زندگی برای ❞ علوم انسانی ❝
مرحوم مطهری آشنایی عمیق و مستقیمی با هگل نداشته است. وی آثار اصلی هگل را نخوانده بود و با صورتهای م
اشکالی که دکتر مصلح نسبت به خوانش شهید مطهری از هگل داشته اند را دو گونه میشود پاسخ داد:
_ یک بار دغدغه فیلسوف اسلامی حل کردن مسئله ای است که در جامعه او جریان ساز شده و یا در صدد تبدیل شدن به جریان است. در این صورت آنچه برای نقد مسئله مهم است خوانش موجود در جامعه از آن مسئله است و نقد و فهم منابع اصلی لزوما کمکی برای حل مسئله موجود جامعه نمیکند. یعنی اینکه هگل در کتاب اصلی خود چه بیانی را داشته در این فرض مهم نیست بلکه آنچه مهم است بیانی است که در جامعه ایرانی اسلامی شکل گرفته و تبدیل به شبهه شده است.
_ اما در صورتی که رویکرد فیلسوف اسلامی در صدد نقد اصل مبنای علمی متفکر دیگر باشد فارغ از اینکه جریان اجتماعی موجود در اطراف زندگی او چنین مسئله ای را دارا هست یا خیر در این مورد رجوع به اصل متن متفکر مورد نظر ضروری است.
_ گرچه اکنون نسبت به اوایل انقلاب اسلامی به سبب ترجمه های دقیق تر و همچنین تربیت اساتید قوی تر در حوزه فلسفه غرب خوانش های عمیق تری از مسئله فلسفه غرب شکل گرفته اما این شرایط اجتماعی موجود در اوایل انقلاب وجود نداشت بلکه به خاطر دغدغه شکل گیری اصل حکومت اسلامی آنچه برای یک فیلسوف ایرانی اسلامی از جمله شهید مطهری مهم بود جلوگیری از انحرافات فکری اجتماعی با خوانش های ناقص غیر اسلامی بود.
_ اما مسئله تقدم معرفت شناسی بر وجود شناسی در هندسه فکری شهید مطهری نه به معنی اصالت یافتن وجود ذهنی است که این افتادن در دام دگماتیسم غرب است. بلکه پررنگ کردن مسائل معرفتی برای حل مسائل عینی اجتماعی است. در صورتی که قرائت علامه طباطبایی یعنی استاد شهید مطهری را نسبت به تقدم معرفت شناسی صحیح بدانیم مقدم بودن این علم نسبت به وجود شناسی به هیچ وجه با بیان غربی آن سازگار نیست و اساسا امکان تقدم معرفت بر وجود در فلسفه اسلامی وجود ندارد بلکه آنچه دغدغه فیلوسفان ما بوده است حل کردن شبهات معرفتی برای شکل گیری بهتر گفتگو پیرامون مسئله وجود است. یعنی فیلسوف اسلامی همواره دنبال معلوم بود که علم به دست آورد و فیلسوف غرب دنبال علم بود که هیچ نیافت برای همین هرگز نمیشود معرفت را به معنی وجود ذهنی آن بر وجود مقدم کرد.
_ علاوه بر این تاریخی نبودن علم و تاثیر گذار نبودن مسائل اجتماعی در فهم بشر و همچنین مسئله معرفت یکی دیگر از دلایلی است که شهید مطهری حاضر به پذیرفتن مبنای مورد ادعا از سمت دکتر مصلح نبود. یعنی اساسا قرائتی که دکتر مصلح از معنی علم در کلام شهید مطهری دارد با هندسه فکری فلسفه اسلامی بیگانه است.
#شهید_مطهری #معرفت_شناسی #فلسفه #هگل
❞ زندگی برای علوم انسانی ❝
༺ https://eitaa.com/joinchat/2795962370C57415e19ef ༻
📝 چگونه معرفت شناسی اسلامی میتوان داشت؟
• ریشه معرفت شناسی موجود در رویکرد مدرنیته و تفسیر آن از مفهوم عقلانیت است که چنین مفهومی غیر از شکل گیری عقلانیت در اندیشه اسلامی است آنچه در غرب و اندیشه کانتی منجر به شکل گیری معرفت شناسی شد به تعبیر دکتر #حمید_پارسانیا به شرح زیر است:
- کانت با نظر به موقعیت متزلزل وجودی عقل در نزد دکارت به انکار بعد متافیزیکی و متعالی عقل پرداخت و آن را به امری #ذهنی و استعلایی فروکاهید و نتیجه کار او مرگ متافیزیک و #جایگزینی اپیستمولوژی و معرفت شناسی به جای آن شد.
-تزلزل در بنیان های وجودی و هستی شناختی عقل، به تحول در معنی روشنگری نیز منجر شد. روشنگری به جای آنکه ناظر به حقایق وجودی و حوزه های فیزیک و متافیزیک باشد، ناظر به حوزه #معرفت و شناخت آدمیان شد.
(پارسانیا، فلسفه و روش علوم اجتماعی ص ۹۳)
• حال سوال اساسی این است که پذیرش #تقدم معرفت شناسی بر هستی شناسی در برخی از سنت های موجود #مدرسه_اسلامی قم در نهایت منجر به چنین رویکردی که مدرنیته گرفتار آن شده است نخواهد شد؟
.
.
.
.
#معرفت_شناسی #کانت #فلسفه #شناخت #روشنگری
❞ زندگی برای علوم انسانی ❝
༺ https://eitaa.com/joinchat/2795962370C57415e19ef ༻