🎼🎼🎼🎼🎼🎼🎼🎼🎼🎼🎼🎼🎼🎼
❇️ درس هفتم ❇️
💠آشنایی با مقامات
🔴قسمت ششم
🎼 مقام حجاز
🔶معنای لغوی :
نام منطقه‌ای در شبه جزیره عربستان و همچنین نام پرده‌ای از پرده‌های موسیقی است و گفته‌اند صدایی که از زنگوله خیزد.
🔷گستردگی و پیشینه :
حجاز از جمله مقام‌های اصیل و قدیمی عرب است. بعضی آن را از الحان اهل مدینه و مکه و حجاز می‌دانند و برخی معتقدند صحرانشینان منطقه حجاز در طی مسیرهای طولانی سوار بر شتر شده و تحت تأثیر راه رفتن این حیوان نغمات خاصی را زمزمه می‌کردند. که با گذشت زمان بر وسعت آنها افزوده شد و به مرور به دلیل منحصر به فرد بودن اعراب، نام «حجاز» را بر آن نهاده‌اند. این مقام را در مغرب «الحجازالکبیر» و در عراق به عنوان «مثنوی» می‌شناسند.
🔶کیفیت آهنگ :
این مقام تا حدودی با حجاز پارسی اختلاف دارد، و عرب‌ها حق مطلب را اداء نموده‌اند و با فاصله یک پنجم، گوشه را شروع می‌کنند که خود یک جهش معنوی به سوی دنیای بالا است، از این رو مناجات به درگاه الهی با این مقام خوانده می‌شود. به روایتی صوت قرآن نیز در آهنگ حجاز بسیار مؤثر می‌افتد و در قلوب اهل ایمان جای می‌گیرد. حجاز حالتی جهشی دارد و گویی انسان می‌خواهد با خدای خود راز و نیاز کند مانند مناجات بالای گلدسته‌های مساجد.
اساتید لحن در توصیف این مقام آن را ناله برخواسته از غم هجران حوادث گذشته می‌دانند و اجرای آن را با جریانی بسیار ملایم و روان همراه دانسته و هر نوع تکلّف در آن را باعث کاهش میزان اثرگذاری قلمداد نموده‌اند.
🔷تطبیق این مقام با مضامین آیات :
از مقام حجاز در آیات بشارت، انذار، خوف، القاء مطلب، عظمت، جاودانگی، هشدار، عقاب و عتاب، اوامر، صفات الهی، تحکم، تأکید، خطاب و بلندنظری و قصص قرآنی بهره می‌جویند. همچنین گوشه‌های حجاز در آیات توحید، اسماء و صفات الهی، نشانه‌های الهی به کار می‌رود.
🔶تأثیرات :
حجاز، مقامی بسیار جذاب و گسترده است. برخی گوشه‌های آن سرور معنوی به ارمغان می‌آورد. و برخی دیگر حالت بشارت‌دهنده دارد و عشق و محبت الهی را در انسان زنده می‌سازد و حالتی که این مقام در ذهن متصوّر می‌سازد حالت ذهنی و ضمیری آن است و غالباً تلاوت با این مقام در ذهن شنونده فاصله دور و بعد مسافت را ایجاد می‌نماید و شنونده احساس می‌کند که از مکانی بالا و دور سخن می‌گویند.
🔷جایگاه اجراء :
این مقام غالباً با مقام سه‌گاه و صبا تجانس داشته و پس از مقام بیات، صبا و سه‌گاه اجرا می‌شود.
🔶گوشه‌ها و نغمه‌های فرعی :
مهمترین نغمه های فرعی مقام حجاز، نغمات «حجازکار و حجاز نوا» هستند و برخی دیگر به نغمات فرعی «زنگران، اصفهان، غطا، نسوی، رمل، منصوری و دوکا» اشاره نموده‌اند.
🔷قاریان برتر :
برخی از اساتیدی که در اجرای این مقام تبحّر داشته اند عبارتند از : اساتید محمد رفعت، عبدالفتاح شعشعاعی، مصطفی اسماعیل، کامل یوسف، حصّان، شحات انور و ...
🔶مصداق سازی ذهنی برای مقام حجاز :
از آنجا که یکی از بهترین روش ها برای در ذهن ماندن مقامات و الحان موسیقایی، مصداق سازی ذهنی می باشد ، برای مصداق سازی #مقام_حجاز می توان به موسیقی فیلم فاخر و مشهور « #محمّد_رسول_اللّه (ص)» ساخته مرحوم مصطفی عقّاد اشاره نمود.
🎼🎼🎼🎼🎼🎼🎼🎼🎼🎼🎼🎼🎼🎼
#اشراق_القرآن : کانال تخصصی آموزش قرآن با مدیریت موسسه لیله القدر نور در تهران/
✅ #جلسۀ_سیزدهم: 🔰 #روش_تعلیم_مقامات👇👇 ❇️برای تعلیم مقامات و نغمات، رسم بر این بوده است که قسمتی از
🔴 ادامه جلسه #سيزدهم:
#اوزان #مقامات بر #وزنهاي زير مي باشد.👇👇
❇️معرف #مقام_بیات :
#قرار: مفاعیلن، مفاعیلن، فعولن.
#جواب: مفاعیلن، مفاعلتن، فعولن.
#جواب_الجواب: مفاعل، مفاعیل، فعولن.
🔴معرف #مقام_رست :
#قرار: فاعلاتن، فاعلن، فاعلاتن.
#جواب: فاعلتن، فاعلن، فاعلان.
#جواب الجواب: فاعلاتن، فعلن، فعلاتن.
❇️معرف #مقام_سگاه :
#قرار: مفاعلن، مفتعلن، مفاعلن.
#جواب: متفاعلن، متفاعلن.
#جواب الجواب: متفاعلن، متفاعلن، فعلاتن.
🔴معرف #مقام_چهارگاه :
#قرار: مستفعلن، متفاعلن، مستفعلن.
#جواب: مستفعلن، فاعلن، مستفعلن.
#جواب الجواب: مستفعلن، فعلن، مستفعلن، فعلن.
❇️معرف #مقام_صبا :
#قرار: مفاعلتن، مفاعلتن، فعول.
#جواب: مفتعلن، مفتلعن، مفتعلن، مفتعل
#جواب الجواب: مفتعلن، مفتعلن، مفتعلن، مفتعلن.
🔴معرف #مقام_حجاز :
#قرار: فعول، مفاعیلن، فعولن، فعولن.
#جواب: مفاعیل، فعولن، مفاعلن.
#جواب_الجواب: فعول، مفاعیلن، فعولن، مفاعیلن.
❇️معرف #مقام_نهاوند :
#قرار: متفاعلن، فعلاتن.
#جواب: فاعلاتن، فاعلن، فعلان.
#جواب_الجواب: فعلاتن، فاعلن، فعلان.
پس از آشنایی با معرف مقامات و تسلط بر آنها می توان با اطمینان و اراده و تفکر، مقامات و نغمات را در تلاوت قرآن به کار برد.
❇️🔰❇️
♦️یاداور می شوم تمامی قسمت های این نوشتارها به یکدیگر #پیوست می باشد/کافی است بالای این پست را به ترتیب #ضربه بزنید تا به #اولین پیام برسید...🌿🌹🌿
https://eitaa.com/eshragholqoran
🔰⚜🔰⚜🔰⚜🔰⚜🔰⚜
👌سعي بر حفظ #اوزان شود. #بسيار_مهمّ