• در توضیح چرایی وجود انسان هایی که با خواندن فلسفه هم اهل عمل نیستند و انسان هایی که بدون خواندن فلسفه اهل عمل اند... اولی عالم فاسق است و دومی جاهل متنسک
📝 آیت الله #جوادی_آملی
ما کسانی داریم که عالم بی عمل هستند، یعنی یقین به جهنم دارند، ولی گناه می کنند. حال سوال این است که این شخص عقل دارد، ولی چرا به سراغ گناه می رود؟
علامه طباطبایی بارها خواستند #اراده را به علم برگردانند؛ اما به سبب مشکل عالمان بدون عمل، این پژوهش ثمر نداشته است. برخی از عالمان، اراده را فعل نفس می دانند، مانند مرحوم نائینی، اما چون ابزار فنی توضیح آن را نداشتند، نتوانستند آن را به طور کامل بیان کنند.
برای توضیح مطلب باید گفت اگر کسی را تصور کنیم که قوای ادراکی و تحریکی سالمی دارد، به محض دیدن مار فرار می کند. او با دیدن مار و داشتن پای سالم برای فرار، مانعی برای فرار کردن ندارد، و بلافاصله این کار را انجام میدهد . اما کسی که چشم بینایی دارد ، ولی پایش فلج است، با دیدن مار نمی تواند فرار کند، نه به این دلیل که مار را نمیبیند، بلکه به این سبب که پای فرار ندارد. حال کسی را تصور کنید که پاهای سالمی دارد، ولی چشمانش کور است، او نیز از مار فرار نمیکند،به این سبب که از وجودش با خبر نمی شود. در نهایت، کسی است که نه چشم بینا و نه پایی سالم دارد؛ روشن است که این فرد نیز نمیتواند جان سالم به در برد.
این مثال به خوبی رابطه قوای درونی برای عمل را ترسیم میکند. کسی که با عقل نظری، حقایق ، و باید هارا و نباید ها را ادراک میکندو از سوی دیگر عقل عملی اش او را به عمل بر طبق علمش وا می دارد، عالم عادلی است که به درستی انتخاب میکند و از خطرات می پرهیزد. کسی که با عقل نظری ، حقایقی را میبیند ولی عقل عملی اش اسیر هوای نفس است عالم فاسق است. کسی که با عقل نظریی نمی تواند حقایق را ببیند ولی عقل عملی اش او را وادار به انجام باید ها و نبایدها می کند، جاهل متنسک و مقدس بی ادراکی است که در ماه رمضان ، قرآن ختم می کند و تمام اعمال زاد المعاد را هم انجام می دهد ، ولی از آن ها بهر ای نمی برد.
تجریر فصوص الحکم، ج 5، ص 358
❞ زندگی برای علوم انسانی ❝
༺ https://eitaa.com/joinchat/2795962370C57415e19ef ༻