🔴 سلسه مباحث #نفس / جلسه ٧
✅ #اخلاق یک #علم از شاخه‌های #حکمت_عملی است. #انسان برای آموختن هر علمی از جمله علم اخلاق باید نزد استاد برود.
اخلاق، علم داستان‌گویی نیست. داستان، کسی را ملتزم نمی‌کند، بلکه قوه #خیال انسان را به خود مشغول می‌کند. در حالیکه اخلاق با قوه #عقل انسان کار دارد.
📌 علم اخلاق جزء علوم بایسته است نه شایسته. باید هر کسی آن را بداند، نه اینکه اگر بداند خوب است.
در مباحث اخلاقی بطور مثال از تعریف #حسد و علائم آن صحبت می‌شود. باید این علامت‌ها را بشناسیم تا بفهمیم این عیب را داریم یا خیر. برای شناسایی و رفع آن باید نزد استاد رفت.
♻️ در مراتب سلوک عملی گفتیم که مرحله اول #تخلیه است که دوری از صفات و رذائل اخلاقی است.
🔹صفات و ملکات به سه دسته تقسیم می‌شوند:
1️⃣ صفات مَلَکی که مربوط به ملائکه است مثل: علم، #معرفت، #ادراک_حقایق، مجموعه فضایل، #مکارم و #محاسن_اخلاقی.
2️⃣ صفاتی که مربوط به #ابلیس است. مانند: #مکر و #خدعه و #تلبیس و #غشّ.
3️⃣ صفات حیوانی که به دو گروه تقسیم می شود:
🔸خصوصیت حیوانات چهارپا مانند: #حب_دنیا، #حب_مال، #حرص، #طمع، #بخل.
🔸خصوصیت حیوانات درنده‌خوی مانند: تهوّر، #غضب، #شتاب_زدگی، #عجله، #بد_خلقی.
♻️ مرتبه دوم در سلوک عملی، #تحلیه یا آراستگی به صفات مَلَکی است.
👈 تخلیه از رذائل و تحلیه به فضائل، هر دو کار سختی است به همین دلیل به این مراتب می‌گویند: #مجاهدت، #مبارزه، #جهاد.
به تعبیر پیامبر اکرم (ص) #جهاد_اکبر است یعنی از شمشیر زدن (#جهاد_اصغر) بسیار سخت‌تر است.
در پی این مراتب، دو ویژگی در انسان پدیدار می‌شود:
#خلوص_نیت، و #حضور_قلب
📌 کسیکه جویای خلوص نیت و حضور قلب است، در پی #ذکر نباشد، دنبال مجاهدت نفس باشد. یعنی پاک کردن درون از صفات رذیله و آراستن خود به صفات پسندیده.
#نماز_مقبول، نمازی است که همراه با خلوص نیت و حضور قلب باشد.
♻️ #عبادت ۴ مرحله دارد:
1️⃣ مرحله اول، به دنبال رعایت اجزاء و شرایط عبادت هستیم مانند نماز. این #عبادت_فقهی است.
2️⃣ در این مرحله #آداب_نماز را رعایت می‌کنیم. مثلا خواندن دعا هنگام وضو گرفتن. با رعایت آداب نماز، به #نماز_کامل می‌رسیم.
3️⃣ در مرحله سوم، در #اسرار_نماز سیر می‌کنیم. نمازی که معراج المؤمن است فقط با رعایت اجزاء و شرایط یا رعایت آداب حاصل نمی‌شود، بلکه با توجه در اسرار آن حاصل می‌شود.
4️⃣ مرحله آخر، انجام عبادت به طور حقّ است و کمال عبادت (مانند نماز) است. چنین نمازی انسان را از زشتی‌ها و #گناه باز می‌دارد.
امام صادق (ع) فرمودند: می‌خواهی ببینی نمازت قبول شده یا نه؟ ببین چقدر از گناه دور شده‌ای!
______________________
حجةالاسلام والمسلمین #علوی_تهرانی
موضوع: #نفس / جلسه ٧
#مسجد_حضرت_امیر (ع)
@Fares_ir
🔴 مجموعه مباحث #مکارم_اخلاق / جلسه ۱۵
✅ #یقین دارای ثمرات و فوائد زیر است:
۱. صبر و شکیبایی
💠 حضرت امیر (ع) فرمودند: شکیبایی و صبوری، نخستین لازمه یقین است.
👈 یعنی یقین که آمد اولین چیزی که در کنارش می‌آید #صبر است.
٢. اخلاص
باید اخلاص در #عمل و #نیت داشته باشیم که دوری از #ریا است.
💠 امیرالمؤمنین (ع) فرموده‌اند: دلیل #اخلاص، یقین است.
👈 این اخلاص را با رسیدن به یقین می‌شود تهیه کرد.
۳. آرزوهای کوتاه
آرزوی طولانی موجب #غفلت #انسان از خدا و #مرگ و #قیامت می‌شود.
💠 امام المتقین (ع) می‌فرمایند: کوتاهی آرزوها دلیل بر یقین است.
۴. زهد
💠 ازایشان نقل است که فرمودند: #زهد، میوه یقین است.
۵. توکل
💠 حضرت در حدیث دیگری فرموده‌اند: #توکل ناشی از نیرومندی یقین است.
یعنی از مرحله #قول_الیقین به سمت #برد_الیقین هر چه بالاتر برویم توکل هم بیشتر خواهد بود. ولی اگر در مرتبه #ظن_متراکم باشیم هرگز توکل نخواهیم داشت.
📌 کسانی‌که #اهل_توکل هستند #تکلیف‌مدار هستند، نه نتیجه‌مدار. سیدالشهداء (ع) و حضرت صدیقه طاهره (س) تکلیفشان را انجام دادند. آنچه که وظیفه بود را انجام دادند و به نتیجه نگاه نکردند و هرگز از تنها بودن و کم بودن هراس نداشتند.
۶. خشنودی و رضا
💠 امام سجاد (ع) فرموده‌اند: رضایت از مقدرات الهی هر چند ناخوشایند باشد، از نشانه‌های رسیدن به مراتب بالای یقین است.
۷. آسان‌شدن مصیبت
💠 حضرت سجاد (ع) در مناجاتی به خداوند عرض کردند: از تو مسألت دارم به من مرتبه‌ای از یقین را بدهی که با آن، مصیبت‌های #دنیا بر من آسان شود.
✅ چه چیزهایی یقین را از بین می‌برد؟
🔸 هوا و هوس (پیروی از غیر خدا)
حضرت امیر (ع) می‌فرمایند: غلبه کردن #هوا و #هوس، موجب افساد یقین است.
🔸 حرص
همچنین فرمودند: #حرص، یقین را از بین می‌برد.
🔸 #حب_مال
و نیز در حدیثی فرموده‌اند: مال‌دوستی، #دین را سست می‌کند و یقین را از بین می‌برد.
🔸#جدل کردن
امام علی (ع) می‌فرمایند: مجادله کردن در دین، یقین را از بین می‌برد.
⭕️ مجادله کردن یعنی بحث و گفتگو کردن با طرف مقابل آمیخته به خصومت و قصد #تحقیر یا #اهانت کردن.
🔸 ارتباط با دنیاپرستان
امیرالمؤمنین (ع) فرمودند: ارتباط با #دنیاپرستان، دین را معیوب و یقین را سست می‌کند و از بین می‌برد.
دنیاپرستی یعنی در دنیا طوری زندگی کنیم که الله، هدفمان نباشد.
🔸 طمع
#طمع، چشم داشتن به مال دیگران است. در مقابل طمع، استغناء است یعنی بی‌نیازی از دیگران.
امیرمؤمنان (ع) می‌فرمایند: علت تباهی یقین، طمع است.
_____________
حجةالاسلام والمسلمین #علوی_تهرانی
جلسه هفتگی صبح‌های جمعه | جلسه ۱۵
حسینیه آیت الله علوی تهرانی
@Fares_ir