⁉️ مدعیان گفتمان اقتصاد اسلامی
♦️ جریان های مختلفی خود را مدعی پرچمداری اقتصاد اسلامی میدانند و گاهی یکدیگر را هم به ضدیت با اقتصاد اسلامی متهم میکنند. این جریانهای فکری را میتوان در دستههای زیر جای داد:
1⃣#نئولیبرالهای_مسلمان؛ برخی به واقع #توهم_اقتصاد_اسلامی دارند و اندیشه اقتصاد سرمایه داری را با افزودن چند آیه و روایت، به عنوان اسلام ناب به خورد جامعه میدهند. من با برخی از این #جماعت_متوهم برخورد داشتم که فکر میکنند با خواندن #ترجمه_کتاب_مکاسب اسلامشناس شدهاند. این #نئولیبرالهای_مسلمان بسیار خطرناک اند، مبانی نظریه پرداز آنها اعتقاد به خدا و پیغمبر است، ولی مبانی نظریه آنها مبانی الحادی نئولیبرال است. آنها حتی ممکن است ریش داشته باشند و شب ها نماز شب هم بخوانند، ولی روزها در اقتصاد به امثال فریدمن و هایک اقتدا میکنند و نسخه تجویزی شأن #اجماع_واشنگتنی است.
2⃣#مهندسان_اقتصادخوانده: برخی از همین گروه تفکری مهندسی دارند و فکر میکنند با ایجاد سامانههای مختلف همه مشکلات اقتصادی کشور را حل میکنند. این #مهندسان_به_ظاهر_حزباللهی مفاهیمی چون عدالت و مبارزه با رانت را هم چاشنی طراحی مهندسی خود میکنند و بدین وسیله خود را به کمپ اقتصاد اسلامی ملحق میکنند.
3⃣#فقه_ضوابطی_ها: برخی از آنها نیز اسیر #فقه_ضوابطی شده اند و راهی به #فقه_مقاصدی پیدا نکردند، آنها شده اند لشکری برای توجیه ساختارهای معیوب اقتصاد سرمایه داری از بانک گرفته تا بورس، و تنها در همین ساختار ابزارسازی میکنند. آنها اقتصاد اسلامی را وارد مرحله #اوراق_سازی کردهاند.
4⃣ #انحصارگرایان_سطحی: در مقابل، برخی نیز گفتمان اقتصاد اسلامی را به نفع خود مصادره میکنند و جایی برای تکثر در اندیشه نمیگذارند. این گروه نیز خطرناک اند. در برخی موارد آنها مبانی مستحکمی ندارند و ادعاهایشان سر از قیاس و استحسان درمیآورد. گاهی خیلی قشری رویکردی اخباری میگیرند و آنچه در دوره صدر اسلام بوده را به زور به دوران کنونی می خورانند.
5⃣ #کلیشه_گرایان: گروهی نیز دچار برخی کلیشهها شده اند و تفکری سطحی دارند و مباحثشان عمق ندارد. آنها برخی کلید واژههای رایج را صبح و ظهر و شب تکرار میکنند و عملا نسخه عملیاتی هم برای آن ندارند. این افراد گاهی اطلاعات اقتصادی کمی دارند و فهم عمیقی از آن ندارند.
6⃣ #کاسبکاران: گروهی از منسوبین به اقتصاد اسلامی هم نان به نرخ روز میخورند به خصوص وقتی به منصبی میرسند. آنها هیچ خط قرمزی ندارند؛ با همه فالوده میخورند، آنها اقتصاد اسلامی را ابزار ترقی خود میکنند و تنها به ظاهر از آن دم میزنند.
7⃣ #نااقتصاددانان: گروهی هم که اقتصاد نمیدانند و یا اندک میدانند، خود را نظریه پرداز اقتصاد اسلامی معرفی میکنند. این افرادی هم که اندکی اقتصاد میدانند در خطر گرفتار شدن به التقاط و قشری گری میباشند. این افراد در بسیاری از موارد درگیر کلیشه گرایی میشوند و به گروه پنجم ملحق میشوند.
♦️ تفکر اصیل اقتصاد اسلامی را میتوان در متفکرانی همچون #شهید_صدر یافت که هم پایههای فلسفی قوی دارند و هم به فقه و اصول مسلط اند و به واقع اسلام شناس اند.
✍️ توکلی https://eitaa.com/eqmoq2