالی وثوق صدوری یا تصحیح خبری (قسمت ششم) 🔷شیخ الطائفه طوسی(رحمة الله علیه) و توجه به قرائن 🔻شیخ طوسی نیز مانند استادش شیخ مفید و سایر علمای مکتب بغداد اخبار کتب حدیثی را تقسیم می کند به: ✅خبر متواتر واجب العمل و مفید علم ✅خبر واحد مقرون به قرائن که واجب العمل و مفید علم است ❌خبر واحد فاقد قرینه و غیر مفید علم 📝شیخ طوسی در العدة و الاستبصار چهار قرینه برای صحت خبر و جواز یا وجوب عمل به آن بلکه، ذکر کرده است: 1⃣موافقت خبر با احکام و ادله عقلیه 2⃣موافقت خبر با کتاب الله 3⃣موافقت خبر با سنت متواتره قطعیه 4⃣موافقت خبر با چیزی که اجماع و اتفاق مذهب محقه امامیه بر آن منعقد شده است 🔸البته به تعبیر شیخ در الاستبصار قرائن زیاد اند و این چهار مورد بعضی از این قرائن است که ذکر می کند و قرائن منحصر در این چهار مورد نیستند. ⬅️شیخ طوسی روایت را صرفا بخاطر اینکه راوی آن کذاب یا غالی یا اهل تفویض یا منحرف مثل واقفیه باشد مردود نمی داند و معتقد است در شرایطی حتی خبر فرد کذاب و غالی هم مورد اعتقاد و عمل قرار می گیرد و شیخ قائل است اخبار چنین گروه هایی را می توان با "اعتضاد و استعانت از قرائن" «تصحیح خبری» نمود و من جمله از این قرائن ذکر می کند: روایت آن راوی غالی و کذاب منفرد به او نباشد و ثقه دیگری نیز نقل کرده باشد و قرائن دیگر. 💠البته شیخ طوسی قائل است به مضمون و متن خبر واحد واجب العمل، عمل می شود ولی نمیتوان گفت قطعا قطعا قطعا از معصوم علیه السلام صادر شده است چرا که چه بسا دروغ منتسب به معصوم باشد ولی مضمون آن صحیح و قابل عمل و اعتقاد باشد. 📚العدة في اصول الفقه 📚الاستبصار فیما اختلف من الاخبار @Talabeh_nevesht110

#رجال #تصحیح_خبری #بررسی_سندی_محض ❇️منهج رجالی وثوق صدوری یا تصحیح خبری (قسمت هفتم) 🔷محقق حلی رحمة الله علیه و توجه به قرائن ⬅️محقق حلی که از علمای قرن ۶ و ۷ و از اعلام فقهای امامیه است از افراط و تفریط بعضی گلایه می کند و می فرماید دو گروه اند که منحرف اند: 1⃣گروهی که افراط کردند و هر خبری حتی متناقض را هم عمل می کنند 2⃣گروهی که تفریط می کنند و معتقدند اگر روایت به طریق صحیح از ثقات نقل نشده باشد عمل نمی کنیم! 🔻سپس محقق حلی در رابطه با گروه دوم می فرماید: 🔸این ها نفهمیدند که راوی دروغگو و فاسق نیز گاهی راست می گوید! (لذا نباید از کذاب بودن راوی خبری جعلی بودن آن را نتیجه گرفت) و نفهمیدند که این کارشان طعن به علمای شیعه و مذهب است که سیره شان عمل به خبر مجروح(راوی فاسق و کذاب) بوده است! هر خبری که اصحاب تلقی به قبول کنند یا قرائنی(داخلیه یا خارجیه) بر صحت صدور آن خبر پیدا شود به آن عمل می شود و خبری که اصحاب از آن اعراض کردند یا شاذ باشد کنار گذاشته می شود. 📚المعتبر فی شرح المختصر ج ۱ ص ۲۹ @Talabeh_nevesht110

#رجال #تصحیح_خبری #بررسی_سندی_محض ❇️منهج رجالی وثوق صدوری یا تصحیح خبری (قسمت هشتم) 🔷شیخ بهائی رحمة الله علیه و توجه به قرائن 1⃣شیخ بهائی احیا گر مکتب وثوق صدوری شیخ الطائفه طوسی(ره) 2⃣به همت شیخ بهائی با منهج وثوق صدوری بسیاری از روایاتی که به جهت افراطی گری در وثوق سندی از حجیت انداخته شده بودند به حجیت در آمده و قابل استدلال شدند 3⃣شیخ بهائی معتقد است تنها راه برای پی بردن به صحت حدیث، صحیح السند بودن آن نیست بلکه باید به قرائن نیز التفات داشت لذا شیخ قرائنی را جمع کرد 4⃣منهج وثوق صدوری امروزه هم در میان علمای معاصر شیعه طرفدار و قائل دارد و علمای معاصر نیز مضاف بر قرائن جمع شده توسط شیخ بهائی، قرائنی دیگر را نیز جمع کردند 📚نهضت حدیثی شیخ بهائی، تألیف استاد ربانی بیرجندی @Talabeh_nevesht110

#رجال #شیعه_سنی 👳🏻‍♂روات و رجال حدیثی شیعه(اعم از زیدی و بتری و اسماعیلی و اثنی عشری صحیح العقیده) که «بخاری و مسلم» به آنان اعتماد کردند و از ایشان در صحیح خود روایت نقل کردند: ۱. ابان بن تغلب ۲. ابراهیم بن یزید ۳. اسماعیل بن ابان ۴. اسماعیل بن زکریا ۵. اسماعيل بن عبد الرحمن ۶. جریر بن عبد الحمید ۷. جعفر بن سلمیان ضبعی ۸. حبیب بن ابی ثابت اسدی ۹. حسن بن حیّ کوفی ۱٠. حكم بن عتيبة كوفی ۱۱. خالد بن مخلد قطوانی ۱۲. زید بن حارث کوفی ۱۳. زيد بن حباب كوفی ۱۴. سالم بن ابی جعد كوفى ۱۵. سعيد بن اشوع كوفی ۱۶. سلمه بن کھیل حضرمی ۱۷. سليمان بن صرد خزاعی کوفی ۱۸. سلیمان بن قرم کوفی ۱۹. سلیمان بن مهران کوفی(اعمش) ۲٠. شریک بن عبد الله کوفی ۲۱. شعبه بن حجاج ابو الورد ۲۲. طاووس بن کیسان همدانی ۲۳. ظالم بن عمرو (ابو الاسود دؤلی) ۲۴. عامر بن وائلة - ابو الطفيل ۲۵. عباد بن يعقوب اسدی ۲۶. عبد الله بن داوود کوفی ۲۷. عبد الله بن شداد کوفی ۲۸. عبد الله بن عمر قرشی کوفی ۲۹. عبدالله بن لهيعة ۳٠. محمد بن موسی فطری مدنی ۳۱. عبد الملك بن اعين ۳۲. عبید الله بن موسی کوفی ۳۳. عدی بن ثابت کوفی ۳۴. علقمه بن قیس نخعی ۳۵. على بن بديمة ۳۶. علی بن جعد جوهری ۳۷. علی بن زید بصری ۳۸. علی بن هاشم کوفی ۳۹. عمار بن زریق کوفی ۴٠. عمار بن معاویه کوفی ۴۱. عمرو بن عبد الله کوفی ۴۲. عوف بن ابی جمیله بصری ۴۳. فضل بن دکین کوفی ۴۴. فضيل بن مرزوق کوفی ۴۵. فطر بن خلیفه کوفی ۴۶. مالک بن اسماعیل کوفی ۴۷. محمد بن خازم کوفی ۴۸. محمد بن فضیل کوفی ۴۹. محمد بن مسلم طائفی ۵٠. معاویه بن عمار دھنی ۵۱. معروف بن خربوذ کرخی ۵۲. منصور بن معتمر کوفی ۵۳. منهال بن عمرو کوفی ۵۴. نوح بن قيس حدانی ۵۵. هارون بن سعد کوفی ۵۶. هشام بن عمار دمشقی ۵۷. هشیم بن بشیر واسطی ۵۸. یحیی بن جزار کوفی ۵۹. یحیی بن سعید قطان ۶٠. يزيد بن ابی زیاد کوفی 🔥📌نکات 1⃣🔹با نگاه به این روات فهمیده می شود که مقر علمی محدثین متهم به تشیع، «کوفه» بوده است. 2⃣🔹علمای اهل سنت تصریح و اعتراف کردند که این دسته که ذکر کردیم «شیعه مذهب» یا بلکه غالی در تشیع بودند، لکن با این حال «صدوق و ثقه» بودند 3⃣🔹بعضی از این روات از شاگردان و اصحاب خاص امامین صادقین علیهما السلام اند مانند ابان بن تغلب و محمد بن مسلم و عمار بن معاویه و... 4⃣🔹این دسته که گفته شد تنها آن دسته از روات بودند که بخاری و مسلم(که مسلک سخت گیرانه ای داشتند) به ایشان اعتماد کردند، و الا اگر بخواهیم روات دیگر که اصحاب سنن(مانند ترمذی و ابوداوود و ابن ماجه و..) اعتماد کردند را بشماریم، بیشتر از این حد میشد. 5⃣🔹بعضی از این روات چه بسا به تصریح رجالیون شیعه مانند نجاشی شیعه نبودند(مثل یحیی بن سعید قطان)، لکن چون اهل سنت (مانند ابن قتیبه در المعارف) در طبقات محدثین شیعه ذکر کرده است، ما نیز آوردیم. @Talabeh_nevesht110