#الحلقة_الثانیة
#شهید_صدر
#خلاصه‌ی_مباحث
#الدلیل_العقلی
#تنوّع_القیود
📚 ۶- قاعدة تنوّع القيود و أحكامها (ج۱/ص۳۲۱/چاپ جامعه): (قسمت اول)
✅ تنوّع القيود:
🔶️ زمانی که مولی امر می‌کند: "إذا زالت الشمسُ فصَلِّ متطهّراً" به این معناست که طهارت، #قید_واجب (صلات) است؛ این یعنی شارع صلاتِ بدون طهارت نمی‌خواهد، بلکه "صلاتِ با طهارت" (ذات واجب + تقیّد) مطلوب، واجب و مامورٌ به است؛ به این ارتباط و وابستگیِ صلات با طهارت، #تقیّد گفته می‌شود.
🔸️ همچنین علّتِ ایجادِ #تقیّد نیز خودِ #طهارت است؛ زیرا اگر #طهارت نبود #تقیّد مذکور به وجود نمی‌آمد.
🔸️ البته قیدهایی وجود دارد که هم #قید_وجوب هستند و هم #قید_واجب؛ مانند زوال آفتاب که هم قید وجوب نماز ظهر است و هم وقتِ خودِ نماز ظهر.
✅ أحکام القيد المتنوّعة:
🔹️ هر چیزی که به هر نحوی #قید_وجوب باشد تحصیل و به‌دست‌آوردنش واجب و لازم نیست، مانند استطاعت و زوال آفتاب؛ زیرا هنوز چیزی بر مکلف واجب نشده است تا بر اساس آن تحصیل استطاعت بر او لازم شود.
🔹️ و هر چیزی که تنها و تنها #قید_واجب باشد تحصیل و به‌دست‌آوردنش لازم و واجب است، مانند وضوء و استقبال؛ زیرا واجبی به عهده‌ی مکلف آمده است و او باید حتماً آن را با قیود و شرایطش انجام دهد.
📌 قیودی که تنها و تنها #قید_واجب هستند به ناچار باید اختیاری باشند؛ زیرا چنین قیودی بر عهده‌ی مکلف است و قدرت و اختیار شرط در تکلیف است.
✴️@fegh_osoul_rafiee
#الحلقة_الثانیة
#شهید_صدر
#خلاصه‌ی_مباحث
#الدلیل_العقلی
#تنوّع_القیود
📚 ۷- قاعدة تنوّع القيود و أحكامها (ج۱/ص۳۲۱/چاپ جامعه): (قسمت دوم)
✅ قيود الواجب علی قسمین:
🔸️ #قید_شرعی (مقدمه‌ی شرعی): قیودی است که شارع آن را قید و شرط قرار می‌دهد، مانند طهارت.
🔸️ #قید_عقلی (مقدمه‌ی عقلی): قیودی که تحقّق تکوینی فعل وابسته‌ی به آن است، مانند طی طریق برای حجّ و برخاستن برای اقامه‌ی صلات.
🔸️ مسئولیّت مکلّف نسبت به انجام #قید_واجب (چه #قید_شرعی و چه #قید_عقلی) بعد از این به وجود می‌آید که اصل وجوب به عهده‌اش ثابت شده باشد.
(📌 در مورد مطلب اخیر بحثی در #مقدمه‌ی_مُفوِّته وجود دارد که در پیام بعدی خواهد آمد.)
✴️@fegh_osoul_rafiee
#الحلقة_الثانیة
#شهید_صدر
#خلاصه‌ی_مباحث
#الدلیل_العقلی
#تنوّع_القیود
📚 ۸- قاعدة تنوّع القيود و أحكامها (ج۱/ص۳۲۱/چاپ جامعه): (قسمت سوم)
✅ المسئولیة قبل الوجوب:
مثلاً اگر مکلف یقین داشته باشد بعد از زوال آفتاب هیچ آب و خاکی برای وضوء و تیمّم نخواهد داشت، اما قبل از زوال آفتاب (یعنی قبل از وجوب صلات) می‌تواند وضوء یا تیمّم کند، آیا در این حال بر مکلف واجب است قبل از زوال آفتاب -که هنوز هیچ وجوبی بر عهده‌ی او نیامده است- وضوء بسازد؟
🔶️ پاسخ: همان طوری که گفته شد مقتضای قاعده این است که مکلّف قبل از تحقّقِ قیودِ وجوب (زوال آفتاب) هیچ مسئولیّتی در برابر واجب و تحصیل قیود واجب ندارد.
🔸️ از این رو، قاعده‌ی اولیه این است که مکلف هیچ مسئولیت و وظیفه‌ای نسبت به #مقدمه‌ی_مُفوِّته ندارد.
🔶️🔸️ این قاعده‌ی اولیه بود، اما برخی واجبات در تمام حالاتش #مقدمه‌ی_مُفوِّته دارد و اگر قرار باشد بر اساس قاعده‌ی اولیه‌ی مذکور رفتار کرده و هیچ مسئولیتی برای مکلف در برابر آن #مقدمه‌ی_مُفوِّته معتقد نباشیم مستلزم این است که آن واجب هیچ‌گاه انجام نشود. بر همین اساس، فتوای فقیهان در فقه این است که مکلّف -بر خلاف قاعده‌ی اولیه‌ی مذکور- نسبت به #مقدمه‌ی_مُفوِّته وظیفه‌مند و مسئول است و باید آن را قبل از زمان وجوب تحصیل کند.
🔸️ از این رو، باید تفسیر درست و قابل قبولی از این مطلب -که خلاف قاعده‌ی اولیه است- از اصولیان ارائه شود.
✴️@fegh_osoul_rafiee